Trường Quân sự Quân khu 1 có nhiệm vụ tập huấn, bồi dưỡng cán bộ, đào tạo hạ sĩ quan, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, chỉ huy trưởng quân sự xã, phường,… đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu; đồng thời, thực hiện nhiệm vụ giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho cán bộ đối tượng 2 trên địa bàn và sinh viên các trường cao đẳng theo phân luồng của Bộ Quốc phòng. Mặc dù còn gặp không ít khó khăn về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nguồn lực con người, sự biến động về số lượng, đối tượng học viên, nhưng Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà trường đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai đồng bộ nhiều giải pháp huy động sự vào cuộc của toàn Trường, nhất là phát huy vai trò của Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Từ năm 2020 đến nay, Nhà trường đã bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho hơn 1.000 cán bộ đối tượng 2; giáo dục kiến thức quốc phòng và an ninh cho gần 4.000 sinh viên đạt kết quả tốt. Qua đó, góp phần quan trọng vào xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, củng cố, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân trên địa bàn Quân khu.

Từ thực tiễn thực hiện nhiệm vụ, Nhà trường rút ra một số kinh nghiệm, đồng thời cũng là những giải pháp đã và đang triển khai thực hiện, nhằm nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng.

Thủ trưởng Ban Giam hiệu Nhà trường phát biểu trong Lễ tốt nghiệp Bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh đối tượng 2 khóa 125.

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với nhiệm vụ giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Theo đó, Nhà trường quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên về công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, trực tiếp là kế hoạch, hướng dẫn của Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu, chỉ đạo các phòng, khoa và Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh cụ thể hóa xây dựng nghị quyết, kế hoạch để triển khai thực hiện; xác định đây là một nhiệm vụ chính trị trung tâm của Nhà trường. Đồng thời, phân công cấp ủy viên phụ trách trên từng nội dung, từng mặt công tác, gắn trách nhiệm của cán bộ, đảng viên với kết quả hoàn thành nhiệm vụ giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Quá trình thực hiện, Nhà trường tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm và đẩy mạnh thực hiện các phong trào thi đua, nhân rộng các điển hình tiên tiến trong thực hiện nhiệm vụ. Chủ trì phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các tỉnh, các trường liên kết tổ chức hội nghị nhằm trao đổi, đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, cũng như chia sẻ những khó khăn vướng mắc trong triển khai thực hiện. Nhờ đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành luôn bảo đảm chặt chẽ, thống nhất, nhịp nhàng; nhiều hạn chế, vướng mắc của các khóa học, năm học trước đã được khắc phục kịp thời. Hiện nay, để đáp ứng yêu cầu giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp và sau đại hội đảng các cấp, Nhà trường đã dự kiến kế hoạch, đề xuất với Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu và triển khai công tác chuẩn bị, sẵn sàng tiếp nhận các đối tượng về học.

Cùng với đó, Nhà trường tập trung xây dựng, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ, giáo viên đảm nhiệm giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trên cơ sở Đề án Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong Quân đội đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo giai đoạn 2021 - 2030, Nhà trường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của Quân khu tổ chức xây dựng và triển khai thực hiện tốt việc quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực toàn diện cho đội ngũ giáo viên; trong đó, chú trọng xây dựng đội ngũ giáo viên tham gia giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, cán bộ quản lý của Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh. Đối với giáo viên đảm nhiệm bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho cán bộ đối tượng 2, Nhà trường lựa chọn, tổ chức thành lực lượng chuyên trách, nòng cốt là Ban Giám hiệu, cán bộ các phòng, khoa, chủ nhiệm bộ môn và một số giáo viên có trình độ chuyên sâu, đã qua thực tế cấp trung đoàn trở lên, có chứng chỉ sư phạm; đồng thời, bố trí ít nhất 02 giáo viên cho mỗi chuyên đề. Bên cạnh đó, Nhà trường phối hợp với Công an tỉnh Thái Nguyên, các học viện: Quốc phòng, Chính trị, Biên phòng, An ninh,… để mời cán bộ, giảng viên lên lớp các chuyên đề về an ninh, thỉnh giảng các chuyên đề trọng điểm, chuyên sâu. Với nhiệm vụ giáo dục quốc phòng và an ninh cho sinh viên, Nhà trường lựa chọn những giáo viên trẻ, năng động, có phẩm chất đạo đức tốt, năng lực chuyên môn vững, có khả năng giảng dạy, hướng dẫn, định hướng và hỗ trợ sinh viên cả về lý thuyết và thực hành; mặt khác, coi trọng bồi dưỡng cán bộ làm công tác quản lý sinh viên có nhiều kinh nghiệm, năng lực tổ chức, nhằm phát huy vai trò “người thầy thứ hai” trong thực hiện môn học này.

Để đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, thời gian qua, Nhà trường đã đa dạng hình thức đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn và luân chuyển đi thực tế đơn vị; đặc biệt, tổ chức mời các đồng chí cán bộ lãnh đạo của Bộ Tư lệnh, các cơ quan Quân khu, lãnh đạo Công an, Bộ Chỉ huy Quân sự các tỉnh tham gia tập huấn, giới thiệu các chuyên đề nhằm nâng cao trình độ, cập nhật kiến thức, kinh nghiệm thực tiễn trong hoạt động quốc phòng, an ninh trên địa bàn. Nhà trường thường xuyên duy trì Hội thi Giáo viên giáo dục quốc phòng và an ninh dạy giỏi cấp cơ sở, cấp Trường và coi đây là một kênh quan trọng để đánh giá, phân loại chất lượng đội ngũ giáo viên, làm căn cứ để xem xét, bổ nhiệm cũng như đào tạo, bồi dưỡng trong thời gian tiếp theo. Bên cạnh đó, Nhà trường phối hợp với các trường đại học trong và ngoài Quân đội tổ chức cho đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục tham quan, học tập, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy môn học giáo dục quốc phòng và an ninh, qua đó, tạo điều kiện để giáo viên tự học, tự nghiên cứu nâng cao trình độ, phương pháp sư phạm. Bằng các giải pháp thiết thực, hiệu quả, đến nay, 100% giáo viên đảm nhiệm giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh của Nhà trường có trình độ đại học trở lên; trong đó 14% có trình độ thạc sĩ trở lên, 12% đã qua thực tế ở các đơn vị. Đây là lực lượng nòng cốt để Nhà trường tiếp tục giữ vững, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, đào tạo nói chung, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh nói riêng.

Do thời gian giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng ngắn, nội dung đa dạng và yêu cầu ngày càng cao, nên Nhà trường tích cực đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy phù hợp với từng đối tượng. Theo đó, trên cơ sở Thông tư số 172/2020/TT-BQP, ngày 30/12/2020 của Bộ Quốc phòng về Ban hành chương trình, nội dung; chương trình khung bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, Nhà trường nghiên cứu, xây dựng hệ thống các chuyên đề, bài giảng theo đúng quy định, hướng dẫn đảm bảo có mức độ chuyên sâu phù hợp với từng đối tượng, sát đặc điểm, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh của Quân khu. Trong đó, chú trọng tinh giản những nội dung không còn phù hợp, cập nhật nội dung mới, nhất là quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước về quốc phòng và an ninh, về xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân, xây dựng khu vực phòng thủ, kết hợp phát triển kinh tế - xã hội với tăng cường, củng cố quốc phòng và an ninh cũng như kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác quốc phòng, quân sự ở địa phương, v.v. Đi đôi với cập nhật nội dung, Nhà trường đẩy mạnh đổi mới phương pháp giảng dạy theo phương pháp tích cực, lấy người học làm trung tâm, kết hợp giữa dạy học truyền thống với hiện đại, giữa thuyết trình với tăng cường trao đổi, thảo luận, tương tác giữa thầy và trò, hạn chế truyền thụ một chiều. Đặc biệt, Nhà trường đã phối hợp với các đơn vị, địa phương tổ chức cho một số lớp cán bộ đối tượng 2 tham quan các cuộc diễn tập khu vực phòng thủ và tìm hiểu thực tế các mô hình phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với tăng cường, củng cố quốc phòng, an ninh trên địa bàn Quân khu để gắn lý luận với thực tiễn. Đối với sinh viên, Nhà trường tích cực tổ chức các hoạt động ngoại khóa, bổ trợ, như: tham quan việc thực hiện nền nếp chế độ ngày, tuần, hoạt động huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu tại các đơn vị, tham quan các di tích lịch sử trên địa bàn Quân khu,… qua đó tạo hứng khởi trong học tập, rèn luyện, đồng thời giúp sinh viên nắm vững nội dung cơ bản, hiểu và trân trọng những giá trị của hòa bình, thấy rõ trách nhiệm của bản thân đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Cùng với các giải pháp trên, Nhà trường tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hóa trang bị và ứng dụng khoa học công nghệ trong giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh. Đây là chìa khóa để nâng cao chất lượng giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh, đáp ứng yêu cầu học tập ngày càng cao. Do đó, cùng với việc sử dụng phù hợp, hiệu quả cơ sở hạ tầng, trang thiết bị hiện có, Nhà trường huy động mọi nguồn lực để đầu tư nâng cấp Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh bảo đảm nơi ăn ở, sinh hoạt tập trung chính quy và hệ thống thao trường, bãi tập, giảng đường, trang thiết bị phục vụ dạy học theo hướng hiện đại; tiến hành số hóa toàn bộ tài liệu, giáo trình về quốc phòng và an ninh tạo cơ sở thuận tiện cho học viên tra cứu, tham khảo. Nhà trường chỉ đạo Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và an ninh, các phòng, ban chức năng chủ động rà soát, hoàn thiện quy chế, quy định về bảo mật để khai thác hệ thống mạng nội bộ, quân sự, internet, tạo môi trường thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong giảng dạy, học tập, nghiên cứu. Đến nay, 100% giáo viên của Nhà trường được trang bị máy tính kết nối mạng và tham gia các lớp “bình dân học vụ số”, tập huấn về công nghệ trí tuệ nhân tạo; hệ thống giáo án, tài liệu được số hóa 100%,... thiết thực phục vụ việc nâng cao chất lượng công tác giáo dục, đào tạo nói chung, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh nói riêng.

Những kết quả đạt được là động lực quan trọng để Trường Quân sự Quân khu 1 tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng, góp phần xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần, cùng cấp ủy, chính quyền, lực lượng vũ trang và Nhân dân trên địa bàn thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá NGUYỄN THẾ CHUYỀN, Hiệu trưởng Nhà trường