Trước yêu cầu nhiệm vụ đặt ra hiện nay, để tiến hành tốt công tác dân vận, các đơn vị trong toàn quân cần nắm vững một số nội dung trọng tâm, làm cơ sở để xác định chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện.

Cán bộ, học viên Trường Đại học Chính trị giúp nhân dân các xã thuộc tỉnh Bắc Ninh nạo vét kênh mương, làm thủy lợi. (Nguồn: qdnd.vn)

Quán triệt quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, sự chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng (BQP), Tổng cục Chính trị về công tác dân vận (CTDV), những năm qua, lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong toàn quân đã bám sát nhiệm vụ chính trị, đặc điểm, đối tượng, địa bàn, tiến hành đổi mới nội dung, hình thức hoạt động; có nhiều chương trình hoạt động phối hợp, kết nghĩa giữa Quân đội với các bộ, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội (CT-XH), các địa phương trong cả nước, mang lại hiệu quả thiết thực trong hoạt động CTDV. Với phương châm “Hướng mạnh về cơ sở”, các đơn vị đã chủ động phối hợp cùng cấp ủy, chính quyền địa phư­ơng tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; nhận rõ âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Đồng thời, cán bộ, chiến sĩ các đơn vị đã tích cực tham gia xây dựng cơ sở, địa phương vững mạnh toàn diện (VMTD), củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị (HTCT) cơ sở trên các địa bàn chiến lược, trọng điểm, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS), vùng biên giới, hải đảo. Các đơn vị, địa phương đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng nắm chắc tình hình địa bàn, kịp thời tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân; tham gia giải quyết có hiệu quả các vụ việc phức tạp ở cơ sở, góp phần ổn định tình hình chính trị, trật tự, an toàn xã hội; thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, giúp dân xoá đói giảm nghèo, nâng cao dân trí; phòng, chống các loại dịch bệnh và khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nạn...

Từ năm 2011 đến nay, các đơn vị trong toàn quân đã tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phư­ơng, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức CT-XH các cấp tổ chức hàng ngàn buổi tuyên truyền về đ­ường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà n­ước cho hàng chục triệu l­ượt người nghe; trong đó, có hơn 03 triệu lư­ợt người là đồng bào các DTTS, tôn giáo. Đồng thời, tham gia xây dựng trên 06 ngàn cơ sở địa phư­ơng; trong đó, có 2.356 cơ sở vùng đồng bào các DTTS, 1.437 cơ sở vùng tôn giáo, 417 cơ sở vùng biên giới; phát triển hơn 400 đảng viên là con em các DTTS, các tôn giáo; xoá tình trạng chư­a có đảng viên, tổ chức cơ sở đảng ở nhiều thôn (bản, buôn, ấp). Thực hiện chủ trương tăng cường cán bộ về cơ sở, toàn quân đã cử trên 400 lượt cán bộ tham gia xây dựng HTCT cơ sở; trong đó, có 237 sĩ quan Biên phòng đảm nhiệm các chức danh chủ chốt trong HTCT cơ sở; phối hợp chặt chẽ với các lực lượng huấn luyện và đưa hàng ngàn lượt dân quân, tự vệ về cơ sở làm dân vận; mở 1.586 lớp bồi dưỡng kiến thức quốc phòng - an ninh cho gần 07 vạn lượt ngư­ời là già làng, trưởng bản, người có uy tín tiêu biểu trong các dân tộc và trên 1,8 vạn l­ượt chức sắc, chức việc các tôn giáo. Cán bộ, chiến sĩ làm CTDV đã trực tiếp giúp đỡ các xã nghèo, hộ nghèo, xây dựng hàng trăm công trình dân sinh; bố trí định cư, tạo việc làm có thu nhập ổn định cho gần 16 ngàn lao động tại chỗ, huy động 1,5 triệu ngày công làm đường nông thôn, nạo vét kênh, m­ương thuỷ lợi, khai hoang, phục hoá; xoá mù chữ và phổ cập tiểu học cho trên 25 ngàn lượt ng­ười, vận động gần 14 ngàn học sinh bỏ học trở lại tr­ường; tổ chức khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hàng chục ngàn lượt người, trị giá trên 16.742 tỷ đồng; huy động hàng ngàn l­ượt cán bộ, chiến sĩ, dân quân, tự vệ, với nhiều loại phương tiện khác nhau để giúp dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn... Tham gia thực hiện Chương trình 30a của Chính phủ về giảm nghèo nhanh và bền vững ở 62 huyện nghèo trong cả nước và Cuộc vận động “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, các đơn vị quân đội đã có nhiều nội dung, hình thức CTDV đạt hiệu quả cao, có ý nghĩa CT-XH, như: “xoá một hộ đói, giảm một hộ nghèo”, “Hũ gạo vì người nghèo” của Lực lượng vũ trang Quân khu 5; “Mái ấm cho người nghèo nơi biên cương”, bảo tồn và phát triển các dân tộc: La Hủ, Rục, Đan Lai của Bộ đội Biên phòng; “Gắn kết hộ”, giúp đỡ hộ gia đình người dân tộc “Vươn lên thoát nghèo bền vững” của Binh đoàn 15; sắp xếp, bố trí đồng bào định canh, định cư trong vùng dự án của Binh đoàn 16, v.v.

Tuy nhiên, CTDV của Quân đội còn có những mặt hạn chế cần tập trung khắc phục, như: nhận thức, trách nhiệm của một số cán bộ, chiến sĩ về CTDV chưa đầy đủ; sự phối hợp với cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, tổ chức CT-XH ở địa phương trong triển khai thực hiện CTDV có lúc, có nơi còn chưa chặt chẽ; năng lực tham mưu, đề xuất của cơ quan và cán bộ dân vận các cấp có mặt chưa đáp ứng yêu cầu đề ra.

Trong những năm tới, sự nghiệp CNH, HĐH và hội nhập quốc tế sẽ tạo ra những thuận lợi hết sức cơ bản cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, đất nước ta cũng đang đứng trước nhiều thách thức không thể xem thường; đặc biệt là các thế lực thù địch tiếp tục thực hiện âm m­ưu “diễn biến hoà bình”, gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân quyền”, “dân tộc”, “tôn giáo” để chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhất là trên các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều đồng bào DTTS... Chính vì vậy, nhiệm vụ CTDV của cả nước nói chung và đối với các đơn vị Quân đội nói riêng là hết sức nặng nề. Để tiếp tục nâng cao hiệu quả CTDV đáp ứng tình hình mới, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân cần chú ý nắm vững một số nội dung trọng tâm sau:

Một là, tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ IX và các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn của Quân ủy Trung ương, BQP, Tổng cục Chính trị về CTDV. Đại hội XI của Đảng khẳng định: “Đại đoàn kết toàn dân tộc là đường lối chiến lược của cách mạng Việt Nam; là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”¹. Đồng thời, Nghị quyết yêu cầu “Các cấp ủy đảng và chính quyền phải thường xuyên… làm tốt CTDV,…”². Là lực lượng chính trị sắc bén, tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân, cán bộ, chiến sĩ Quân đội ta phải quán triệt tinh thần trên; đồng thời, phải luôn đi đầu trong việc tổ chức thực hiện tốt các yêu cầu đó. Công tác giáo dục chính trị của các đơn vị phải làm cho mọi quân nhân, nhất là cán bộ chủ trì, chỉ huy các cấp, nhận thức sâu sắc vị trí, ý nghĩa và vai trò CTDV của Quân đội trong giai đoạn hiện nay; những yêu cầu cụ thể đặt ra đối với từng đơn vị, cũng như trách nhiệm chính trị của cán bộ, chiến sĩ trước nhiệm vụ quan trọng này. Trên cơ sở đó, phát huy vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, của mọi quân nhân trong tiến hành CTDV; tập trung khắc phục mọi biểu hiện nhận thức lệch lạc, vi phạm nhân cách người quân nhân cách mạng và quan hệ quân - dân.

Hai là, phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân, tham gia xây dựng cơ sở địa phương VMTD. Các cấp cần chú ý đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành và thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; đồng thời, nâng cao cảnh giác cách mạng, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu “diễn biến hoà bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; tập trung nâng cao chất lượng lãnh đạo của các tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên; nâng cao hiệu quả quản lý của chính quyền, năng lực tập hợp quần chúng của các tổ chức CT-XH. Đối với vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều đồng bào DTTS, tôn giáo, các đơn vị cần chú ý tham mưu cho cấp ủy địa phương có các biện pháp phù hợp để phát triển đảng viên, nhằm mục tiêu: xoá tình trạng thôn (bản, buôn, ấp) không có đảng viên, chi bộ. CTDV của các đơn vị phải góp phần tích cực vào việc xây dựng “thế trận lòng dân”, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, tham gia giải quyết các vụ việc phức tạp ở cơ sở, giữ vững ổn định chính trị, đoàn kết quân - dân. Đồng thời, tích cực tham gia giúp dân phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, xoá đói giảm nghèo, nâng cao dân trí; phòng, chống dịch bệnh và khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; thực hiện tốt các cuộc vận động, các phong trào thi đua ở địa phương, gắn xây dựng “đơn vị dân vận tốt” với phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”.

Ba là, thực hiện tốt chính sách dân tộc, tôn giáo của Đảng và Nhà nước. Cùng với việc nắm vững quan điểm, chủ trương công tác dân tộc, tôn giáo của Đảng và Nhà nước để tiến hành CTDV đạt hiệu quả cao, lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần thường xuyên quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng và tạo mọi điều kiện để cán bộ, chiến sĩ là con em các DTTS phát huy hết khả năng của mình; tích cực học tập, rèn luyện phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ. Chú ý thực hiện tốt chính sách đối với những chiến sĩ là người DTTS; những trường hợp có nguyện vọng phục vụ lâu dài trong Quân đội, cần tạo mọi điều kiện thuận lợi để họ phấn đấu trưởng thành; những trường hợp khác, cần có định hướng đúng đắn, giúp họ phát triển trở thành những công dân tốt, làm nòng cốt ở các địa phương sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Để thực hiện tốt điều đó, các đơn vị cần phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương nâng cao chất lượng công tác tuyển quân; có kế hoạch bồi dưỡng trong thời gian tại ngũ, quan tâm bố trí việc làm cho quân nhân sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự; ưu tiên những quân nhân là con em đồng bào các DTTS, vùng đồng bào có đạo. Cơ quan chính trị, cán bộ dân vận các cấp cần chú ý tham mưu giúp cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị thường xuyên thực hiện tốt công tác quản lý, giáo dục, bồi dưỡng, kết nạp đảng viên, đoàn viên và thực hiện tốt công tác tuyển sinh, cử tuyển, đào tạo nghề cho quân nhân; xây dựng kế hoạch đào tạo cán bộ cốt cán, tạo nguồn nhân lực cho cơ sở địa phương vùng đồng bào các DTTS, có đạo.

Bốn là, nâng cao năng lực tham mưu của cơ quan và đội ngũ cán bộ dân vận các cấp. Lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị cần chú ý quan tâm nâng cao trình độ, năng lực của cơ quan và đội ngũ cán bộ làm CTDV. Cơ quan và cán bộ dân vận các cấp cần tập trung tham mưu giúp cấp ủy, chỉ huy đơn vị xây dựng kế hoạch, nội dung CTDV, củng cố kiện toàn tổ CTDV ở đơn vị cơ sở theo Thông tư số 157/2011/TT-BQP của Bộ trưởng BQP. Từng cấp phải nắm chắc tình hình địa bàn được phân công để tham mưu đúng, trúng, kịp thời cho cấp ủy, chính quyền địa phương, góp phần giải quyết tốt các nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Cấp ủy, chỉ huy các đơn vị cần chú ý thực hiện tốt việc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quân sự địa phương, dân tộc, tôn giáo, pháp luật cho đội ngũ cán bộ dân vận để đội ngũ này có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, có kiến thức, năng lực, kinh nghiệm CTDV và phương pháp, tác phong công tác phù hợp, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Năm là, nâng cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy và trách nhiệm của mọi quân nhân đối với CTDV. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả CTDV, từng cơ quan, đơn vị, mọi cán bộ, chiến sĩ phải phát huy tốt vị trí, vai trò, trách nhiệm được giao. Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện CTDV, các cấp cần có kế hoạch cụ thể, khả thi; kịp thời phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương giải quyết tốt mọi vấn đề nảy sinh. Chú ý nâng cao vai trò của cấp ủy viên phụ trách CTDV, làm tốt công tác kiểm tra, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm; phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, các lực lượng để tiến hành CTDV đạt hiệu quả cao nhất.

Thiếu tướng ĐÀO HUY THUẤN

Cục trưởng Cục Dân vận

1 - ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 48.

2 - Sđd - tr. 240.