Đẩy mạnh kiện toàn tổ chức biên chế Quân đội theo hướng “tinh, gọn, mạnh, linh hoạt” là chủ trương chiến lược, đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta; cơ sở quan trọng để xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại, từ năm 2030 xây dựng Quân đội hiện đại”, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Quán triệt sâu sắc đường lối quốc phòng, quân sự, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân của Đảng, trực tiếp là Kết luận số 16-KL/TW, ngày 07/7/2017 của Bộ Chính trị (khóa XII) về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2021; Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Quân ủy Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 606-NQ/QUTW, ngày 16/6/2018 về lãnh đạo triển khai Kết luận số 16-KL/TW của Bộ Chính trị; chỉ đạo cơ quan chức năng xây dựng kế hoạch, chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) và Đề án về điều chỉnh tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2018 - 2021, v.v. Đồng thời, rà soát, nắm tình hình tổ chức, biên chế trong toàn quân, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, có sức cơ động và khả năng sẵn sàng chiến đấu cao.

Ảnh: qdnd.vn

Với quyết tâm chính trị và giải pháp quyết liệt, đồng bộ, hợp tình, hợp lý, đến nay, về cơ bản tổ chức Quân đội được điều chỉnh phù hợp với Quyết tâm bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; đảm bảo sự cân đối, tương đối đồng bộ giữa các quân chủng, binh chủng, giữa cơ quan và đơn vị, giữa lực lượng thường trực và lực lượng dự bị động viên. Trong đó, cơ quan cấp chiến lược, chiến dịch được điều chỉnh theo hướng giảm các đơn vị phục vụ, đầu mối trung gian và từng bước khắc phục sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ. Với khối đơn vị, cùng với sáp nhập, rút gọn, giải thể một số bộ phận, Bộ Quốc phòng đã rà soát, điều chỉnh tổ chức lại lực lượng lục quân theo hướng tăng cường sức mạnh tác chiến và khả năng cơ động; ưu tiên thành lập, nâng cấp một số đơn vị, lực lượng dự bị chiến lược thuộc một số binh chủng, lực lượng đặc thù, phù hợp với sự phát triển nhiệm vụ và điều chỉnh thế bố trí chiến lược trên các vùng, miền, nhất là các khu vực trọng điểm về quốc phòng, an ninh. Hệ thống nhà trường, đơn vị sự nghiệp công lập, các cơ sở sản xuất, đoàn kinh tế - quốc phòng được điều chỉnh một bước về cơ cấu tổ chức, đảm bảo phù hợp với mục tiêu, yêu cầu củng cố quốc phòng, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, so với yêu cầu đề ra còn một số hạn chế, bất cập; nổi lên là nhận thức của một số cán bộ, đảng viên chưa thật đầy đủ, còn biểu hiện xem nhẹ, trông chờ ỷ lại trên. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo của một số cấp ủy, chỉ huy, nhất là ở cơ quan chiến lược trong sắp xếp, điều chỉnh lực lượng, giải quyết quân số dôi dư chưa thực sự quyết liệt. Văn bản quy phạm pháp luật liên quan chế độ, chính sách chậm được ban hành, chưa đồng bộ, dẫn đến khó khăn trong triển khai thực hiện, v.v.

Những năm tới, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song tình hình thế giới, khu vực, nhất là Biển Đông diễn biến phức tạp, khó dự báo. Cục diện thế giới tiếp tục biến đổi theo xu hướng đa cực, đa trung tâm, các cường quốc vừa hợp tác, thỏa hiệp, vừa đấu tranh, kiềm chế lẫn nhau. Kinh tế thế giới đứng trước nguy cơ khủng hoảng kéo dài do ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới đặt ra yêu cầu rất cao, nhất là bảo vệ chủ quyền biển, đảo, biên giới đất liền, cứu hộ, cứu nạn, v.v. Quán triệt tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành xây dựng Quân đội tinh, gọn, mạnh, linh hoạt, có cơ cấu tổ chức hợp lý, luôn là lực lượng nòng cốt cho toàn dân trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, làm cơ sở để thực hiện quy trình xây dựng Quân đội hiện đại từ năm 2030. Để làm được điều đó, cần thực hiện tốt một số nội dung giải pháp cơ bản sau:

Trước hết, tập trung quán triệt, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ, nhất là cấp ủy, chỉ huy các cấp về nhiệm vụ này, nhằm thống nhất nhận thức và hành động trong tổ chức thực hiện. Nội dung giáo dục tập trung phổ biến, quán triệt làm rõ quan điểm của Đảng, Quân ủy Trung ương và các chỉ thị, hướng dẫn của trên về điều chỉnh tổ chức Quân đội; hướng trọng tâm vào: Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ Quân đội và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về mục tiêu, phương hướng xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; đến năm 2030 xây dựng một số quân chủng, binh chủng, lực lượng hiện đại; phấn đấu từ năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân hiện đại. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần làm tốt công tác quán triệt nhiệm vụ, lãnh đạo tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ, trực tiếp là các bộ phận được điều chỉnh; dự kiến trước các tình huống sẵn sàng xử lý trong quá trình điều chỉnh, sáp nhập, cổ phần hóa đảm bảo đoàn kết, thống nhất trong từng cơ quan, đơn vị và toàn quân. Để đạt hiệu quả cao, các cơ quan, đơn vị cần nêu cao vai trò gương mẫu của cấp ủy, chỉ huy các cấp, sự vào cuộc của các tổ chức; gắn công tác tư tưởng với công tác tổ chức, cán bộ, không để bị động, bất ngờ; kiên quyết khắc phục mọi biểu hiện của tư tưởng chủ quan, nóng vội, thờ ơ, trông chờ, ỷ lại, tạo động lực mới trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

Hai là, tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm, hiệu quả Đề án tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025, trọng tâm điều chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng “tinh, gọn, mạnh”; cơ cấu đồng bộ, hợp lý giữa các thành phần, lực lượng, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, giảm đầu mối trung gian, đồng bộ giữa vũ khí, trang bị với nhân lực và công tác bảo đảm. Theo đó, các cơ quan, đơn vị, nhất là cơ quan tham mưu chiến dịch, chiến lược tập trung nghiên cứu, dự báo chính xác tình hình thế giới, khu vực, trong nước và nhiệm vụ của Quân đội, làm cơ sở tham mưu, đề xuất, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện đúng, trúng, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn xây dựng Quân đội; tiến hành rà soát, ban hành bổ sung đồng bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi triển khai thực hiện. Quá trình triển khai, phải kiên quyết, kiên trì với mục tiêu đã xác định; xây dựng chương trình hành động, kế hoạch thực hiện chặt chẽ, đồng bộ, khoa học; nhất quán trong thực hiện từ cấp chiến lược đến cấp cơ sở. Để đạt hiệu quả cao, Bộ Tổng Tham mưu tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp đột phá nâng cao chất lượng tuyển quân, tuyển sinh quân sự, bảo đảm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho Quân đội. Tập trung rà soát, điều chỉnh giảm 10% quân số của khối cơ quan so với biểu biên chế đã ban hành để tăng cường quân số cho các đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, đóng quân trên địa bàn chiến lược, biên giới, biển, đảo. Tổ chức xây dựng lực lượng bộ binh theo hướng tăng cường sức mạnh tác chiến và khả năng cơ động, sẵn sàng xử lý các tình huống xảy ra; coi trọng nghiên cứu, điều chỉnh tổ chức lực lượng dự bị chiến lược thuộc một số binh chủng; củng cố, xây dựng các lực lượng đặc thù, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ tác chiến trong tình hình mới. Phấn đấu hoàn thành điều chỉnh, sắp xếp lại hệ thống nhà trường, nhà máy, cơ sở sửa chữa quốc phòng và các đoàn kinh tế - quốc phòng phù hợp yêu cầu, nhiệm vụ củng cố quốc phòng, xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Ba là, tích cực huy động các nguồn lực đầu tư sản xuất, mua sắm vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Trước sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng khoa học và công nghệ, kinh tế tri thức,… đã tác động sâu sắc đến lĩnh vực quân sự, làm thay đổi nhiều vấn đề về chiến tranh và quân đội, đòi hỏi nhiệm vụ hiện đại hóa Quân đội phải được thực hiện với tư duy mới: nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có phải đi cùng với trang bị vũ khí, kỹ thuật mới hiện đại, đủ khả năng bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Đồng thời, khai thác tốt, có hiệu quả mọi tiềm năng, thế mạnh của đất nước và con người Việt Nam; phát huy tinh thần độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, cải tiến sáng tạo và sử dụng có hiệu quả vũ khí, trang bị hiện có. Các cơ quan chức năng tích cực nghiên cứu, tham mưu giúp Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng xây dựng bộ tiêu chí Quân đội nhân dân Việt Nam hiện đại; đề xuất thành lập các đơn vị mới, tiến thẳng lên hiện đại; đồng thời, rà soát, đánh giá thực trạng đơn vị so với yêu cầu của các tiêu chí đã đề ra, kịp thời điều chỉnh, bổ sung phù hợp với đơn vị hiện đại.

Quá trình triển khai, phải đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng, tạo cơ sở vật chất, kỹ thuật quân sự tiên tiến, hiện đại. Trước mắt, Bộ Quốc phòng tập trung tham mưu cho Chính phủ phê duyệt Kế hoạch thực hiện Đề án “Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”; Quy hoạch xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng lưỡng dụng đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035, từng bước xây dựng công nghiệp quốc phòng theo hướng tự chủ, tự cường, hiện đại và lưỡng dụng, trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, góp phần nâng cao tiềm lực, sức mạnh quân sự, quốc phòng của đất nước.

Bốn là, tập trung xây dựng Quân đội tinh nhuệ, hiện đại, nhất là tinh nhuệ, hiện đại về chính trị, trình độ kỹ thuật, chiến thuật, khả năng tác chiến, đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ cả thời bình và thời chiến. Các cơ quan, đơn vị phải quan tâm chăm lo xây dựng bộ đội có phẩm chất chính trị, tư tưởng kiên định, vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân; tinh thông về chuyên môn, nghiệp vụ; có phương pháp, tác phong công tác khoa học; ý thức tổ chức kỷ luật tự giác, nghiêm minh, ý chí quyết tâm phấn đấu, khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trong đó, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, cán bộ cấp chiến dịch, chiến lược, cán bộ chủ chốt các cấp, các ngành, phát triển những tài năng và chuyên gia quân sự giỏi, sẵn sàng chuyển tiếp giữa các thế hệ mà vẫn bảo đảm sẵn sàng chiến đấu.

Tiếp tục nâng cao sức cơ động, trình độ sẵn sàng chiến đấu và nghệ thuật quân sự tiên tiến phù hợp với yêu cầu tác chiến mới. Chú trọng đổi mới tổ chức, nội dung và phương pháp huấn luyện, đào tạo phù hợp với vũ khí, trang bị, phương tiện và yêu cầu của sự phát triển khoa học quân sự và nghệ thuật chiến tranh nhân dân Việt Nam thời kỳ mới. Huấn luyện cho các cấp thuần thục các phương án và tình huống chiến lược, giỏi tác chiến bằng vũ khí có trong biên chế và tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng trên từng địa bàn, khu vực phòng thủ, hướng chiến lược và phạm vi cả nước. Toàn quân tăng cường công tác quản lý, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng chính quy và ý thức chấp hành kỷ luật Quân đội, pháp luật Nhà nước; kiên quyết không để xảy ra các vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức mạnh chiến đấu và phẩm chất, truyền thống tốt đẹp của Quân đội. Xây dựng nền nếp chính quy phải toàn diện, tập trung vào trọng tâm, trọng điểm, khâu đột phá, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, vững chắc trên các mặt công tác, đặc biệt là rèn luyện chính quy trong huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu, thực hiện điều lệnh, điều lệ, các chế độ, quy định của Quân đội.

Kiện toàn tổ chức, biên chế, xây dựng Quân đội từng bước hiện đại theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là vấn đề lớn và là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị. Tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ này, góp phần trực tiếp thực hiện kế sách giữ nước từ sớm, từ xa; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; bảo vệ Đảng, Nhà nước và Nhân dân; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng và phát triển đất nước.

Trung tướng NGUYỄN VĂN NGHĨA, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam