Quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, hướng dẫn về công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, những năm qua, Trường Quân sự Quân khu 2 đã triển khai thực hiện nội dung công tác này bằng nhiều giải pháp sáng tạo, phù hợp với tình hình thực tiễn, tạo sự chuyển biến toàn diện về hình thức, phương pháp tổ chức và chất lượng, được Quân khu và các địa phương trên địa bàn ghi nhận, đánh giá cao.

 Giai đoạn 2020 - 2025, Nhà trường đã tổ chức bồi dưỡng, giáo dục kiến thức quốc phòng và an ninh cho trên 1.800 cán bộ đối tượng 2, gần 15.700 sinh viên các trường cao đẳng, đại học theo phân luồng, với kết quả 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 90% khá, giỏi. Qua đó, đã góp phần quan trọng vào củng cố, nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ chủ trì, chủ chốt các địa phương và thế hệ trẻ về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc, thiết thực xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân trên địa bàn ngày càng vững chắc. Tuy kết quả đạt được mới chỉ là bước đầu nhưng rất đáng khích lệ, khẳng định nỗ lực, quyết tâm rất cao của Nhà trường, với nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả; trong đó có những điểm sáng đáng chú ý.

Huấn luyện kỹ thuật chiến đấu bộ binh cho sinh viên.

Trước hết, Nhà trường tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp, phát huy vai trò tham mưu của cơ quan chuyên môn trong tổ chức thực hiện. Trên cơ sở chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, trực tiếp là Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường chỉ đạo các cơ quan, khoa, đơn vị cụ thể hóa thành các mục tiêu, chỉ tiêu, yêu cầu trong nghị quyết chuyên đề và thường kỳ sát với đặc điểm nhiệm vụ, tình hình thực tiễn. Trong đó, chú trọng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tham mưu, quản lý, điều hành huấn luyện; tăng cường bồi dưỡng, chuẩn hóa đội ngũ giảng viên, nhất là số giảng viên đảm nhiệm giảng dạy cho đối tượng 2; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ mô phỏng, chuyển đổi số, đổi mới phương pháp dạy, học theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng biên soạn giáo trình, tài liệu, củng cố cơ sở vật chất, thao trường, bãi tập, v.v. Để đạt hiệu quả cao, Nhà trường thường xuyên phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng các tỉnh trên địa bàn và các trường đại học, cao đẳng được giao theo phân luồng để nắm chắc số lượng, đặc điểm các đối tượng học viên. Trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng, tham mưu cho Quân khu chỉ đạo thực hiện, tạo điều kiện tốt nhất cho các đối tượng theo quy định. Đồng thời, kiện toàn khung cán bộ quản lý, giáo viên, bảo đảm, phục vụ; củng cố nơi ăn, ở, bổ sung vật chất giảng dạy; bồi dưỡng, soạn thảo, thông qua giáo án,… phù hợp với từng đối tượng. Quá trình triển khai, Nhà trường thực hiện phân cấp, phân quyền, giao nhiệm vụ cụ thể, phân rõ trách nhiệm cho từng đảng ủy viên, cấp ủy chỉ huy cơ quan, đơn vị, tránh tình trạng chồng chéo, đùn đẩy nhiệm vụ. Tăng cường kiểm tra, phúc tra, kịp thời phát hiện, rút kinh nghiệm, khắc phục triệt để hạn chế, khuyết điểm, bảo đảm cho các khóa học thực hiện đúng kế hoạch và có chất lượng cao nhất.

Trước thực tế hằng năm số lượng học viên ngày càng tăng, thành phần đa dạng, với nhiều trình độ khác nhau, để hoàn thành nhiệm vụ, Nhà trường chú trọng làm tốt công tác chuẩn bị, từ đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, đến cơ sở vật chất, thao trường, bãi tập. Theo đó, trước mỗi khóa học, Nhà trường chỉ đạo các cơ quan, đơn vị rà soát, đánh giá, lựa chọn những đồng chí có đủ tiêu chuẩn, năng lực kiện toàn khung giáo viên, cán bộ quản lý của từng khóa học. Đặc biệt, với đối tượng 2 là những cán bộ được đào tạo cơ bản, có trình độ lý luận cao, có nhiều kinh nghiệm lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thực tiễn ở các cơ quan, địa phương, Nhà trường yêu cầu giáo viên phải là các đồng chí cán bộ từ chủ nhiệm bộ môn trở lên, có trình độ đại học, sau đại học, có kinh nghiệm thực tế phong phú, phương pháp sư phạm tốt. Cùng với đó, Nhà trường chủ động mời các đồng chí là lãnh đạo các sở, ban, ngành, lãnh đạo công an tỉnh trên địa bàn về giảng dạy các chuyên đề trọng tâm, trọng điểm. Để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, Nhà trường chú trọng thực hiện đa dạng hóa hình thức, phương pháp tập huấn, bồi dưỡng; kết hợp đẩy mạnh hoạt động phương pháp, nhất là hoạt động thông qua bài giảng, giảng mẫu,...; tăng cường kiểm tra, dự giờ để rút kinh nghiệm. Chỉ đạo duy trì hội thi giáo viên giỏi các cấp về giáo dục quốc phòng và an ninh, qua đó, tạo cả động lực và áp lực để giáo viên nâng cao trình độ, kiến thức, năng lực toàn diện. Mặt khác, Nhà trường chú trọng lựa chọn cán bộ đề nghị Quân khu cử đi đào tạo tại các học viện, nhà trường trong Quân đội, đi thực tế ở các đơn vị trong địa bàn Quân khu; khuyến khích cán bộ, giảng viên tự học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn, ứng dụng phương pháp, phương tiện giảng dạy hiện đại, v.v. Với cách làm đó, hiện nay, 100% giáo viên của Nhà trường có trình độ đại học trở lên, trong đó gần 33% có trình độ thạc sĩ; đủ khả năng đảm nhiệm được 100% chuyên đề trong chương trình theo quy định cho các đối tượng. Đây là nền tảng quan trọng để Nhà trường nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trong thời gian tiếp theo.

Đi liền với đó, Nhà trường chỉ đạo Trung tâm Giáo dục quốc phòng và an ninh làm tốt công tác phối hợp, hiệp đồng trong thực hiện kế hoạch giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng, bảo đảm tốt nơi ăn, ở, sinh hoạt cho các đối tượng. Đồng thời, tích cực huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng, nâng cấp, cải tạo giảng đường, phòng học chuyên dùng, nhất là phòng học có công nghệ mô phỏng¹ và hệ thống thao trường, bãi tập cho huấn luyện, giáo dục, bồi dưỡng quốc phòng và an ninh. Đẩy mạnh phong trào nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong việc biên soạn tài liệu, giáo trình huấn luyện². Tăng cường giáo dục nâng cao ý thức trách nhiệm, duy trì nghiêm các quy định về quản lý vũ khí, trang bị, nhất là đối với việc sử dụng trang thiết bị của sinh viên, không để hư hỏng xuống cấp do thiếu tinh thần trách nhiệm.

Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, Nhà trường yêu cầu các khoa giáo viên tích cực vận dụng phương pháp giảng dạy hiện đại, phát huy tính tích cực, chủ động của người học. Theo đó, cùng với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, nhất là công nghệ mô phỏng, giáo án điện tử vào giảng dạy để tăng tính trực quan, sát thực tế huấn luyện, phù hợp với từng đối tượng, Nhà trường yêu cầu đội ngũ giáo viên phải linh hoạt sử dụng phương pháp dạy học tích cực, nêu vấn đề, gợi mở, đối thoại với học viên, hướng dẫn nghiên cứu, tổ chức thảo luận, làm rõ từng nội dung đặt ra trong bài giảng, phát huy cao nhất tinh thần chủ động, sáng tạo của người học, nhất là đối tượng 2. Mặt khác, Nhà trường tăng cường tổ chức cho học viên tham quan, học tập, nghiên cứu thực tế các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ, mô hình kết hợp kinh tế với quốc phòng, công trình quốc phòng, đơn vị Quân đội, v.v. Thông qua đó, giúp học viên củng cố kiến thức, tích lũy kinh nghiệm, vận dụng lý luận vào thực tiễn thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự ở địa phương theo chức trách nhiệm vụ của mình. Với đối tượng sinh viên, Nhà trường chú trọng kết hợp giữa phương pháp thuyết trình, diễn giải thông qua “bài giảng điện tử” với phương pháp hỏi - đáp - trao đổi, tăng cường tính tương tác, làm cho bài giảng lý thuyết dễ hiểu, dễ nhớ. Trong thực hành kỹ năng quân sự, kết hợp chặt chẽ giữa phân tích, làm động tác mẫu, tăng cường tổ chức luyện tập thực hành theo tổ, lớp; phát huy tốt vai trò “người thầy thứ hai” của đội ngũ cán bộ quản lý từ cấp trung đội trở lên trong duy trì luyện tập, sửa tập, kịp thời uốn nắn từng động tác; gắn học tập với duy trì nghiêm chế độ ngày, tuần, rèn luyện nền nếp, ý thức tổ chức kỷ luật,... đưa sinh viên thực sự tiếp cận, hòa nhập môi trường quân sự, từng bước hình thành nếp sống chính quy. Cùng với đó, tăng cường tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao giữa các trường trong khóa học để vừa nâng cao thể lực cho sinh viên, vừa tạo môi trường học tập, rèn luyện thân thiện, đoàn kết. Tăng cường các hoạt động ngoại khóa, như: tham quan đơn vị Quân đội, bảo tàng, di tích cách mạng,… để giáo dục truyền thống, góp phần khơi dậy lòng tự tôn, tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước cho học sinh, sinh viên.

Cùng với các nội dung trên, Nhà trường tích cực đổi mới, đa dạng hóa hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả. Các phòng, khoa chuyên ngành triển khai quyết liệt việc ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào công tác quản lý, điều hành kiểm tra, đánh giá kết quả; đẩy mạnh đổi mới, đa dạng hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, phúc tra, đánh giá kết quả, chống bệnh thành tích, tiêu cực, kịp thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy chế giáo dục và đào tạo. Tiếp tục xây dựng, bổ sung ngân hàng đề thi, tổ chức lựa chọn ngẫu nhiên nội dung thi, kiểm tra; kết hợp thi, kiểm tra với tổ chức cho học viên viết thu hoạch theo hướng đề cao vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn, gắn nội dung lý luận được bồi dưỡng với vị trí chức danh, cơ quan, đơn vị, địa bàn công tác mà học viên đang đảm nhiệm. Đồng thời, tăng cường khảo sát thực tế chất lượng học viên sau khi được bồi dưỡng; tiếp thu ý kiến phản hồi của đơn vị, địa phương, các trường cao đẳng, đại học trong phân luồng nhiệm vụ được giao về mọi mặt, từ khâu đón tiếp, bảo đảm ăn ở, sinh hoạt, vật chất huấn luyện, duy trì điều hành huấn luyện cho đến khi kết thúc học tập; trên cơ sở đó đánh giá, rút kinh nghiệm; bổ sung các nội dung còn thiếu, còn yếu và kịp thời khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế trong các khóa học tiếp theo.

Hiện nay, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc có sự phát triển, việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp đặt ra nhiều vấn đề mới đối với công tác quốc phòng, an ninh; sau đại hội đảng và bầu cử hội đồng nhân dân ở các địa phương, số lượng đối tượng (trong đó có đối tượng 2) cần bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh rất lớn. Nhận thức rõ điều đó và nhiệm vụ được giao, từ những kết quả, kinh nghiệm đã đạt được, Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường xác định tiếp tục làm tốt công tác tham mưu, phối hợp, hiệp đồng, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ, giáo viên, chuẩn bị tốt mọi nguồn lực sẵn sàng tổ chức giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng mới. Đồng thời, tập trung nghiên cứu cập nhật vào nội dung giáo dục, bồi dưỡng những vấn đề mới về quốc phòng, an ninh; sẵn sàng đề xuất với Quân khu bổ sung các chuyên đề mới phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Qua đó tiếp tục thực hiện tốt công tác quan trọng này; góp phần xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần vững chắc, tạo nền tảng thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự địa phương trên địa bàn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá DƯƠNG ANH TUẤN, Hiệu trưởng
__________________       

1 - Nhà trường đã đầu tư xây dựng các trường bắn ảo, phòng học chuyên dùng với nhiều trang thiết bị hiện đại.

2 - Từ năm 2020 đến nay, Nhà trường thực hiện 19 đề tài nghiên cứu khoa học các cấp và sáng kiến cải tiến kỹ thuật phục vụ huấn luyện giáo dục quốc phòng và an ninh.