Trước yêu cầu cao của nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, ngành Tài chính Quân đội tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, thực hiện tốt chức năng tham mưu, quản lý về chuyên ngành và bảo đảm kịp thời tài chính cho toàn quân thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Ngày 25-3-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh 34/SL về tổ chức Bộ Quốc phòng, trong đó có quyết định thành lập Ty Quản lý (tiền thân của Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng ngày nay), đánh dấu sự ra đời của ngành Tài chính Quân đội. 70 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, ngành Tài chính Quân đội đã thường xuyên bám sát nhiệm vụ của Quân đội trong từng giai đoạn cách mạng, chủ động khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần quan trọng vào sự trưởng thành, lớn mạnh của Quân đội và sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Những năm gần đây, ngành Tài chính Quân đội, trước hết là Cục Tài chính đã nghiên cứu, tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiều chủ trương, giải pháp đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tài chính, phù hợp với đặc thù nhiệm vụ quân sự, quốc phòng và tiến trình đổi mới cơ chế, chính sách kinh tế, tài chính của Nhà nước. Theo đó, Ngành đã tham mưu xây dựng cơ chế mới trong tạo lập, phân bổ, sử dụng các nguồn lực tài chính; bổ sung, hoàn thiện cơ chế lãnh đạo công tác tài chính, cơ chế quản lý, bảo đảm tài chính, ngân sách quốc phòng; đồng thời, quyết liệt chỉ đạo, tổ chức thực hiện. Vì vậy, công tác tài chính đã có bước đột phá trong đổi mới phương thức bảo đảm, tạo bước ngoặt quan trọng về bảo đảm tài chính của Quân đội. Công tác điều hành ngân sách được tiến hành chủ động, linh hoạt, chặt chẽ, công khai, minh bạch, đúng trọng tâm, trọng điểm. Công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hành tiết kiệm, phòng chống lãng phí, tham nhũng được đẩy mạnh và đạt kết quả tích cực. Hiệu lực công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, kỷ cương, kỷ luật tài chính được tăng cường, v.v. Trong điều kiện ngân sách chưa đáp ứng đủ nhu cầu, cơ quan tài chính các cấp đã tích cực tham mưu, hướng dẫn, thực hiện tốt việc cân đối, điều chỉnh cơ cấu chi, tăng cường công tác quản lý, huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính, đáp ứng kịp thời cho các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất. Cục Tài chính đã tham mưu cho Bộ Quốc phòng phát động phong trào thi đua xây dựng “Đơn vị quản lý tài chính tốt” trong toàn quân. Phong trào đã lan tỏa sâu, rộng, thiết thực nâng cao chất lượng công tác tài chính, đưa hoạt động của Ngành đi vào nền nếp, chính quy, góp phần cùng toàn quân thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao, v.v.

Năm 2016 và những năm tới, toàn quân tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ X; nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc có bước phát triển, yêu cầu cao; nhiều chế độ chính sách mới được ban hành và có hiệu lực; nhu cầu chi ngân sách quốc phòng tăng mạnh, nhưng điều kiện, khả năng đáp ứng của đất nước là có hạn, v.v. Những yếu tố đó sẽ tác động trực tiếp đến công tác tài chính, đặt ra cho ngành Tài chính Quân đội nhiệm vụ nặng nề, với không ít khó khăn. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tài chính, đáp ứng nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, toàn quân, nòng cốt là ngành Tài chính Quân đội tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành có liên quan, tiến hành đồng bộ các nội dung, biện pháp; trong đó, chú trọng một số vấn đề chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác tài chính. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc. Suốt 70 năm qua, công tác tài chính quân đội luôn được cấp ủy các cấp quan tâm lãnh đạo chặt chẽ, tập trung, thống nhất, nên tiến hành đúng chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, quy định của Bộ Quốc phòng, đảm bảo cho toàn quân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ. Phát huy kết quả đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần nắm vững nguyên tắc, nội dung, nhiệm vụ, chế độ lãnh đạo công tác tài chính; chủ động xây dựng quy chế lãnh đạo của cấp ủy và các kế hoạch, chương trình giám sát công tác tài chính trong từng giai đoạn, phù hợp với tính chất nhiệm vụ, loại hình đơn vị, doanh nghiệp, v.v. Các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, Quy chế công khai tài chính theo quy định và tăng cường chế độ trách nhiệm của người chỉ huy (chủ tài khoản) trong quản lý, sử dụng tài chính, tài sản. Cơ quan tài chính các cấp phát huy hơn nữa vai trò trong việc tham mưu, chấp hành, giám sát việc thực hiện quy chế lãnh đạo công tác tài chính của cấp ủy ở cơ quan, đơn vị.

Hai là, nâng cao năng lực nghiên cứu, dự báo, thực hiện tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy, nhất là cấp chiến lược về công tác tài chính quân đội. Trên cơ sở các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, cơ quan tài chính các cấp, trước hết là Cục Tài chính đẩy mạnh nghiên cứu, phân tích, dự báo tình hình có liên quan đến công tác tài chính quân đội để nâng cao chất lượng tham mưu về chuyên ngành. Thời gian tới, Ngành tập trung nghiên cứu, đề xuất với Bộ Quốc phòng cơ chế, giải pháp tạo lập, huy động mới, nhằm đa dạng hóa và tập trung nguồn lực tài chính cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng; tham mưu hoàn thiện cơ chế quản lý, bảo đảm tài chính, ngân sách quốc phòng, cơ chế quản lý tài chính doanh nghiệp và các chế độ, chính sách, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, v.v. Trước mắt, nghiên cứu, tham mưu, đề xuất Bộ hoàn thiện cơ chế lập, chấp hành ngân sách theo định hướng của Luật Ngân sách nhà nước sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 01-01-2017); hoàn thiện cơ chế khoán chi, thông báo ngân sách trực tiếp xuống đơn vị thụ hưởng, v.v. Cơ quan tài chính các cấp tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy đơn vị thực hiện tốt quy chế lãnh đạo đối với công tác tài chính; đẩy mạnh triển khai thực hiện Nghị quyết 513 và các biện pháp điều hành, chấp hành ngân sách, quản lý chặt chẽ, sử dụng có hiệu quả tài chính, tài sản ở đơn vị.

Ba là, tập trung xây dựng đơn vị quản lý tài chính tốt, xây dựng ngành Tài chính Quân đội vững mạnh toàn diện. Đây là giải pháp cơ bản, quyết định khả năng hoàn thành nhiệm vụ của Ngành và chất lượng công tác tài chính quân đội. Cục Tài chính tiếp tục tham mưu cho Bộ Quốc phòng và phối hợp với các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh kiện toàn tổ chức, biên chế Ngành, phù hợp với quy hoạch tổ chức lực lượng của từng cấp và thống nhất quản lý hành chính quân sự đối với cơ quan tài chính các cấp trong toàn quân. Đồng thời, thực hiện đồng bộ các biện pháp xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên tài chính cả ở 03 cấp (chiến lược, chiến dịch, chiến thuật), các doanh nghiệp quân đội, đảm bảo cơ cấu hợp lý, có chất lượng toàn diện, trước hết là chất lượng chính trị, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và lâu dài. Thực hiện điều đó, cùng với chủ động làm tốt công tác tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, Ngành tăng cường tạo nguồn, thực hiện đa dạng hóa loại hình đào tạo. Trong đó, coi trọng đào tạo chuyên sâu các chuyên ngành quản lý tài chính; kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo mới với đào tạo lại, bồi dưỡng tại đơn vị và có cơ chế, chính sách tuyển dụng nguồn nhân lực ngoài quân đội có đủ điều kiện vào làm việc,... nhằm kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, nhân viên tài chính, xây dựng cơ quan tài chính các cấp vững mạnh toàn diện.

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới, Ngành tăng cường đầu tư hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chuyên môn, chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực tài chính quân đội, tập trung vào các khâu: thẩm định, phân cấp, cấp phát, thanh quyết toán ngân sách, vốn đầu tư; công khai và đơn giản hóa các thủ tục cấp phát vốn, ngân sách,... tạo đột phá trong xử lý các vấn đề còn vướng mắc; đổi mới, nâng cao chất lượng công tác.

Bốn là, đẩy mạnh nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, bảo đảm tài chính quân đội, đáp ứng sự phát triển của thực tiễn. Những năm qua, ngành Tài chính Quân đội đã có nhiều cố gắng trong nghiên cứu xây dựng, bổ sung hệ thống văn bản pháp quy về cơ chế quản lý, bảo đảm tài chính, ngân sách quốc phòng, chế độ, chính sách bảo đảm cho các đối tượng, v.v. Qua đó, tạo hành lang pháp lý quan trọng cho hoạt động của Ngành. Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh của thực tiễn, nhất là sự phát triển của nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, sự đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, tài chính và các chế độ chính sách của Nhà nước…, đòi hỏi Ngành cần tiếp tục coi trọng thực hiện tốt vấn đề này. Thời gian tới, Cục chỉ đạo các cơ quan chức năng chủ động bám sát tình hình, tiếp tục rà soát, nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện cơ chế hoạt động công tác tài chính quân đội, cơ chế quản lý tài chính, tài sản công; xây dựng, bổ sung các chế độ, chính sách có tính thu hút, bảo đảm ngày càng tốt hơn đời sống của bộ đội, phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội đất nước, đặc thù quốc phòng. Trước mắt, Ngành tập trung nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện và đổi mới cơ chế quản lý tài chính theo hướng “công khai, dân chủ, minh bạch, thực chất”; điều chỉnh, bổ sung, ban hành đồng bộ các cơ chế, quy chế, quy định về quản lý, sử dụng tài chính trong hoạt động làm kinh tế, quản lý tài chính doanh nghiệp, tài sản công, đất quốc phòng, đầu tư xây dựng cơ bản, quản lý các nguồn thu; xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, định mức chi tiêu, sử dụng kinh phí của các ngành, lĩnh vực, phù hợp với thực tiễn hiện nay, v.v. Cùng với đó, bổ sung, hoàn thiện cơ chế phối hợp, trao đổi, cung cấp thông tin với Kiểm toán Nhà nước; hoàn thiện các quy trình, quy định về thực hiện công khai tài chính, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, cơ chế giám sát công tác tài chính,… tạo cơ sở, công cụ pháp lý để quản lý chặt chẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực tài chính bảo đảm cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Năm là, tiếp tục thực hiện đồng bộ các công cụ, biện pháp nghiệp vụ nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả quản lý, sử dụng tài chính, tài sản. Cùng với tích cực tạo lập, huy động các nguồn lực tài chính theo đúng pháp luật Nhà nước, quy định của Bộ Quốc phòng để nâng cao khả năng cân đối bảo đảm, các đơn vị cần thực hiện đồng bộ các công cụ, biện pháp quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Đặc biệt, cần chấp hành nghiêm quy chế lãnh đạo của cấp ủy đối với công tác tài chính, Quy chế công khai tài chính; tăng cường phân cấp quản lý, sử dụng tài chính, tài sản, gắn với nâng cao trách nhiệm của người chỉ huy, người trực tiếp được giao quản lý tài chính, tài sản. Ngành tiếp tục chỉ đạo điều hành, tập trung ngân sách giữ vững các cân đối lớn và ưu tiên bảo đảm ở mức cao cho các nhiệm vụ theo định hướng của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng. Cơ quan tài chính các cấp chủ động cân đối, điều chỉnh cơ cấu chi một cách hợp lý, bảo đảm toàn diện cho các nhiệm vụ, nhưng có trọng tâm, trọng điểm, theo thứ tự ưu tiên. Trong đó, kết hợp chặt chẽ giữa phân cấp quản lý ngân sách với tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, kiểm soát chi tiêu; tăng cường công tác kiểm soát giá, quản lý tài chính trong đấu thầu, xét thầu, mua sắm, quản lý tài sản công..., đảm bảo giám đốc tài chính chặt chẽ trước, trong, sau chi tiêu. Mặt khác, tiếp tục duy trì nền nếp và nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm toán, tăng cường công tác tự kiểm tra, kiểm soát chi tại các ngành, đơn vị và đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống thất thoát, tham nhũng, lãng phí trong hoạt động công tác tài chính…, nhằm nâng cao kỷ cương, kỷ luật tài chính, chất lượng quản lý, sử dụng ngân sách, v.v.

Nhiệm vụ của ngành Tài chính Quân đội trong giai đoạn mới rất nặng nề. Với kinh nghiệm, truyền thống 70 năm xây dựng, trưởng thành và quyết tâm chính trị cao, Ngành phấn đấu hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn quân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trung tướng PHẠM QUANG VINH, Cục trưởng Cục Tài chính - Bộ Quốc phòng