Để góp phần vào sự nghiệp xây dựng Quân đội trong tình hình mới và thực hiện thắng lợi Nghị quyết 29-NQ/TW, ngày 04-11-2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI), các nhà trường quân đội cần tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, “tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo,…”¹trong năm học 2014 - 2015.

Trung tướng Nguyễn Đức Tỉnh, Cục trưởng Cục Nhà trường trao đổi với báo chí về Công tác tuyển sinh Quân sự năm 2014. (Nguồn: bqp.vn)

Năm học 2013 - 2014, các học viện, nhà trường trong Quân đội (gọi chung là các nhà trường quân đội - NTQĐ) đã quán triệt sâu sắc Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) và các nghị quyết, chỉ thị của Quân ủy Trung ương (QUTƯ), Bộ Quốc phòng về giáo dục và đào tạo (GD&ĐT), triển khai thực hiện bằng nhiều chủ trương, biện pháp sáng tạo, sát với đặc thù quân sự và đạt được kết quả quan trọng. Các nhà trường đã thực hiện tốt chỉ tiêu, nhiệm vụ năm học 2013 - 2014. Công tác GD&ĐT được lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, thống nhất, ngày càng nền nếp, chính quy. Chất lượng GD&ĐT, nghiên cứu khoa học được nâng lên. Công tác kiểm tra, thanh tra, khảo thí và bảo đảm chất lượng GD&ĐT được duy trì nghiêm túc. Hệ thống NTQĐ tiếp tục được kiện toàn, nâng cấp về mọi mặt, phù hợp với yêu cầu xây dựng Quân đội, hòa nhập với hệ thống giáo dục quốc dân và hội nhập quốc tế. Công tác tuyển sinh quân sự tiến hành chặt chẽ, chất lượng đầu vào được nâng lên,… Bên cạnh đó, các NTQĐ tiếp tục tham gia tích cực, có hiệu quả vào đào tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp CNH,HĐH đất nước, v.v.

Tuy nhiên, việc thực hiện công tác NTQĐ năm học 2013 - 2014 còn những mặt hạn chế. Việc quy hoạch, tổ chức biên chế hệ thống nhà trường và điều chỉnh chương trình đào tạo, đổi mới phương pháp dạy học còn chậm. Công tác bảo đảm, đầu tư trang thiết bị phục vụ nhiệm vụ GD&ĐT chưa tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ, v.v.

Nhận rõ những kết quả đạt được và hạn chế, bất cập, nguyên nhân là cơ sở quan trọng để các NTQĐ tiếp tục đề ra các giải pháp, phấn đấu thực hiện thắng lợi Nghị quyết 29-NQ/TW trong năm học tới và những năm tiếp theo. Năm học 2014 - 2015, công tác NTQĐ và nhiệm vụ GD&ĐT của các NTQĐ tiếp tục có sự phát triển, yêu cầu cao; tiến hành trong điều kiện còn không ít khó khăn, nhất là về nguồn nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học,… Đây cũng là năm học có tính quyết định trong thực hiện giai đoạn 1 (2011 - 2015) của Chiến lược phát triển GD&ĐT trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020 của Bộ Quốc phòng. Mặt khác, việc đổi mới, phát triển GD&ĐT theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, hội nhập quốc tế, gắn với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc, đang diễn ra trong điều kiện vừa có thuận lợi, vừa có khó khăn, thách thức, nhất là trước yêu cầu hiện đại hóa Quân đội; đấu tranh chống âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch và bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn, thống nhất lãnh thổ của Tổ quốc,... Trước thực tế đó, để hoàn thành nhiệm vụ năm học và thực hiện tốt mục tiêu: “đổi mới toàn diện, tạo sự chuyển biến cơ bản, vững chắc về chất lượng, hiệu quả GD&ĐT và nghiên cứu khoa học…”², các NTQĐ cần bám sát phương hướng công tác NTQĐ năm học 2014 - 2015, tiến hành đồng bộ các biện pháp, tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

1- Tiếp tục quán triệt, bổ sung kế hoạch, chương trình thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về GD&ĐT gắn với thực hiện nhiệm vụ năm học 2014 - 2015. Các NTQĐ, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp tiếp tục quán triệt sâu sắc hơn nữa các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, QUTƯ, Bộ Quốc phòng, Bộ GD&ĐT về đổi mới công tác GD&ĐT, trọng tâm là Nghị quyết 29-NQ/TW; Nghị quyết 86-NQ/ĐUQSTW, ngày 29-3-2007 của Đảng ủy Quân sự Trung ương (nay là QUTƯ); Chiến lược phát triển GD&ĐT trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020 của Bộ Quốc phòng. Trên cơ sở nắm vững phương hướng, quan điểm chỉ đạo và nhận thức đầy đủ sự cần thiết, tầm quan trọng của việc đổi mới GD&ĐT trong Quân đội trong tình hình hiện nay, cùng những cơ hội, thách thức, các NTQĐ chú trọng tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác GD&ĐT; đẩy mạnh đổi mới tư duy về GD&ĐT; làm tốt việc quán triệt nhiệm vụ, xây dựng động cơ, trách nhiệm cho các đối tượng, nhất là người dạy và người học. Đồng thời, tiếp tục cụ thể hóa thực hiện mục tiêu đổi mới, phát triển GD&ĐT phù hợp với chức năng, nhiệm vụ được giao, phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong thực hiện. Trước mắt, các NTQĐ cần quán triệt sâu sắc nhiệm vụ năm học 2014 - 2015; tổ chức rà soát, điều chỉnh, bổ sung nội dung, biện pháp thực hiện các đề án, chương trình, kế hoạch theo lộ trình thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW và Chiến lược phát triển GD&ĐT trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020, phù hợp với tình hình thực tiễn. Trong đó, chú ý gắn việc thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ GD&ĐT năm học 2014 - 2015 với thực hiện các đề án, chương trình, kế hoạch nêu trên và thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, Nghị quyết 765-NQ/QUTW của QUTƯ về “Nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”, lấy nâng cao chất lượng GD&ĐT là mục tiêu cao nhất.

2- Tiếp tục rà soát, điều chỉnh quy mô, tổ chức biên chế, nhiệm vụ, xây dựng chính quy, chuẩn hóa, từng bước hiện đại hóa hệ thống NTQĐ. Các các cơ quan chức năng, NTQĐ tiếp tục bám sát định hướng của QUTƯ, Bộ Quốc phòng, chủ động nghiên cứu, tham mưu triển khai xây dựng hệ thống NTQĐ và cơ sở đào tạo sau đại học, đảm bảo tinh, gọn, ổn định về tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong những năm tới và yêu cầu phát triển GD&ĐT. Trước mắt, các NTQĐ (10 học viện, nhà trường) thuộc diện xây dựng thành trường trọng điểm quốc gia, trọng điểm quân đội cần đẩy mạnh xây dựng tiềm lực mọi mặt, đẩy mạnh thực hiện lộ trình theo kế hoạch đã xác định. Năm 2015, Cục Nhà trường tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các trường trong quy hoạch của Bộ Quốc phòng xây dựng, hoàn thiện các điều kiện để đề nghị Bộ Quốc phòng, Bộ GD&ĐT, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Chính phủ quyết định nâng cấp và thành lập một số trường đại học, cao đẳng, cao đẳng nghề, trước hết là thành lập Đại học Hàng không Lê Hồng Phong.

2- Tập trung thực hiện quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nhằm đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác GD&ĐT. Trước hết, các NTQĐ cần chủ động, tích cực xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục (CBQLGD) đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, độ tuổi, chuyên ngành, có chất lượng toàn diện, đáp ứng yêu cầu trước mắt và lâu dài. Các NTQĐ cần xác định rõ đây là một công tác trọng tâm và cũng là một trong biện pháp quan trọng của quá trình đổi mới. Những năm qua, chúng ta đã nỗ lực triển khai thực hiện Đề án kiện toàn, phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQLGD quân đội đạt những kết quả tích cực. Tuy nhiên, đội ngũ nhà giáo, CBQLGD ở một số nhà trường còn thiếu về số lượng, chất lượng có mặt còn hạn chế. Trong năm học này, các nhà trường cần đẩy mạnh thực hiện Đề án kiện toàn, phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQLGD giai đoạn 2014 - 2016, định hướng đến năm 2020; tiếp tục làm tốt công tác tạo nguồn, quy hoạch, đào tạo, bố trí sử dụng đội ngũ nhà giáo; tăng cường mở các lớp bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ sư phạm, trình độ ngoại ngữ, công nghệ thông tin cho các nhà giáo. Trong đó, coi trọng xây dựng đội ngũ nhà giáo có trình độ chuyên môn cao, các chuyên gia đầu ngành, giáo viên dạy giỏi và giáo viên trẻ, tạo cơ sở để đến năm 2020 hoàn thành chuẩn hóa đội ngũ nhà giáo, CBQLGD trong Quân đội.

Cùng với đó, các NTQĐ tích cực rà soát, điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện chương trình, nội dung đào tạo theo hướng “chuẩn hóa, hiện đại hóa”, phù hợp với bậc học, ngành học, đối tượng đào tạo và đặc thù quân sự. Việc đổi mới chương trình, nội dung GD&ĐT cần tiến hành theo hướng “tinh giản, hiện đại, thiết thực”; điều chỉnh giảm tỷ lệ khối kiến thức giáo dục đại cương, tăng khối kiến thức giáo dục chuyên nghiệp; rút ngắn thời gian lên lớp, tăng thời gian thực hành, tự học, tự nghiên cứu. Đặc biệt, các nhà trường cần cập nhật, đưa vào nội dung đào tạo những vấn đề mới về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, nhất là những quan điểm, tư duy mới của Đảng về bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI), đảm bảo nội dung đào tạo phù hợp với trình độ đào tạo và bậc học, sát với đối tượng tác chiến, địa bàn, chiến trường, tập trung vào chức vụ ban đầu. Để tạo bước đột phá nâng cao chất lượng GD&ĐT, các NTQĐ cần đổi mới mạnh mẽ hơn nữa phương pháp dạy học; trong đó, tăng cường vận dụng phương pháp dạy học tích cực và ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy; gắn đào tạo tại nhà trư­ờng với huấn luyện tại đơn vị; tập trung đổi mới nội dung thi, kiểm tra, nâng cao chất lượng thực tập, diễn tập tổng hợp cuối khóa. Cục Nhà trường tiếp tục chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện thống nhất trong toàn quân về biên soạn bài giảng, kế hoạch giảng bài, tổ chức diễn tập tổng hợp cuối khóa, diễn tập chiến thuật có bắn đạn thật. Mặt khác, các nhà trường chú trọng đổi mới phương pháp học của học viên, biến quá trình đào tạo trở thành quá trình tự đào tạo.

Để góp phần nâng cao chất lượng GD&ĐT, chống bệnh thành tích, tiêu cực trong đào tạo, các nhà trường chú trọng kiện toàn tổ chức, nâng cao hiệu quả công tác khảo thí và đảm bảo chất lượng GD&ĐT; tiếp tục nghiên cứu đổi mới phương pháp thi, kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện của học viên; thực hiện tốt việc bổ sung các tiêu chí, hoàn chỉnh báo cáo tự đánh giá, công khai kết quả kiểm định chất lượng GD&ĐT; đồng thời, chuẩn bị tốt cho đánh giá ngoài theo quy định. Năm học 2014 - 2015, phấn đấu 30% các trường trung cấp chuyên nghiệp, 100% các trường trung cấp nghề hoàn thành tự kiểm định; 06 trường cao đẳng nghề được Tổng cục Dạy nghề kiểm định, đánh giá ngoài. Cùng với đó, các NTQĐ cần đẩy mạnh phong trào nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, mô hình, học cụ, gắn nghiên cứu khoa học với GD&ĐT. Chú trọng tăng cường nghiên cứu khoa học của học viên; nghiên cứu các đề tài về khoa học giáo dục và nâng cao hiệu quả ứng dụng kết quả nghiên cứu khoa học vào phục vụ công tác GD&ĐT, dạy nghề.

3- Tích cực huy động các nguồn lực cho công tác bảo đảm GD&ĐT. Hiện nay, khả năng ngân sách dành cho GD&ĐT phân bổ cho các nhà trường chưa đáp ứng đầy đủ nhu cầu; vì vậy, cùng với quản lý, sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách được phân bổ, các NTQĐ cần tích cực huy động các nguồn lực theo đúng quy định, để đầu tư nâng cấp, chuẩn hóa, hiện đại hóa trang bị, thiết bị dạy học, thao trường, bãi tập,… theo quy định của Nhà nước, phù hợp với đặc thù đào tạo quân sự. Các NTQĐ cần đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch đầu tư nâng cấp trang thiết bị đào tạo cho các học viện, nhà trường giai đoạn 2011 - 2015. Đồng thời, tiếp tục đầu tư xây dựng các trung tâm huấn luyện, trung tâm mô phỏng, phòng học chuyên dùng, phòng thí nghiệm; hiện đại hóa thao trường, bãi tập; bổ sung vũ khí, trang bị mới, hiện đại tương ứng với đơn vị,… tạo cơ sở cho thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT trước mắt và những năm tiếp theo.

Cùng với các nội dung trên, các NTQĐ coi trọng đẩy mạnh công tác quản lý,  xây dựng nhà trường chính quy; làm tốt công tác tuyển sinh, bồi dưỡng, xây dựng nguồn đào tạo; tăng cường liên kết đào tạo giữa các trường trong và ngoài Quân đội,… Các nhà trường tiếp tục thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua, các cuộc vận động lớn, hướng vào nâng cao chất lượng GD&ĐT, hoàn thành nhiệm vụ năm học 2014 - 2015, tạo cơ sở thực hiện thắng lợi mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT trong Quân đội.

Trung tướng, PGS. TS. NGUYỄN ĐỨC TỈNH, Cục trưởng Cục Nhà trường
______________________

1 - Nghị quyết 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu CNH,HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế.

2 - Chiến lược phát triển GD&ĐT trong Quân đội giai đoạn 2011 - 2020 của BQP.