Thông tin nói chung, thông tin khoa học nói riêng, có vai trò quan trọng, quyết định đến thành công trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Với tính chất đặc thù của lĩnh vực quân sự, quốc phòng, thông tin khoa học quân sự càng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng; được coi là nguồn lực, công cụ để hoạch định đường lối, học thuyết, chiến lược quân sự, chiến lược quốc phòng, xây dựng quân đội, xây dựng nền quốc phòng, cũng như ra các quyết sách, hành động của quân đội.

Nhận thức rõ điều đó, công tác thông tin khoa học quân sự luôn được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, triển khai thực hiện toàn diện, thống nhất và đạt được những kết quả, thành tích đáng khích lệ. Lực lượng thông tin khoa học quân sự các cấp được chăm lo xây dựng, kiện toàn, hình thành hệ thống tổ chức hoàn chỉnh trong toàn quân; hoạt động ngày càng đi vào nền nếp, chính quy. Ngành Thông tin khoa học quân sự đã tích cực nghiên cứu, làm tốt chức năng tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các cấp về lĩnh vực chuyên môn; đồng thời, triển khai đồng bộ các biện pháp xây dựng, phát triển nguồn lực thông tin, đổi mới phương thức hoạt động, đa dạng hóa các sản phẩm thông tin, nâng cao chất lượng công tác thông tin khoa học quân sự, đáp ứng nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Ngành đã nỗ lực vượt qua khó khăn, cung cấp nguồn thông tin khoa học quân sự chính xác, kịp thời, chuyên sâu, có giá trị, phục vụ yêu cầu lãnh đạo, chỉ huy, quản lý các cấp và công tác giáo dục - đào tạo, huấn luyện, sản xuất, nghiên cứu phát triển khoa học quân sự, phổ biến kiến thức quân sự, quốc phòng cho toàn quân, toàn dân, góp phần tích cực vào xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc.

Hiện nay, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc có bước phát triển mới, yêu cầu đòi hỏi rất cao; tiến hành trong điều kiện toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng, tình hình quân sự, quốc phòng, an ninh trên thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó dự báo và chịu tác động nhiều chiều của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư. Sự phát triển của khoa học, công nghệ quân sự đã làm xuất hiện nhiều loại vũ khí công nghệ cao, làm thay đổi căn bản phương thức tiến hành chiến tranh, phương pháp tác chiến; nhiều đường lối, học thuyết, chiến lược, chính sách quân sự, loại hình chiến tranh kiểu mới ra đời; đấu tranh quốc phòng phát triển cả về hình thức, nội dung và quy mô. Đặc biệt, chiến tranh thông tin, chiến tranh mạng phát triển mạnh làm thông tin “bùng nổ”, đa chiều, khó kiểm soát, tác động trực tiếp đến lĩnh vực quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh đó, công tác thông tin khoa học quân sự càng có vai trò quan trọng và nhiệm vụ rất nặng nề. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, đòi hỏi toàn quân, nòng cốt là ngành Thông tin khoa học quân sự cần triển khai đồng bộ các nội dung, giải pháp, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng công tác quan trọng này. Trong đó, chú trọng thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác thông tin khoa học quân sự. Đây là nguyên tắc, nhân tố đảm bảo cho công tác thông tin khoa học quân sự tiến hành đúng định hướng, đạt hiệu quả cao. Toàn quân cần đẩy mạnh công tác quán triệt, giáo dục để cán bộ, chiến sĩ, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của thông tin khoa học quân sự, nhất là trong bối cảnh hiện nay. Về nhận thức, cần thấy rõ: thông tin khoa học quân sự là một nội dung, lĩnh vực công tác quan trọng, có nhiệm vụ thu thập, nghiên cứu, tổng kết, cung cấp thông tin, cơ sở lý luận, luận cứ khoa học và thực tiễn hoạt động quân sự, quốc phòng,… phục vụ cho hoạt động lãnh đạo, chỉ huy, góp phần nâng cao tri thức quân sự, quốc phòng cho cán bộ, chiến sĩ; đồng thời, là nguồn lực quan trọng, công cụ đắc lực trong xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại. Trên cơ sở đó, nâng cao hiệu lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo và phát huy trách nhiệm trong thực hiện. Trước mắt, cấp ủy, chỉ huy các cấp và ngành Thông tin khoa học quân sự cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, trực tiếp là Nghị quyết Trung ương 8 (Khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; Chiến lược Quốc phòng Việt Nam; Chiến lược Quân sự Việt Nam; Chiến lược Bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng; Chiến lược Bảo vệ biên giới quốc gia; Chiến lược An ninh mạng quốc gia, v.v. Trên cơ sở đó, chủ động làm tốt công tác nghiên cứu, đánh giá, dự báo chính xác tình hình, cụ thể hóa, thực hiện tốt Chỉ thị 94/CT-BQP, ngày 27-12-2013 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về “Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin khoa học quân sự, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”. Chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng tiềm lực thông tin khoa học quân sự vững mạnh; đổi mới phương thức, nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan thông tin khoa học quân sự; quản lý chặt chẽ hoạt động thông tin khoa học quân sự ở các cấp, v.v. Ngành Thông tin khoa học quân sự, trước hết là Trung tâm Thông tin khoa học quân sự Bộ Quốc phòng cần chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan tham mưu giúp Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu rà soát, xây dựng, bổ sung, hoàn thiện các quy chế, quy định quản lý hoạt động thông tin khoa học quân sự, đảm bảo chặt chẽ, phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo hành lang pháp lý để công tác này đi vào chiều sâu, có nền nếp, hiệu quả. Đồng thời, chủ động phát hiện, kiên quyết đấu tranh với biểu hiện buông lỏng lãnh đạo, quản lý, tư tưởng xem nhẹ công tác thông tin khoa học quân sự, coi công tác này thuộc trách nhiệm của riêng lực lượng thông tin khoa học quân sự, v.v.

Hai là, đẩy mạnh kiện toàn tổ chức biên chế, xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên thông tin khoa học quân sự có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Hiện nay, tổ chức, biên chế lực lượng thông tin khoa học quân sự có mặt chưa phù hợp; trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ, nhân viên có mặt còn hạn chế, chưa theo kịp sự phát triển nhanh của khoa học, công nghệ và đòi hỏi cao của yêu cầu nhiệm vụ. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần đẩy mạnh rà soát, kiện toàn tổ chức biên chế cơ quan thông tin khoa học quân sự các cấp theo hướng tinh, gọn, chuyên nghiệp, phù hợp với chủ trương điều chỉnh tổ chức lực lượng Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2021, với nhiệm vụ của Quân đội, đặc thù quân sự, quốc phòng. Trong đó, chú trọng kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Trung tâm Thông tin khoa học quân sự Bộ Quốc phòng, cơ quan thông tin khoa học quân sự các quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại và cán bộ thông tin khoa học quân sự ở đơn vị cơ sở.

Cùng với kiện toàn tổ chức, cần tích cực huy động các nguồn lực đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang bị, phương tiện phục vụ hoạt động thông tin khoa học quân sự theo hướng hiện đại, đồng bộ, thích ứng với xu hướng phát triển của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư và thông tin truyền thông hiện đại. Đặc biệt, các cấp, ngành, cơ quan, đơn vị cần chủ động làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng nhân lực thông tin khoa học quân sự. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên làm công tác thông tin khoa học quân sự đủ về số lượng, cơ cấu hợp lý, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ, công nghệ thông tin, ngoại ngữ, tư duy nhạy bén, năng lực dự báo cao, phân tích, tổng hợp thông tin nhanh, chính xác,... đáp ứng yêu cầu cầu công tác thông tin khoa học quân sự cả trước mắt và lâu dài. Để đạt yêu cầu đề ra, cần đa dạng hình thức đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực thông tin khoa học quân sự toàn diện, chuyên sâu, có trọng tâm, trọng điểm. Chú trọng bồi dưỡng, rèn luyện nâng cao bản lĩnh chính trị, kiến thức toàn diện, tính chuyên nghiệp, ý thức tổ chức, kỷ luật cho đội ngũ cán bộ, nhân viên thông tin khoa học quân sự. Đội ngũ cán bộ, nhân viên thông tin khoa học quân sự cần tích cực tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn, đạo đức, lối sống, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Ba là, đẩy mạnh đổi mới nội dung, hình thức, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác thông tin khoa học quân sự. Trước yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc, để hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, ngành Thông tin khoa học quân sự cần chủ động hội nhập, đổi mới phương thức, đa dạng hình thức hoạt động; thực hiện nghiêm quy trình thu thập, phân tích, xử lý, tổng hợp, lưu trữ và cung cấp thông tin, đảm bảo chính xác, kịp thời, có tính dự báo, định hướng cao. Để đáp ứng nhu cầu cao về thông tin của các cấp, các ngành, đối tượng dùng tin, nhất là phục vụ cho lãnh đạo, chỉ huy cấp chiến lược, chiến dịch, ngành Thông tin khoa học quân sự cần quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối chính trị, quân sự của Đảng, bám sát tình hình thế giới, khu vực, trong nước và nhiệm vụ Quân đội trong tình hình mới để định hướng hoạt động.

Cùng với đó, cần tận dụng, khai thác tốt các thành tựu khoa học kỹ thuật, công nghệ thông tin, đặc biệt là thành tựu của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư trong hoạt động nghiệp vụ của Ngành, nhằm tạo bước đột phá, hiện đại hóa quy trình, công nghệ thu thập, phân tích, xử lý, tổng hợp, lưu trữ, cung cấp thông tin, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin khoa học quân sự. Trên cơ sở định hướng chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, thời gian tới, ngành Thông tin khoa học quân sự cần tập trung hiện đại hóa hoạt động thông tin khoa học quân sự theo hướng tự động hóa, mạng hóa, số hóa; tích cực tham gia vào chương trình Chính phủ điện tử của Bộ Quốc phòng, v.v. Trước mắt, tập trung hoàn thành Dự án Thư viện số giai đoạn 3 theo đúng tiến độ, nhằm hình thành hệ thống thư viện hiện đại, có khả năng tích hợp, dùng chung, để tăng cường liên kết, chia sẻ nguồn tài nguyên thông tin khoa học quân sự trong toàn quân; tiếp tục đầu tư, phát triển mạng thông tin MISTEN, các trang thông tin điện tử trong toàn Ngành, nâng cao hiệu quả hoạt động thông tin. Mặt khác, chú trọng duy trì thực hiện nghiêm các quy chế, quy định về bảo đảm an ninh, an toàn mạng, bí mật thông tin theo quy định của Nhà nước và Bộ Quốc phòng, kiên quyết không để xảy ra mất an toàn, sai sót, lọt lộ thông tin. 

Bốn là, tăng cường xây dựng nguồn tài nguyên thông tin theo hướng đa ngành. Trong thời đại ngày nay, chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quân sự, quốc phòng, an ninh ngày càng gắn kết chặt chẽ và phụ thuộc lẫn nhau. Vì vậy, ngành Thông tin khoa học quân sự cần mở rộng phạm vi hoạt động; đẩy mạnh thu thập, xử lý, lưu trữ và phổ biến thông tin trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trung tâm Thông tin khoa học quân sự Bộ Quốc phòng phải xây dựng và chỉ đạo các cơ quan thông tin khoa học quân sự trong toàn quân xây dựng nguồn tài nguyên thông tin theo hướng đa ngành, đa phương tiện. Mục tiêu đảm bảo cho thông tin khoa học quân sự trở thành yếu tố định hướng hoạt động nghiên cứu khoa học quân sự, giáo dục đào tạo, huấn luyện và sản xuất trong toàn quân. Mạng MISTEN và Thư viện số dùng chung trong Bộ Quốc phòng của Trung tâm Thông tin khoa học quân sự là mạng thông tin hàng đầu trong Bộ Quốc phòng có nguồn thông tin lớn nhất, nhiều thông tin giá trị nhất; đồng thời, là nơi tích hợp và chia sẻ các nguồn thông tin khoa học quân sự, quốc phòng trong toàn quân. Để thực hiện được mục tiêu đó, cần phát huy hơn nữa vai trò của đội ngũ cán bộ thông tin khoa học quân sự chuyên trách, kết hợp với xây dựng đội ngũ cộng tác viên rộng khắp trong toàn quân; đẩy mạnh hoạt động hợp tác nghiên cứu, liên kết với các cơ quan thông tin khoa học trong nước và nước ngoài.

Nhiệm vụ công tác thông tin khoa học quân sự trong thời gian tới rất nặng nề, đứng trước cả cơ hội thuận lợi và thách thức đan xen. Xây dựng, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thông tin khoa học quân sự là trách nhiệm của các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị trong toàn quân. Phát huy kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, toàn quân, nòng cốt là ngành Thông tin khoa học quân sự tiếp tục phấn đấu không ngừng nâng cao chất lượng công tác, đáp ứng yêu cầu cao của nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Thượng tướng PHAN VĂN GIANG, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng