Một trong những quan điểm có giá trị nền tảng và lâu dài của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặt nền móng cho tư tưởng, lý luận và phương pháp xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh là: “sức mạnh của Đảng chính là ở sự tập trung thống nhất, ở kỷ luật sắt của Đảng”¹. Hiện nay, việc vận dụng tư tưởng đó vào xây dựng Đảng bộ Quân đội là vấn đề có ý nghĩa thiết thực và cấp bách, nhằm không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.

Hội nghị thông qua báo cáo về việc sắp xếp lại tổ chức, biên chế cơ quan Ủy ban Kiểm tra Quân ủy Trung ương. Nguồn: qdnd.vn

1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về kỷ luật của Đảng

Trung thành và vận dụng sáng tạo tư tưởng của V.I. Lênin về xây dựng Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, để giành thắng lợi, Đảng phải vừa có đường lối đúng, vừa thực hiện nghiêm đường lối ấy và “phải giữ kỷ luật rất nghiêm từ trên xuống dưới”²; kỷ luật chính là nền tảng bảo đảm sự thống nhất ý chí, hành động và sức mạnh chiến đấu của toàn Đảng.

Mục đích của kỷ luật Đảng là giữ vững sự đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động trong Đảng, ngăn ngừa và khắc phục tình trạng chia rẽ, mất đoàn kết, suy thoái. Người chỉ rõ, kỷ luật Đảng là phương thức để tổ chức đảng rèn luyện, quản lý cán bộ, đảng viên. Người cũng cảnh báo, nếu không giữ nghiêm kỷ luật thì tổ chức đảng sẽ lỏng lẻo, ý kiến phân tán, nghị quyết không được thực hiện đến nơi đến chốn, dẫn đến Đảng xa rời quần chúng. Những vi phạm, dù nhỏ, như tự ý hành động, coi thường nguyên tắc, không phục tùng mệnh lệnh đều phương hại đến uy tín của Đảng; cần phải kiên quyết đấu tranh, uốn nắn.

Kỷ luật của Đảng là thống nhất, tự giác, nghiêm minh, theo nguyên tắc tập trung dân chủ, công khai, minh bạch. Hồ Chí Minh cho rằng: “Kỷ luật của ta là kỷ luật sắt, nghĩa là nghiêm túc và tự giác”³. Đây không phải là sự ép buộc máy móc từ bên ngoài mà bắt nguồn từ giác ngộ chính trị sâu sắc, từ sự thống nhất giữa lợi ích của Đảng, dân tộc và mỗi đảng viên. Kỷ luật Đảng không đơn thuần là sự phục tùng mệnh lệnh, mà phản ánh ý thức tự nguyện chấp hành, xuất phát từ tinh thần trách nhiệm cao của cán bộ, đảng viên đối với sự nghiệp cách mạng. Chính sự tự giác này mới tạo nên sức mạnh bền vững của tổ chức, bởi kỷ luật được duy trì bằng niềm tin và lý tưởng chứ không phải sự cưỡng chế. Người nhấn mạnh: “Kỷ luật này là do lòng tự giác của đảng viên về nhiệm vụ của họ đối với Đảng”⁴. Do đó, kỷ luật vừa nghiêm minh, vừa thấm nhuần đạo đức cách mạng, trở thành động lực thôi thúc cán bộ, đảng viên đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân, góp phần củng cố sự vững mạnh của Đảng.

Kỷ luật trong Đảng không chỉ thể hiện tính tổ chức chặt chẽ mà còn là biểu hiện sinh động của tính chiến đấu - hai thuộc tính cơ bản cấu thành bản chất cách mạng của Đảng. Nó phản ánh vai trò của một chính đảng cách mạng, mang bản chất giai cấp công nhân và thực hiện nhiệm vụ của Đảng cầm quyền. Chính nhờ giữ vững kỷ luật mới có thể tạo dựng và bảo đảm khối đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng, cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức: “Kỷ luật này là tư tưởng phải nhất trí, hành động phải nhất trí”⁵ để từ đó “Đảng ta tuy nhiều người, nhưng khi tiến đánh thì chỉ như một người”⁶. Đó chính là biểu hiện của sức mạnh tập thể – thứ sức mạnh có được từ tinh thần kỷ luật tự giác, nghiêm minh và đoàn kết chặt chẽ trong từng hành động cụ thể của toàn thể đảng viên.

Giữ nghiêm kỷ luật Đảng là yêu cầu bắt buộc đối với mọi tổ chức đảng và mỗi cán bộ, đảng viên. Theo Hồ Chí Minh, mỗi tổ chức đảng và từng cán bộ, đảng viên, dù trong bất kỳ điều kiện, hoàn cảnh nào, đều phải tuyệt đối tuân thủ kỷ luật. Người nhấn mạnh: “Phải kiên quyết thực hành kỷ luật, tức là cá nhân phải tuyệt đối phục tùng tổ chức, số ít phải phục tùng số nhiều, cấp dưới phải phục tùng cấp trên, địa phương phải phục tùng trung ương”⁷. Đây là nền tảng để giữ vững sự thống nhất ý chí và hành động trong toàn Đảng. Người căn dặn: “Luôn luôn giữ gìn kỷ luật. Luôn luôn xứng đáng một người cán bộ, một người đảng viên”⁸.

Như vậy, giữ nghiêm kỷ luật của Đảng là vấn đề có ý nghĩa sống còn, mang tính quyết định đối với năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và uy tín của Đảng. Trong thực tiễn, tổ chức đảng hay cá nhân cán bộ, đảng viên nào thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, nghiêm túc thực hiện kỷ luật Đảng thì ở đó, công việc luôn được triển khai hiệu quả, tổ chức phát triển vững mạnh. Ngược lại, nơi nào xem nhẹ hoặc buông lỏng kỷ luật thì dễ dẫn đến mất đoàn kết, mất phương hướng; cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, ảnh hưởng nghiêm trọng đến vai trò tiên phong, gương mẫu và vị trí lãnh đạo của Đảng trong lòng Nhân dân.

2. Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về kỷ luật của Đảng trong Đảng bộ Quân đội hiện nay

Những năm qua, Đảng bộ Quân đội luôn coi trọng công tác kỷ luật, quán triệt và vận dụng sáng tạo tư tưởng của Người vào thực tiễn công tác xây dựng Đảng, góp phần giữ vững kỷ luật, kỷ cương, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững mạnh.

Hiện nay, trước yêu cầu ngày càng cao của công tác xây dựng Đảng, xây dựng Quân đội, tăng cường quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới, việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về kỷ luật của Đảng cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp chủ yếu sau:

Tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng để cán bộ, đảng viên thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về kỷ luật Đảng. Đây là nền tảng hình thành ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, gắn với lý tưởng cách mạng và trách nhiệm với tổ chức của cán bộ, đảng viên. Cần đẩy mạnh công tác này trong toàn Đảng bộ Quân đội, làm rõ vai trò, ý nghĩa sống còn của kỷ luật, kết hợp phân tích các vụ vi phạm thực tiễn để rút ra bài học cảnh tỉnh, khơi dậy tinh thần tự rèn luyện. Nội dung giáo dục phải sâu sắc, hình thức đa dạng, kết hợp giữa truyền thống với ứng dụng công nghệ thông tin, sản phẩm truyền thông hiện đại nhằm tăng hiệu quả lan tỏa. Cấp ủy, chỉ huy, cơ quan chính trị các cấp cần trở thành trung tâm giáo dục, truyền bá tư tưởng Hồ Chí Minh về kỷ luật, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên vững vàng về chính trị, trong sáng về đạo đức, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân.

Phát huy vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức Đảng trong chấp hành và giữ gìn kỷ luật. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”⁹. Trong Đảng bộ Quân đội, kỷ luật là thước đo phẩm chất, danh dự và nhân cách của người đảng viên, quân nhân cách mạng. Theo đó, cán bộ chủ trì, người đứng đầu phải nêu gương trong chấp hành nghị quyết, pháp luật, mệnh lệnh và kiên quyết đấu tranh với mọi biểu hiện sai trái, vô kỷ luật. Lời nói đi đôi với việc làm tạo uy tín, sức thuyết phục và lan tỏa tinh thần kỷ luật trong đơn vị. Việc thực hiện trách nhiệm nêu gương phải được coi là một trong những tiêu chí đánh giá kết quả hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu.

Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức vi phạm kỷ luật Đảng. Công tác kiểm tra, giám sát là bộ phận hữu cơ, giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong xây dựng Đảng, góp phần kịp thời phát hiện, ngăn chặn suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, vi phạm kỷ luật. Vì vậy, cần thường xuyên kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của ủy ban kiểm tra các cấp; tăng cường kiểm tra chuyên đề, đột xuất ở những lĩnh vực dễ phát sinh sai phạm. Mọi vi phạm phải xử lý nghiêm minh, đúng người, đúng lỗi, không có “vùng cấm”, qua đó củng cố kỷ cương, uy tín tổ chức đảng. Cùng với đó, phát huy tốt vai trò giám sát của các tổ chức quần chúng, cán bộ, chiến sĩ và ứng dụng công nghệ số để phòng ngừa, cảnh báo sớm, giữ gìn kỷ luật, kỷ cương.

Thực hiện nghiêm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, tăng cường tự phê bình và phê bình với tinh thần xây dựng, cầu thị. Kỷ luật của Đảng luôn gắn chặt với nguyên tắc tổ chức, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình - những trụ cột bảo đảm sự thống nhất, sức chiến đấu và trong sạch của Đảng. Tuy nhiên, trong thời gian qua, có lúc, có nơi thực hiện nguyên tắc này, nhất là nguyên tắc tự phê bình và phê bình còn chưa thật hiệu quả, tính giáo dục, tính chiến đấu chưa cao. Vì vậy, các cấp ủy, tổ chức đảng cần phải thực hiện nghiêm nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ; đồng thời, đề cao phê bình và tự phê bình. Tự phê bình và phê bình phải hướng tới mục tiêu củng cố tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, tăng cường đoàn kết thống nhất; tuyệt đối tránh lợi dụng để công kích cá nhân hoặc làm qua loa. Cùng với đó, nâng cao hơn nữa chất lượng sinh hoạt cấp ủy, chi bộ theo hướng thực chất, tạo môi trường dân chủ để đảng viên dám nhận khuyết điểm, thẳng thắn góp ý phê bình, đề cao trách nhiệm trong tự soi, tự sửa và ý thức tổ chức, kỷ luật.

Kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống” trong công tác kỷ luật Đảng. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, “xây” là để bồi dưỡng lý tưởng, đạo đức, phẩm chất, tạo môi trường lành mạnh và “chống” để kiên quyết đấu tranh, xử lý vi phạm, giữ cho Đảng trong sạch, vững mạnh. Trong Đảng bộ Quân đội, kỷ luật là sức mạnh, việc kết hợp hai mặt này càng có ý nghĩa đặc biệt, bảo đảm sự đoàn kết, thống nhất, nâng cao sức chiến đấu của tổ chức Đảng. Về mặt “xây”, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống quy chế, quy định về kỷ luật Đảng, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, nhất là trước tác động của khoa học công nghệ và môi trường mạng. Đồng thời, tăng cường giáo dục, tuyên truyền, biểu dương gương tốt, khen thưởng kịp thời để lan tỏa tích cực. Về mặt “chống”, phải kiên quyết xử lý mọi vi phạm, không dung túng, bao che, kể cả đưa ra khỏi Đảng những cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, giữ vững niềm tin và uy tín của Đảng trong Quân đội.

Tăng cường kỷ luật trong Đảng bộ Quân đội theo tư tưởng Hồ Chí Minh là yêu cầu cấp thiết để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Mỗi cán bộ, đảng viên cần nhận thức rằng kỷ luật là biểu hiện của tinh thần tự giác cách mạng, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân. Giữ nghiêm kỷ luật Đảng chính là giữ gìn danh dự, bản lĩnh và uy tín chính trị của người đảng viên, người quân nhân cách mạng.

Thượng tá, TS. NGUYỄN TÙNG LÂM
____________________        

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 14, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 469.

2 - Sđd, Tập 5, tr. 290.

3 - Sđd, Tập 6, tr. 17.

4 - Sđd, Tập 5, tr. 290.

5 - Sđd, Tập 5, tr. 290.

6 - Sđd, Tập 6, tr. 17.

7 - Sđd, Tập 5, tr. 308.

8 - Sđd, Tập 5, tr. 293 - 294.

9 - Sđd, Tập 6, tr. 16.