Công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của các đơn vị trong toàn quân. Vì vậy, đổi mới nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu là nội dung quan trọng, quyết định chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống.

Năm 2019, toàn quân thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, xung đột vũ trang, khủng bố, tranh chấp chủ quyền biển, đảo, nhất là trên khu vực Biển Đông. Trong nước, các thế lực thù địch tăng cường chống phá trên tất cả lĩnh vực; tình hình khiếu kiện đất đai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, khí hậu, thời tiết diễn biến phức tạp; nắng nóng, mưa bão, lũ lụt, sạt lở đất xảy ra ở nhiều nơi gây hậu quả nghiêm trọng; tổ chức, biên chế một số đơn vị trong toàn quân đang trong quá trình điều chỉnh; vũ khí, trang bị kỹ thuật nhiều loại đã xuống cấp, thiếu đồng bộ,… làm ảnh hưởng phần nào đến công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị.

Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, trọng tâm là Kết luận 60-KL/QUTW, ngày 18-01-2019 của Quân ủy Trung ương về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 765-NQ/QUTW, Chỉ lệnh công tác quân sự, quốc phòng của Tổng Tham mưu trưởng, tạo bước chuyển biến tích cực, toàn diện trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành huấn luyện có nhiều đổi mới, sáng tạo, sát với yêu cầu, nhiệm vụ, phương án và địa bàn tác chiến của từng lực lượng, đơn vị; vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp được phát huy; các nội dung, biện pháp công tác đảng, công tác chính trị trong huấn luyện được chú trọng, đi vào chiều sâu, có nền nếp và đạt hiệu quả thiết thực. Việc đổi mới chương trình, nội dung, tổ chức và phương pháp huấn luyện được thực hiện tích cực bằng nhiều giải pháp khoa học, phù hợp với tổ chức biên chế, yêu cầu xây dựng Quân đội và nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Công tác bảo đảm huấn luyện được tập trung đầu tư theo hướng đồng bộ, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm, nhất là hệ thống trường bắn, thao trường huấn luyện tổng hợp và thao trường dành cho các lực lượng làm nhiệm vụ đặc thù. Các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tổ chức huấn luyện đúng, đủ nội dung, chương trình, thời gian theo kế hoạch được phê duyệt; kết quả kiểm tra 100% các nội dung huấn luyện đạt yêu cầu, trong đó có 75% - 80% khá, giỏi.

Phối hợp hiệp đồng quân binh chủng trong diễn tập giữa Trung đoàn Bộ binh 1 (Sư đoàn 9) với Lữ đoàn Tăng thiết giáp 22, Quân đoàn 4

Trong huấn luyện, toàn quân đã bám sát phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc”; coi trọng huấn luyện đồng bộ và chuyên sâu cho các đối tượng; vận dụng tốt 3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp trong huấn luyện; chú trọng huấn luyện theo nhiệm vụ, đối tượng, địa bàn tác chiến và tình huống chiến đấu; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực quản lý, chỉ huy, điều hành huấn luyện cho đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là huấn luyện kỹ thuật chiến đấu bộ binh, chiến thuật binh chủng hợp thành và kỹ chiến thuật chuyên ngành binh chủng; kết hợp tốt giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, công tác bảo đảm hậu cần, kỹ thuật và rèn luyện thể lực cho bộ đội. Trong huấn luyện phân đội, các đơn vị đã chú trọng huấn luyện cả bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương, đơn vị bộ binh, bộ binh cơ giới, quân chủng, binh chủng, bộ đội biên phòng, các ngành chuyên môn; coi trọng huấn luyện khai thác làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật có trong biên chế, nhất là vũ khí, khí tài trang bị mới; tổ chức tốt các cuộc diễn tập vòng tổng hợp, cụm lực lượng, diễn tập chiến thuật có bắn đạn thật, diễn tập chiến đấu hiệp đồng quân binh chủng, diễn tập khu vực phòng thủ, bảo đảm an toàn, v.v. Thông qua thực tiễn huấn luyện, diễn tập, các cơ quan, đơn vị đã nghiên cứu, phát triển lý luận chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc và nghệ thuật quân sự Việt Nam trong điều kiện mới; hoàn chỉnh quyết tâm, phương án sẵn sàng chiến đấu, kế hoạch tác chiến các cấp, sẵn sàng xử lý kịp thời, hiệu quả các tình huống xảy ra.

Bên cạnh kết quả đạt được, nhận thức của một số cấp ủy, người chỉ huy và cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật còn hạn chế. Công tác chuẩn bị huấn luyện chưa được quan tâm đúng mức, nhất là chuẩn bị kế hoạch, tiến trình biểu, giáo án, vật chất huấn luyện. Nội dung, chương trình, phương pháp huấn luyện tuy đã có sự đổi mới nhưng chưa toàn diện; việc ứng dụng công nghệ thông tin và công nghệ mô phỏng vào huấn luyện hiệu quả còn thấp. Chất lượng huấn luyện ở một số cơ quan, đơn vị chưa đồng đều, thiếu vững chắc; việc khai thác, sử dụng các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật hiệu quả chưa cao, nhất là lực lượng phục vụ ở cơ quan các cấp, cán bộ khung, nhà trường, bệnh viện, đơn vị kinh tế - quốc phòng, các đồn, trạm lẻ. Cá biệt, một số đơn vị tổ chức huấn luyện chưa đúng quy trình, chấp hành quy tắc an toàn không nghiêm, còn để xảy ra mất an toàn trong huấn luyện, v.v.

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục có những diễn biến phức tạp, nhất là tình hình Biển Đông tiềm ẩn nhiều nguy cơ khó lường, đặt ra yêu cầu rất cao trong xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu phải luôn được xác định là nhiệm vụ thường xuyên, trọng tâm, xuyên suốt. Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quan trọng này, toàn quân cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, triển khai toàn diện các mặt công tác, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; trong đó, tập trung vào một số giải pháp cơ bản sau:

Một là, tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự của Đảng, các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, trọng tâm là Kết luận 60-KL/QUTW, ngày 18-01-2019 của Quân ủy Trung ương về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 765-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương; Chỉ lệnh công tác quân sự, quốc phòng năm 2020 của Tổng Tham mưu trưởng và hướng dẫn của cơ quan cấp trên. Trên cơ sở đó, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong triển khai công tác giáo dục chính trị, tư tưởng bằng nhiều nội dung, hình thức, biện pháp thiết thực, hiệu quả, phù hợp với đặc điểm nhiệm vụ của từng đối tượng, cơ quan, đơn vị và địa bàn. Chú trọng quán triệt tư duy mới của Đảng về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, không để bị động, bất ngờ trong mọi điều kiện hoàn cảnh, Quân đội luôn chủ động xử trí hiệu quả các tình huống xảy ra. Nghiên cứu, phát triển và vận dụng hiệu quả Đề án “Đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới”, nhằm giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, nhận thức sâu sắc tầm quan trọng, sự cần thiết phải đẩy mạnh công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; từ đó, xây dựng động cơ, xác định trách nhiệm, quyết tâm cao trong tổ chức thực hiện. Nội dung giáo dục phải toàn diện, hướng trọng tâm vào giáo dục cho bộ đội nắm chắc đối tượng tác chiến, âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chống phá cách mạng nước ta; quán triệt sâu, kỹ các chỉ thị, nghị quyết, mệnh lệnh, kế hoạch huấn luyện chiến đấu - giáo dục chính trị và nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị.

Trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch nhằm “phi chính trị hóa” Quân đội, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, công tác giáo dục phải làm cho bộ đội khắc phục triệt để tư tưởng chủ quan, nhận thức lệch lạc, mơ hồ, mất cảnh giác, hoặc tuyệt đối hóa sức mạnh của vũ khí, trang bị kỹ thuật. Qua đó, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có niềm tin vào cách đánh, nghệ thuật quân sự, truyền thống, kinh nghiệm chống giặc ngoại xâm của các thế hệ đi trước, vũ khí, trang bị hiện có. Quá trình giáo dục, cần tích cực đổi mới hình thức, phương pháp theo hướng tăng tính chiều sâu, thiết thực, hiệu quả; gắn kết quả huấn luyện với kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cấp ủy, chỉ huy, cán bộ chủ trì các cấp, coi đây là tiêu chí để đánh giá chất lượng cán bộ, đảng viên trong năm.

Hai là, nâng cao khả năng nghiên cứu, dự báo chính xác tình hình, tăng cường luyện tập các phương án, xây dựng quyết tâm chiến đấu, xử trí kịp thời, thắng lợi các tình huống. Trong bối cảnh thời cơ và thách thức, các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống đan xen, sự chuyển hóa mau lẹ giữa đối tượng và đối tác, cùng sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch trên mọi phương diện, nhất là trên không gian mạng,… đòi hỏi các cơ quan, đơn vị trong toàn quân, đặc biệt là các cơ quan chiến lược cần chủ động huấn luyện, bồi dưỡng nâng cao năng lực toàn diện cho đội ngũ cán bộ, trong đó chú trọng nâng cao khả năng nghiên cứu, tổng hợp, nhận định, phân tích, đánh giá sát, đúng tình hình. Trên cơ sở đó, Bộ Tổng Tham mưu chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, nhà trường trong toàn quân xác định nội dung, chương trình, nhiệm vụ, phương hướng huấn luyện, duy trì các biện pháp sẵn sàng chiến đấu; điều chỉnh tổ chức biên chế, xây dựng lực lượng phù hợp với đặc điểm, nhiệm vụ của từng đơn vị. Để công tác này đạt hiệu quả, các cơ quan chiến lược thuộc Bộ Tổng Tham mưu cần chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các biện pháp nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo, các địa bàn trọng điểm, quyết tâm giữ vững chủ quyền lãnh thổ, lợi ích quốc gia, dân tộc. Đồng thời, tiến hành rà soát, bổ sung, điều chỉnh quyết tâm chiến đấu phù hợp tình hình thực tiễn và đối tượng tác chiến; tăng cường luyện tập các phương án chiến đấu, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, đề cao tinh thần cảnh giác cách mạng, sẵn sàng xử lý hiệu quả các tình huống xảy ra. Các cơ quan, đơn vị duy trì nghiêm chế độ, nền nếp trực chỉ huy, trực ban, trực sẵn sàng chiến đấu; chủ động tham mưu, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và lực lượng liên quan triển khai các phương án bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh quốc gia, an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; tích cực tham gia đấu tranh, phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật, buôn lậu, gian lận thương mại; phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn, phòng chống dịch bệnh, nhất là dịch viêm phổi lạ do vi-rút chủng mới (CoVid-19) gây ra, v.v.

Ba là, đẩy mạnh đổi mới toàn diện nội dung, chương trình, hình thức tổ chức và phương pháp huấn luyện theo hướng có trọng tâm, trọng điểm. Trên cơ sở quán triệt, thực hiện tốt phương châm, quan điểm và mối kết hợp trong huấn luyện, các cơ quan, đơn vị, nhà trường cần tăng cường nghiên cứu, nắm chắc tình hình, nhất là những phát triển của đối tượng tác chiến, đặc điểm địa bàn, tổ chức biên chế, vũ khí, trang bị của ta để xác định nội dung đổi mới cho phù hợp. Trong đó, chú trọng bổ sung nội dung, chương trình huấn luyện cho các lực lượng làm nhiệm vụ đặc thù, đặc biệt, chuyên sâu, đơn vị mới thành lập, mới sáp nhập; đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển khoa học kỹ thuật quân sự, công nghệ quân sự, hướng trọng tâm vào thực hiện hiệu quả các chiến lược: Chiến lược Quốc phòng Việt Nam, Chiến lược Quân sự Việt Nam, Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia, Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng. Tập trung đổi mới nội dung, chương trình theo hướng tăng thời gian huấn luyện thực hành, huấn luyện đêm, huấn luyện cơ động; chú trọng huấn luyện tình huống nâng cao, huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị mới, cứu hộ, cứu nạn, v.v. Đồng thời, chú trọng đổi mới quy trình đào tạo ở các học viện, nhà trường Quân đội; đổi mới phương pháp hội thi, hội thao, kiểm tra đánh giá kết quả, bảo đảm khách quan, minh bạch, thực chất, kiên quyết chống bệnh thành tích trong huấn luyện; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện quân sự với giáo dục chính trị, giáo dục - đào tạo với huấn luyện chiến đấu, gắn huấn luyện với rèn luyện thể lực.

Trong quá trình huấn luyện, các đơn vị chú trọng nâng cao chất lượng hợp luyện, luyện tập, diễn tập ở các cấp, bảo đảm sát thực tế chiến đấu và phù hợp với đặc điểm của từng địa bàn, lực lượng, đơn vị. Coi trọng huấn luyện các nội dung thiết yếu, đáp ứng yêu cầu đối phó với chiến tranh công nghệ cao, tác chiến không gian mạng và những thách thức an ninh phi truyền thống. Tăng cường diễn tập chiến đấu hiệp đồng quân binh chủng với các đơn vị, lực lượng vũ trang địa phương trong khu vực phòng thủ; diễn tập thực binh có bắn đạn thật các bài bắn mới kết hợp thử nghiệm vũ khí, khí tài; diễn tập đối kháng, tác chiến bảo vệ chủ quyền biển, đảo; tác chiến và chống tác chiến điện tử; tác chiến không gian mạng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu trên các quy mô, tình huống. Chỉ huy và cơ quan các cấp cần tăng cường kiểm tra cả trước, trong và sau huấn luyện, chú trọng việc kiểm tra, phúc tra đánh giá kết quả thường xuyên cũng như đột xuất. Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đảng, công tác chính trị trong huấn luyện; coi trọng yếu tố động viên tinh thần, cổ vũ thao trường, biểu dương nhân tố tích cực, mô hình huấn luyện an toàn, hiệu quả. Quá trình thực hiện, cần tăng cường công tác kiểm tra việc chấp hành quy định, quy tắc bảo đảm an toàn trong huấn luyện, diễn tập của các lực lượng để vừa bảo đảm an toàn cho người, vũ khí, trang bị, vừa nâng cao chất lượng tổng hợp, trình độ khả năng sẵn sàng chiến đấu của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân.

Bốn là, đổi mới công tác bảo đảm huấn luyện theo hướng đồng bộ, kịp thời, toàn diện, có trọng điểm. Tiếp tục đổi mới công tác bảo đảm huấn luyện theo hướng kịp thời, toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; coi trọng bảo đảm ngân sách, chỉ tiêu đạn, thuốc nổ, hỏa cụ, xăng dầu, phương tiện, vật chất, thao trường huấn luyện; thực hiện có hiệu quả dự án đồ dùng, trang thiết bị huấn luyện giai đoạn 3; ưu tiên bảo đảm hợp lý cho các đơn vị mới thành lập, đơn vị ở địa bàn trọng điểm, đơn vị làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu, đơn vị mới sáp nhập. Kết hợp chặt chẽ nguồn kinh phí trên cấp với nguồn của đơn vị, địa phương và huy động công sức bộ đội xây dựng, cải tạo, nâng cấp cơ sở vật chất, lắp đặt, nghiệm thu, chuyển giao thiết bị hệ thống trường bắn, thao trường huấn luyện, diễn tập. Các cơ quan, đơn vị, nhà trường cần đổi mới, thống nhất cơ chế, phương thức bảo đảm, thực hiện công khai, dân chủ, chuẩn hóa định mức huấn luyện cho từng đối tượng, chống lãng phí, sử dụng sai mục đích. Tổ chức đảm bảo đầy đủ, đồng bộ vũ khí, trang bị kỹ thuật,… phục vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu cải tiến mô hình học cụ, đồ dùng, trang bị huấn luyện, đào tạo theo hướng hiện đại, bền, đẹp, tiện sử dụng. Cùng với đó, cần quan tâm bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần, sức khỏe cho bộ đội thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu trong mọi điều kiện.

Trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu phải luôn được cấp ủy, chỉ huy các cấp quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, hiệu quả, nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, góp phần xây dựng Quân đội “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Trung tướng NGUYỄN VĂN NGHĨA, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam