Làm theo lời căn dặn của Bác Hồ: “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài, tươi đẹp ta phải biết giữ gìn lấy nó”¹, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng 1 Hải quân đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo tiến hành đồng bộ nhiều nội dung, giải pháp để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, làm nòng cốt quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo phía Bắc của Tổ quốc.

Vùng 1 Hải quân huấn luyện hiệp đồng đổ bộ đường biển.

Vùng 1 Hải quân (tiền thân là Vùng 1 duyên hải), được thành lập ngày 26/10/1975, có nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, làm nòng cốt quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển rộng lớn, trải dài từ tỉnh Quảng Ninh đến tỉnh Hà Tĩnh; trong đó bao gồm Vịnh Bắc Bộ và nhiều đảo tiền tiêu có tầm chiến lược đặc biệt quan trọng. Thấm nhuần lời căn dặn của Bác Hồ, trong suốt 50 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Vùng luôn đoàn kết, nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được giao, lập nhiều chiến công xuất sắc, xây đắp nên truyền thống vẻ vang: “Đoàn kết, kỷ luật, khắc phục khó khăn, làm chủ vùng biển, quyết chiến, quyết thắng”. Với thành tích đạt được, Vùng 1 Hải quân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng nhiều phần thưởng cao quý².

Trước tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến ngày càng phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường, đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo. Quán triệt sâu sắc huấn thị của Bác Hồ: “Muốn cho quân đội ta quyết chiến quyết thắng hơn nữa thì phải…, nâng cao trình độ…, nhất là giáo dục chính trị, làm cho có lập trường vững chắc, lập trường quân đội của nhân dân do giai cấp công nhân lãnh đạo”³, theo đó Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng và cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng ý chí quyết tâm, bản lĩnh chính trị vững vàng cho cán bộ, chiến sĩ; quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, hướng dẫn về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; trọng tâm là Chỉ thị số 2423-CT/QUTW, ngày 09/11/2023 của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương “Về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị trong giai đoạn mới”. Theo đó, ngoài việc hoàn thành 100% nội dung, chương trình giáo dục chính trị cho các đối tượng theo quy định, Vùng tăng cường giáo dục, trang bị cho cán bộ, chiến sĩ những nội dung cốt lõi của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc; nhất là quan điểm của Đảng, pháp luật Nhà nước về bảo vệ chủ quyền biển, đảo và chủ trương nhất quán của Việt Nam trong giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông. Cùng với đó, chú trọng giáo dục, nâng cao nhận thức về nhiệm vụ của Quân chủng, Vùng và từng cơ quan, đơn vị; xây dựng, giữ gìn và phát huy truyền thống yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ, v.v.

Lữ đoàn 147 huấn luyện hiệp đồng đổ bộ đường không với Trung đoàn Không quân 916 (Quân chủng Phòng không - Không quân).

Với đặc thù có nhiều đơn vị thường xuyên hoạt động độc lập, phân tán, nơi núi cao, đảo xa, các tàu thực hiện nhiệm vụ dài ngày trên biển trong điều kiện khó khăn, gian khổ, thường xuyên đối mặt với những hiểm nguy,… Vùng tích cực đổi mới hình thức, phương pháp giáo dục theo hướng thực chất, hiệu quả, phù hợp với đối tượng, nhiệm vụ của từng loại hình đơn vị; chú trọng các hình thức giáo dục trực quan, thông qua thực tiễn thực hiện nhiệm vụ, gắn với các khâu đột phá, mô hình, như: “Đơn vị 3 tiêu biểu”, “3 mô hình, 4 quyết tâm”, “Cán bộ giáo dục chính trị, làm tư tưởng giỏi⁴. Kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị với tuyên truyền, phổ biến pháp luật và thực hiện tốt quy trình quản lý tư tưởng quân nhân, giải quyết kịp thời, hiệu quả các vấn đề nảy sinh. Duy trì nền nếp hoạt động Ngày Chính trị và văn hóa, tinh thần ở cơ sở, Ngày Pháp luật; tăng cường đối thoại dân chủ, phát huy hiệu quả các thiết chế văn hóa, tạo môi trường giáo dục rộng mở, đa dạng, phong phú. Đồng thời, phát huy tốt vai trò của lực lượng chuyên trách, chủ động đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, không để bị động bất ngờ. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và Nhân dân; nắm chắc chức trách, nhiệm vụ được giao, kiên định mục tiêu, lý tưởng, giữ vững lập trường, không mơ hồ, mất cảnh giác, nắm vững phương châm, đối sách chiến lược để xử trí thắng lợi các tình huống trên biển.

Thấm nhuần lời Bác Hồ dạy: “Phải biết tìm cách đánh cho phù hợp với điều kiện con người, địa hình bờ biển nước ta và vũ khí trang bị mình có”⁵, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Vùng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đột phá về huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo được giao. Theo đó, các cơ quan, đơn vị quán triệt, thực hiện nghiêm chỉ thị, nghị quyết, mệnh lệnh huấn luyện chiến đấu, trực tiếp là Nghị quyết số 602-NQ/ĐU, ngày 28/01/2023 của Đảng ủy Vùng về nâng cao chất lượng huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo; tập trung làm tốt công tác chuẩn bị; rà soát, điều chỉnh quân số phù hợp; tổ chức huấn luyện cho các đối tượng hoàn thành 100% nội dung, chương trình theo kế hoạch. Quá trình huấn luyện, bám sát phương châm: “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp để đột phá thực hiện nội dung: “Cơ bản, làm chủ, chuyên sâu trong khai thác, sử dụng vũ khí trang bị kỹ thuật, nâng cao chất lượng huấn luyện cán bộ”. Coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu; tăng cường huấn luyện, rèn luyện cán bộ phân đội, cán bộ tàu, ngành, huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật, nhất là vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại, trong điều kiện ban đêm, thời tiết phức tạp. Tích cực ứng dụng khoa học, công nghệ để nâng cao chất lượng quản lý, chỉ huy, điều hành và kiểm tra huấn luyện. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với giáo dục chính trị và xây dựng chính quy; giữ nghiêm kỷ luật, không mất an toàn trong huấn luyện. Do vậy, tham gia các hội thi, hội thao do trên tổ chức đều đạt giải cao; diễn tập, bắn tên lửa, pháo, đạn, ngư lôi chiến đấu đều đạt giỏi, an toàn tuyệt đối; khẳng định trình độ huấn luyện của cán bộ các cấp, khả năng làm chủ vũ khí, trang bị, củng cố niềm tin cho bộ đội vào vũ khí, trang bị, nghệ thuật quân sự, cách đánh, sức mạnh chiến đấu và chiến thắng của Hải quân nhân dân Việt Nam.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 170 giúp Nhân dân phòng, chống bão số 3-Yagi (năm 2024).

Khắc ghi lời Bác Hồ dạy: “…phải luôn luôn nâng cao cảnh giác và sẵn sàng chiến đấu, đập tan mọi âm mưu của địch”⁶, Vùng tập trung đột phá: “Nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, hiệu quả quản lý vùng biển, chất lượng diễn tập đối kháng và văn kiện tác chiến”. Theo đó, các cơ quan, đơn vị đã chủ động xây dựng, bổ sung, hoàn chỉnh hệ thống văn kiện tác chiến, tổ chức luyện tập thành thục các phương án sẵn sàng chiến đấu; duy trì nghiêm lực lượng, phương tiện trực sẵn sàng chiến đấu theo quy định. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các lực lượng hiệp đồng trong Quân chủng đóng quân trên địa bàn; kịp thời nắm chắc tình hình trên biển, phát hiện sớm, dự báo đúng những động thái mới của tàu nước ngoài, nhất là hoạt động của các giàn khoan, tàu thăm dò, tàu quân sự, tàu chấp pháp, tàu cá,… xử trí thắng lợi các tình huống, không để bị động, bất ngờ. Trong 6 tháng đầu năm 2025, Vùng đã quan sát, phát hiện, xua đuổi gần 1.200 lượt tàu cá nước ngoài vi phạm vùng biển của Việt Nam; theo dõi chặt chẽ tàu hải cảnh, tàu thăm dò, giàn khoan của nước ngoài hoạt động trong Vịnh Bắc Bộ, kết hợp tuyên truyền để tàu cá Việt Nam không vi phạm đánh bắt hải sản ở các vùng biển nước ngoài. Đồng thời, tích cực phối hợp với các lực lượng giúp đỡ Nhân dân phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn trên biển, thực sự trở thành điểm tựa vững chắc cho ngư dân vươn khơi, bám biển.

Nâng cao chất lượng xây dựng chính quy và quản lý, chấp hành kỷ luật, pháp luật là nội dung được Vùng triển khai quyết liệt để thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Bộ đội không có kỷ luật, đánh giặc nhất định thua”⁷. Theo đó, các cơ quan, đơn vị tập trung thực hiện đột phá: “Xây dựng chính quy, quản lý bộ đội, bảo đảm an toàn và thực hiện chức trách của chỉ huy các cấp, hạn chế thấp nhất vụ việc vi phạm pháp luật, kỷ luật nghiêm trọng”. Nâng cao chất lượng xây dựng chính quy theo hướng thống nhất, đồng bộ cả về tổ chức, biên chế, vũ khí, trang bị, trang phục, hệ thống chỉ huy, điều hành, điều lệnh, điều lệ; toàn diện trên các mặt công tác: tham mưu, chính trị, hậu cần, kỹ thuật,… và trong các nhiệm vụ: huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, diễn tập, sinh hoạt, học tập, công tác, v.v.

Cùng với đó, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện hiệu quả mô hình: “3 dứt điểm, 4 mẫu mực”⁸ và “Lấy mỗi sai phạm là một chủ đề sinh hoạt tư tưởng để tọa đàm, trao đổi, rút kinh nghiệm”. Chú trọng phát huy tính tiên phong, gương mẫu, nêu gương của cấp ủy, chỉ huy các cấp và tích cực, tự giác của cán bộ, chiến sĩ. Đồng thời, thường xuyên phối hợp chặt chẽ với địa phương, gia đình để quản lý các mối quan hệ xã hội của quân nhân. Qua đó, tạo chuyển biến tích cực trong xây dựng chính quy, quản lý, rèn luyện kỷ luật. Từ năm 2015 đến năm 2024, Vùng liên tục là đơn vị dẫn đầu trong phong trào Thi đua Quyết thắng, được tặng Cờ thi đua của Bộ Quốc phòng và Quân chủng Hải quân.

Kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống, Vùng vinh dự được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tặng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất. Đây là niềm tự hào, động lực to lớn để cán bộ, chiến sĩ Vùng 1 Hải quân phát huy truyền thống, tiếp tục học tập và làm theo Bác, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo phía Bắc của Tổ quốc trong tình hình mới.

Chuẩn Đô đốc TRẦN XUÂN VĂN, Chính ủy Vùng
____________________        

1 - Quân chủng Hải quân – Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam (1955 - 2025), Nxb QĐND, H. 2025, tr. 68 - 69.

2 - Gồm: 01 Huân chương Quân công hạng Ba, 01 Huân chương Chiến công hạng Nhất, 01 Huân chương Chiến công hạng Nhì, 02 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất, 01 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì, 01 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba, v.v.

3 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 7, Nxb CTQG,       H. 2011, tr. 397 - 398.

4 - “Đơn vị 3 tiêu biểu”: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị; giữ nghiêm kỷ luật; an toàn tuyệt đối. “3 mô hình”: tổ tư vấn tâm lý, pháp lý quân nhân; mỗi tuần học một điều luật; cán bộ giáo dục chính trị, làm tư tưởng giỏi. “4 quyết tâm”: quyết tâm thực hiện nghiêm nền nếp chế độ; quyết tâm không vi phạm pháp luật, kỷ luật nghiêm trọng; quyết tâm không bị động, bất ngờ về tư tưởng; quyết tâm bảo đảm an toàn tuyệt đối.

5 - Quân chủng Hải quân – Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam (1955 - 2025), Nxb QĐND, H. 2025, tr. 68.

6 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 14, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 179.

7 - Sđd, Tập 10, tr. 537.

8 - “3 dứt điểm”: đánh cờ, bài ăn tiền, đánh đề, cá độ, vay mượn tài sản không có khả năng trả lại; mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép chất ma túy; sử dụng rượu, bia sai quy định. “4 mẫu mực”: chào mẫu mực; canh gác mẫu mực; trực ban mẫu mực; lễ tiết, tác phong quân nhân mẫu mực.