Thượng tá Tạ Minh Hưng báo cáo truyền thống của Trung đoàn tại Lễ kỷ niệm (Ảnh: bqp.vn)

Trung đoàn Tên lửa 236 (Trung đoàn Tên lửa đầu tiên của Quân đội ta – Đoàn Sông Đà), thành lập ngày 07-01-1965, theo Quyết định 03/QĐ-QP của Bộ Quốc phòng. Nhận thức rõ trọng trách của đơn vị hỏa lực phòng không hiện đại, Trung đoàn đã khẩn trương ổn định tổ chức biên chế; tích cực huấn luyện làm chủ vũ khí, khí tài; nắm vững chiến thuật tác chiến phòng không, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, lập nhiều chiến công xuất sắc. Điển hình, ngày 24-7-1965, trong trận đầu ra quân, Trung đoàn đã tiêu diệt tốp máy bay F-4C của địch trên bầu trời miền Bắc (01 chiếc rơi tại chỗ), lập nên chiến thắng trận đầu của Bộ đội Tên lửa, làm nức lòng quân và dân miền Bắc. Phát huy truyền thống trận đầu thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Trung đoàn liên tục cơ động chiến đấu trên 17 tỉnh, thành phố, tham gia chiến đấu gần 600 trận, bắn rơi 196 máy bay Mỹ (gồm 20 kiểu loại, trong đó có 09 B52, 01 F111), góp phần bảo vệ miền Bắc, giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà. Trong giai đoạn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Trung đoàn tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, nâng cao sức mạnh chiến đấu, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ vững chắc vùng trời được giao. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, Trung đoàn được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Hiện nay, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc có yêu cầu cao, nhất là trong điều kiện tập kích đường không đang là một trong những phương thức cơ bản để tiến hành chiến tranh xâm lược của địch. Theo đó, nhiệm vụ của Trung đoàn có sự phát triển, đảm nhiệm bảo vệ vững chắc trên một hướng trọng yếu vùng trời Thủ đô Hà Nội. Đây là một vinh dự lớn, song cũng là nhiệm vụ nặng nề đối với Trung đoàn. Trước tình hình đó, Trung đoàn đã triển khai toàn diện các mặt công tác, nhằm không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Đơn vị, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao; trong đó, nâng cao chất lượng sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ) được Trung đoàn xác định là nhiệm vụ trọng tâm; được triển khai thực hiện bằng nhiều giải pháp đồng bộ.

Một là, thường xuyên đề cao cảnh giác, duy trì nghiêm nền nếp canh trực SSCĐ, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Xuất phát từ đối tượng tác chiến trên mặt trận đối không thường xuất hiện bất ngờ, tốc độ cao, thời cơ tiêu diệt mục tiêu ngắn,… nếu lơ là mất cảnh giác, thiếu chủ động sẽ dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Vì thế, để SSCĐ và chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, trước hết Trung đoàn thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; đặc biệt là giáo dục nhiệm vụ để mỗi cán bộ, chiến sĩ thường xuyên nêu cao cảnh giác, có ý thức trách nhiệm cao, thấy rõ yêu cầu có tính đặc thù của Bộ đội Tên lửa. Mặt khác, Trung đoàn thường xuyên chỉ đạo các cơ quan, đơn vị duy trì chặt chẽ và thực hiện nghiêm túc chế độ, nền nếp trực SSCĐ từ kíp trực ban Sở Chỉ huy đến các phân đội. Đối với kíp Sở Chỉ huy, cùng với việc giáo dục, quán triệt nâng cao quyết tâm, trách nhiệm cho các thành phần, Trung đoàn thường xuyên rà soát, lựa chọn các đồng chí có trình độ, năng lực, ý thức trách nhiệm tốt; tăng cường công tác đôn đốc, kiểm tra, rút kinh nghiệm kịp thời. Để bảo đảm không sót, lọt mục tiêu hay bị động trước thủ đoạn bay thấp, đánh lén bất ngờ, bộ phận trực khí tài trinh sát của các đơn vị luôn duy trì nghiêm túc nền nếp chế độ canh trực; chú trọng phối hợp chặt chẽ giữa các đài, các vọng quan sát mắt đỉnh đầu, nhằm khắc phục “vùng lõm” của trường ra-đa; đồng thời, kết hợp với các đơn vị bạn, lực lượng vũ trang địa phương tích cực phát hiện các mục tiêu bay thấp của địch. Nhờ đó, khi có tình huống xảy ra, Trung đoàn có thể tận dụng hết các phương tiện trinh sát, thông tin, nhằm thu thập, kiểm tra, đối chiếu xác minh thông tin, báo cáo Sư đoàn tránh hoang báo, loạn tín hiệu; cung cấp phần tử cho các đơn vị bạn sục sạo, bắt mục tiêu, xạ kích, v.v. Đối với các phân đội hỏa lực, ngoài việc thường xuyên tổ chức luyện tập các phương án SSCĐ theo quy định, Trung đoàn tăng cường kiểm tra đột xuất, báo động đơn vị thực hiện nhiệm vụ SSCĐ cả thường xuyên, đột xuất, nhất là trong các dịp cao điểm. Qua đó, không chỉ nâng cao ý thức tự giác, tinh thần cảnh giác, thường trực SSCĐ mà còn để khắc phục kịp thời những hạn chế. Chỉ tính riêng năm 2014, Trung đoàn đã thực hiện nhiệm vụ trực ban SSCĐ chính thức 4/4 tháng, dự bị 12/12 tháng, 5/5 đợt cao điểm bảo vệ các ngày lễ, Tết và các sự kiện chính trị của đất nước và đều hoàn thành tốt nhiệm vụ; trong đó, Tiểu đoàn 61 trực ban SSCĐ khối A hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Sư đoàn khen thưởng.

Hai là, tích cực đổi mới nội dung, phương pháp, không ngừng nâng cao chất lượng công tác huấn luyện chiến đấu. Hằng năm, trên cơ sở quán triệt các chỉ thị, mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu của cấp trên, cấp ủy các cấp đều ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo thực hiện công tác này; trong đó, xác định rõ nội dung, biện pháp nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật trong huấn luyện. Do đặc điểm huấn luyện của đơn vị thường phải gắn với thao tác vũ khí, khí tài, trang bị đặc chủng, hiện đại nên cùng với bám sát phương châm: “cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, Trung đoàn luôn coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu cho các bộ phận. Trong đó, tập trung huấn luyện sâu về chuyên ngành cho sĩ quan hướng, nhân viên tiêu đồ, thông tin liên lạc (đối với kíp chiến đấu Sở Chỉ huy Trung đoàn); sĩ quan điều khiển và các trắc thủ (đối với kíp chiến đấu phân đội hỏa lực), kỹ thuật lắp ráp đạn (tiểu đoàn kỹ thuật) và đội ngũ lái xe. Đây là những nhân tố đảm bảo cho Trung đoàn cơ động, triển khai nhanh, chiến đấu nhanh và thu hồi khí tài nhanh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ SSCĐ trong mọi tình huống. Trong quá trình huấn luyện, Trung đoàn thường xuyên gắn huấn luyện với SSCĐ, như: gắn huấn luyện với thực hành làm công tác chuẩn bị chiến đấu hằng ngày; kết hợp huấn luyện chiến thuật chuyên ngành với tăng cường luyện tập theo phương án SSCĐ; tăng cường huấn luyện chuyển trạng thái SSCĐ, huấn luyện đêm,… nhằm không ngừng rèn luyện kỹ năng sử dụng khí tài, khả năng thích ứng với môi trường tác chiến và tác phong triển khai chuẩn bị chiến đấu nhanh cho bộ đội. Để nâng cao hơn nữa trình độ SSCĐ cho các cơ quan, đơn vị, Trung đoàn đã kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện đội ngũ chiến thuật, luyện tập chiến thuật với tổ chức các đợt diễn tập, nhất là diễn tập cơ động triển khai khí tài có bắn đạn thật và xử trí các tình huống chiến đấu. Trước thực trạng số nhân viên chuyên môn kỹ thuật của đơn vị còn thiếu so với quy định, Trung đoàn đã chủ động lựa chọn và tổ chức huấn luyện chuyển loại cho đối tượng là quân nhân chuyên nghiệp bảo đảm đủ trình độ để kiêm nhiệm một số vị trí khác sẵn sàng bổ sung, tăng cường, kịp thời thay thế khi quân số thiếu vắng, duy trì sự ổn định về lực lượng cho SSCĐ. Qua đó, trình độ thao tác chiến đấu, phát hiện, bám sát mục tiêu, xác định phần tử bắn của sĩ quan, đài trưởng, trắc thủ từng bước được nâng cao; công tác tổ chức, điều hành chỉ huy trong xử lý các tình huống chiến đấu của chỉ huy các phân đội hỏa lực có nhiều tiến bộ; trình độ hiệp đồng chiến đấu các thành phần trong kíp xe và giữa các kíp chiến đấu trong toàn Trung đoàn được nâng lên một bước mới. Trung đoàn là một trong những đơn vị tiêu biểu của Quân chủng được Bộ Quốc phòng tặng Cờ “Đơn vị huấn luyện Giỏi 05 năm (2007 - 2011)”. Năm 2014, qua kiểm tra huấn luyện: 100% số phân đội đều đạt tiêu chuẩn “Đơn vị huấn luyện Giỏi”; thực hành diễn tập cấp Trung đoàn do trên đạo diễn được Sư đoàn, Quân chủng, Bộ đánh giá đạt chất lượng cao; chỉ đạo diễn tập có thực binh cơ động khí tài cho Tiểu đoàn 62, 63 đạt mục đích, yêu cầu đề ra, bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Ba là, thường xuyên coi trọng xây dựng, củng cố thế trận Tên lửa phòng không và bảo đảm kỹ thuật cho nhiệm vụ SSCĐ. Hiện nay do tốc độ đô thị hóa nhanh, nên một số trận địa chiến đấu của Trung đoàn phải triển khai gần sát khu dân cư. Những công trình kiến trúc cao tầng đã làm hạn chế phạm vi quan sát, phát hiện, khống chế, tiêu diệt mục tiêu từ xa của Đơn vị. Không những thế, một số trận địa chiến đấu, nhất là các trận địa dự bị có nguy cơ bị xâm hại,… ảnh hưởng không nhỏ đến thế trận tác chiến chung và khả năng SSCĐ của Trung đoàn. Do đó, cùng với nâng cao chất lượng huấn luyện, Trung đoàn thường xuyên chú trọng củng cố, xây dựng thế trận Phòng không vững chắc, có chiều sâu và coi đó là yếu tố quan trọng nâng cao hiệu suất chiến đấu của Đơn vị khi có tình huống xảy ra. Theo đó, Trung đoàn chỉ đạo các đơn vị thực hiện tốt công tác kiểm tra, quản lý để kịp thời củng cố, tu sửa và phối hợp với địa phương làm tốt công tác quản lý đất quốc phòng, bảo vệ các trận địa. Trung đoàn còn chủ động nghiên cứu, khảo sát, bố trí trận địa theo yêu cầu của các loại vũ khí, khí tài mới hiện đại sắp được biên chế, bảo đảm phù hợp với thế trận chung; đồng thời, triển khai trước việc xây dựng trận địa, hoàn chỉnh phương án tác chiến tại các tiểu đoàn, bảo đảm khi có khí tài có thể đưa vào sử dụng phục vụ nhiệm vụ SSCĐ được ngay. Đến nay, 100% trận địa chiến đấu của Trung đoàn được củng cố, bảo vệ an toàn, bảo đảm SSCĐ trong mọi tình huống. Đồng thời, Trung đoàn thường xuyên rà soát, bổ sung kịp thời phương án chiến đấu sát thực tiễn. Nhờ đó, 100% các văn kiện tác chiến được soạn thảo thống nhất, đúng quy cách tham mưu tác chiến, đủ về số lượng, chất lượng cao, làm cơ sở để các đơn vị triển khai thực hiện và hiệp đồng chặt chẽ trong các tình huống. Trung đoàn còn phối hợp chặt chẽ với địa phương và các lực lượng có liên quan tham gia xây dựng thế trận phòng không nhân dân ở khu vực đóng quân, bảo đảm nâng cao khả năng hiệp đồng tác chiến của mặt trận đối không trên địa bàn. Năm 2014, Trung đoàn đã chủ trì tổ chức thành công Hội nghị Hiệp đồng Phòng không trong khu vực, góp phần hoàn thiện thế trận tác chiến phòng không, tạo sức mạnh tổng hợp ba thứ quân trong thực hiện nhiệm vụ SSCĐ và chiến đấu trong mọi tình huống.

Cùng với đó, công tác kỹ thuật bảo đảm cho các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ SSCĐ luôn được Trung đoàn quan tâm chỉ đạo. Ngoài việc duy trì nghiêm túc nền nếp chế độ công tác kỹ thuật thường xuyên đúng quy định, Trung đoàn còn chỉ đạo Ban Kỹ thuật phân công cán bộ phụ trách theo dõi, quản lý khí tài, trang bị trên từng hướng, để nắm tình hình, kịp thời phát hiện, phân loại hỏng hóc và đề xuất biện pháp xử lý. Các tổ sửa chữa bảo đảm khí tài của các đơn vị thường xuyên duy trì nghiêm chế độ trực kỹ thuật ngày, tuần, sẵn sàng cơ động khắc phục hỏng hóc cho các kíp trực phân đội hỏa lực. Đối với Tiểu đoàn kỹ thuật, thường xuyên bảo đảm kỹ thuật đạn tên lửa ở các tuyến đúng quy định, nhất là đạn tuyến 1 cho các phân đội trực ban SSCĐ. Nhờ triển khai nhiều biện pháp đồng bộ, nên vũ khí, khí tài của Trung đoàn thường xuyên có hệ số bảo đảm theo quy định; riêng vũ khí, khí tài các phân đội trực ban khối A, khối B luôn đạt 100% SSCĐ thực chất, góp phần quan trọng hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc sự bình yên vùng trời Thủ đô trong mọi tình huống.

Thượng tá TẠ MINH HƯNG, Trung đoàn trưởng