Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, Điều lệ Đảng hiện hành do Đại hội XI thông qua khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho mọi hành động. Vì vậy, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

Hơn 90 năm qua, kể từ ngày thành lập đến nay, ngành Tuyên giáo của Đảng với vai trò đi trước mở đường đã có nhiều đóng góp quan trọng trong tuyên truyền, giáo dục và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Chú trọng nghiên cứu, tuyên truyền, giáo dục, bổ sung, phát triển và vận dụng sáng tạo hệ tư tưởng của giai cấp vô sản - chủ nghĩa Mác - Lênin phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam, tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động cách mạng trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và các tổ chức chính trị - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân ta.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương  phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: dangcongsan.vn

Đặc biệt, trong giai đoạn đổi mới, ngành Tuyên giáo đã chủ động, tích cực tham mưu cho Đảng và hệ thống chính trị thực hiện hiệu quả nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác tư tưởng, lý luận đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới¹. Đội ngũ cán bộ tuyên giáo đã góp phần thúc đẩy công tác đấu tranh phòng, chống quan điểm sai trái, thù địch; lực lượng nòng cốt trong Ban Chỉ đạo các cấp về đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về bản chất khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, làm cho quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội. Đồng thời, nâng cao bản lĩnh chính trị, kiên định và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong thực hiện mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tiến hành thắng lợi đường lối đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Ngày 22/10/2018 đã trở thành dấu mốc trong sự phát triển lý luận, nhận thức và tổ chức về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, khi Bộ Chính trị (khóa XII) ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW “Về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”. Nghị quyết xác định rõ: bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; là nội dung cơ bản, hệ trọng, sống còn của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó lực lượng Tuyên giáo các cấp đóng vai trò nòng cốt; là công việc tự giác, thường xuyên của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và đoàn thể chính trị - xã hội các cấp; của từng địa phương, cơ quan, đơn vị và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu. Nghị quyết một lần nữa khẳng định vị trí, vai trò, tầm quan trọng, giá trị và ý nghĩa to lớn của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; khắc phục tình trạng phân tán, chồng chéo, thiếu thống nhất trong hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch; xác định rõ và nêu cao tinh thần trách nhiệm, tập trung lực lượng và sự tham gia của các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị, tạo nên sức mạnh tổng hợp để bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng trước sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch.

Nghị quyết số 35-NQ/TW đã tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động của các cấp ủy, hệ thống chính trị; xác định bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là nhiệm vụ trọng yếu, then chốt để bảo vệ mục tiêu, lý tưởng cách mạng, bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết, công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng được tổ chức triển khai ngày càng bài bản, đồng bộ, toàn diện, quyết liệt, từng bước đi vào chiều sâu, đạt kết quả bước đầu rất quan trọng, cung cấp nhiều luận cứ khoa học phục vụ công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng².

Ngành Tuyên giáo đã có những chỉ đạo, định hướng sát sao trong công tác quản lý báo chí, xuất bản, tuyên truyền đẩy mạnh hoạt động đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng³. Ban Chỉ đạo bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng (Ban Chỉ đạo 35) từ Trung ương đến địa phương được xây dựng và kiện toàn về tổ chức, trong đó Ban Tuyên giáo các cấp là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo này. Các biện pháp bảo đảm an toàn, an ninh mạng, gỡ bỏ, triệt phá, xử lý thông tin xấu độc trên internet, mạng xã hội được đẩy mạnh, thực hiện thống nhất, đồng bộ và hiệu quả. Các thông tin tích cực được chú trọng tuyên truyền qua các binh chủng truyền thông.

Mặc dù vậy, công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng vẫn còn một số hạn chế nhất định. Việc đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch có nơi, có lúc tính chiến đấu, tính thuyết phục chưa cao, còn bị động, lúng túng, chưa kịp thời, sắc bén. Vai trò của văn học, nghệ thuật trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng chưa được phát huy đầy đủ. Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, nhất là dự báo, cung cấp luận cứ khoa học phục vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở một số cơ quan nghiên cứu chưa được quan tâm đúng mức, chưa đáp ứng yêu cầu. Điều này đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ, nội dung, phương thức mới, đòi hỏi ngành Tuyên giáo cần phát huy hơn nữa vai trò nòng cốt, tiên phong trên lĩnh vực tư tưởng và bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, đất nước ta có những thuận lợi rất cơ bản, song cũng gặp không ít khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, chúng ta đang đối mặt với nhiều vấn đề mới về “kinh tế toàn cầu”, “thế giới đa cực”, “văn hóa đa dạng”, “xã hội thông tin”, v.v. Sự bùng nổ của internet, truyền thông xã hội, chủ nghĩa dân túy trỗi dậy ở nhiều nơi. Đặc biệt, một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; các thế lực thù địch tăng cường chống phá, có nguy cơ tác động đến ổn định chính trị, xã hội. Vì vậy, “phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa công tác xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh”. “Nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng, tạo sự thống nhất trong Đảng, đồng thuận trong xã hội; coi trọng hơn nữa công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ”⁴.

Tiếp tục phát huy vai trò và thế mạnh của mình, ngành Tuyên giáo với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, thống nhất lãnh đạo, chỉ đạo, phát huy sức mạnh sáng tạo của các cấp, các ngành, tập trung làm tốt các nhiệm vụ sau:

Một là, thống nhất nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong giai đoạn mới của cách mạng. Tiếp tục kiên định mục tiêu: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; phát triển con người toàn diện và xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; bảo vệ công cuộc đổi mới của Đảng; triển khai thực hiện thắng lợi các quan điểm, mục tiêu, chỉ tiêu, định hướng, nhiệm vụ, giải pháp mà Đại hội XIII của Đảng đã xác định.

Hai là, phát huy vai trò là đầu mối kết nối, quy tụ, tập hợp và phát huy vai trò của các lực lượng, sức mạnh các binh chủng của ngành Tuyên giáo, như: nghiên cứu dự báo tình hình, bổ sung, phát triển lý luận, nâng cao chất lượng giáo dục lý luận, đẩy mạnh công tác tuyên truyền lý luận, báo chí, xuất bản, văn học, nghệ thuật, v.v. Gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là cơ bản, lâu dài, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả, tạo ra sức tự đề kháng trước những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị, nhất là đấu tranh trên không gian mạng. Chú trọng công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; vận dụng sáng tạo và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn cách mạng Việt Nam. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII) và Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị (khóa XII) “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Đồng thời, nhận diện rõ hơn bản chất, âm mưu, phương thức hoạt động “diễn biến hòa bình” chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị; kiên quyết đấu tranh với những quan điểm, tư tưởng muốn thay đổi mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, xa rời chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phủ nhận bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Tích cực đổi mới nội dung, phương pháp nghiên cứu, học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh theo hướng thiết thực, hiệu quả, khắc phục các biểu hiện “lười” nghiên cứu, học tập lý luận chính trị. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận chính trị, cập nhật những nội dung, hình thức mới; tầm nhìn, định hướng, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; phát hiện gương “người tốt, việc tốt”, mô hình hay, cách làm hiệu quả, sáng tạo trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhằm lan tỏa, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong xã hội. Hoạt động văn học, nghệ thuật cần có sự đổi mới, thiết thực đồng hành cùng sự phát triển của đất nước để có được những tác phẩm hay, có giá trị về tư tưởng, nghệ thuật, góp phần cổ vũ, khích lệ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đổi mới sáng tạo, thực hiện khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Vì lẽ đó, công tác đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị cần chủ động, tích cực hơn nữa trong nghiên cứu dự báo tình hình, âm mưu, thủ đoạn mới mà các tổ chức phản động sử dụng để kịp thời ngăn chặn, đẩy lùi mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá, nhất là trên các lĩnh vực nhạy cảm của công tác lý luận chính trị, tư tưởng - văn hóa, văn học - nghệ thuật.

Ba là, cần tạo sự chuyển biến mới tích cực, mạnh mẽ hơn nữa trong công tác tuyển chọn, đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, nhất là bổ sung, cập nhật kiến thức, lý luận chính trị mới cho cán bộ, đảng viên các cấp và nhân dân về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối đổi mới của Đảng theo hướng người giữ chức vụ càng cao càng cần nêu gương trong nghiên cứu, học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị. Cấp ủy, người đứng đầu các cấp, cơ quan giảng dạy, bồi dưỡng lý luận chính trị ở Trung ương, trường chính trị các tỉnh, trung tâm chính trị cấp huyện nêu cao tinh thần trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng. Nâng cao tinh thần tự giác, khả năng tự phòng, chống, tự bảo vệ cho mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân trước những âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị.

Bốn là, phát huy bản chất, truyền thống tốt đẹp của ngành Tuyên giáo, cán bộ, đảng viên, viên chức toàn Ngành cần nâng cao tinh thần đoàn kết, bản lĩnh chính trị, sự tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, gương mẫu nêu gương trong nghiên cứu, học tập, bồi dưỡng lý luận chính trị, giữ vững kỷ luật, kỷ cương trong nói và viết, tham gia tích cực vào công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch. Thường xuyên đổi mới, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, phương pháp công tác. Các binh chủng của ngành Tuyên giáo cần có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, bảo đảm tính chủ động, kịp thời, nhất là trong xử lý các tình huống đột xuất. Triển khai thực hiện hiệu quả Quyết định số 238-QĐ/TW, ngày 30/9/2020 của Ban Bí thư (khóa XII) về Quy chế phối hợp giữa Ban Tuyên giáo các cấp với cơ quan nhà nước cùng cấp trong việc thực thi pháp luật, triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết các vấn đề nổi cộm, nhân dân quan tâm. Coi đây là một nhiệm vụ cấp bách, quan trọng để phát huy vai trò của ngành Tuyên giáo trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu mà Đại hội XIII của Đảng đã xác định.

Năm là, tăng cường các giải pháp quản lý, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của internet, mạng xã hội và các phương tiện có liên quan, phù hợp với yêu cầu của thời đại công nghệ số và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Giám sát chặt chẽ, kịp thời phát hiện âm mưu, thủ đoạn, hoạt động chống phá của đối tượng thù địch trên không gian mạng, phát hiện các trang web, blog, tài khoản facebook, zalo đăng tải những nội dung sai trái, thù địch; sớm phát hiện âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động tuyên truyền chống phá của các thế lực thù địch trên không gian mạng; phát hiện tổ chức, cá nhân sở hữu các trang mạng xã hội đăng tải các bài viết, hình ảnh, video tuyên truyền chống phá cách mạng Việt Nam để có biện pháp xử lý, ngăn chặn kịp thời. Tăng cường kết nối hệ thống các trang web, blog, fanpage giữa Trung ương và địa phương; phát huy ưu thế của internet, mạng xã hội để trở thành cánh tay nối dài của các cơ quan làm công tác tư tưởng, báo chí, truyền thông trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Sáu là, ngành Tuyên giáo cần bám sát các nhiệm vụ chính trị, chủ động đổi mới mạnh mẽ tư duy, nhận thức lý luận, đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận, nâng cao tính sắc bén, thuyết phục của công tác đấu tranh ngăn chặn, xử lý thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch, góp phần thực hiện thắng lợi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, phấn đấu đưa nước ta trở thành nước công nghiệp phát triển, có thu nhập cao; lập thành tích chào mừng kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Đảng (03/02/1930 - 03/02/2030), 100 năm Ngày thành lập Nước (02/9/1945 - 02/9/2045).

NGUYỄN TRỌNG NGHĨA, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
_________________

1 - Nghị quyết số 09-NQ/TW, ngày 18/02/1995 của Bộ Chính trị (khóa VII) về những định hướng lớn trong công tác tư tưởng; Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 18/3/2002 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa IX) về nhiệm vụ chủ yếu của công tác tư tưởng, lý luận trong tình hình mới; Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 01/8/2007 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới; Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, v.v.

2 - Ngành Tuyên giáo góp phần rất quan trọng trong tổng kết một số vấn đề lý luận - thực tiễn của 35 năm đổi mới đất nước, 30 năm thực hiện Cương lĩnh 1991, 10 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991 (bổ sung, phát triển năm 2011), v.v.

3 - Nhiều cơ quan, báo chí truyền thông đã xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, gia tăng số lượng, chất lượng, tần suất xuất hiện các bài viết chuyên luận chính trị, góp phần phản bác các luận điệu xuyên tạc, kịp thời định hướng chính trị, dư luận xã hội, nhất là trước các sự kiện chính trị quan trọng của Đảng, đất nước. Phát huy vai trò của đội ngũ giảng viên, báo cáo viên, phóng viên, tuyền truyền miệng, văn nghệ sĩ trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

4 - ĐCSVN – Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Tập II, Nxb CTQGST, H. 2021, tr. 228 - 229.