Kỷ luật là sức mạnh của Quân đội, quán triệt tinh thần đó, từ nhiều năm nay, công tác này được các cơ quan, đơn vị trong toàn quân thường xuyên chú trọng, tạo nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, cả khách quan và chủ quan, tình hình vi phạm kỷ luật ở một số cơ quan, đơn vị chưa thuyên giảm, thậm chí có mặt còn nghiêm trọng. Vì vậy, tăng cường công tác giáo dục, quản lý kỷ luật trong toàn quân đã, đang là vấn đề cấp thiết; đòi hỏi phải triển khai nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ, tạo sức mạnh tổng hợp bảo đảm cho Quân đội luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Kỷ luật là yếu tố cơ bản tạo nên chất lượng tổng hợp, khả năng sẵn sàng chiến đấu của Quân đội; trong đó, công tác giáo dục và quản lý kỷ luật có vị trí, vai trò quan trọng hàng đầu - sức mạnh nội sinh làm nên “kỷ luật thép - tự giác, nghiêm minh”. Nhận thức rõ vấn đề này, những năm qua, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai toàn diện, đồng bộ các giải pháp, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, quản lý kỷ luật, tạo nhiều chuyển biến tích cực, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Trên thực tế, tuyệt đại đa số cán bộ, chiến sĩ trong toàn quân có tư tưởng ổn định, yên tâm công tác, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, luôn yêu mến, gắn bó xây dựng cơ quan, đơn vị; quan hệ cấp trên, cấp dưới, đồng chí, đồng đội được giải quyết hài hòa; nhận thức, trách nhiệm và ý thức tự giác chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội từng bước được nâng lên; nền nếp chính quy, chế độ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, học tập, công tác được duy trì nghiêm túc; việc bảo vệ chính trị nội bộ, bí mật quân sự, bí mật quốc gia được thực hiện đúng quy trình, bảo đảm chặt chẽ, an toàn tuyệt đối, v.v. Những kết quả đó khẳng định công tác giáo dục, quản lý kỷ luật trong toàn quân được tổ chức, duy trì nghiêm túc, chặt chẽ, tương đối vững chắc, tạo nền tảng, động lực để toàn quân hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, trong đó có nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc.

Tuy nhiên, tình hình vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội của một số cơ quan, đơn vị thời gian qua vẫn chưa giảm; các vụ việc mất an toàn khi tham gia giao thông, mất an toàn trong lao động, huấn luyện, diễn tập vẫn chưa chấm dứt; hiện tượng vi phạm kỷ luật nghiêm trọng dẫn đến chết người, phải xử lý hình sự vẫn còn xảy ra¹,… gây dư luận xấu, làm ảnh hưởng đến phẩm chất người quân nhân cách mạng, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” và danh dự, uy tín của Quân đội. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, tệ nạn xã hội, tội phạm diễn biến phức tạp và đã len lỏi vào các cơ quan, đơn vị; đời sống và hậu phương gia đình cán bộ, chiến sĩ vẫn còn nhiều khó khăn, v.v. Bên cạnh đó, cấp ủy, chỉ huy một số cơ quan, đơn vị còn xem nhẹ, chưa quan tâm đúng mức đến công tác giáo dục, quản lý kỷ luật; một số cán bộ, chiến sĩ thiếu tu dưỡng rèn luyện, sống buông thả, cá biệt có trường hợp lợi dụng chức vụ, quyền hạn tham ô, tham nhũng phải xử lý kỷ luật; tính đấu tranh tự phê bình và phê bình chưa cao, còn ngại va chạm, né tránh; việc chấp hành kỷ luật, pháp luật chưa tự giác, nghiêm minh; công tác thanh tra, kiểm tra chưa kiên quyết, xử lý chưa kịp thời, tác dụng răn đe, phòng ngừa hiệu quả chưa cao, v.v.

Tọa đàm “Thanh niên Quân đội xung kích rèn luyện kỷ luật, xây dựng chính quy và bảo đảm an toàn”. Ảnh: qdnd.vn

Thời gian tới, trước những biến động nhanh, phức tạp của tình hình thế giới, khu vực cùng những tác động từ mặt trái của đời sống xã hội trong nước, đặt sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta trước thời cơ thuận lợi và thách thức đan xen; trong đó có nhân tố tác động trực tiếp đến việc quản lý, duy trì kỷ luật của bộ đội. Để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, tiến lên hiện đại, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần tăng cường giáo dục, quản lý kỷ luật, phòng ngừa, ngăn chặn, hạn chế hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật, tập trung vào một số nội dung:

Một là, phát huy vai trò của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục, quản lý kỷ luật. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân phải thường xuyên quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của trên về chấp hành kỷ luật, pháp luật, nhất là Kết luận số 1249-KL/QUTW, ngày 27/11/2019 của Quân ủy Trung ương về tình hình chấp hành kỷ luật của toàn quân; Chỉ thị số 103/CT-BQP, ngày 28/11/2019 của Bộ Quốc phòng về việc tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Hướng dẫn số 2556/HD-CT, ngày 30/12/2019 của Tổng cục Chính trị về công tác đảng, công tác chính trị trong quản lý, giáo dục chấp hành pháp luật, kỷ luật Quân đội và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam, v.v. Trên cơ sở đó, các cơ quan, đơn vị xây dựng nghị quyết chuyên đề lãnh đạo; cụ thể hóa thành nội dung, chương trình hành động cụ thể đối với công tác này và coi đó là khâu đột phá, đồng thời đưa vào kế hoạch công tác của người chỉ huy, cán bộ chủ trì các cấp. Trong quá trình thực hiện, phải thường xuyên nắm, rà soát, kịp thời tham mưu với cấp trên tổ chức điều chỉnh, bổ sung các giải pháp cho phù hợp; gắn với vai trò, trách nhiệm, tính tiền phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì, trực tiếp quản lý, chỉ huy. Cùng với đó, phải thường xuyên rà soát, bổ sung quy chế, quy định, nội quy; tăng cường kiểm tra, giám sát, tiến hành sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, phát hiện và nhân rộng gương điển hình tiên tiến, cách làm hay, mô hình hiệu quả; kịp thời chấn chỉnh, khắc phục khâu yếu, mặt yếu.

Thường xuyên đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, tạo sự chuyển biến tích cực, vững chắc về nhận thức và hành động, phát huy và nêu cao tinh thần tự giác của cán bộ, chiến sĩ trong chấp hành kỷ luật, pháp luật. Nội dung tuyên truyền, giáo dục phải đầy đủ, toàn diện, thiết thực. Trong đó, đặc biệt coi trọng giáo dục, bồi dưỡng kiến thức về pháp luật cho bộ đội, với nhiều hình thức, phương pháp phong phú, đa dạng, phù hợp từng đối tượng và đặc điểm cơ quan, đơn vị. Ngoài ra, phải thường xuyên thông báo, cập nhật tình hình vi phạm kỷ luật, pháp luật trong toàn quân đến mọi quân nhân; chỉ rõ nội dung, tính chất, nguyên nhân, hậu quả để kịp thời rút ra bài học kinh nghiệm cho cơ quan, đơn vị mình.

Hai là, tăng cường các biện pháp quản lý, duy trì kỷ luật. Đây là giải pháp quan trọng, yếu tố quyết định chất lượng rèn luyện kỷ luật, xây dựng nền nếp, chính quy. Vì vây, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị phải thường xuyên nắm chắc, phân tích, đánh giá chính xác tâm tư, nguyện vọng, diễn biến tư tưởng của bộ đội. Từ đó, có biện pháp quản lý, giải quyết vướng mắc nảy sinh ngay từ cơ sở, không để xảy ra vụ việc phức tạp, kéo dài; triệt để khắc phục tình trạng quan liêu, thờ ơ, vô cảm trước những khó khăn, vướng mắc và bức xúc của cán bộ, chiến sĩ. Công tác quản lý, duy trì kỷ luật phải toàn diện với mọi cấp, mọi ngành, ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi điều kiện hoàn cảnh; chú trọng quản lý và duy trì kỷ luật thông qua hệ thống tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy và tổ chức quần chúng, thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ, tránh các hiện tượng làm tắt, làm trái quy định. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích, thu hút đông đảo cán bộ, chiến sĩ tham gia, nhất là trong ngày nghỉ, giờ nghỉ. Thường xuyên tổ chức các buổi trao đổi, tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, các cuộc thi tìm hiểu kiến thức về pháp luật nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ trong việc chấp hành kỷ luật. Cùng với đó, cần đẩy mạnh thực hiện phong trào Thi đua Quyết thắng, gắn với Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng cơ quan, đơn vị có môi trường văn hóa “chính quy, lành mạnh”, v.v.

Ba là, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và gia đình để giáo dục, quản lý bộ đội. Thực tiễn cho thấy, công tác phát hiện, phòng ngừa, ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm của bộ đội là giải pháp mang lại hiệu quả cao trong quản lý, duy trì kỷ luật ở từng cơ quan, đơn vị. Vì thế, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải thường xuyên trao đổi với cấp ủy, chính quyền địa phương để nắm bắt tâm tư nguyện vọng, hoàn cảnh gia đình, kịp thời tháo gỡ, động viên quân nhân vượt qua những khó khăn, vướng mắc. Kết hợp với cơ quan quân sự địa phương làm tốt công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ, không để những thanh niên không đủ tiêu chuẩn về phẩm chất đạo đức, sức khỏe nhập ngũ vào Quân đội. Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với gia đình, tìm hiểu nhân thân của thanh niên trước khi nhập ngũ; từ đó có các giải pháp giáo dục, định hướng, giúp đỡ quân nhân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, không để bị cuốn vào các tệ nạn xã hội, bị lôi kéo bởi những luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, góp phần ngăn ngừa tình trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Khi xảy ra vụ việc vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị cần tích cực phối hợp chặt chẽ với địa phương, gia đình cùng với cơ quan chức năng nắm chắc diễn biến vụ việc, tìm hiểu chính xác nguyên nhân, kịp thời đề xuất biện pháp giải quyết, bảo đảm tính đồng thuận cao, xử lý vụ việc theo đúng quy định, nhanh chóng ổn định tình hình, không để tạo thành dư luận xấu.

Bốn là, chủ động phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh mọi biểu hiện và hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật. Để phòng ngừa, hạn chế thấp nhất tình trạng vi phạm kỷ luật, pháp luật, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải thường xuyên quán triệt sâu sắc các văn bản của Trung ương Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí và cơ chế phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực. Từ đó, xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát, tập trung vào những lĩnh vực nhạy cảm, dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực, những vụ việc dư luận xã hội quan tâm. Quá trình thực hiện, nếu phát hiện dấu hiệu tội phạm chuyển ngay đến cơ quan điều tra để giải quyết, không chờ đến khi có kết luận và ngược lại. Quá trình điều tra, nếu phát hiện đảng viên, tổ chức đảng có dấu hiệu vi phạm phải chuyển ngay đến tổ chức đảng cấp trên xem xét dấu hiệu vi phạm, bảo đảm tính kịp thời, trung thực, không bao che, giấu diếm. Đồng thời, phải phối hợp với các cơ quan chức năng để giải quyết theo đúng quy định của pháp luật, gắn trách nhiệm của người đứng đầu, người liên đới để nâng cao sức răn đe và phòng ngừa. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng, cán bộ quản lý, duy trì kỷ luật, pháp luật cần khắc phục triệt để tình trạng đánh giá, dự báo sai tình hình, tham mưu xử lý các vi phạm không chính xác, gây khó khăn trong giải quyết, làm phát sinh đơn thư khiếu nại, tố cáo vượt cấp, kéo dài. Ngoài ra, nghiêm cấm việc loại ngũ, cho nghỉ hưu đối với quân nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kỷ luật.

Đại tá NGUYỄN THANH HUY, Cục trưởng Cục Điều tra hình sự, Bộ Quốc phòng
_______________

1 - Tính đến tháng 10 năm 2022, số vụ vi phạm pháp luật tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm 2021, tập trung vào các lĩnh vực: vi phạm quy định về tham gia giao thông, về đất đai, cố ý gây thương tích, tự tử, tự sát, v.v.