Ngày 5/11, tại Hà Nội, Bộ Quốc phòng tổ chức Hội nghị rút kinh nghiệm về chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho các cơ quan, đơn vị trong toàn quân. Đây là hội nghị có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm thống nhất nhận thức, đề ra các biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác quản lý, rèn luyện, chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; trong đó, vai trò của công tác tư tưởng được xác định là yếu tố quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao hiệu quả đối với công tác này.

Công tác tư tưởng trong Quân đội nhân dân Việt Nam là một bộ phận công tác tư tưởng của Đảng, một mặt hoạt động cơ bản của công tác đảng, công tác chính trị, luôn giữ vai trò quan trọng nhằm bồi dưỡng phẩm chất, năng lực, bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ, góp phần xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội, xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị. Nhận thức rõ điều đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn xác định công tác tư tưởng giữ vai trò tiên phong, giáo dục, định hướng nhận thức và hành động cho cán bộ, chiến sĩ; đảm bảo ở đâu có bộ đội ở đó có công tác tư tưởng.

Những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân làm tốt công tác lãnh đạo tư tưởng, nhất là trong quản lý, giáo dục và chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân. Hầu hết cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp có nhận thức đúng vai trò, tầm quan trọng của công tác tư tưởng trong quản lý, rèn luyện bộ đội; có nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác này, với những chủ trương, giải pháp thiết thực, đạt được kết quả khá toàn diện.

          Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, nhận thức, trách nhiệm của một số cấp ủy, chỉ huy và cơ quan chính trị trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng có lúc chưa đầy đủ; nội dung, hình thức lãnh đạo chưa toàn diện, phong phú; công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng trong quản lý, giáo dục, chấp hành pháp luật, kỷ luật chưa sâu, chưa kỹ, chưa hết đối tượng. Công tác nắm, dự báo về tư tưởng, kỷ luật có thời điểm chưa theo kịp sự biến đổi của tình hình; biện pháp ngăn ngừa chưa kịp thời, dẫn đến các vụ vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội vẫn còn xảy ra; trong đó, có cả những vụ việc nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến bản chất, truyền thống, uy tín của Quân đội và phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ”.

Tình hình trên, đòi hỏi phải tăng cường các giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục, chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho cán bộ, chiến sĩ, bảo đảm cho Quân đội luôn có kỷ luật tự giác, nghiêm minh, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và Nhân dân giao phó. Bài viết đề xuất một số nội dung, giải pháp cơ bản sau:

  Một là, phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho cán bộ, chiến sĩ. Quán triệt sâu sắc Chỉ thị 26/CT-TTg, ngày 05/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong các cơ quan hành chính nhà nước, Chỉ thị số 103/CT-BQP, ngày 28/11/2019 của Bộ Quốc phòng về “Tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục, chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam”; bám sát chức năng, nhiệm vụ, đối tượng quản lý và yêu cầu đặt ra đối với việc chấp hành pháp luật, kỷ luật của bộ đội, cấp ủy các cấp đưa nội dung lãnh đạo công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội vào nghị quyết nhiệm kỳ, hằng năm; có nghị quyết chuyên đề và cụ thể hóa thành chương trình, kế hoạch cụ thể để tổ chức thực hiện, đảm bảo trọng tâm, trọng điểm, giải quyết khâu yếu, mặt yếu, không để xảy ra đột biến về tư tưởng. Đồng thời, phân công các cấp ủy viên phụ trách, sâu sát cơ sở, thường xuyên báo cáo và chịu trách nhiệm trước cấp ủy về tình hình tư tưởng trong cơ quan, đơn vị. Phát huy vai trò của cơ quan chính trị, trực tiếp là cơ quan tuyên huấn các cấp trong tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội; đồng thời, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị tiến hành công tác tư tưởng theo các tình huống xảy ra trong thực tiễn. Lãnh đạo, chỉ huy các cấp thường xuyên bám nắm cơ sở, sâu sát thực tiễn, lắng nghe ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của bộ đội, giải quyết thấu tình, đạt lý những vấn đề họ quan tâm, không để những bức xúc xảy ra, tích tụ từ sự việc nhỏ thành sự việc lớn; “xây” đi liền với “chống”, giáo dục đi liền với các biện pháp hành chính. Kiên quyết đấu tranh chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tổ chức kỷ luật kém, thoái thác nhiệm vụ, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện công tác lãnh đạo tư tưởng trong quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho cán bộ, chiến sĩ.

  Hai là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Trước sự tác động mạnh mẽ của mặt trái kinh tế thị trường, mạng xã hội và sự tuyên truyền, kích động, chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp, nhất là cấp cơ sở cần làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho cán bộ, chiến sĩ về sự cần thiết phải chấp hành pháp luật, kỷ luật đối với nâng cao sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Nội dung giáo dục toàn diện, làm cho bộ đội nắm chắc các chỉ thị, văn bản về chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, Điều lệnh Quản lý bộ đội, xây dựng đơn vị chính quy, mẫu mực, an toàn; kết hợp giữa tuyên truyền, giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng; xây dựng động cơ phấn đấu đúng đắn, ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ. Trong quá trình tuyên truyền, giáo dục, chú ý phân tích, làm rõ nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm, những vấn đề có tính bản chất, quy luật, hệ thống để bộ đội hiểu rõ đúng sai; tích cực cổ vũ cái đúng, đấu tranh với cái sai, làm cho hệ tư tưởng chủ đạo từng bước thẩm thấu, thống trị trong đời sống tinh thần của cán bộ, chiến sĩ. Qua đó, giúp bộ đội nhận rõ tính tất yếu phải chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, tạo cho họ tinh thần thoải mái, hình thành niềm tin, thế giới quan, phương pháp luận khoa học trong nhận định, đánh giá các vấn đề của cuộc sống xã hội, môi trường Quân đội. Từ đó, đề cao ý thức tự giác phấn đấu, rèn luyện, chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, các chế độ quy định, không để những vụ việc đáng tiếc xảy ra.  

Ba là, đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp lãnh đạo công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Nội dung lãnh đạo công tác tư tưởng phải toàn diện, song phải có trọng tâm, trọng điểm, hướng tới đối tượng đặc thù nhằm đạt được mục tiêu cao nhất là cán bộ, chiến sĩ toàn quân thống nhất về tư tưởng, ý chí và hành động, trên dưới một lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Để làm được điều đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần tiếp tục nghiên cứu, đổi mới tư duy, hình thức, biện pháp lãnh đạo tư tưởng, quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội theo hướng thiết thực, hiệu quả; bám sát phương châm “4 không”, “3 có”, “3 nên”¹ và 5 khâu tiến hành công tác tư tưởng: Dự báo, quản lý, định hướng, đấu tranh và xử lý tư tưởng nảy sinh. Thực hiện hiệu quả Đề án đổi mới công tác giáo dục chính trị tại đơn vị trong giai đoạn mới; thông báo kịp thời, có chọn lọc các vụ vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, trên cơ sở đó định hướng tư tưởng, rút kinh nghiệm cho bộ đội. Kết hợp chặt chẽ công tác tư tưởng với công tác tổ chức và công tác chính sách, giữa giáo dục thuyết phục với biện pháp hành chính, lấy giáo dục, thuyết phục phòng ngừa vi phạm là chính; phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng trong quản lý, giáo dục bộ đội. Xử lý nghiêm túc các vụ vi phạm kỷ luật theo đúng quy trình, nguyên tắc, thủ tục; khắc phục biểu hiện của bệnh thành tích, bao che, giấu giếm khuyết điểm hoặc báo cáo các vụ việc không kịp thời, tạo dư luận xấu, gây xáo trộn tư tưởng cán bộ, chiến sĩ trong cơ quan, đơn vị.

Bốn là, đẩy mạnh xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, môi trường văn hóa phong phú, lành mạnh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Để tư tưởng bộ đội ổn định vững chắc, hạn chế thấp nhất vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, toàn quân cần tiếp tục thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” gắn với xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, các tổ chức quần chúng vững mạnh. Trong đó, tập trung xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ cả về bản lĩnh chính trị, ý chí quyết tâm, đạo đức, lối sống, văn hóa, ý thức pháp luật, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, tinh thần vượt qua khó khăn, thử thách để hoàn thành tốt nhiệm vụ. Để đạt yêu cầu đó, các cấp tập trung quán triệt, thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các chỉ thị của Trung ương, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật, bảo đảm an toàn trong Quân đội, như: Chỉ thị số 917/1999/CT-QP, ngày 22/6/1999 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện; Chỉ thị số 22/CT-TM, ngày 05/7/2019 của Tổng Tham mưu trưởng về tăng cường một số biện pháp trong công tác giáo dục, quản lý chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam, v.v. Duy trì nghiêm nền nếp, chế độ công tác, xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, thực hành dân chủ; giải quyết hài hòa các mối quan hệ giữa lãnh đạo với chỉ huy, cấp trên với cấp dưới, cán bộ với chiến sĩ, chiến sĩ cũ với chiến sĩ mới, tạo nếp sống đẹp, đời sống văn hóa lành mạnh trong các cơ quan, đơn vị. Đẩy mạnh phong trào Thi đua Quyết thắng và các phong trào, các cuộc vận động trong toàn quân, trọng tâm là Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới” gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, bằng nhiều mô hình sáng tạo, phù hợp, có sức lan tỏa mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến nhận thức, hành động của bộ đội. Tích cực xây dựng môi trường văn hóa quân sự phong phú, lành mạnh, thực sự là nơi để bộ đội gửi gắm tình cảm, niềm tin và sự khát khao cống hiến. Cùng với đó, phải thường xuyên chăm lo, bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần, thực hiện tốt chính sách hậu phương Quân đội để bộ đội yên tâm công tác, gắn bó, tâm huyết với môi trường Quân đội.

Năm là, phát huy sức mạnh tổng hợp nâng cao hiệu quả công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội cho cán bộ, chiến sĩ. Phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong tiến hành công tác tư tưởng, nhằm khơi dậy trong mỗi cán bộ, chiến sĩ có nhận thức đúng đắn, tự giác chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội là một nội trọng tâm trong công tác lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp. Vì thế, cấp ủy, chỉ huy các cấp cần đề cao vai trò, trách nhiệm thông qua việc xác định chủ trương, biện pháp, kế hoạch lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, tính khả thi cao; gắn kết chặt chẽ giữa “xây” đi liền với “chống”; giữa đơn vị với gia đình, địa phương để làm công tác tư tưởng; thường xuyên bám sát cơ sở, bộ đội để điều chỉnh cách thức lãnh đạo cho phù hợp. Đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp cơ sở tăng cường bám nắm bộ đội, sâu sát với quần chúng để nắm tâm tư, nguyện vọng, những bức xúc trong cuộc sống để động viên, giải quyết kịp thời, không để đột biến xảy ra. Cùng với đó, cần phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, Hội đồng quân nhân trong thực hiện Quy chế Dân chủ ở cơ sở; thực hiện công khai, minh bạch trên mọi lĩnh vực hoạt động; đề cao trách nhiệm của các quân nhân, hội viên, đoàn viên trong xây dựng đơn vị, động viên, giúp đỡ lẫn nhau trong công việc cũng như trong cuộc sống. Đồng thời, phải kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng cùng những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, góp phần bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội. Kịp thời làm tốt công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận đúc rút ra những kinh nghiệm hay, mô hình tiêu biểu tạo sức lan tỏa sâu rộng trong toàn quân, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lãnh đạo tư tưởng đối với cán bộ, chiến sĩ.   

Công tác tư tưởng trong quản lý, giáo dục bộ đội chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội là nội dung hết sức quan trọng, quyết định kết quả xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nâng cao sức mạnh chiến đấu, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Vì vậy, các cấp cần nhận thức sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của công tác này để quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả trong thực tiễn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030 xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong mọi tình huống.

Thiếu tướng, TS. ĐỖ HỒNG LÂM
­­­­­­­­­­­­­­­­­­_________________

1 - “4 không”: Không quát mắng, dọa nạt bộ đội; không áp đặt, rập khuôn, máy móc; không phân biệt đối xử giữa các chiến sĩ; không làm trái các quy định trong quản lý bộ đội; “3 có”: Có tinh thần trách nhiệm cao; có kỷ luật nghiêm; có tình, có lý trong quản lý, giáo dục bộ đội; “3 nên”: Nên gần gũi, quan tâm, động viên giúp đỡ bộ đội; nên tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu ý kiến; nên cụ thể, tỉ mỉ trong hướng dẫn bộ đội.