Đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo của Đảng là nội dung quan trọng cốt lõi của đường lối chiến lược cách mạng Việt Nam; là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến vấn đề đoàn kết toàn dân tộc, Người khẳng định: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”.

Thấm nhuần sâu sắc quan điểm đó, những năm qua, thực hiện chức năng “đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất”, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn quán triệt sâu sắc và gương mẫu trong thực hiện các đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trọng tâm là Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về “Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, đạt nhiều kết quả quan trọng. Trong hơn 20 năm qua, các cơ quan, đơn vị, nhất là các đơn vị đóng quân trên địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, tôn giáo, biên giới, hải đảo đã phối hợp chặt chẽ với các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương bám dân, bám địa bàn, thực hiện “bốn cùng”¹ để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Toàn quân đã chú trọng làm tốt công tác dân vận; tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở trên từng địa bàn trong sạch, vững mạnh; phát huy dân chủ ở cơ sở, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị đã tích cực, chủ động tham gia các phong trào, cuộc vận động, chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, chăm sóc sức khỏe, nâng cao dân trí; thực hiện chính sách an sinh xã hội, hoạt động đền ơn đáp nghĩa bằng nhiều mô hình², cách làm phù hợp, được cấp ủy, chính quyền địa phương và nhân dân đánh giá cao. Trong giai đoạn 2003 - 2022, các cơ quan, đơn vị đã phối hợp làm mới, sửa chữa, nâng cấp 145.636km đường nông thôn (làm mới 5.058km); 202.305km kênh mương nội đồng (làm mới 1.250km); cải tạo 3.879km lưới điện; xây dựng 5.855 nhà văn hóa, 17.926 nhà ở chính sách cho người có công, hộ nghèo; làm 1.072 cầu các loại; 934 công trình nước sạch; xóa gần 3.000 nhà tạm, nhà dột nát. Hỗ trợ trên 4.200 tỉ đồng cho địa phương phát triển kinh tế; đảm nhận trên 100 dự án phát triển kinh tế với số vốn 2.038 tỉ đồng, v.v. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng đứng chân trên địa bàn chủ động nắm chắc tình hình, tham mưu, chỉ đạo xử lý thắng lợi các tình huống về quốc phòng, an ninh; chủ động, nhạy bén đấu tranh, làm thất bại hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động; xung kích, đi đầu trong phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu nạn,... nhất là phòng, chống, đẩy lùi dịch Covid-19 đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn 148, Sư đoàn 316 cùng với đồng bào Dao, thôn Tát Kẻ, xã Khâu Tinh tại lễ ra quân dã ngoại làm công tác dân vận. Ảnh: tuyenquang.dcs.vn

Với trách nhiệm chính trị cao, thông qua hoạt động thực tiễn phong phú, thiết thực, hiệu quả, Quân đội đã đóng góp quan trọng vào việc củng cố, tăng cường, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại, v.v. Qua đó,  xây dựng “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc; niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa ngày càng được nâng lên; làm sáng thêm phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.

Thời gian tới, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đặt ra yêu cầu cao hơn, với cả thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường, sự phân hóa giàu nghèo trong quá trình phát triển, những yếu kém của một số cấp ủy, chính quyền trong quản lý xã hội và giải quyết những vấn đề nảy sinh, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên,... cùng sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch sẽ tác động không nhỏ đến xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tình hình đó đòi hỏi các cấp, ngành, lực lượng, cả hệ thống chính trị và toàn dân nói chung, Quân đội nói riêng cần quán triệt, thực hiện tốt hơn nữa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc; trong đó, tập trung thực hiện tốt những nội dung chủ yếu sau:

Một là, quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, lực lượng; cán bộ, chiến sĩ, về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Xây dựng và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên, yêu cầu cấp bách, lâu dài trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, được thực hiện toàn diện trên các mặt: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh,... với sự tác động nhiều chiều của thực tiễn đời sống xã hội cũng như tình hình trong nước, khu vực và quốc tế. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị cần tiếp tục quán triệt, nắm vững các nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng, Nhà nước về đại đoàn kết toàn dân tộc³, làm cơ sở đề ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả. Tăng cường giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; làm cho mọi người nhận thức rõ, đó không chỉ là chức năng, nhiệm vụ chính trị, trách nhiệm, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, mà còn góp phần tăng cường sự đồng thuận trong xã hội, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân, tạo nguồn động lực to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, củng cố cội nguồn sức mạnh để Quân đội hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Từ đó, mỗi cán bộ, chiến sĩ luôn nêu cao trách nhiệm, gương mẫu chấp hành tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước nói chung, về đại đoàn kết toàn dân tộc nói riêng, thực sự là hạt nhân đoàn kết, chỗ dựa tin cậy của nhân dân.

Hai là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy (chi bộ), chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các tầng lớp Nhân dân trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây là nội dung quan trọng hàng đầu, nhằm xác định phương hướng, những giải pháp thiết thực, kịp thời trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở từng cơ quan, đơn vị trong tình hình mới. Theo đó, các cấp ủy, tổ chức đảng căn cứ vào tình hình cơ quan, đơn vị, đặc điểm địa bàn đóng quân để xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo phù hợp, hiệu quả. Chính ủy, chính trị viên các cấp nêu cao trách nhiệm, chủ động trao đổi với người chỉ huy, chỉ đạo các cơ quan chức năng xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện nghiêm túc. Cơ quan chính trị các cấp cần làm tốt vai trò tham mưu, hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong tổ chức thực hiện. Tiếp tục đẩy mạnh công tác dân vận, bám dân, bám địa bàn, vận dụng linh hoạt các hình thức, phương pháp để tuyên truyền, vận động nhân dân, tạo sự đồng thuận trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuyên truyền để Nhân dân nắm được tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh; về dân tộc, tôn giáo; nhận rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn giáo để chống phá. Qua đó, động viên đồng bào nêu cao ý thức tự hào, tự tôn dân tộc, tích cực lao động sản xuất, sống “tốt đời, đẹp đạo”, tương thân tương ái, chia sẻ, giúp đỡ nhau xây dựng khu dân cư, làng, bản ngày càng phát triển; tuyệt đối không nghe theo sự xúi giục, kích động của phần tử xấu, các thế lực thù địch. Bên cạnh đó, chú trọng tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu, thực hiện đúng quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân; hiểu biết, tôn trọng, chấp hành nghiêm pháp luật; phát huy quyền làm chủ của nhân dân trên mọi lĩnh vực theo phương châm: “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Song, kiên quyết chống các biểu hiện lợi dụng tự do, dân chủ làm mất an ninh, trật tự, ảnh hưởng tới sự đồng thuận xã hội và sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Trung tướng Nguyễn Văn Gấu và đoàn công tác kiểm tra chương trình phối hợp dân vận tại Hà Tĩnh. Ảnh: qdnd.vn

Ba là, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Một trong những chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước ta để tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc là đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân; gắn tăng trưởng kinh tế với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị tiếp tục hưởng ứng, thực hiện tốt các chương trình, dự án, phong trào Thi đua yêu nước, các cuộc vận động mà Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức, các ngành, địa phương phát động,... bằng các phong trào, chương trình, hoạt động phong phú, thiết thực; nêu cao tinh thần khắc phục khó khăn, sẵn sàng hy sinh, cùng nhân dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, góp phần ổn định, nâng cao đời sống của nhân dân. Các đoàn kinh tế - quốc phòng tiếp tục quán triệt sâu sắc nhiệm vụ, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, thực hiện tốt việc kết hợp củng cố quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nhất là trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm của đất nước.

Bốn là, phát huy vai trò của Quân đội tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh. Các cơ quan, đơn vị quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Chính phủ về xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh⁴, trên cơ sở đó phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai đồng bộ, hiệu quả. Trước hết, cần làm tốt công tác phát triển đảng, đào tạo, bồi dưỡng, góp phần tạo nguồn xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở. Thông qua tập huấn, bồi dưỡng, cử cán bộ, đảng viên tham gia cấp ủy xã, sinh hoạt tại các chi bộ, tổ đảng thôn, bản, nhất là đối với các xã ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo, nơi mới chia tách, sáp nhập,... góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng, hiệu lực quản lý, điều hành của chính quyền. Đồng thời, tham mưu, giúp cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức đoàn thể vững mạnh, nâng cao hiệu quả hoạt động, thực sự là nơi tập hợp, vận động quần chúng nhân dân tham gia các cuộc vận động, phong trào Thi đua yêu nước, khơi dậy tiềm năng, sức sáng tạo của nhân dân đóng góp cho sự nghiệp cách mạng. Cùng với đó, các đơn vị tích cực tham gia xây dựng, củng cố các mối quan hệ xã hội, các phong trào cách mạng ở địa phương; thực hiện tốt công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, phối hợp giải quyết việc làm cho quân nhân xuất ngũ; chăm lo xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu và dân quân tự vệ rộng khắp, phát huy vai trò của chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn,... làm nòng cốt xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở địa phương.

Năm là, tăng cường nắm chắc tình hình, kiên quyết đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, chia rẽ nhân dân với Đảng, lực lượng vũ trang, nhất là trên các địa bàn chiến lược là một trọng tâm chống phá xuyên suốt của các thế lực thù địch. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị đề cao trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, Ban Chỉ đạo 35, lực lượng chuyên trách tăng cường đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch. Trên cơ sở nắm chắc tình hình, cần phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức, nhất là với lực lượng Công an để giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đặc biệt, các cơ quan, đơn vị phải chuẩn bị tốt kế hoạch, lực lượng, tổ chức luyện tập; phối hợp, hiệp đồng tham gia giải quyết “điểm nóng” về an ninh, trật tự xã hội, bảo đảm kịp thời, hiệu quả, đúng nguyên tắc. Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021, Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XIII) về Đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới”, Nghị quyết số 847-NQ/QUTW, ngày 28/12/2021 của Quân ủy Trung ương về Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân trong tình hình mới, v.v. Qua đó, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh tiêu biểu, cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; cán bộ, đảng viên, chiến sĩ không có biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, giữ vững đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân - dân, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Phát huy truyền thống gần 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng, cán bộ, chiến sĩ toàn quân tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa các chủ trương, giải pháp xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần tăng cường sự đồng thuận trong xã hội, thắt chặt hơn nữa mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước, Quân đội với Nhân dân; củng cố cội nguồn sức mạnh, cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Trung tướng NGUYỄN VĂN GẤU, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam
_____________________

1 - Cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc.

2 - Tiêu biểu: phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, hành trình “Quân đội chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”, chương trình “Hải quân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển”, “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”, “Nâng bước em tới trường”, “Con nuôi đồn biên phòng”, “Tết quân dân”, v.v.

3 - Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Kết luận số 65-KL/TW, ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác dân tộc trong tình hình mới; Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Chính phủ; Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 12/3/2003, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) về công tác tôn giáo; Kết luận số 12-KL/TW, ngày 12/8/2021 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới, v.v.

4 - Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX) “Về củng cố, xây dựng hệ thống chính trị cơ sở”, Chỉ thị số 36/2005/CT-TTg, ngày 17/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ về “Tăng cường xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng - an ninh trong tình hình mới”, v.v.