Nằm cách trung tâm thành phố Đà Nẵng 10 km về phía Đông Bắc, bán đảo Sơn Trà trải dài theo hạ lưu hữu ngạn sông Hàn, có diện tích tự nhiên khoảng hơn 5.931 ha, với chiều dài, chiều rộng lần lượt khoảng: 13 và 5 km, nơi hẹp nhất là 2 km. Đây là nơi có nhiều tiềm năng về phát triển du lịch và kinh tế biển; đồng thời, là tiền đồn, vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh trong thế phòng thủ chung của khu vực miền Trung và cả nước.

Ban đầu, Sơn Trà chỉ là một đảo nổi với 3 ngọn núi, theo thời gian được phù sa bồi đắp thành doi đất nối với đất liền hình thành bán đảo như ngày nay. Nhờ giá trị tài nguyên thiên nhiên đặc sắc, “độc nhất vô nhị”, Sơn Trà không chỉ là “lá phổi xanh”, cung cấp dưỡng khí, mà còn là thương hiệu nhận diện của thành phố Đà Nẵng. Trên bán đảo có Núi Sơn Trà cao gần 700 m, được xem như đài khí tượng thiên nhiên của vùng, nơi lưu giữ hệ sinh thái động vật, thực vật đa dạng, có nhiều loài đặc hữu quý hiếm. Bán đảo có gần 4.000 ha rừng với khoảng 289 loài thực vật bậc cao thuộc 217 chi, 90 họ và là nơi quần cư của loài khỉ với hơn 400 con voọc Chà vá chân nâu, khỉ đuôi dài, và một số loài như chồn, heo rừng, gà rừng, hoẵng, v.v.

Cùng với đó, Sơn Trà còn có vị trí đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh - nơi có thể kiểm soát một vùng lãnh hải rộng lớn và là “phên giậu” che chắn cho Đà Nẵng, Quảng Nam. Tại đây, vào thời nhà Nguyễn, vua Minh Mạng cho xây “pháo đài phòng hải” để phòng thủ và kiểm soát tàu thuyền ra vào mạn phía Đông cửa Vịnh Đà Nẵng. Tháng 9/1858, liên quân Pháp và Tây Ban Nha đã chọn bán đảo Sơn Trà làm mục tiêu tiến công đánh chiếm đầu tiên, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Quân và dân trên Bán đảo đã phối hợp chặt chẽ với triều đình nhà Nguyễn, chiến đấu anh dũng, gan dạ, gây cho địch nhiều tổn thất to lớn, góp phần làm thất bại âm mưu “đánh nhanh, thắng nhanh” của chúng. Khi đưa quân vào Việt Nam, Mỹ đã xây dựng Sơn Trà trở thành một pháo đài phòng thủ kiên cố, với quân cảng Tiên Sa, đài ra đa, căn cứ pháo binh cùng nhiều phương tiện chiến tranh hiện đại khác. Điều đó càng thêm khẳng định vị trí chiến lược quan trọng của bán đảo Sơn Trà đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Với vị trí địa lý độc đáo, khí hậu ôn hòa, Sơn Trà đã, đang trở thành địa điểm nghỉ dưỡng tuyệt vời, hấp dẫn du khách bởi làn nước biển xanh màu ngọc bích với những bãi tắm hoang sơ, kỳ thú, như: suối Đá, bãi Bụt, bãi Trẹm, bãi Rạng, bãi Nam, bãi Bắc, bãi Tiên Sa, v.v. Bên cạnh đó, khu vực xung quanh Sơn Trà còn nổi tiếng với các làng chài có truyền thống lâu đời, đang lưu giữ những nét văn hóa dân gian mang đậm bản sắc dân tộc, độc đáo của vùng ven biển miền Trung. Đó là lễ hội Nghinh Ông, Cầu Ngư với các hoạt động thể thao đầy thú vị, hấp dẫn, mang dáng vẻ riêng biệt của ngư dân, như: đua ghe, lắc thúng, v.v. Vì thế, phát triển du lịch biển là hướng chiến lược với việc đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm, kết hợp Sơn Trà - Đà Nẵng với các khu du lịch miền Trung, đồng thời chú trọng kết nối du lịch lữ hành quốc tế với các nước trên tuyến đường liên Á.

Thời gian tới, dựa vào lợi thế, tiềm năng vốn có, với giải pháp phù hợp, Đà Nẵng tập trung phát triển nhanh, bền vững Sơn Trà, để làm thay đổi diện mạo nơi đây với kinh tế không ngừng phát triển, cơ sở hạ tầng ngày càng khang trang, đồng bộ, thực sự là “con mắt biển khơi”, “pháo đài thép tin cậy” trong nhiệm vụ bảo vệ đất liền, vùng biển, vùng trời của Tổ quốc nơi dải đất miền Trung.

Thực hiện: CAO VƯƠNG