Tăng cường xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật là một trong ba đột phá theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI và cũng là một trong những nhiệm vụ chủ yếu của công tác quân sự, quốc phòng năm 2024 và những năm tiếp theo. Thực hiện tốt nhiệm vụ quan trọng này sẽ tạo nền tảng vững chắc để đến năm 2030, xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; đồng thời, là cơ sở quan trọng để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo đảm cho Quân đội sẵn sàng nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Thượng tướng Nguyễn Văn Nghĩa phát biểu tại Hội nghị Tổng kết xây dựng đơn vị điểm về huấn luyện điều lệnh, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật và rút kinh nghiệm xây dựng trường bắn, thao trường huấn luyện năm 2023. Ảnh: qdnd.vn

Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, sự vào cuộc tích cực, chủ động của cấp ủy, chỉ huy các cấp, nhiệm vụ xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật được triển khai thực hiện chặt chẽ, nghiêm túc với các giải pháp khoa học, phù hợp; coi đây là một trong những điều kiện tiên quyết để xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân có nhiều đổi mới, sáng tạo cả về nội dung, hình thức, phương pháp và từng bước đi vào chiều sâu, thực chất, đạt hiệu quả thiết thực. Nhận thức, trách nhiệm, ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, pháp luật của cán bộ, chiến sĩ có nhiều chuyển biến rõ nét; lãnh đạo, chỉ huy các cấp và các tổ chức quần chúng đã phát huy tốt vai trò, trách nhiệm trong xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phát huy dân chủ, đoàn kết, kỷ luật được quan tâm; công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm được chú trọng; các vụ việc vi phạm đều được xử lý theo đúng quy định và báo cáo kịp thời theo phân cấp, v.v. So với năm 2023, 06 tháng đầu năm 2024, tình hình chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân có sự chuyển biến tích cực, vững chắc¹.

Mặc dù vậy, công tác giáo dục, quán triệt, quản lý, nắm và giải quyết tư tưởng của một số cơ quan, đơn vị chưa chặt chẽ, chưa sát với từng đối tượng. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành kỷ luật, pháp luật của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện, diễn tập, công tác,… có thời điểm chưa cụ thể, tỉ mỉ, chưa dự kiến được các tình huống và nguy cơ có thể xảy ra mất an toàn; một số quân nhân ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật chưa nghiêm; còn vi phạm kỷ luật Quân đội, làm ảnh hưởng đến hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”.

Hiện nay và thời gian tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục biến phức tạp, khó lường; trong nước, tình hình chính trị ổn định, kinh tế có sự phát triển vững chắc, quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường, đối ngoại được mở rộng và đi vào chiều sâu. Tuy nhiên, các thế lực thù địch, phản động tiếp tục lợi dụng mặt trái của cơ chế thị trường, tác động tiêu cực của mạng xã hội,... đẩy mạnh “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ và “phi chính trị hóa Quân đội”; trong khi đó, nhiệm vụ củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc đặt ra yêu cầu cao hơn, nặng nề hơn. Trước tình hình đó, toàn quân cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện ba đột phá theo Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ XI cũng như quán triệt sâu sắc các văn bản, hướng dẫn về xây chính chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, với các giải pháp quyết liệt, đồng bộ; trong đó, tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, pháp luật, xây dựng chính quy cho cán bộ, chiến sĩ. Đây là giải pháp quan trọng, giữ vai trò quyết định việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, kỷ luật của các cơ quan, đơn vị. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân cần tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, làm cho mọi quân nhân hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của việc chấp hành nghiêm pháp luật, kỷ luật; qua đó, xây dựng động cơ, thái độ, tinh thần trách nhiệm cũng như ý thức tự giác trong chấp hành. Nội dung tuyên truyền, giáo dục cần sâu rộng, toàn diện, song phải có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các quy định, chỉ thị, hướng dẫn của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật; các quy định về xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”².

Để thực hiện có hiệu quả nội dung này, các cơ quan, đơn vị cần đa dạng hóa và tích cực đổi mới hình thức, biện pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, song phải phù hợp với từng đối tượng, đặc điểm của cơ quan, đơn vị mình và nhiệm vụ được giao. Ngoài việc thực hiện đầy đủ, có chất lượng chương trình giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật hằng năm; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật với huấn luyện Điều lệnh quản lý bộ đội; giữa giáo dục, huấn luyện với thực tiễn sinh hoạt, công tác,… các cơ quan, đơn vị cần đẩy mạnh tuyên truyền trên hệ thống phát thanh nội bộ, tổ chức tọa đàm, diễn đàn thanh niên, phối hợp chặt chẽ với cơ quan thông tấn, báo chí trong và ngoài Quân đội để tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới gắn với lựa chọn xây dựng đơn vị điểm về xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật. Đồng thời, tổ chức thực hiện tốt Quy chế Dân chủ cơ sở, đẩy mạnh thực hiện phong trào Thi đua Quyết thắng, các đợt thi đua cao điểm, đột kích gắn với xây dựng cảnh quan môi trường đơn vị “chính quy, sáng, xanh, sạch, đẹp”; thường xuyên thông báo các vụ việc vi phạm kỷ luật, pháp luật tới mọi quân nhân, qua đó rút kinh nghiệm trong công tác quản lý cũng như định hướng tư tưởng cho bộ đội.

Hai là, đẩy mạnh thực hiện các biện pháp xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật. Trước hết, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần nắm chắc và thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ theo đúng quy định của điều lệnh, điều lệ Quân đội, pháp luật Nhà nước; chấp hành nghiêm quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; thực hiện cấp trên gương mẫu trước cấp dưới, cán bộ gương mẫu trước chiến sĩ, cơ quan làm gương cho đơn vị. Thường xuyên quan tâm bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp phân đội, bảo đảm cho lực lượng này có đủ phẩm chất, năng lực trong quản lý, giáo dục bộ đội. Riêng những cán bộ có biểu hiện quan liêu hoặc thiếu gương mẫu, để đơn vị xảy ra vụ việc nghiêm trọng liên quan trực tiếp đến trách nhiệm quản lý, chỉ huy, cần được xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng quy định.

Cùng với đó, duy trì nghiêm nền nếp xây dựng chính quy, thực hiện tốt chế độ sinh hoạt trong ngày, trong tuần; Ngày chính trị và văn hóa, tinh thần; quản lý chặt chẽ quân số theo phân cấp, tập trung vào các ngày nghỉ, giờ nghỉ, thực hiện “đi báo cáo, về báo công”. Tăng cường công tác phối hợp giữa cơ quan, đơn vị với địa phương và gia đình trong nắm bắt tư tưởng, quản lý các mối quan hệ xã hội của quân nhân, chú trọng các đơn vị đóng quân phân tán, nhỏ lẻ, cơ quan quân sự địa phương, đối tượng sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp được phép ăn, nghỉ tại gia đình cũng như các quân nhân có biểu hiện bất thường về tâm lý, tình cảm, chậm chuyển biến, tiến bộ; từ đó, có các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, không để bị động, bất ngờ, không để vụ việc đơn giản trở thành phức tạp. Quá trình thực hiện phải kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, lấy xây là chính; kết hợp giáo dục, thuyết phục với sử dụng biện pháp hành chính, coi trọng giáo dục, thuyết phục, cảm hóa; lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực. Khi xử lý các trường hợp vi phạm kỷ luật, pháp luật, phải bảo đảm nghiêm minh, dân chủ, khách quan, công bằng, tránh hiện tượng áp đặt; phấn đấu 06 tháng cuối năm 2024 và những năm tiếp theo, tỷ lệ vi phạm kỷ luật thông thường dưới 0,2%, hạn chế thấp nhất vi phạm pháp luật, kỷ luật nghiêm trọng, mất an toàn cả trong huấn luyện, diễn tập, công tác và tham gia giao thông. Đối với các doanh nghiệp Quân đội, cần nâng cao chất lượng tuyển dụng lao động hợp đồng; tăng cường công tác quản lý, giáo dục kiến thức pháp luật cho người lao động; rà soát các văn bản, hướng dẫn trong quản lý, sử dụng lao động, kịp thời bổ sung hoàn thiện, không để người lao động lợi dụng, dẫn đến vi phạm kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước.

Ba là, phát huy vai trò của hội đồng quân nhân và các tổ chức quần chúng trong xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Thời gian qua, các tổ chức, như: đoàn thanh niên, công đoàn, hội phụ nữ và hội đồng quân nhân đã có những đóng góp quan trọng trong thực hiện nhiệm vụ xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật của các cơ quan, đơn vị, với những cách làm hay, mô hình sáng tạo, trực tiếp góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo phát huy vai trò của hội đồng quân nhân và các tổ chức quần chúng, nhất là vai trò xung kích của đoàn thanh niên trong xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Trong đó, hội đồng quân nhân chú trọng phát huy dân chủ, khuyến khích cán bộ, chiến sĩ góp ý, hiến kế, đề xuất các giải pháp thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, bảo đảm an toàn, với lực lượng nòng cốt là: tổ “ba người”, “chiến sĩ bảo vệ”, “tổ công tác dân vận”, “tổ tư vấn tâm lý, pháp lý”, v.v. Công đoàn, hội phụ nữ động viên đoàn viên, hội viên nêu cao ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, pháp luật, xây dựng tổ chức hội vững mạnh xuất sắc. Tổ chức đoàn hướng hoạt động xung kích vào xây dựng cơ quan, đơn vị có nền nếp chính quy, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật tự giác, nghiêm minh cho đoàn viên, thanh niên. Đặc biệt, các cơ quan, đơn vị cần thường xuyên tổ chức các hoạt động diễn đàn, tọa đàm, thi tìm hiểu về pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và phát huy vai trò tủ sách pháp luật,... để trang bị kiến thức về pháp luật và giáo dục ý thức, trách nhiệm cho đoàn viên, thanh niên trong thực hiện nhiệm vụ; triển khai cho đoàn viên, thanh niên đăng ký cam kết không vi phạm kỷ luật, pháp luật cũng như bảo đảm an toàn tuyệt đối khi tham gia giao thông, v.v. Cùng với đó, đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, tạo điều kiện cho bộ đội tham gia rèn luyện sức khỏe, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu.

Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra và tổ chức sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm kịp thời. Đây là hoạt động thường xuyên nhằm bảo đảm cho mọi hoạt động, công tác được thực hiện chặt chẽ, hiệu quả và theo đúng quy định của điều lệnh, điều lệ Quân đội, pháp luật Nhà nước. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tăng cường công tác kiểm tra, cả thường xuyên và đột xuất, phải dự kiến các nguy cơ mất an toàn, từ đó có biện pháp phòng ngừa, nhất là trong huấn luyện, diễn tập, công tác. Khi kiểm tra phải khách quan, trung thực, đánh giá thực chất kết quả thực hiện kết luận, chỉ thị, quy định về xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật của cơ quan, đơn vị; phát huy vai trò của các cơ quan chức năng, như: quân huấn, tác chiến, pháp chế, ủy ban kiểm tra, điều tra, bảo vệ an ninh,… trong kiểm tra, giám sát, kịp thời đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo chấn chỉnh, xử lý các sai phạm, giải quyết những vướng mắc, bất cập nảy sinh, giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương. Kiên quyết ngăn chặn, loại bỏ các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, làm việc sai nguyên tắc, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, chỉ huy đơn vị, dẫn đến vi phạm kỷ luật, pháp luật. Chỉ đạo lực lượng kiểm soát quân sự tăng cường công tác kiểm tra đối với mọi quân nhân và các phương tiện quân sự khi tham gia giao thông, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông.

Thường xuyên tổ chức sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm kết quả xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật; xây dựng kế hoạch khắc phục những hạn chế, tồn tại và đề ra các chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện trong thời gian tới; lấy kết quả xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật là một trong những tiêu chí quan trọng để xem xét, đánh giá công tác thi đua, khen thưởng và xếp loại chất lượng tập thể, cá nhân hằng năm. Ngoài ra, phải bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội, chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh; chủ động đấu tranh phòng, chống hiệu quả các tiêu cực từ mạng xã hội, tác động của mặt trái cơ chế thị trường, cũng như những vấn đề tiêu cực, tệ nạn xã hội,... đối với cán bộ chiến sĩ và kiên quyết không để các tệ nạn đó xâm nhập vào cơ quan, đơn vị.

Xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết hiện nay, đòi hỏi cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, nâng cao ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, pháp luật cho bộ đội. Đây không chỉ là hành động, ý thức trách nhiệm mà còn là nét văn hóa của mỗi cán bộ, chiến sĩ, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó.

Thượng tướng NGUYỄN VĂN NGHĨA, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam
___________________        

1 - 06 tháng đầu năm 2024, giảm: 10 vụ việc vi phạm kỷ luật, pháp luật (5,85%); 26 lượt người vi phạm (16,46%); 11 người chết (11,22%); 22 người bị thương (29,73%); sử dụng trái phép chất ma túy giảm 05 vụ/05 lượt người; mất an toàn khi tham gia giao thông giảm 31 vụ/35 lượt người, v.v.

2 - Chỉ thị số 91/CT-BQP, ngày 22/11/2016 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc tăng cường quản lý, giáo dục và chấp hành kỷ luật trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Chỉ thị số 103/CT-BQP, ngày 28/11/2019 của Bộ Quốc phòng về việc tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Chỉ thị số 79/2022/CT-QP, ngày 22/7/2022 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; Chỉ thị số 11/CT-TM ngày 12/4/2023 của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam về việc nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật trong toàn quân; Hướng dẫn số 2556/HD-CT, ngày 30/12/2019 của Tổng cục Chính trị về công tác đảng, công tác chính trị trong quản lý, giáo dục chấp hành pháp luật, kỷ luật Quân đội và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam, v.v.