Phát huy kết quả công tác tài chính quân đội năm 2014, toàn quân, trong đó nòng cốt là ngành Tài chính tiếp tục chủ động thực hiện đồng bộ các công cụ, biện pháp nhằm tạo bước đột phá trong bảo đảm, quản lý tài chính, ngân sách, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Năm 2014, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, công tác tài chính (CTTC) quân đội tiếp tục đạt được những kết quả tích cực, góp phần bảo đảm cho toàn quân hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ. Các cấp, các ngành, đơn vị đã quán triệt, thực hiện tốt Nghị quyết 513-NQ/QUTW của Thường vụ Quân ủy Trung ương về CTTC quân đội đến năm 2020 và những năm tiếp theo và Quy chế lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với CTTC quân đội. Năng lực và hiệu quả tham mưu của cơ quan tài chính các cấp được nâng lên; các mục tiêu, chỉ tiêu CTTC đều đạt kế hoạch đề ra. Công tác chỉ đạo, điều hành ngân sách chặt chẽ, linh hoạt và có bước đổi mới toàn diện, nhất là trong lập, phân bổ ngân sách quốc phòng. Công tác quản lý tài chính, tài sản công, thực hành tiết kiệm, phòng, chống lãng phí, tiêu cực được thực hiện nghiêm túc, quyết liệt. Hiệu lực công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và hiệu quả sử dụng ngân sách được nâng lên một bước. Trong điều kiện ngân sách còn khó khăn, nhiều nhiệm vụ chi mới phát sinh, nhưng ngành Tài chính đã chủ động tham mưu cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tái cơ cấu, điều chỉnh tổng dự toán ngân sách phù hợp với tình hình thực tế; đồng thời, tích cực huy động các nguồn lực, cân đối toàn diện, bảo đảm đúng trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng kịp thời tài chính cho các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất, v.v.

Mặc dù có nhiều cố gắng, song trong năm qua, việc thực hiện CTTC còn những hạn chế cần kịp thời khắc phục. Một số ngành chấp hành chưa nghiêm quy định của Bộ về quản lý, phân bổ ngân sách bảo đảm. Dự toán ngân sách (DTNS), kế hoạch đầu tư của một số đơn vị thiếu tính khoa học, hệ thống, mức độ khả thi không cao, dẫn đến phải bổ sung, điều chỉnh nhiều lần trong năm, gây khó khăn cho việc cân đối ngân sách. Thực hiện dự toán thu ở một số lĩnh vực và công tác giải ngân nhiều công trình, dự án còn chậm. Tình trạng chi ngân sách dồn vào quý cuối năm còn khá phổ biến; việc chi sai chế độ, chính sách, nội dung ngân sách được giao chưa được khắc phục triệt để, v.v.

Năm 2015, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp; công tác quân sự, quốc phòng có sự phát triển, toàn quân phải triển khai nhiều nhiệm vụ, nội dung công tác lớn, tập trung hoàn thành các chiến lược, mục tiêu của Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ IX, nhu cầu về tài chính tăng cao. Trong khi đó, kinh tế, tài chính đất nước còn khó khăn, ngân sách bảo đảm cho quốc phòng hạn hẹp, v.v. Trước tình hình đó, cấp ủy, chỉ huy các đơn vị và cơ quan tài chính trong toàn quân cần tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết 513-NQ/QUTW, Quy chế 707-QC/QUTW, ngày 16-10-2014 của Quân ủy Trung ương về “Lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với CTTC Quân đội nhân dân Việt Nam”. Đồng thời, bám sát phương hướng, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, DTNS quốc phòng năm 2015, tình hình kinh tế - xã hội đất nước, v.v. Trên cơ sở đó, chủ động điều hành, chấp hành ngân sách, quản lý chặt chẽ, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực tài chính, đảm bảo cho toàn quân hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Trước hết, các ngành, đơn vị cần quán triệt và triển khai quyết liệt các giải pháp điều hành thực hiện DTNS chặt chẽ, tăng cường công tác quản lý tài chính, chấp hành nghiêm dự toán được giao. Cấp ủy, chỉ huy các cấp chú trọng tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với hoạt động CTTC, đề cao trách nhiệm, tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong điều hành, quản lý, sử dụng ngân sách theo phân cấp; đồng thời, phát huy vai trò của cơ quan tài chính trong việc tham mưu, kiểm soát chi tiêu, sử dụng ngân sách. Việc điều hành thực hiện DTNS phải đảm bảo chặt chẽ, linh hoạt, dân chủ, công khai, minh bạch, có thứ tự ưu tiên. Năm 2015, ngành Tài chính tiếp tục tập trung ngân sách giữ vững các cân đối lớn và ưu tiên bảo đảm ở mức cao cho các nhiệm vụ, mục tiêu, chương trình, dự án trọng điểm theo định hướng của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng. Các ngành, đơn vị quán triệt và xác định rõ dự toán ngân sách được giao là chỉ tiêu pháp lệnh; từ đó, có các chủ trương, biện pháp linh hoạt, hiệu quả trong phân bổ, quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công, chấp hành nghiêm DTNS được duyệt.

Cơ quan tài chính các cấp cần nắm vững chỉ tiêu ngân sách được giao, tích cực cân đối, điều chỉnh cơ cấu chi hợp lý, đáp ứng toàn diện cho các nhiệm vụ, nhưng đảm bảo có trọng tâm, trọng điểm; chú ý tăng cường phân cấp quản lý, sử dụng tài chính cho đơn vị cơ sở, tạo điều kiện để đơn vị cấp dưới chủ động triển khai DTNS và chịu trách nhiệm bảo đảm hoàn thành nhiệm vụ, hạn chế tối đa việc xin bổ sung ngân sách. Để nâng cao hiệu quả chi tiêu, cơ quan tài chính cần phối hợp chặt chẽ với các ngành, cơ quan có liên quan, chủ động khảo sát hàng hóa, giá cả và dự báo sát tình hình thị trường để tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy cơ quan, đơn vị lựa chọn thời điểm, thị trường, hình thức mua sắm, đặt hàng phù hợp; linh hoạt vận dụng các biện pháp tài chính, như: kết hợp cấp phát với cấp ứng, cấp trước, cấp gối kinh phí..., nhằm đẩy nhanh tiến độ chi, giải ngân, khắc phục tình trạng chi dồn, chi ép vào cuối năm, kiên quyết không thực hiện chuyển ngân sách sang năm sau và hạn chế tác động do tăng giá. Đồng thời, phát huy hơn nữa chức năng kiểm soát của Ngành, nhất là kiểm soát chi, quản lý giá, quản lý tài chính trong đấu thầu, xét thầu, quản lý vật tư, tài sản công; duy trì nghiêm quy trình lập, trình thẩm định và duyệt giá các sản phẩm quốc phòng, đảm bảo giám đốc chặt chẽ tài chính trước, trong, sau chi tiêu.

Các ngành, đơn vị cần tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính bằng các cơ chế, chế tài cụ thể; chú trọng quản lý tài khoản, tiền mặt, quỹ vốn, kiên quyết không để xảy ra mất an toàn. Để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, các ngành, đơn vị tiếp tục mở rộng đấu thầu trong mua sắm, đầu tư xây dựng cơ bản; đôn đốc đẩy mạnh giải ngân các nguồn vốn đầu tư, tiến độ quyết toán các dự án, công trình hoàn thành, xử lý dứt điểm nợ đọng và khắc phục dàn trải trong chi ngân sách, vốn đầu tư, tài chính doanh nghiệp. Song song với đó, thực hiện tốt Quy chế công khai tài chính, phát huy quyền làm chủ của cán bộ, chiến sĩ trong giám sát các khâu trong quy trình phân bổ, quản lý, chi tiêu, thanh quyết toán ngân sách, thanh lý tài sản, v.v.

Trong điều kiện chưa cân đối được giữa nhu cầu cao với khả năng ngân sách có hạn, toàn quân tích cực tạo lập, huy động, khai thác các nguồn lực tài chính theo quy định để tăng khả năng cân đối ngân sách. Đây là một nội dung trọng tâm CTTC, là giải pháp quan trọng, trực tiếp giúp tăng nguồn lực tài chính, bảo đảm tốt hơn cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Thực hiện vấn đề này, các ngành, đơn vị, nhất là các doanh nghiệp quân đội căn cứ dự toán thu được giao, chủ động rà soát, nắm vững các nguồn thu để xây dựng, thực hiện kế hoạch thu, nộp, phấn đấu thu đúng, thu đủ, kịp thời và tăng thu vững chắc. Mặt khác, tiếp tục có các giải pháp thiết thực, đẩy mạnh kết hợp quốc phòng với kinh tế, kinh tế với quốc phòng, để tạo nguồn thu theo đúng pháp luật Nhà nước, quy định của Bộ Quốc phòng. Trong đó, các đơn vị chú trọng phát huy tiềm năng, lợi thế, tăng cường nguồn thu từ nội bộ, nhất là thu từ việc chuyển đổi, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế, từ hoạt động tăng gia sản xuất, dịch vụ; đồng thời, tích cực huy động nguồn lực từ ngân sách địa phương, từ hỗ trợ của các bộ, ngành nhà nước, doanh nghiệp cho công tác quân sự, quốc phòng, v.v. Các doanh nghiệp quân đội cần tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu, tăng cường đầu tư đổi mới công nghệ, đổi mới quản trị doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, kinh doanh để tăng thu cho đơn vị và ngân sách. Đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh có hiệu quả cao, tiếp tục thực hiện cân đối lợi nhuận sau thuế, thu nộp điều tiết về Bộ theo quy định.

Để góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả CTTC, cần tiếp tục duy trì nền nếp, tăng cường hiệu lực công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong mọi hoạt động CTTC. Các ngành, đơn vị thực hiện nghiêm quy định công khai, minh bạch về ngân sách, tài chính, tài sản; tăng cường công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra tài chính ở các cấp; chú trọng đề cao công tác thanh tra, kiểm tra tài chính nội bộ; kết hợp linh hoạt các hình thức, biện pháp kiểm tra, giữa giám sát của cấp ủy với kiểm tra nghiệp vụ của cơ quan chuyên ngành, giữa kiểm tra thường xuyên và đột xuất, v.v. Trong đó, tập trung vào việc thực hiện các chế độ, quy định về lập, phân bổ ngân sách, chi tiêu, thanh toán, quyết toán, quản lý, phân phối, sử dụng nguồn thu, quản lý, sử dụng đất đai, tài sản công, các nguồn kinh phí không cấp qua Bộ Quốc phòng, v.v. Cơ quan tài chính phải duy trì nghiêm các chế độ, nguyên tắc, Điều lệ CTTC, nhất là cơ chế quản lý tài chính mới ban hành; đồng thời, tích cực chỉ đạo, hướng dẫn đơn vị tổ chức kiểm tra, thanh tra tài chính theo kế hoạch. Ngành tiếp tục phối hợp với Kiểm toán Nhà nước để tiến hành công tác kiểm toán theo quy định; mặt khác, đẩy mạnh kiểm toán nội bộ, đi sâu vào những khâu yếu, mặt hạn chế của CTTC. Các ngành, đơn vị phải thực hiện đầy đủ, kịp thời và báo cáo kết quả xử lý các kết luận, kiến nghị của cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán với cấp có thẩm quyền theo quy định.

Phát huy kết quả đã đạt được, ngành Tài chính quân đội tiếp tục quán triệt, thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Chính phủ, Bộ Quốc phòng về tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực trong điều hành DTNS; đặc biệt, kiên quyết loại bỏ cơ chế "xin - cho" trong hoạt động CTTC. Đồng thời, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy đơn vị triển khai đồng bộ các biện pháp thực hành tiết kiệm kinh phí, vật tư, tài sản trong mọi khâu công tác, mọi lĩnh vực hoạt động của đơn vị.

Năm 2015, Ngành tập trung hoàn chỉnh tổ chức biên chế, kiện toàn cơ quan tài chính các cấp theo kết luận của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tại Hội nghị Quân chính toàn quân năm 2014; đồng thời, đẩy mạnh xây dựng chính quy, thực hiện chuyên môn hóa, hiện đại hóa trong hoạt động CTTC. Các ngành, đơn vị tiếp tục phát huy, xây dựng, nhân rộng điển hình tiên tiến và đề xuất nội dung mới trong thực hiện phong trào thi đua xây dựng "Đơn vị quản lý tài chính tốt", để phong trào phát triển cả bề rộng, chiều sâu, thiết thực góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ CTTC, ngân sách năm 2015 và giai đoạn 2010 - 2015.

Đại tá, TS. LƯU SỸ QUÝ, Phó Cục trưởng Cục Tài chính, BQP