Bảo đảm hóa học tác chiến phòng thủ chiến lược trên chiến trường miền Bắc trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là một mặt bảo đảm rất quan trọng, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tác hại của vũ khí hủy diệt hàng loạt, duy trì sức chiến đấu của bộ đội và bảo đảm an toàn cho Nhân dân. Đây là nhiệm vụ rất khó khăn, phức tạp, cần được tập trung nghiên cứu thấu đáo ngay từ thời bình.

Bộ đội Tiểu đoàn Hóa học 38, Quân khu 4 thực hành tiêu độc phương tiện, vũ khí trang bị kỹ thuật. Ảnh: qdnd.vn

Miền Bắc, nơi có Thủ đô Hà Nội là địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước. Vì vậy, trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc (nếu xảy ra), đây sẽ là chiến trường trọng điểm đối phương tập trung đánh chiếm, nhằm nhanh chóng thực hiện mục đích chiến tranh.

Để thực hiện ý đồ này, chúng chủ yếu sử dụng lực lượng tác chiến liên hợp, được trang bị vũ khí công nghệ cao và không loại trừ khả năng sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt để tiến công, đánh chiếm các mục tiêu chiến lược, triệt phá tiềm lực quân sự, quốc phòng và nền kinh tế của ta, giải quyết chiến trường nhanh, hạn chế tổn thất sinh lực, hoàn thành mục tiêu cuộc chiến. Trong khi đó, lực lượng hóa học của ta còn mỏng, cùng lúc phải bảo đảm cho nhiều nhiệm vụ, trên không gian rộng, đa dạng hình thức tác chiến, cả phòng thủ, phòng ngự, tiến công, phản công, đánh địch đổ bộ đường không, đường biển,… trong thời gian dài. Để hoàn thành nhiệm vụ bảo đảm hóa học, hạn chế đến mức thấp nhất tác hại của vũ khí hủy diệt hàng loạt, duy trì sức chiến đấu của bộ đội và bảo đảm an toàn cho Nhân dân, đòi hỏi phải tiến hành tổng hợp nhiều nội dung, biện pháp chỉ huy, chỉ đạo bảo đảm hóa học trong các nhiệm vụ, giai đoạn tác chiến một cách khoa học, toàn diện. Đây là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp; bài viết chỉ tập trung nghiên cứu, bàn luận một số vấn đề về bảo đảm hóa học đánh địch tiến công hỏa lực trực tiếp, cơ động triển khai lực lượng và bạo loạn vũ trang trong thực hành tác chiến phòng thủ chiến lược chiến trường miền Bắc.

Để giành quyền chủ động trên chiến trường, địch thường tổ chức tiến công hỏa lực trực tiếp nhằm “làm mềm chiến trường” bằng hỏa lực đường không kết hợp với hỏa lực của lực lượng tiến công chiến lược phía trước và tác chiến điện tử rộng rãi. Trong đó, có thể sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt tập kích vào các mục tiêu chiến lược, như: sở chỉ huy, khu tập trung sinh lực, trận địa hỏa lực, sân bay, bến cảng, kho tàng hoặc tiến công hỏa lực vào khu công nghiệp, cơ sở hóa chất,… hòng gây ra sự cố hóa chất độc, phóng xạ. Lợi dụng kết quả tiến công hỏa lực và tập kích vũ khí hủy diệt hàng loạt, địch tổ chức cơ động lực lượng, phương tiện trên bộ, trên biển, triển khai đội hình tác chiến, tổ chức đánh chiếm một số địa bàn quan trọng, làm bàn đạp chuẩn bị tiến công. Quá trình cơ động triển khai lực lượng, địch có thể sử dụng hỏa lực tập kích chất cháy, chất độc mau tan hỗ trợ cho hành động tiến công đánh chiếm đảo ven bờ. Đồng thời, có thể tập kích chất độc lâu tan vào các đảo nằm trên hành lang vận tải đường biển, không cho ta tập trung lực lượng, phương tiện đánh vào bên sườn, phía sau.

Cùng với tiến công hỏa lực đường không, địch có thể sử dụng lực lượng tác chiến đặc biệt đổ bộ đường không (khoảng một tiểu đoàn hoặc hơn) để hỗ trợ cho lực lượng bạo loạn từ bên trong, tạo thế trong ngoài cùng đánh. Ngoài ra, địch có thể sử dụng các loại hóa chất độc, tác nhân sinh học,… để đầu độc nguồn nước, lương thực, thực phẩm và các mục tiêu khác, gây tâm lý hoang mang, mất ổn định trong Nhân dân, v.v.

Để thực hiện tốt công tác bảo đảm hóa học đánh địch tiến công hỏa lực trực tiếp, cơ động triển khai lực lượng và bạo loạn vũ trang trong thực hành tác chiến phòng thủ chiến lược chiến trường miền Bắc, chúng ta cần thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

1. Nắm chắc tình hình địch về vũ khí hủy diệt hàng loạt, kịp thời điều chỉnh kế hoạch, tổ chức bảo đảm hóa học nhanh chóng, chính xác.

Đây là vấn đề có tính nguyên tắc, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, bảo đảm cho người chỉ huy, cơ quan, đơn vị hóa học chiến trường nhanh chóng chỉ huy, chỉ đạo các lực lượng bảo đảm hóa học khoa học, chính xác. Thực hiện vấn đề này, cùng với tổ chức hệ thống trinh sát, quan sát phóng xạ, hóa học rộng khắp, chủ nhiệm và cơ quan hóa học chiến trường phải thường xuyên nghiên cứu các thông báo của Bộ, hiệp đồng chặt chẽ với lực lượng quân báo - trinh sát, cơ quan tham mưu các cấp và lực lượng phòng thủ trên chiến trường, làm cơ sở để đưa ra các đánh giá chính xác về tình hình vũ khí hủy diệt hàng loạt của địch trên các hướng, khu vực tác chiến của chiến trường, gồm: mục đích, mục tiêu, phương tiện, loại vũ khí hủy diệt hàng loạt địch sử dụng khi tiến công hỏa lực trực tiếp vào chiến trường; phương pháp, thủ đoạn tập kích vũ khí hủy diệt hàng loạt, v.v. Trên cơ sở đó, báo cáo, đề đạt với tư lệnh chiến trường điều chỉnh kế hoạch bảo đảm hóa học; đồng thời, chỉ huy, chỉ đạo các lực lượng thực hiện các biện pháp bảo đảm hóa học phòng, chống, khắc phục hậu quả sự cố hóa học, sinh học, phóng xạ, hạt nhân.

Chủ nhiệm, cơ quan hóa học chiến trường cần tập trung chỉ đạo sử dụng lực lượng bảo đảm cho sở chỉ huy phối hợp với công binh hướng dẫn vận hành các thiết bị thông gió lọc độc; sử dụng bộ phận hóa học cơ động tiến hành bảo đảm hóa học cho mục tiêu chiến lược trên các hướng, khu vực đảm nhiệm, nhất là các lực lượng đánh địch tiến công hỏa lực trực tiếp, trung tâm thông tin, cơ sở kinh tế quan trọng, v.v. Lực lượng hóa học các quân khu tiến hành biện pháp bảo đảm hóa học cho lực lượng vũ trang quân khu tác chiến; hướng dẫn Nhân dân phòng tránh, khắc phục hậu quả địch sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, sự cố hóa học, sinh học, phóng xạ, hạt nhân. Tổ chức màn khói ngụy trang cho các mục tiêu và nghi binh chiến dịch, chiến lược theo kế hoạch thống nhất của chiến trường.

Trường hợp địch tập kích hỏa lực vào các khu công nghiệp lớn trên địa bàn, các bệnh viện, như: Bạch Mai, Việt Đức, K, 108, 103; Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Tổng kho xăng dầu Đức Giang,... cơ quan chủ nhiệm hóa học chiến trường cần nhanh chóng sử dụng lực lượng hóa học dự bị cơ động, các đội tiêu tẩy,… phối hợp với Trung tâm Hành động quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học và môi trường; Trung tâm Ứng phó khắc phục sự cố hóa học, sinh học, phóng xạ, hạt nhân và chống khủng bố miền Bắc; Đội khắc phục hậu quả môi trường ASEAN khắc phục sự cố, giảm thiểu tối đa thiệt hại, bảo đảm an toàn cho bộ đội và Nhân dân.

Trường hợp xảy ra bạo lạo vũ trang, cơ quan chủ nhiệm hóa học cần nhanh chóng sử dụng lực lượng hóa học chống khủng bố chuyên trách và kiêm nhiệm trang bị kỹ thuật đặc chủng tham gia cùng các lực lượng khác xử lý bạo loạn vũ trang. Tiến hành các biện pháp bảo đảm hóa học cho lực lượng cơ động của khu vực phòng thủ địa phương, quân khu tiến hành các trận đánh tiêu diệt lực lượng từ bên ngoài vào hỗ trợ bạo loạn vũ trang của địch (nếu có), nhanh chóng ổn định tình hình.

2. Bảo đảm đầy đủ, chính xác, kịp thời trang bị hóa học cho các lực lượng

Hoạt động bảo đảm hóa học luôn gắn liền với các loại trang bị hóa học, tác chiến trong môi trường độc hại. Đây là các trang bị kỹ thuật đặc chủng, nhiều chủng loại, lượng tiêu hao lớn do không gian tác chiến lớn, thời gian kéo dài, lực lượng, phương tiện phòng hóa chuyên môn có hạn. Vì vậy, để bảo đảm đúng, đủ, đồng bộ, kịp thời trang bị kỹ thuật hóa học, nâng cao khả năng phòng hóa, hạn chế tổn thất về người và phương tiện, trong giai đoạn này, cơ quan chủ nhiệm hóa học chiến trường cần bám sát quyết tâm tác chiến của tư lệnh chiến trường, kế hoạch hóa học tác chiến phòng thủ chiến lược; thực lực trang bị hóa học hiện có, khả năng huy động của địa phương, khả năng bảo đảm của Bộ, nhu cầu trang bị hóa học của các đơn vị để bảo đảm cho các lực lượng tác chiến một cách toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm. Trong đó, ưu tiên bảo đảm trang bị hóa học cho các lực lượng tác chiến trước, khí tài phòng hóa chế sẵn cho các lực lượng trong sở chỉ huy các cấp, các lực lượng tác chiến trong các khu vực, mục tiêu phòng thủ chiến lược chủ yếu, lực lượng đánh địch tiến công hỏa lực, địch cơ động triển khai lực lượng và bạo loạn vũ trang. Quá trình bảo đảm, cơ quan chủ nhiệm hóa học chiến trường cần nắm chắc tình hình, tận dụng tối đa khả năng trang bị hóa học sẵn có, huy động mọi nguồn lực trang bị trong khu vực phòng thủ, chủ động thực hiện các biện pháp bảo đảm trang bị, bảo đảm kỹ thuật cho các lực lượng; sử dụng các đội cơ động bảo đảm kỹ thuật hóa học trong khu vực để bảo đảm theo yêu cầu tác chiến. Đồng thời, tích cực hướng dẫn Nhân dân và các lực lượng tác chiến trong khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố sản xuất, chế tạo các khí tài phòng hóa ứng dụng bảo đảm cho tác chiến.

3. Vận dụng sáng tạo, linh hoạt các biện pháp bảo đảm hóa học

Khi tiến công hỏa lực trực tiếp, cơ động lực lượng và bạo loạn vũ trang trên chiến trường miển Bắc, địch có thể kết hợp nhiều loại chất độc tập kích bất ngờ, đồng loạt vào một mục tiêu, có thể sử dụng kết hợp cả bom, đạn thường và chất cháy để tạo khả năng sát thương lớn, gây khó khăn cho ta trong tổ chức đề phòng và khắc phục, để lại hậu quả lâu dài. Do vậy, chỉ huy và cơ quan hóa học các cấp phải thường xuyên theo dõi nắm chắc diễn biến tình hình, kịp thời phát hiện địch sử dụng vũ khí hủy diệt hàng loạt, các tình huống ô nhiễm độc hại trên địa bàn tác chiến. Trên cơ sở đó, chỉ huy, chỉ đạo lực lượng hóa học cùng các lực lượng tác chiến, phối hợp vận dụng sáng tạo, linh hoạt biện pháp bảo đảm hóa học; kết hợp chặt chẽ giữa tuần tự, song song với vượt cấp và thực hiện tốt “4 tại chỗ”¹. Đặc biệt, khi xuất hiện các tình huống phóng xạ, hóa học cũng như các sự cố hóa học, sinh học, phóng xạ, hạt nhân, cơ quan chủ nhiệm hóa học chiến trường cần nhanh chóng thông báo, báo động cho các lực lượng tác chiến và Nhân dân thực hiện các biện pháp phòng, chống phù hợp trong thời gian nhanh nhất. Đồng thời, chỉ huy, chỉ đạo lực lượng tiêu tẩy phối hợp chặt chẽ với các đơn vị tác chiến trên khu vực và lực lượng của Bộ tăng cường tổ chức tiêu tẩy, khắc phục hậu quả cho các lực lượng, mục tiêu bị nhiễm, bảo toàn lực lượng, giữ vững sức chiến đấu, bám trụ kiên cường trong phòng thủ, phòng ngự. Ngoài ra, cơ quan chủ nhiệm hóa học chiến trường cần chủ động tham mưu tổ chức lực lượng hóa học sử dụng vũ khí lửa và trang bị đặc chủng (đạn lửa, đạn nhiệt áp, đạn xuyên phá và một số loại trang bị đặc chủng khác) tham gia đánh địch cơ động triển khai lực lượng khi có thời cơ.

Bảo đảm hóa học tác chiến phòng thủ chiến lược trên chiến trường miền Bắc nói chung, trong đánh địch tiến công hỏa lực trực tiếp, cơ động triển khai lực lượng, bạo loạn vũ trang nói riêng là quá trình rất khó khăn, phức tạp, cần tiếp tục nghiên cứu sâu, kỹ, nhằm làm rõ, phong phú thêm cả lý luận và thực tiễn phù hợp với điều kiện mới của chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.

Đại tá NGUYỄN ĐÌNH HIỀN, Tư lệnh Binh chủng Hóa học
____________________        

1 - Chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ.