Thực hiện các chỉ thị, nghị định của Đảng, Chính phủ về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu 2 và cấp ủy, chính quyền các địa phương trên địa bàn đã tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng công tác này; coi đó là giải pháp quan trọng trong xây dựng “thế trận lòng dân”, là cơ sở để phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường quốc phòng - an ninh.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Kỳ, Phó TMT Quân Khu II, công bố kết quả kiểm tra công tác giáo dục QP - AN năm 2013 tại thành phố Vĩnh Yên. (Nguồn: qdnd.vn).

Quân khu 2 gồm 9 tỉnh, 87 huyện (thành phố, thị xã), 1.539 xã (phường, thị trấn) và 18.684 thôn, bản; trong đó, có 05 tỉnh, 23 huyện, 137 xã và 515 thôn, bản biên giới. Điều kiện cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội (KT-XH) của các địa phương còn chậm phát triển; đời sống vật chất và văn hóa, tinh thần của nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới còn nhiều khó khăn (số hộ đói nghèo chiếm 22,4 %, hiện còn 26 huyện nghèo, 413 xã đặc biệt khó khăn, 32 xã chưa có điện lưới quốc gia). Đây cũng là địa bàn có nhiều dân tộc sinh sống, với 03 tôn giáo chính là Phật giáo, Công giáo và đạo Tin lành. Lợi dụng tình hình đó, các thế lực thù địch thường xuyên hoạt động, đặc biệt là việc lợi dụng các vấn đề về “dân tộc”, “tôn giáo”, “tín ngưỡng” để chống phá, gây mất ổn định. Quán triệt quan điểm, đường lối của Đảng và nắm vững đặc điểm địa bàn, cùng với đẩy mạnh phát triển KT-XH, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh; chú trọng công tác tuyên truyền giáo dục quốc phòng và an ninh (GDQP&AN), đặc biệt là GDQP&AN toàn dân.

Trong đó, Quân khu chỉ đạo các địa phương tập trung trước hết vào việc quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị định của Đảng, Nhà nước về công tác GDQP&AN, nhất là Chỉ thị 12-CT/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác GDQP&AN trong tình hình mới”, Nghị định 116/2007/NĐ-CP của Chính phủ về công tác GDQP&AN và các văn bản, kế hoạch công tác của Hội đồng GDQP&AN Trung ương. Trên cơ sở đó, thống nhất nội dung, hình thức, phương pháp GDQP&AN toàn dân phù hợp với thực tế của từng địa phương và cộng đồng dân cư. Hội đồng GDQP&AN Quân khu và các địa phương đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền vận dụng linh hoạt, đa dạng các hình thức GDQP&AN cho đồng bào các dân tộc, như: thông qua đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, các phương tiện thông tin đại chúng, các buổi sinh hoạt cộng đồng dân cư, hoạt động của các tổ chức, đoàn thể, lồng ghép vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ,... Trong đó, các địa phương, cơ sở đặc biệt coi trọng tuyên truyền GDQP&AN thông qua đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên và các phương tiện thông tin đại chúng. Từ năm 2011 đến nay, các tỉnh đã tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho gần 200 cán bộ, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên các báo, đài; bồi dưỡng cho hàng nghìn báo cáo viên, tuyên truyền viên các ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh xuống cơ sở. Qua đó, giúp họ nắm vững những quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác GDQP&AN để vận dụng có hiệu quả vào thực tiễn công tác. Các tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan khối tuyên truyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị hướng dẫn, triển khai công tác tuyên truyền, GDQP&AN cho toàn dân. Hằng tháng, hằng quý, Ban Tuyên giáo các tỉnh biên soạn, cung cấp những thông tin, tài liệu có liên quan đến nhiệm vụ quốc phòng - an ninh (QP-AN) cho cấp ủy các cấp và đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên để đưa nội dung thông tin vào bản tin nội bộ, bản tin chuyên đề tuyên truyền cho nhân dân. Các địa phương tập trung tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ QP-AN của địa phương; về chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ; âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch; trách nhiệm của công dân đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; các hoạt động: huấn luyện, luyện tập, diễn tập sẵn sàng chiến đấu và đấu tranh phòng, chống tội phạm của lực lượng vũ trang (LLVT); về công tác quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân,... Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân khu và các tỉnh, Báo Quân khu, Đài Phát thanh - Truyền hình và báo của các tỉnh đều xây dựng, duy trì chuyên trang, chuyên mục về công tác QP-AN và dành thời lượng thích hợp để tuyên truyền, giáo dục về nội dung này. Đặc biệt, các địa phương đã coi trọng phát huy hiệu quả của hệ thống đài truyền thanh ở cơ sở, tuyên truyền, phổ biến các nội dung QP-AN bằng tiếng của các dân tộc thiểu số. Hằng năm, Quân khu và các địa phương đã xây dựng hàng nghìn tin, bài, phóng sự tuyên truyền trên các chuyên mục “Quốc phòng toàn dân”, “An ninh nhân dân”, “An toàn giao thông” phát thường xuyên trên Đài Phát thanh - Truyền hình các tỉnh, Đài Truyền thanh của các địa phương, cơ sở. Ngoài ra, các đơn vị, địa phương còn phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam đưa tin, bài về hoạt động của LLVT, công tác QP-AN phát sóng trên kênh QPVN, ANTV, chương trình Truyền hình Quân đội nhân dân và đăng trên các báo Trung ương, v.v.

Là địa bàn có 34 dân tộc và nhiều tôn giáo hoạt động, Hội đồng GDQP&AN Quân khu và các địa phương đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền coi trọng tổ chức bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho chức sắc, chức việc các tôn giáo và già làng, trưởng bản. Để thực hiện nhiệm vụ này, các địa phương đã thành lập Ban Chỉ đạo gồm đại diện của cơ quan Quân sự, Công an, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Ban Tôn giáo, Ban Tuyên giáo, Trường Quân sự, Trường Chính trị và phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, ban, ngành có liên quan. Các tỉnh đã phối hợp tổ chức điều tra, thống kê, phúc tra cơ cấu, thành phần các dân tộc, tôn giáo trên từng địa bàn làm cơ sở để xây dựng kế hoạch, nội dung, chương trình và chuẩn bị vật chất bảo đảm. Đến nay, các tỉnh trong Quân khu đã nắm chắc số lượng chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo và có kế hoạch tổ chức bồi dưỡng theo phân cấp. Theo đó, cấp tỉnh tổ chức bồi dưỡng cho chức sắc, nhà tu hành; cấp huyện (thành phố, thị xã) bồi dưỡng cho chức việc, già làng, trưởng bản. Từ năm 2011 đến nay, toàn Quân khu đã tổ chức được 26 lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho hơn 300 chức sắc, chức việc, nhà tu hành và hơn 1.000 đồng bào các tôn giáo; mở 04 lớp bồi dưỡng cho gần 300 già làng, trưởng bản. Sau khi được bồi dưỡng, những người có uy tín trên đều nắm được quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước và những nội dung cơ bản về QP-AN. Trên cơ sở đó, họ phát huy vai trò, uy tín và trách nhiệm của mình, tích cực tuyên truyền, động viên, khuyến khích đồng bào đoàn kết xây dựng quê hương, chủ động đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch và những phần tử xấu.

Thực hiện tốt chức năng là đội quân công tác, Quân khu đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị quân đội tích cực tham gia GDQP&AN toàn dân, nhất là ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới. Cùng với thường xuyên duy trì chương trình phối hợp hoạt động với các tổ chức chính trị, xã hội của các địa phương, Quân khu còn chỉ đạo các đơn vị, đặc biệt là các đoàn kinh tế quốc phòng, các đồn, trạm Biên phòng tích cực tham gia xây dựng cơ sở chính trị ở địa phương kết hợp với thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền GDQP&AN. Những năm qua, 13 đội công tác chuyên ngành của Quân khu đã phối hợp với các lực lượng có liên quan tổ chức hàng trăm lượt đội công tác liên ngành và hàng nghìn lượt cán bộ về các xã, thôn, bản tham mưu và trực tiếp xây dựng, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở; tuyên truyền cho đồng bào các dân tộc về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tham gia phát triển KT-XH, tăng cường QP-AN. Nổi bật là, LLVT các tỉnh đã tích cực tham gia có hiệu quả vào nhiệm vụ phát triển KT-XH ở các địa phương, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, biên giới. Thông qua các chương trình, phong trào: giúp nhân dân xoá đói giảm nghèo; xoá nhà tạm; kiên cố hóa trường học, trạm y tế; xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư; xây dựng nông thôn mới; phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ, cứu nan; bảo vệ rừng,... Nhờ đó, đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng lòng tin của nhân dân với Đảng, với chế độ XHCN, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc ngay từ cơ sở. Bên cạnh đó, LLVT Quân khu còn phối hợp với các lực lượng khác của các tỉnh: Sơn La, Điện Biên, Tuyên Quang tuyên truyền, vận động, giúp đỡ trên 12.400 hộ dân di dời, tái định cư phục vụ các dự án thủy điện từng bước ổn định đời sống.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, Quân khu chỉ đạo các đơn vị, địa phương chú trọng gắn công tác GDQP&AN toàn dân với việc triển khai thực hiện Nghị định 77/2010/NĐ-CP của Chính phủ, nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Theo đó, từ tỉnh đến các cơ sở đều xây dựng Quy chế phối hợp hoạt động giữa lực lượng Quân sự với Công an. Công an các tỉnh đã biên soạn tài liệu, xây dựng kế hoạch liên ngành tuyên truyền rộng rãi cho đồng bào các dân tộc về kiến thức an ninh; đồng thời, duy trì hoạt động của các tổ chức tự quản về an ninh, trật tự ở cơ sở, các tổ hòa giải trong nhân dân, các tổ chức an ninh nhân dân, tổ dân phòng, tổ thanh niên xung kích, cụm liên kết an ninh, trật tự và các câu lạc bộ phòng, chống tội phạm. Các đầu mối an ninh cơ sở, nhất là trên tuyến biên giới đã thực hiện tốt việc nắm chắc tình hình địa bàn, đấu tranh, phòng, chống tội phạm; giải quyết tốt các vấn đề liên quan đến an ninh, trật tự theo 3 đề án (phòng, chống chiến lược “Diễn biến hoà bình”; tội phạm ma tuý và buôn bán phụ nữ, trẻ em). Đội ngũ cán bộ quân sự, công an cơ sở xã, thôn, bản thường xuyên được củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động, nhất là trong công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức QP-AN cho đồng bào các dân tộc. Riêng ở địa bàn biên giới, Quân khu chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng các tỉnh phối hợp chặt chẽ với Công an và các ngành chức năng của địa phương thường xuyên tuyên truyền cho đồng bào về Luật Biên giới quốc gia, Quy chế Biên giới đất liền, Quy chế Cửa khẩu biên giới đất liền và các văn kiện pháp lý về quản lý, bảo vệ biên giới giữa Việt Nam với Lào và Việt Nam với Trung Quốc; phát huy vai trò của nhân dân tham gia củng cố, xây dựng cơ sở chính trị ở các xã, bản biên giới; bảo đảm sự kết hợp chặt chẽ giữa quản lý, kiểm tra biên giới với các chương trình phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới Quốc gia.

Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, công tác GDQP&AN nói chung và GDQP&AN toàn dân nói riêng trên địa bàn Quân khu 2 trong những năm qua đã góp phần quan trọng làm chuyển biến nhận thức và trách nhiệm của đồng bào các dân tộc về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Thời gian tới, Quân khu tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương làm tốt việc quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Luật GDQP&AN, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, xây dựng vùng Tây Bắc của Tổ quốc tạo bước phát triển mới, vững chắc cả về KT-XH và QP-AN.

Thiếu tướng ĐẶNG VĂN LUYẾN

Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu