Nâng cao chất lượng huấn luyện là một trong những khâu đột phá được xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI; đồng thời là nội dung đặc biệt quan trọng trong xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại. Vì vậy, toàn quân cần tiếp tục khắc phục khó khăn, thực hiện tốt khâu đột phá quan trọng này bằng nhiều giải pháp đồng bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa thăm hỏi động viên chiến sĩ mới. Ảnh: qdnd.vn

Năm 2023, cùng với quyết liệt triển khai thực hiện “năm điều chỉnh tổ chức lực lượng”, toàn quân đã quán triệt, triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo, đạt được kết quả tích cực, tạo bước chuyển biến toàn diện trong công tác huấn luyện. Rõ nét nhất là nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ huấn luyện được nâng lên. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành huấn luyện bảo đảm chặt chẽ, đồng bộ, đi vào chiều sâu, sát với đối tượng, yêu cầu nhiệm vụ và thưc tiễn chiến đấu. Nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện, diễn tập, hội thi, hội thao không ngừng được đổi mới, nhiều nội dung mới được triển khai, kịp thời cập nhật sự phát triển của khoa học, công nghệ, nghệ thuật tác chiến, phù hợp với yêu cầu xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Các quân khu, quân đoàn, quân chủng, binh chủng đã bám sát chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, tổ chức nhiều cuộc diễn tập tác chiến chiến lược, chiến dịch, diễn tập khu vực phòng thủ; gắn diễn tập với luyện tập các phương án, kế hoạch tác chiến trên các hướng, địa bàn chiến lược, đạt mục đích, yêu cầu đề ra, an toàn tuyệt đối. Đặc biệt, chỉ sau ít ngày được thành lập, Quân đoàn 12 - quân đoàn “tinh, gọn, mạnh” đầu tiên của Quân đội ta đã tổ chức diễn tập bắn đạn thật “ĐT-23” với nhiều vũ khí trang bị mới, hiện đại và thành công tốt đẹp, được lãnh đạo Đảng, Nhà nước khen ngợi, đánh giá cao. Bên cạnh đó, Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo các lực lượng tích cực, chủ động làm tốt công tác chuẩn bị tham gia và đăng cai các hội thi, hội thao quân sự trong nước và khu vực, qua đó khẳng định vị thế, uy tín của Quân đội nhân dân Việt Nam và góp phần tăng cường giao lưu, đối ngoại quốc phòng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác huấn luyện vẫn còn một số hạn chế, nhất là trong tổ chức thực hiện. Nhận thức về nhiệm vụ huấn luyện của một số cấp ủy, chỉ huy chưa thật đầy đủ; công tác chỉ đạo, điều hành huấn luyện có nội dung chưa thống nhất, đồng bộ giữa các cấp. Phương pháp huấn luyện đã có sự đổi mới nhưng chưa toàn diện; việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào huấn luyện hiệu quả chưa cao. Chất lượng huấn luyện chưa thực sự đồng đều, vững chắc, có mặt chưa đáp ứng yêu cầu đề ra; hiện tượng mất an toàn trong huấn luyện, vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước vẫn còn xảy ra.

Năm 2024 có ý nghĩa quyết định trong thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI. Tình hình thế giới, khu vực dự báo tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường; xung đột vũ trang Nga - Ukraine, Israel - Hamas ngày càng gay gắt; tình hình Biển Đông tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn. Trong nước, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt. Toàn quân tiếp tục đẩy mạnh điều chỉnh tổ chức lực lượng, xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại; yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra ngày càng cao, v.v. Bối cảnh đó đòi hỏi toàn quân cần tiếp tục quán triệt, triển khai quyết liệt, toàn diện các biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, tạo bước đột phá về chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trước hết, tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Các cơ quan, đơn vị, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng; nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, trực tiếp là Nghị quyết số 44-NQ/TW, ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo; Chỉ lệnh công tác quân sự quốc phòng của Tổng Tham mưu trưởng. Trên cơ sở đó, rà soát, bổ sung các chỉ tiêu, biện pháp trong chương trình, kế hoạch thực hiện Nghị quyết phù hợp thực tiễn; trọng tâm đột phá vào các vấn đề mới, khâu yếu, mặt yếu. Đồng thời, tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt nhiệm vụ, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa về tư duy, nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ đối với nhiệm vụ quan trọng này. Toàn quân tiếp tục thống nhất nhận thức về công tác huấn luyện; phải luôn xác định đó là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên, đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy đảng, người chỉ huy, chính ủy, chính trị viên các cấp; huấn luyện không chỉ để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa, mà còn để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của Quân đội trong thời bình, sẵn sàng ứng phó với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; nâng cao chất lượng huấn luyện là trách nhiệm của mọi tổ chức, cán bộ, chiến sĩ. Cùng với đó, kiên quyết khắc phục biểu hiện buông lỏng lãnh đạo, tư tưởng thỏa mãn dừng lại, bảo thủ, ngại đổi mới, ngại khó, ngại khổ và “bệnh thành tích” trong huấn luyện.

Hai là, nâng cao chất lượng công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành huấn luyện. Các cơ quan trực thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, trước hết là Cục Quân huấn chủ động bám sát thực tiễn, tích cực nghiên cứu, làm tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị đẩy mạnh đổi mới công tác huấn luyện theo tư duy mới về quốc phòng, quân sự của Đảng và yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Trong đó, tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị làm nhiệm vụ đặc thù, trọng yếu, đơn vị mới sáp nhập, tổ chức lại,... chuẩn hóa nội dung, chương trình, quy trình và tổ chức biên chế, trang bị huấn luyện bảo đảm chặt chẽ, khoa học, sát đối tượng, địa bàn và yêu cầu, nhiệm vụ của từng lực lượng. Các cơ quan, đơn vị, nhà trường bám sát quan điểm, mục tiêu, phương châm chỉ đạo trong Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương, thực hiện nghiêm cơ chế quản lý huấn luyện theo hướng “tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, không chồng chéo”, phân rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành. Duy trì nghiêm chế độ nền nếp chính quy trong huấn luyện. Đồng thời, đẩy mạnh đổi mới hình thức tổ chức, phương pháp kiểm tra, phúc tra, thanh tra huấn luyện, tăng cường kiểm tra đột xuất, kiểm tra chéo,… đánh giá thực chất kết quả huấn luyện, kịp thời rút kinh nghiệm, có biện pháp khắc phục những hạn chế, phấn đấu hoàn thành nội dung, chương trình huấn luyện với chất lượng, hiệu quả cao nhất.

Ba là, tích cực đổi mới nội dung, tổ chức, phương pháp huấn luyện, diễn tập phù hợp với điều kiện tác chiến mới. Đây là nội dung, giải pháp quan trọng nhất, trực tiếp quyết định đến chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu; đồng thời, là điều kiện tiên quyết để toàn quân hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị, nhà trường cần tăng cường tổng kết thực tiễn, nhất là những vấn đề mới đặt ra, gợi mở từ các cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột vũ trang trên thế giới, tập trung nghiên cứu phát triển lý luận nghệ thuật quân sự Việt Nam, chú trọng nghiên cứu cách đánh phù hợp với sự phát triển về tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị của Quân đội và đối tượng tác chiến trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, làm cơ sở để đổi mới nội dung huấn luyện. Trước mắt, tập trung nghiên cứu, bổ sung hoàn chỉnh hệ thống nội dung, chương trình, tài liệu về vũ khí, trang bị mới, các loại hình tác chiến mới, ứng phó với các tình huống an ninh truyền thống và phi truyền thống,… phù hợp với từng đối tượng, lực lượng. Quá trình huấn luyện, các cơ quan, đơn vị, nhà trường cần quán triệt, thực hiện tốt phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu; lấy huấn luyện tác chiến trong điều kiện địch sử dụng vũ khí công nghệ cao làm điều kiện và môi trường để rèn luyện bộ đội; lấy nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chế độ, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân làm mục tiêu huấn luyện.

Thực hiện mục tiêu đó, với chỉ huy và cơ quan, tập trung huấn luyện, bồi dưỡng nâng cao khả năng tư duy, đánh giá về âm mưu, thủ đoạn, phương thức tác chiến mới của địch; nghệ thuật chiến dịch, chiến lược; Điều lệ Công tác tham mưu tác chiến; tham mưu huấn luyện; phương pháp tổ chức, điều hành chuẩn bị, thực hành tác chiến, v.v. Với phân đội, tập trung huấn luyện cho bộ đội thực sự làm chủ vũ khí, trang bị được biên chế và vũ khí, trang bị mới. Tăng cường huấn luyện cơ động, dã ngoại dài ngày, huấn luyện đêm, huấn luyện cường độ cao, huấn luyện theo nhiệm vụ, tình huống, đưa bộ đội vào sát thực tế chiến đấu; nâng cao khả năng hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng, không để bị động, bất ngờ. Quá trình thực hiện, các đơn vị, nhà trường quán triệt, vận dụng linh hoạt 03 quan điểm, 08 nguyên tắc, 06 mối kết hợp trong huấn luyện; huấn luyện cơ bản, vững chắc từ từng người đến phân đội và cao hơn; kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết với thực hành, kỹ thuật với chiến thuật, lấy thực hành làm chính. Đồng thời, coi trọng huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, rèn luyện thể lực, bảo đảm cho bộ đội có bản lĩnh, ý chí kiên cường, sức khỏe bền bỉ, dẻo dai, khả năng chịu đựng, thích nghi cao với mọi điều kiện khó khăn, khắc nghiệt. Đặc biệt, tiếp tục tăng cường tổ chức, nâng cao chất lượng diễn tập ở các cấp, nhất là diễn tập chiến thuật vòng tổng hợp, diễn tập có bắn đạn thật, diễn tập tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng, diễn tập khu vực phòng thủ và đẩy mạnh tổ chức diễn tập đối kháng.

Bốn là, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hội thi, hội thao các cấp theo hướng “cơ bản, thiết thực, vững chắc, chuyên sâu, chuyên nghiệp, thành tích cao”; đồng thời, tích cực huy động các nguồn lực làm tốt công tác bảo đảm huấn luyện. Trên cơ sở kết quả đạt được cùng những kinh nghiệm rút ra trong thời gian qua, các cơ quan, đơn vị tiếp tục tổ chức tốt hội thi, hội thao sau mỗi giai đoạn huấn luyện với nội dung, hình thức phù hợp ở từng cấp. Quá trình triển khai phải bảo đảm chặt chẽ, khoa học, thực chất, khách quan, công bằng, nhằm khích lệ, động viên, phát huy cao độ tinh thần, trách nhiệm, tính tích cực, chủ động, sáng tạo của bộ đội trong huấn luyện; kịp thời phát hiện những cán bộ có phương pháp huấn luyện hay, những đơn vị có mô hình tốt để động viên, biểu dương, khen thưởng, nhân rộng, góp phần nâng cao chất lượng huấn luyện. Bên cạnh đó, Cục Quân huấn chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng nắm bắt sớm thông tin về hội thi, hội thao quân sự quốc tế, khu vực để tham mưu, chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện. Các đơn vị cần chủ động phối hợp với cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng xây dựng kế hoạch, tổ chức tuyển chọn huấn luyện viên, vận động viên, thành lập đội tuyển và triển khai huấn luyện các nội dung sát với quy chế, điều lệ, quyết tâm thi đấu đạt thành tích cao nhất, bảo đảm tuyệt đối an toàn.

Cùng với đó, các cơ quan chức năng của Bộ Tổng Tham mưu, các đơn vị, nhà trường cần tiếp tục đổi mới công tác bảo đảm huấn luyện theo hướng kịp thời, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; kết hợp quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách trên cấp với phát huy nội lực để làm tốt công tác bảo đảm cho huấn luyện. Trước mắt, chủ động phối hợp với cơ quan chức năng và cấp ủy, chính quyền địa phương rà soát điều chỉnh, hoàn thiện quy hoạch hệ thống trường bắn, trung tâm huấn luyện, bảo đảm tập trung, thống nhất, sát với yêu cầu nhiệm vụ. Đồng thời, đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến, cải tiến mô hình học cụ, đồ dùng huấn luyện; tăng cường nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ mô phỏng vào huấn luyện, khắc phục triệt để tình trạng huấn luyện “chay” hoặc sử dụng mô hình, thiết bị luyện tập không đúng quy cách.

Đi liền với thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nội dung biện pháp trên, các cơ quan, đơn vị, nhà trường cần tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các văn bản, chỉ thị về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật; gắn xây dựng chính quy với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững mạnh tiêu biểu và phong trào Thi đua Quyết thắng.

Trước yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, việc nâng cao chất lượng huấn luyện càng có ý nghĩa quan trọng, đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các cấp và cán bộ, chiến sĩ toàn quân cần nâng cao ý chí quyết tâm, thực hiện quyết liệt, đồng bộ hơn nữa các giải pháp, bảo đảm toàn quân luôn sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu thắng lợi, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.

Thượng tướng NGUYỄN VĂN NGHĨA, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam