LTS: Hình tượng Bộ đội Cụ Hồ đã trở thành biểu tượng thiêng liêng, danh hiệu cao quý, in đậm trong tâm trí của người dân Việt Nam qua bao thế hệ. Dịp kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, chúng ta không chỉ nhìn lại những trang sử hào hùng mà còn là dịp để suy ngẫm kỹ hơn, sâu sắc hơn về giá trị văn hóa to lớn mà hình tượng, danh hiệu cao quý này mang lại cho Quân đội và dân tộc.

Bộ đội Cụ Hồ không chỉ là tên gọi ngợi ca những người lính dũng cảm, kiên cường trong chiến trận và thời bình, mà còn là biểu tượng kết tinh những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, đó là lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, chấp nhận khó khăn, gian khổ, sẵn sàng hy sinh vì nghĩa lớn... Hình mẫu nhân cách Bộ đội Cụ Hồ là nền tảng xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, đồng thời là nguồn cảm hứng bất tận trong văn học, nghệ thuật, khắc sâu trong dòng chảy văn hóa Việt Nam, gắn liền với hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thượng tướng Phùng Sĩ Tấn, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam động viên thanh niên huyện Đồng Văn (Hà Giang) lên đường bảo vệ Tổ quốc năm 2024. Ảnh: TUẤN HUY

Hình tượng Bộ đội Cụ Hồ - sự ra đời vĩ đại trong lịch sử dân tộc

Sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã kể về xuất xứ của tên gọi Bộ đội Cụ Hồ như sau: “Tôi nhớ rằng từ trong khu giải phóng Việt Bắc, đồng bào các dân tộc đã trìu mến gọi các đơn vị vũ trang ta là “Bộ đội Ông Ké” hay “Bộ đội Ông Cụ” một cách thân thương, chân thành như tấm lòng của đồng bào đối với lãnh tụ của mình mà nhiều người lúc đó chưa biết tên Bác. Có lẽ, về sau, khi biết tên Người, đó là Bác Hồ, là Chủ tịch Hồ Chí Minh của nước Việt Nam mới, mọi người đã gọi “Bộ đội Ông Ké” là "Bộ đội Cụ Hồ". Và cũng từ chiến khu Việt Bắc, tên gọi yêu dấu ấy xuất hiện từ thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp”.

Có thể thấy LLVT nhỏ bé ban đầu, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhanh chóng trở thành một biểu tượng mạnh mẽ của tinh thần yêu nước và khát vọng độc lập dân tộc. Tên gọi “Bộ đội Cụ Hồ” không chỉ phản ánh sự kính trọng của nhân dân dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh, người lãnh đạo tối cao của cuộc cách mạng, mà còn thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa người dân và Quân đội-lực lượng bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân.

Hình tượng Bộ đội Cụ Hồ được khắc họa rõ nét qua những sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc đấu tranh giành độc lập và thống nhất đất nước. Trong suốt cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, hình ảnh những người lính Cụ Hồ với phong thái giản dị, gần gũi nhưng kiên cường trở thành biểu tượng của sự đoàn kết và ý chí không khuất phục. Đặc biệt, Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954 là dấu mốc quan trọng, khi hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ được toàn thể nhân dân Việt Nam và thế giới công nhận như một lực lượng không chỉ mạnh mẽ về quân sự mà còn vững vàng về tư tưởng và tinh thần.

Trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954-1975), hình tượng này tiếp tục được củng cố và tỏa sáng, đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Khi một đội quân mang giá trị văn hóa, đại diện cho giá trị tinh túy nhất của dân tộc thì dù có là quân đội nhà nghề được trang bị tận răng, hùng mạnh nhất thế giới cũng không thể khuất phục được.

Trong thời kỳ Quân đội ta giúp đỡ nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, tinh thần quốc tế trong sáng, giúp bạn cũng là giúp mình đưa hình tượng Bộ đội Cụ Hồ vượt ra ngoài biên giới. Nhân dân đất nước chùa tháp gọi Bộ đội Cụ Hồ là “đội quân nhà Phật”, chính là tôn vinh chiều kích văn hóa nhân văn của Quân đội ta.

Qua từng giai đoạn lịch sử, hình tượng Bộ đội Cụ Hồ không chỉ phản ánh những giá trị quân sự mà còn là hiện thân của những giá trị văn hóa, tinh thần dân tộc. Những câu chuyện về họ gắn bó mật thiết với tâm hồn, cuộc sống của người dân Việt Nam, biểu hiện cụ thể là trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho văn học, nghệ thuật xuyên suốt 80 năm qua.

Một biểu tượng cao quý của giá trị văn hóa Việt Nam

Hình tượng Bộ đội Cụ Hồ qua năm tháng hiện thân của những giá trị văn hóa sâu sắc, gắn liền với bản sắc dân tộc Việt Nam. Khi nhắc đến Bộ đội Cụ Hồ, ta không chỉ hình dung ra những người lính kiên cường trên chiến trường mà còn cảm nhận được tình yêu nước nồng nàn, cháy bỏng trong từng hành động, từng suy nghĩ của họ. Đó là tình yêu đất nước sâu đậm, là khát vọng bảo vệ độc lập, tự do, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc thiêng liêng.

Trong mỗi bước chân của Bộ đội Cụ Hồ, ta thấy hiện lên tinh thần đoàn kết, đồng lòng giữa Quân đội và nhân dân. Họ là những người lính nhưng cũng là những người con, người anh, người bạn thân thương của mỗi người dân. Tinh thần “quân với dân như cá với nước” trở thành biểu tượng sống động của sự gắn bó keo sơn, không thể tách rời, cùng nhau vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Sự giản dị và gần gũi là nét đẹp khác biệt của Bộ đội Cụ Hồ. Dù trong chiến trận hay đời thường, họ luôn mang trong mình phong cách sống giản dị, chân thành. Bộ quân phục màu xanh, chiếc mũ tai bèo quen thuộc không chỉ là trang phục mà còn là biểu tượng của sự gần gũi, thân thiện, khiến mọi người cảm thấy ấm áp và yên tâm.

Tinh thần trách nhiệm và sự kiên cường là những phẩm chất vàng son của Bộ đội Cụ Hồ. Trước mọi khó khăn, gian khổ, họ luôn giữ vững ý chí, không bao giờ lùi bước. Mỗi trận đánh, mỗi chiến thắng của họ đều là minh chứng cho sự bền bỉ, quyết tâm vượt qua mọi thử thách để bảo vệ nền độc lập của dân tộc.

Nhưng có lẽ, điều làm nên sự khác biệt và tỏa sáng nhất của Bộ đội Cụ Hồ chính là lòng nhân ái, bao dung. Trong cuộc chiến khốc liệt, họ không chỉ chiến đấu với kẻ thù mà còn chiến đấu với chính bản thân để giữ gìn lòng nhân hậu, lòng khoan dung. Ngay cả khi đối mặt với kẻ thù, họ vẫn sẵn sàng mở lòng, thể hiện sự bao dung khi kẻ thù nhận ra lỗi lầm và quay trở lại con đường đúng đắn.

Tinh thần tự lực, tự cường là ánh sáng soi đường cho Bộ đội Cụ Hồ trong suốt chặng đường gian khó. Họ luôn không ngừng học hỏi, sáng tạo và linh hoạt ứng phó với mọi tình huống, tự lực xây dựng và bảo vệ đất nước từ những điều giản dị nhất. Hình ảnh ấy trở thành nguồn cảm hứng bất tận, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam, một biểu tượng không thể phai mờ trong trái tim mỗi người con đất Việt.

Trao truyền lòng yêu nước, tinh thần dấn thân cho thế hệ trẻ

Những phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ mang trong mình những giá trị bất hủ, trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ ngày nay. Trong một thế giới ngày càng biến động và thách thức, những phẩm chất này như ngọn đuốc soi sáng, truyền cảm hứng đến thế hệ trẻ Việt Nam tiếp tục vững bước trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Đối với thế hệ trẻ, tinh thần dũng cảm của Bộ đội Cụ Hồ là lời nhắc nhở rằng, dù đối diện với những khó khăn, thử thách nào, lòng dũng cảm và ý chí kiên cường vẫn là nền tảng để vượt qua mọi chông gai. Đó là sức mạnh tinh thần giúp họ không ngừng phấn đấu, vượt qua những giới hạn của bản thân, và dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với những thách thức lớn lao trong cuộc sống.

Lòng yêu nước của Bộ đội Cụ Hồ được hun đúc từ những năm tháng chiến tranh gian khổ, nhắc nhở thế hệ trẻ về trách nhiệm và nghĩa vụ của mình đối với quê hương, đất nước. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, lòng yêu nước trở thành động lực để giới trẻ không chỉ chăm lo cho sự phát triển cá nhân, mà còn đóng góp vào sự thịnh vượng, bền vững của dân tộc. Nó thôi thúc họ giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp, bảo vệ bản sắc văn hóa Việt Nam trong dòng chảy văn hóa thế giới.

Sự cống hiến của Bộ đội Cụ Hồ, không quản ngại gian khổ, không màng đến bản thân khắc sâu vào lòng thế hệ trẻ tinh thần phục vụ Tổ quốc, cộng đồng. Họ hiểu rằng, cống hiến không chỉ là nghĩa vụ mà còn là niềm tự hào, là cách để thể hiện lòng biết ơn đối với những thế hệ đi trước. Từ đó, thế hệ trẻ ngày nay có thêm động lực để dấn thân vào các hoạt động vì cộng đồng, vì xã hội, chung tay xây dựng một nước Việt Nam hùng cường.

Tinh thần dũng cảm, lòng yêu nước và sự cống hiến, hy sinh vô bờ bến của Bộ đội Cụ Hồ như những giá trị trường tồn, thấm nhuần vào tâm hồn, tư tưởng của thế hệ trẻ Việt Nam, giúp họ sống có lý tưởng, có hoài bão và luôn hướng tới những điều tốt đẹp cho bản thân và đất nước. Đây chính là những nền tảng quan trọng để thế hệ trẻ hôm nay trở thành những công dân toàn cầu nhưng vẫn mang trong mình tinh thần dân tộc Việt Nam bất diệt.

(còn nữa) 

PGS, TS. BÙI HOÀI SƠN, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội

Nguồn: qdnd.vn