Thứ Năm, 30/10/2025, 15:09 (GMT+7)
Tổng kết thực tiễn và kinh nghiệm Giáo dục QP và AN - Giáo dục pháp luật
Học viện Nông nghiệp Việt Nam là trung tâm đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, chuyển giao tri thức mới, đóng góp đắc lực, hiệu quả vào công cuộc phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới và hội nhập quốc tế của đất nước.
Những năm qua, cùng với tập trung nâng cao chất lượng đào tạo chuyên ngành, Học viện luôn chú trọng thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh, nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo sinh viên thành những cử nhân, kỹ sư nông nghiệp vừa có phẩm chất, năng lực toàn diện về chuyên môn, vừa có nhận thức và kiến thức, kỹ năng cơ bản về quốc phòng và an ninh, thấy rõ trách nhiệm, nghĩa vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Chất lượng giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục quốc phòng và an ninh nói riêng là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tố, trong đó, đội ngũ cán bộ, giảng viên có vị trí đặc biệt quan trọng. Nhận thức rõ điều đó, Học viện luôn chú trọng xây dựng, phát triển đội ngũ này đủ về số lượng, chuẩn hóa về chất lượng, có sự kế thừa, phát triển đáp ứng yêu cầu cả trước mắt và lâu dài. Hiện nay, đội ngũ giảng viên giáo dục quốc phòng và an ninh của Học viện chủ yếu được lựa chọn từ hai nguồn chính là sĩ quan biệt phái của Binh chủng Tăng thiết giáp và giảng viên hợp đồng thỉnh giảng. Theo đó, để bảo đảm đủ số lượng giảng viên, những năm qua, Học viện phối hợp chặt chẽ với Cục Chính trị Binh chủng Tăng thiết giáp lựa chọn cán bộ có phẩm chất chính trị, năng lực tốt, nhiều kinh nghiệm huấn luyện để bổ sung cho Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh. Đồng thời, đẩy mạnh tạo nguồn, tuyển dụng giảng viên hợp đồng thỉnh giảng, ưu tiên đối tượng sĩ quan Quân đội chuyển ngành, đã nghỉ hưu,... đáp ứng các tiêu chí, tiêu chuẩn giảng dạy môn học. Cùng với kiện toàn số lượng, Học viện chú trọng đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng để từng bước chuẩn hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên với đa dạng hình thức, phương pháp.
Học viện chỉ đạo Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh lấy tập huấn, bồi dưỡng tại chỗ là chủ yếu; tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên cả về chuyên môn, năng lực quản lý theo phương châm “yếu, thiếu gì bồi dưỡng cái đó”; duy trì nghiêm nền nếp hoạt động phương pháp, chế độ phê duyệt, thông qua giáo án, tổ chức giảng thử, giảng mẫu rút kinh nghiệm, v.v. Đặc biệt, chỉ đạo tổ chức hội thi giảng viên dạy giỏi môn học hằng năm, coi đây là một hướng quan trọng để cán bộ, giảng viên trao đổi, học hỏi kinh nghiệm nâng cao kỹ năng, phương pháp sư phạm, trình độ chuyên môn và rèn luyện bản lĩnh, tác phong. Mặt khác, Học viện quan tâm tạo điều kiện để cán bộ, giảng viên đi đào tạo chuyên sâu, tham gia các lớp tập huấn do Vụ Giáo dục Quốc phòng và An ninh, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội, Binh chủng Tăng thiết giáp tổ chức để nâng cao trình độ, hoàn thiện tiêu chí, tiêu chuẩn. Xây dựng môi trường công tác thuận lợi, bình đẳng, có nhiều cơ hội phát triển; khuyến khích cán bộ, giảng viên tự học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn, ứng dụng phương pháp, phương tiện giảng dạy hiện đại; thực hiện tốt công tác chính sách, xây dựng chế độ đãi ngộ phù hợp để giữ gìn và thu hút đội ngũ nhân sự có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn giỏi. Bằng cách làm hiệu quả đó, hiện nay, 100% giảng viên của Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh có trình độ đại học, đạt chuẩn về chứng chỉ chuyên môn, nghiệp vụ, trong đó gần 30% có trình độ sau đại học. Đây là nền tảng quan trọng để Nhà trường nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh trong thời gian tiếp theo.
Giáo dục quốc phòng và an ninh là môn học vất vả, khắt khe, yêu cầu toàn diện cả học tập, rèn luyện, do đó để tạo hứng thú học tập cho sinh viên và nâng cao chất lượng mỗi bài giảng, Học viện đẩy mạnh đổi mới phương pháp giảng dạy, phát huy cao nhất tính tích cực, chủ động của người học. Bám sát Thông tư số 05/2020/TT-BGDĐT, ngày 18/3/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc ban hành Chương trình giáo dục quốc phòng và an ninh trong trường trung cấp sư phạm, cao đẳng sư phạm và cơ sở giáo dục đại học, Học viện chỉ đạo Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh thường xuyên cập nhật, bổ sung nội dung mới về quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc và tình hình thực tiễn đất nước vào nội dung bài giảng. Đồng thời, yêu cầu đội ngũ giảng viên khi biên soạn giáo án, bài giảng các chuyên đề tích cực minh họa bằng hình ảnh, phim tư liệu, hoạt động thực tiễn về công tác quốc phòng, an ninh của các bộ ngành, địa phương, nhất là lĩnh vực theo chuyên ngành của sinh viên để “mềm hóa” kiến thức, gắn lý luận với thực tiễn, tạo hứng thú, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ tiếp thu cho sinh viên. Quá trình lên lớp, giảng viên chú trọng vận dụng phương pháp giảng dạy tích cực, tạo bầu không khí dân chủ, cởi mở trong trao đổi, thảo luận; tăng cường tương tác giữa thầy với trò, phát huy tinh thần tự học, tự nghiên cứu của sinh viên; khắc phục dứt điểm việc truyền thụ một chiều.
Với các khoa mục thực hành, Học viện chỉ đạo kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện lý thuyết với giới thiệu thực hành, trực quan trên mô hình học cụ, sử dụng động tác mẫu, đội mẫu; thực hiện đúng nguyên tắc từ đơn giản đến phức tạp,... để sinh viên nắm vững yếu lĩnh, động tác cơ bản, làm cơ sở cho việc luyện tập, phối hợp hiệp đồng trong phân đội. Trong tổ chức luyện tập, giảng viên, cán bộ quản lý thường xuyên bám sát sinh viên, nắm chắc chất lượng, phân loại đối tượng để có sự điều chỉnh, phân công kèm cặp, bồi dưỡng kịp thời; thực hiện chia nhỏ, tập nhiều; hướng dẫn, chỉnh sửa sai sót, uốn nắn từng động tác, nhất là với các nội dung khó, lần đầu sinh viên tiếp cận, như: điều lệnh đội ngũ, kỹ thuật chiến đấu bộ binh, ném lựu đạn, bắn súng, v.v.
Cùng với đó, Học viện tăng cường đa dạng hóa hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả bảo đảm minh bạch, chống bệnh thành tích. Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh thường xuyên rà soát, xây dựng, cập nhật, bổ sung ngân hàng đề thi, tổ chức lựa chọn ngẫu nhiên nội dung thi, kiểm tra; linh hoạt vận dụng các loại hình kiểm tra như tự luận, trắc nghiệm, thi vấn đáp,... để đánh giá chất lượng thực chất của sinh viên; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào công tác quản lý, điều hành, thống kê kết quả kiểm tra; kịp thời xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy chế giáo dục và đào tạo. Đồng thời, duy trì có nền nếp việc sơ tổng kết, rút kinh nghiệm sau mỗi khóa học, tiếp thu ý kiến phản hồi của sinh viên; kịp thời khắc phục triệt để những tồn tại, hạn chế trong các khóa học tiếp theo.
Mục tiêu của môn học giáo dục quốc phòng và an ninh không chỉ trang bị kiến thức, kỹ năng mà còn rèn luyện ý chí, bản lĩnh, tính tổ chức kỷ luật cho sinh viên. Vì vậy, Học viện đẩy mạnh thực hiện Đề án “Xây dựng ký túc xá sinh viên theo mô hình quản lý quân nhân trong Quân đội” để mỗi khóa học, sinh viên thực sự được rèn luyện, trải nghiệm trong môi trường quân sự. Nhiều năm qua, Học viện duy trì nghiêm việc tổ chức sinh viên theo khung đơn vị tiểu đội, trung đội, đại đội; giảng viên của Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh trực tiếp làm cán bộ quản lý, thực hiện “3 cùng”1 với sinh viên trong suốt khóa học. Trước khi huấn luyện chính khóa, Học viện yêu cầu các “đơn vị” quán triệt sâu kỹ và tổ chức cho sinh viên xem các video clip về nền nếp, chế độ, các quy định trong ngày, trong tuần để nắm và xác định quyết tâm thực hiện; duy trì đầy đủ nền nếp, chế độ, thời gian biểu trong ngày, tuần theo quy định của Điều lệnh quản lý bộ đội, đưa sinh viên đến sát gần môi trường học tập, sinh hoạt trong quân ngũ nhằm nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần đồng đội, rèn luyện lễ tiết tác phong mang mặc, đi đứng, chào hỏi, xây dựng nếp sống tập thể, gọn gàng, ngăn nắp như một quân nhân thực thụ. Để bổ trợ cho nội dung học tập, Học viện chỉ đạo tăng cường hoạt động ngoại khóa, như: tổ chức các trò chơi quân sự; thi đấu bóng đá, bóng chuyền; hội diễn văn nghệ,... thông qua đó tăng cường sự gắn kết giữa cá nhân với tập thể, tinh thần đoàn kết, sẻ chia, thúc đẩy sinh viên tự giác rèn luyện, thực hiện nghiêm nội quy, quy định hoàn thành tốt khóa học.
Cùng với các giải pháp trên, Học viện chú trọng huy động các nguồn lực tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, đáp ứng sự phát triển nhiệm vụ và yêu cầu môn học. Những năm qua, Học viện đã nỗ lực huy động, cân đối các nguồn lực xây dựng 04 giảng đường chung, 02 giảng đường chuyên dùng, cùng hệ thống thao trường huấn luyện rộng gần 20.000m2, 81 phòng ở với hơn 800 giường, 01 nhà ăn tập thể phục vụ cho gần 1.000 xuất ăn,... được lắp đặt, bố trí đầy đủ trang thiết bị phục vụ việc học tập, sinh hoạt tập trung của sinh viên. Cùng với đó, Học viện tăng cường mua sắm mô hình, vật chất, củng cố hệ thống thao trường bãi tập; đề xuất với cơ quan chức năng của Bộ Quốc phòng bổ sung vũ khí, trang bị, vật chất, như: các loại súng hoán cải, máy bắn tập MTB-3, lựu đạn tập, các loại mô hình, tranh vẽ,... đáp ứng tốt yêu cầu giảng dạy trong điều kiện lưu lượng sinh viên liên tục tăng; đẩy mạnh phong trào nghiên cứu sáng kiến, cải tiến mô hình học cụ, ứng dụng khoa học công nghệ trong việc biên soạn tài liệu, giáo trình huấn luyện. Đồng thời, thường xuyên giáo dục nâng cao ý thức trách nhiệm, duy trì nghiêm các quy định về quản lý vũ khí, trang bị, nhất là đối với việc sử dụng trang thiết bị của sinh viên, không để hư hỏng xuống cấp do thiếu tinh thần trách nhiệm.
Với các giải pháp đồng bộ, từ năm 2021 đến nay, Học viện đã giảng dạy và cấp chứng chỉ môn học giáo dục quốc phòng và an ninh cho trên 22.500 sinh viên, với kết quả trên 97% đạt yêu cầu, trong đó có trên 60% khá, giỏi; được đánh giá là một trong những cơ sở hàng đầu về giáo dục quốc phòng và an ninh của khối các học viện, trường đại học trong cả nước. Phát huy kinh nghiệm, kết quả đạt được, thời gian tới, Học viện Nông nghiệp Việt Nam tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo nói chung, công tác giáo dục quốc phòng và an ninh nói riêng, góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.
Đại tá, ThS. NGUYỄN VĂN MÃO, Chủ nhiệm Khoa Giáo dục Quốc phòng và an ninh ____________________
1 - Cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt.
Học viện Nông nghiệp Việt Nam,giáo dục quốc phòng và an ninh,sinh viên,phương pháp giảng dạy
Nội dung cơ bản Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng 10/10/2025
Trường Quân sự Quân đoàn 12 đẩy mạnh phổ biến, giáo dục pháp luật kết hợp với tăng cường quản lý kỷ luật 27/09/2025
Điểm sáng trong công tác giáo dục quốc phòng và an ninh ở Trường Quân sự Quân khu 2 25/09/2025
Lực lượng vũ trang tỉnh Sơn La tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở 25/08/2025
Trường Quân sự Quân khu 1 đẩy mạnh công tác giáo dục quốc phòng và an ninh 18/08/2025
Nâng cao năng lực thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ 24/07/2025
Sư đoàn 304 coi trọng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật 17/07/2025
Phát triển “văn hóa chất lượng” ở Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh Đại học Quốc gia Hà Nội 10/07/2025
Công tác giáo dục pháp luật, quản lý kỷ luật ở Sư đoàn 9, Quân đoàn 34 25/06/2025
Trường Đại học Sao Đỏ - điểm sáng trong công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên 19/06/2025
Nội dung cơ bản Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 11 luật về quân sự, quốc phòng
Học viện Nông nghiệp Việt Nam nâng cao chất lượng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên