Thực hiện Chỉ thị 73/CT-BQP, ngày 22-3-2014 của Bộ Quốc phòng về việc “Xây dựng kế hoạch bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng và dự toán ngân sách quốc phòng năm 2015”, cùng với tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ tài chính, ngân sách năm 2014, các ngành, cơ quan, đơn vị cần chủ động xây dựng dự toán ngân sách năm 2015 đảm bảo sát tình hình, nhiệm vụ, có tính khả thi cao.

Các đại biểu trao đổi kinh nghiệm tại Hội nghị giao dự toán ngân sách và triển khai nhiệm vụ Tài chính năm 2014. (Ảnh: QĐND)

Xây dựng dự toán ngân sách (DTNS) là một nội dung trọng tâm của nhiệm vụ công tác tài chính (CTTC) hằng năm; đồng thời, là cơ sở quan trọng để các ngành, đơn vị điều hành, chấp hành, giám sát và quyết toán ngân sách. Những năm qua, việc xây dựng DTNS của các ngành, đơn vị trong toàn quân có nhiều chuyển biến tích cực. Trên cơ sở DTNS Nhà nước giao, toàn quân đã chủ động cân đối cho các nhiệm vụ, lĩnh vực và tích cực huy động các nguồn thu bổ sung ngân sách; tiến hành lập, phân bổ ngân sách có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng kịp thời về tài chính cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng (QS,QP).

Năm 2015 là năm cuối có tính quyết định việc hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân đội lần thứ IX; nhiệm vụ QS,QP, xây dựng Quân đội tiếp tục có bước phát triển, nhu cầu tài chính, ngân sách tăng cao. Trong khi đó, tình hình kinh tế, tài chính đất nước mặc dù đã có sự khởi sắc, nhưng vẫn còn không ít khó khăn. Ngân sách nhà nước bảo đảm cho quốc phòng tăng không nhiều so với năm 2014. Vì vậy, khi xây dựng DTNS năm 2015, các ngành, đơn vị cần nhận rõ khó khăn chung của đất nước, Quân đội, tích cực thực hiện đồng bộ các nội dung, biện pháp, chủ động cân đối hợp lý giữa nhu cầu với khả năng bảo đảm của ngân sách nhà nước, xây dựng DTNS cân đối, vững chắc, có tính khả thi cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách, v.v.

Để thực hiện tốt việc xây dựng DTNS, trước hết, cấp ủy, chỉ huy các ngành, đơn vị cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nghiêm túc, chặt chẽ, sát sao. Đây là nguyên tắc và là nội dung quan trọng trong Quy chế lãnh đạo của các cấp ủy Đảng đối với CTTC, đảm bảo cho DTNS được xây dựng đúng phương hướng, đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Thực hiện vấn đề này, cấp ủy, chỉ huy các ngành, đơn vị cần bám sát chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, chủ động dự kiến phương hướng, nhiệm vụ, nhất là các nhiệm vụ trọng tâm năm 2015, làm cơ sở để lập dự toán. Các nội dung, chỉ tiêu dự toán thu, dự toán chi ngân sách của đơn vị phải được cấp ủy thảo luận, quyết định. Chỉ huy cơ quan, đơn vị (chủ tài khoản) cần nêu cao trách nhiệm trong kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo cơ quan tài chính và các ngành nghiệp vụ nắm vững tình hình mọi mặt để xây dựng dự toán; đồng thời, chịu trách nhiệm trước cấp ủy cấp mình và người chỉ huy cấp trên về DTNS của đơn vị.

Thời gian qua, việc xây dựng DTNS của một số ngành, đơn vị còn những mặt hạn chế. Dự toán xây dựng còn sơ sài, chưa cụ thể, nhất là nội dung có tỷ trọng ngân sách lớn; chưa bám sát hoặc rà soát hết nhiệm vụ, nên tính khả thi thấp; dự toán chi ngân sách còn cao so với khả năng bảo đảm của Nhà nước, chưa cân đối giữa các khối nhiệm vụ; dự toán thu chưa được quan tâm đúng mức,... Để khắc phục những hạn chế, tồn tại đó nhằm nâng cao chất lượng DTNS năm 2015, các ngành, đơn vị, trước hết là cơ quan tài chính các cấp cần quán triệt, nắm vững Chỉ thị 73/CT-BQP của Bộ Quốc phòng (BQP), Hướng dẫn 1256/CTC-KHNS, ngày 17-4-2014 của Cục Tài chính về việc xây dựng DTNS năm 2015 và các văn bản hướng dẫn có liên quan; trên cơ sở đó, chủ động tham mưu, hiệp đồng, triển khai thực hiện phù hợp với loại hình cơ quan, đơn vị.

Theo dự báo, ngân sách nhà nước bảo đảm cho quốc phòng năm 2015 tăng không nhiều, nên chủ yếu tập trung phân bổ cho nhiệm vụ thường xuyên, các chế độ, chính sách về đời sống bộ đội; các nội dung chi khác sẽ đảm bảo ở mức thấp. Với khả năng ngân sách như vậy, để đảm bảo cân đối với nhu cầu, trong lập DTNS năm 2015, các ngành, đơn vị chỉ xác định mức tăng bình quân khoảng 05% so với đầu năm 2014. Trong đó, các nội dung chế độ, chính sách, đảm bảo đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội căn cứ theo quân số thực tế; các chương trình, đề án, dự án mà Quân ủy Trung ương, BQP đã có chỉ đạo sẽ báo cáo lộ trình thực hiện và nhu cầu bảo đảm năm tới; các nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, mua sắm, bảo đảm kỹ thuật vũ khí, trang bị kỹ thuật,… đáp ứng theo yêu cầu nhiệm vụ; phần chi nghiệp vụ của các ngành cơ bản sẽ giữ như năm 2014.

Trên cơ sở định hướng đó, các ngành, đơn vị cần rà soát kỹ nhiệm vụ được giao trong năm; đồng thời, đánh giá toàn diện việc thực hiện DTNS năm 2014, trọng tâm là tình hình thực hiện DTNS 06 tháng đầu năm 2014 và các yếu tố khác có liên quan, làm cơ sở cho lập DTNS năm 2015. Quá trình tiến hành, cần bao quát hết mọi nhiệm vụ, tập trung thích đáng cho nhiệm vụ chính trị trọng tâm; tính toán chặt chẽ, cân đối toàn diện giữa các khối nhiệm vụ, các ngành chuyên môn, các trọng tâm bảo đảm. Mặt khác, chủ động dự kiến các nhiệm vụ chi phát sinh trong năm, các yếu tố biến động khác, như: quân số, giá cả thị trường,… để lập, phân bổ ngân sách, đảm bảo đúng nguyên tắc, hiệu quả, lấy thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đơn vị là mục tiêu cao nhất; kiên quyết khắc phục và loại bỏ cơ chế xin, cho. Các ngành, đơn vị tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Chương trình hành động thực hiện Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Luật Phòng chống tham nhũng và các chỉ thị của BQP về thực hành tiết kiệm, chống thất thoát, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí ngay trong lập dự toán.

DTNS năm 2015 của các ngành, đơn vị phải thuyết minh, giải trình đầy đủ, chi tiết các cơ sở, căn cứ xây dựng dự toán và những nhiệm vụ chi; xác định mức bố trí dự toán chi trong năm chi tiết đến từng đầu mối, từng chương trình, dự án…; bao quát hết các chính sách, chế độ hiện hành, chính sách, chế độ dự kiến ban hành trong năm 2015 và các nhiệm vụ được giao (kể cả dự kiến nhiệm vụ đột xuất),… Dự toán chi phải xác định rõ các phần chi: chi ngân sách quốc phòng; chi ngân sách Nhà nước giao; chi ngân sách địa phương và các khoản chi từ nguồn thu đơn vị được để lại theo quy định. Để đảm bảo thống nhất trong lập DTNS, trước mắt, các ngành, đơn vị lấy quân số theo số bảo đảm năm 2014; mặt bằng giá tính tại thời điểm cuối quý 02 năm 2014; giá thanh toán sản phẩm quốc phòng theo giá đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thanh toán năm 2014. Năm 2015, toàn quân tiếp tục tập trung ngân sách bảo đảm cho các cân đối lớn theo định hướng của Quân ủy Trung ương và BQP; trong đó, ưu tiên cho các nhiệm vụ: huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu; bảo vệ chủ quyền biển, đảo; đổi mới vũ khí, trang bị kỹ thuật; giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học; cải thiện, nâng cao đời sống bộ đội. Các đơn vị cần chú ý rà soát nhu cầu, lập dự toán báo cáo đề xuất trong DTNS năm 2015 để bố trí nguồn vốn cho việc hoàn thành Chương trình xóa nhà cấp 4 xuống cấp nghiêm trọng; Chương trình bếp lò hơi cơ khí; đẩy mạnh xây dựng nhà công vụ, nhà ở bộ đội tàu, nhà ở phi công, hệ thống bệnh viện quân đội, công trình huấn luyện thể lực các tiểu đoàn đủ quân, công trình điện, nước sạch, xây dựng đồn, trạm Biên phòng, trạm chế biến tập trung của các sư đoàn đủ quân và nâng mức vốn tăng gia sản xuất,… theo hướng dẫn của BQP, phù hợp với tình hình thực tế của đơn vị.

Đối với DTNS bảo đảm cho đầu tư xây dựng cơ bản, các đơn vị phải căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch và rà soát chặt chẽ các dự án đã được phê duyệt để cân đối lập dự toán, phân bổ ngân sách; kiên quyết không bố trí vốn cho công trình, dự án không có trong quy hoạch, dự án chưa đủ thủ tục theo quy định, khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, lãng phí. Việc phân bổ, bố trí vốn và mở mới dự án phải theo đúng quy định của BQP. Cục Tài chính sẽ cân đối, bố trí đủ vốn cho các dự án theo thứ tự ưu tiên; trước hết là các dự án đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, dự án đã quyết toán còn thiếu vốn, các dự án đang thực hiện chuyển tiếp, dự án dự kiến hoàn thành ngay trong năm 2015 và có khả năng hoàn thành trước tiến độ.

Cùng với xây dựng dự toán chi hợp lý, tiết kiệm, các ngành, đơn vị cần chú trọng xây dựng dự toán thu, đảm bảo thu đúng, thu đủ, đạt hiệu quả cao. Đây là nội dung quan trọng, giúp tăng khả năng ngân sách, đáp ứng tốt hơn cho nhiệm vụ QS,QP. Rút kinh nghiệm xây dựng dự toán thu của những năm trước, các ngành, đơn vị, đặc biệt là các doanh nghiệp quân đội cần nắm vững các nội dung thu, chính sách, chế độ thu, các nguồn thu; dự kiến các yếu tố tác động đến nguồn thu để xác định mức thu phù hợp với khả năng thực hiện. Dự toán thu của các ngành, đơn vị phải phản ánh đầy đủ nguồn thu trong năm, xác định cụ thể số thu nộp ngân sách nhà nước, thu cân đối ngân sách và thu qua quản lý ngân sách (phần thu được để lại đơn vị theo quy định). Để xây dựng và thực hiện tốt dự toán thu, các đơn vị cần rà soát, huy động tối đa nguồn vật tư, hàng hóa tồn kho đưa vào sử dụng; tính toán kỹ các nguồn hỗ trợ từ ngân sách địa phương chi cho công tác QS,QP, nguồn thu từ nội bộ, nhất là thu từ nhượng bán tài sản trên đất và chuyển đổi, sử dụng đất quốc phòng vào mục đích kinh tế. Các doanh nghiệp quân đội cần đẩy mạnh thực hiện Đề án sắp xếp, đổi mới theo kế hoạch đã được phê duyệt; chú trọng tăng cường quản trị doanh nghiệp, quản lý đầu tư, tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước và nộp điều tiết về BQP.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, cơ quan tài chính các cấp cần đề cao trách nhiệm, tích cực hướng dẫn, chỉ đạo và tổ chức lập DTNS đảm bảo đúng theo quy định. Quá trình thực hiện, cần kết hợp chặt chẽ giữa xây dựng dự toán với phân bổ ngân sách cho đơn vị; đẩy mạnh phân cấp quản lý ngân sách cho đơn vị cơ sở, hạn chế tối đa phần chi mua sắm tập trung, cấp phát hiện vật; các mặt hàng cần mua sắm tập trung, cấp bằng hiện vật phải theo đúng danh mục được BQP phê duyệt. Cục Tài chính tiếp tục chỉ đạo thực hiện cơ chế khoán chi đối với một số khoản kinh phí nghiệp vụ nhằm tiết kiệm, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách. Cùng với đó, cơ quan tài chính các cấp tích cực rà soát, thẩm định kỹ DTNS của đơn vị thuộc quyền, nhất là dự toán chi, kiên quyết cắt bỏ các khoản ngân sách bố trí sai nội dung, vượt định mức. Đồng thời, hướng dẫn đơn vị khắc phục những tồn tại, hạn chế ngay từ khâu lập dự toán, tạo tiền đề để thực hiện tốt việc điều hành, chấp hành DTNS và nhiệm vụ CTTC, ngân sách năm 2015, góp phần bảo đảm cho toàn quân hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Đại tá, TS. LƯU SỸ QUÝ, Phó Cục trưởng Cục Tài chính, Bộ Quốc phòng