Đẩy mạnh xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh là một trong những nội dung trọng tâm, cấp thiết của công tác quân sự, quốc phòng năm 2024 và những năm tiếp theo, nhằm tạo tiền đề vững chắc phấn đấu năm 2030 xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; Nghị quyết số 05-NQ/TW, ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị (khóa XIII) và Nghị quyết số 230-NQ/QUTW, ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương. Đây là vấn đề rất quan trọng, liên quan trực tiếp đến việc nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của toàn quân, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thủ trưởng Bộ Quốc phòng thăm, động viên các lực lượng của Quân đoàn 12 tham gia diễn tập năm 2023. Ảnh: qdnd.vn

Quán triệt tinh thần đó, thời gian qua, với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng cùng sự vào cuộc tích cực của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân, việc sắp xếp, điều chỉnh tổ chức lực lượng được triển khai mạnh mẽ, bảo đảm chặt chẽ, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, lộ trình phù hợp, tạo sự chuyển biến rõ rệt. Tính đến cuối tháng 4/2024, toàn quân đã điều chỉnh trên 2.700 tổ chức; xây dựng hơn 1.200 biểu tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn; rõ chức năng, nhiệm vụ; đồng thời, bảo đảm sự cân đối, đồng bộ giữa yếu tố tổ chức, con người với vũ khí, trang bị kỹ thuật và công tác bảo đảm. Riêng các đơn vị thành lập mới và lực lượng làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trên các địa bàn chiến lược, trọng yếu, biên giới, biển, đảo được điều chỉnh quân số theo hướng tăng cường và tiếp tục bổ sung vũ khí, trang bị mới. Bên cạnh đó, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng ưu tiên dành nguồn lực cho các lực lượng được xác định tiến thẳng lên hiện đại; bảo đảm vũ khí, trang bị cho lực lượng lục quân theo lộ trình, v.v. Nhờ đó, cơ cấu tổ chức của Quân đội đã cơ bản đồng bộ, hợp lý giữa cơ quan và đơn vị; giữa bộ đội chủ lực với bộ đội địa phương và dân quân tự vệ; giữa lực lượng thường trực với lực lượng dự bị động viên; giữa lực lượng chiến đấu với lực lượng bảo đảm; giữa lục quân với các quân chủng, binh chủng,... tạo chuyển biến mạnh mẽ trong thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh. Cùng với đó, toàn quân tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, sẵn sàng chiến đấu, rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp chính quy; đồng thời, làm tốt công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật và một số mặt công tác khác, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, đủ khả năng xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống, không để bị động, bất ngờ.

Hiện nay và thời gian tới, tuy hòa bình, hợp tác, phát triển vẫn là xu thế lớn của thời đại, song tình hình thế giới và trên từng khu vực tiếp tục biến chuyển nhanh, phức tạp và rất khó dự báo. Cùng với xung đột kéo dài giữa Nga - Ukraine, Israel - Hamas, các điểm nóng về an ninh tiếp tục gia tăng làm xuất hiện nhiều hình thái chiến tranh, loại hình tác chiến, không gian chiến lược, phương thức tiến hành chiến tranh mới, tạo thách thức đối với mọi quốc gia, dân tộc. Trong nước, bên cạnh những thuận lợi là cơ bản, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức; tình hình Biển Đông vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây mất ổn định; các thế lực thù địch, phản động tiếp tục đẩy mạnh “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” nội bộ; nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm an ninh quốc gia có sự phát triển mới, đặt ra yêu cầu cao, phức tạp và nặng nề hơn.

Tình hình đó đòi hỏi toàn quân cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; đẩy mạnh thực hiện ba đột phá theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI. Đồng thời, tiếp tục đột phá thực hiện chủ đề năm 2024 “Năm cơ bản hoàn thành điều chỉnh tổ chức lực lượng theo hướng tinh, gọn, mạnh”, tạo nền tảng để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại vào năm 2030, bằng nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ; trong đó, tập trung vào một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, của Đảng, Quân ủy Trung ương và kế hoạch của Bộ Quốc phòng về xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh. Cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc thực hiện Nghị quyết số 05-NQ/TW, ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 230-NQ/QUTW, ngày 02/4/2022 của Quân ủy Trung ương về lãnh đạo thực hiện tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo theo đúng lộ trình, kế hoạch đã đề ra. Trước hết, các cơ quan, đơn vị cần phát huy những kinh nghiệm, kết quả đạt được trong thời gian qua và bám sát lộ trình điều chỉnh lực lượng năm 2024 để xác định nội dung, biện pháp cả trong lãnh đạo, chỉ đạo và hướng dẫn, tổ chức thực hiện. Trong đó, cần tập trung nghiên cứu, triển khai các biện pháp mang tính tổng thể, đồng bộ trong giải quyết những vấn đề khó, nội dung mới phát sinh,... nhất là trong giải quyết quân số dôi dư khi sáp nhập và trong tổ chức những đơn vị thành lập mới, bảo đảm sự cân đối giữa các thành phần lực lượng và khả năng bảo đảm vũ khí, trang bị, đáp ứng yêu cầu cả trước mắt và lâu dài. Bám sát định hướng đó, các cơ quan, đơn vị, nhất là đơn vị chưa sắp xếp, điều chỉnh cần chủ động rà soát kế hoạch đã xây dựng, kịp thời bổ sung các nhiệm vụ cho phù hợp với lộ trình điều chỉnh của Bộ Quốc phòng.

Trong quá trình sắp xếp, điều chỉnh tổ chức phải đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, chỉ huy các cấp; kiên trì thực hiện theo đúng kế hoạch, lộ trình, bảo đảm chặt chẽ, đồng bộ, sát với thực tế, giữ vững sự ổn định, không để ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính trị. Đồng thời, tiếp tục thực hiện tốt ba đột phá theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI và chủ đề của năm 2024 về xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh. Bộ Tổng Tham mưu chủ trì, phối hợp với Tổng cục Chính trị và các cơ quan chức năng, giúp Thủ trưởng Bộ Quốc phòng tiếp tục ban hành quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của các cơ quan, đơn vị sáp nhập, điều chỉnh, thành lập mới; xây dựng biểu tổ chức, biên chế thời bình, thời chiến phù hợp và bảo đảm mọi mặt hoạt động của các cơ quan, đơn vị được điều chỉnh diễn ra nhịp nhàng, hiệu quả.

Hai là, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Đây là một trong ba đột phá theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI; đồng thời, là yếu tố giữ vai trò quyết định, bảo đảm cho Quân đội có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu cao, đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại. Theo đó, toàn quân tiếp tục đột phá nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo; Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương về đổi mới công tác giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Quá trình thực hiện, phải bám sát chức năng, nhiệm vụ của Quân đội, thực tiễn của đất nước và tình hình đơn vị; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện, đào tạo với nghiên cứu, phát triển nền khoa học quân sự, nhất là phát triển nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới. Tiếp tục đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp chỉ đạo, điều hành huấn luyện, diễn tập; vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp trong huấn luyện. Xây dựng và hoàn thiện cơ chế quản lý, điều hành huấn luyện theo hướng “tập trung, thống nhất, đồng bộ, hiệu quả, không chồng chéo”; tổ chức huấn luyện theo phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu; tăng cường huấn luyện đêm, huấn luyện theo tình huống nâng cao và huấn luyện sử dụng, làm chủ vũ khí, trang bị có trong biên chế, nhất là vũ khí, trang bị mới, hiện đại. Cùng với đó, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Bộ Tổng Tham mưu quyết liệt chỉ đạo nâng cao chất lượng diễn tập, hội thi, hội thao cả trong nước và quốc tế; tổ chức nhiều cuộc diễn tập hiệp đồng quân, binh chủng, diễn tập tác chiến phòng thủ quân khu, khu vực phòng thủ các cấp, diễn tập tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo, bảo đảm sát thực tế chiến đấu với yêu cầu ngày càng cao.

Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các đề án, dự án về giáo dục, đào tạo và phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”. Tích cực đổi mới nội dung, chương trình đào tạo của các học viện, nhà trường theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa; nâng cao chất lượng công tác nghiên cứu khoa học; tăng cường bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục có bản lĩnh, phương pháp, tác phong chỉ huy, trình độ tương xứng với công việc, ngành đào tạo. Chú trọng mời cán bộ các cơ quan, đơn vị tham gia giảng dạy, truyền thụ kiến thức, kinh nghiệm, phương pháp, kỹ năng cần thiết cho người học. Đẩy mạnh nghiên cứu, biên soạn, hoàn chỉnh hệ thống giáo trình, tài liệu, tăng cường nội dung hiểu biết về pháp luật, đối ngoại, quản lý nhà nước, kinh tế - xã hội,... vào chương trình giáo dục, đào tạo.

Ba là, gắn kết chặt chẽ giữa điều chỉnh tổ chức lực lượng với nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu; chủ động ứng phó thắng lợi trong mọi tình huống. Đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, là vấn đề quan trọng, quyết định khả năng hoàn thành nhiệm vụ của Quân đội trong mọi tình huống. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, nhất là các đơn vị sau khi sáp nhập, tổ chức lại, thành lập mới phải kịp thời bổ sung, hoàn chỉnh kế hoạch, quyết tâm tác chiến cũng như phương án huy động phương tiện kỹ thuật của nền kinh tế khi có tình huống chiến tranh, bảo đảm phù hợp với nhiệm vụ tác chiến và quy hoạch thế trận quân sự trong khu vực phòng thủ. Tổ chức xây dựng, bổ sung kế hoạch, xác định lộ trình điều chỉnh thế bố trí lực lượng, phương tiện cho phù hợp với yêu cầu tác chiến hiện đại, trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao. Thường xuyên duy trì nghiêm chế độ sẵn sàng chiến đấu; tích cực, chủ động nắm chắc tình hình an ninh chính trị của khu vực, thế giới, tình hình nội biên, ngoại biên, trên không, trên biển, không gian mạng, từ đó đề xuất các biện pháp xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống quân sự, quốc phòng, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Trong bối cảnh các thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, diễn biến phức tạp, tác động trực tiếp đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, các cơ quan, đơn vị phải thực hiện tốt công tác phòng ngừa, chủ động ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức này và luôn coi đó là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, cơ bản, lâu dài. Trước mắt, tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ phòng thủ dân sự; đồng thời, nâng cao năng lực dự báo, chủ động các phương án, kế hoạch ứng phó sự cố, thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn ở từng cơ quan, đơn vị.

Bốn là, kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng, tổ chức với công tác chính sách, cán bộ. Thực tiễn thời gian qua cho thấy, việc điều chỉnh tổ chức, biên chế là chủ trương lớn, với khối lượng công việc đồ sộ, phạm vi rộng, liên quan đến nhiều cấp, ngành, đơn vị, tổ chức và cá nhân cùng nhiều vấn đề nhạy cảm, phức tạp nảy sinh, tác động trực tiếp đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị phải tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt các khâu, bước của công tác tư tưởng, nhất là đối với các lực lượng trực tiếp phải sắp xếp, sáp nhập, điều chỉnh. Tăng cường giáo dục tư tưởng và quán triệt nhiệm vụ điều chỉnh; quản lý, nắm chắc diễn biến tư tưởng, tâm tư, tình cảm của cán bộ, nhân viên, chiến sĩ ở các cơ quan, đơn vị, trên cơ sở đó, chủ động giải quyết mọi khó khăn, vướng mắc về chính sách và những vấn đề nảy sinh về tư tưởng khi sắp xếp, điều chỉnh; kịp thời sơ kết, rút kinh nghiệm, bảo đảm thực hiện đúng lộ trình, không chủ quan, nóng vội hoặc thờ ơ, trông chờ, ỷ lại, giữ vững ổn định cơ quan, đơn vị.

Kịp thời củng cố, kiện toàn cấp ủy, tổ chức đảng; rà soát sửa đổi, bổ sung, ban hành quy chế làm việc, quy chế lãnh đạo các mặt công tác trọng yếu của cấp ủy, tổ chức đảng ở các cơ quan, đơn vị sáp nhập, thành lập mới, tổ chức lại. Đối với các đơn vị chưa điều chỉnh, cần tiếp tục quán triệt và thực hiện tốt việc kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng, công tác tổ chức và công tác chính sách trong từng khâu, bước; tuân thủ và thực hiện nghiêm nguyên tắc, quy trình, quy chế công tác cán bộ; tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ; thực hiện tốt chính sách hậu phương Quân đội. Thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thông tin xấu độc của các thế lực thù địch, nhất là lợi dụng việc điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân đội để chống phá, gây mất ổn định trong nội bộ.

Năm là, thực hiện tốt công tác hậu cần, kỹ thuật, công nghiệp quốc phòng và các mặt công tác khác, góp phần nâng cao sức mạnh tổng hợp của Quân đội. Các cơ quan, đơn vị tiếp tục làm tốt công tác bảo đảm hậu cần cho nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất, trong đó có nhiệm vụ điều chỉnh tổ chức biên chế và thế bố trí của các lực lượng trên các địa bàn và cả nước. Đẩy mạnh khai thác có hiệu quả các nguồn lực gắn với hoàn thiện cơ chế, phương thức và thế trận bảo đảm hậu cần, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong bảo đảm cho các nhiệm vụ. Tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác kỹ thuật, nhằm bảo đảm kịp thời, đầy đủ vũ khí, trang bị, phương tiện kỹ thuật cho các lực lượng, các nhiệm vụ; ưu tiên bảo đảm vũ khí trang bị mới, hiện đại cho các đơn vị tổ chức lại, thành lập mới. Tích cực ứng dụng thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng hiện đại, lưỡng dụng, gắn kết chặt chẽ và trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia; xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng có đủ năng lực nghiên cứu, thiết kế, chế tạo vũ khí, trang bị có tính năng chiến thuật, kỹ thuật tiên tiến, hiện đại, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh. Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật, pháp luật và cải cách hành chính quân sự; tích cực, chủ động triển khai đồng bộ, toàn diện, hiệu quả công tác hội nhập quốc tế và đối ngoại quốc phòng, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc.

Xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta; là nhiệm vụ hệ trọng, cấp thiết, vì vậy, quá trình tổ chức thực hiện phải quyết liệt, toàn diện, đồng bộ, phù hợp với điều kiện thực tế, hiệu quả cao và phát huy được sức mạnh của mọi tổ chức, lực lượng, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của toàn quân, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Thượng tướng NGUYỄN TÂN CƯƠNG, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng