Đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội là một nội dung quan trọng trong xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”, giữ vững kỷ cương, kỷ luật, nâng cao sức mạnh chiến đấu, thiết thực góp phần xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Quân đội nhân dân Việt Nam là lực lượng chính trị tin cậy, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành với Đảng, Nhà nước và Nhân dân; là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong mọi tình huống. Trong suốt chặng đường hơn 80 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, Quân đội ta luôn nêu cao phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” - biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng; có tinh thần đoàn kết, ý thức tổ chức kỷ luật tự giác, nghiêm minh - yếu tố quyết định sức mạnh, uy tín và bản chất cách mạng của Quân đội.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 98, Sư đoàn 316, Quân khu 2 trao đổi bên lề cuộc tọa đàm. Ảnh: qdnd.vn

Nhận thức rõ điều đó, những năm qua, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân đã tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả các văn bản, chỉ thị, quy định của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật và quy định bảo đảm an toàn. Với sự vào cuộc quyết liệt cùng các giải pháp khoa học, phù hợp, tình hình chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và bảo đảm an toàn của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân có nhiều chuyển biến tích cực. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có nhiều đổi mới, sáng tạo cả về nội dung, hình thức, phương pháp, đạt hiệu quả thiết thực. Ý thức, trách nhiệm, tinh thần tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ, công nhân và viên chức quốc phòng, người lao động được nâng lên. Công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm được chú trọng; các vụ việc vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội liên tục giảm cả về số vụ, số người vi phạm. Các cơ quan tư pháp trong Quân đội thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, tổ chức điều tra, xét xử, xử lý kịp thời vi phạm, tội phạm, đảm bảo nghiêm minh, “thượng tôn pháp luật”, theo đúng quy định và báo cáo kịp thời theo phân cấp¹, v.v.

Mặc dù vậy, một số cơ quan, đơn vị vẫn để xảy ra các vụ việc vi phạm pháp luật, kỷ luật với tính chất, hậu quả nghiêm trọng,… làm ảnh hưởng đến truyền thống, uy tín của Quân đội và hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”; là cái cớ để các thế lực thù địch xuyên tạc, chống phá, v.v.

Nguyên nhân của tình trạng trên có cả khách quan và chủ quan, song chủ yếu là do cấp ủy, chỉ huy một số cơ quan, đơn vị chưa kiểm tra sâu sát, cụ thể và thiếu cương quyết trong xử lý các vụ việc vi phạm; công tác nắm, quản lý tư tưởng, quản lý kỷ luật có đơn vị còn chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có thời điểm chất lượng, hiệu quả chưa cao; một số quân nhân nhận thức về pháp luật, kỷ luật còn đơn giản, ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật không cao, thiếu tu dưỡng rèn luyện bản thân, chạy theo lối sống thực dụng, vị kỷ, v.v.

Thời gian tới, toàn quân tập trung quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII; nhiệm vụ xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại đặt ra yêu cầu mới rất cao trong bối cảnh có không ít khó khăn, thách thức. Đáng chú ý là sự kích động, lôi kéo, chống phá của các thế lực thù địch; mặt trái của nền kinh tế thị trường, mạng xã hội đang hằng ngày, hằng giờ len lỏi tác động trực tiếp đến tư tưởng, tình cảm của cán bộ, chiến sĩ, v.v. Vì vậy, toàn quân cần tăng cường đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội bằng nhiều giải pháp, tập trung vào một số giải pháp sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp trong đấu tranh phòng, chống vi phạm, tội phạm. Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu, quyết định sự chuyển biến tích cực, vững chắc trong chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội của các cơ quan, đơn vị. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân cần tăng cường công tác lãnh đạo và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật, kỷ luật trong cơ quan, đơn vị mình; xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung lãnh đạo thường kỳ. Đối với các cơ quan, đơn vị tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật chưa có sự chuyển biến tích cực, vững chắc, cần có nghị quyết lãnh đạo chuyên đề. Khi xây dựng nghị quyết phải khoa học, phù hợp, sát đặc điểm tình hình và nhiệm vụ được giao; kế hoạch triển khai thực hiện bảo đảm chặt chẽ, phân công cụ thể đến từng tổ chức, cá nhân trong cơ quan, đơn vị. Cùng với đó, tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện có hiệu quả các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật, kỷ luật, quy định về bảo đảm an toàn trong Quân đội và các văn bản về công tác bảo vệ bí mật Nhà nước, bí mật quân sự. Thường xuyên làm tốt việc quản lý thông tin, phát ngôn và sử dụng mạng internet, mạng xã hội của cán bộ, chiến sĩ, nhất là trong ngày nghỉ, giờ nghỉ.

Sĩ quan trẻ Trung đoàn 3, Sư đoàn 9 trao đổi tại buổi tọa đàm. Ảnh: qdnd.vn

Lãnh đạo, chỉ huy, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị tiếp tục thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương trong hoạt động, công tác; thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng nội bộ cơ quan, đơn vị thật sự đoàn kết, thống nhất. Chú trọng nắm và quản lý tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; nâng cao hiệu quả công tác tự kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện và xử lý có hiệu quả các vụ việc vi phạm theo thẩm quyền; kiến nghị, đề xuất với cấp trên xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật, kỷ luật quá thẩm quyền và trách nhiệm liên đới của cấp ủy, chỉ huy các cấp. Gắn kết quả chấp hành pháp luật, kỷ luật của cơ quan, đơn vị với kiểm điểm, đánh giá, bình xét cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên hằng năm.

Hai là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Thực hiện tốt giải pháp này sẽ góp phần củng cố, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật, kỷ luật; đồng thời, hình thành và phát triển ý thức tự giác chấp hành pháp luật, kỷ luật cho mọi quân nhân. Thực tiễn cho thấy, những cơ quan, đơn vị làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật thì tình hình chấp hành pháp luật, kỷ luật có sự chuyển biến vững chắc, không xảy ra các vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng và kết quả sẽ ngược lại khi thực hiện nội dung này hình thức, chiếu lệ. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị tiếp tục đẩy mạnh, thực hiện có chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho các đối tượng, làm cho mọi quân nhân hiểu rõ ý nghĩa, tầm quan trọng cũng như tác hại của các hành vi vi phạm pháp luật, kỷ luật, qua đó nâng cao ý thức, trách nhiệm trong chấp hành. Nội dung tuyên truyền, giáo dục sâu rộng, toàn diện, song phải có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các văn bản, chỉ thị của Chính phủ và Bộ Quốc phòng về chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội; về xây dựng nền nếp chính quy, quản lý kỷ luật; về đấu tranh phòng, chống các hành vi vi phạm trong Quân đội², v.v.

Quá trình thực hiện cần vận dụng linh hoạt, sáng tạo các hình thức, biện pháp, song phải phù hợp với từng đối tượng, đặc điểm địa bàn và nhiệm vụ được giao; đồng thời phải tạo được động lực, làm thay đổi thái độ, hành vi của mọi quân nhân, tiến tới hạn chế và chấm dứt vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Bên cạnh việc thực hiện đầy đủ, có chất lượng chương trình giáo dục pháp luật hằng năm, cũng cần kết hợp chặt chẽ với giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục về đạo đức, lối sống, truyền thống tốt đẹp của Quân đội, cơ quan, đơn vị và phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”. Thường xuyên phát huy vai trò của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp, các cơ quan tuyên huấn, kiểm sát, điều tra hình sự,… nhằm nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, qua đó tạo sự chuyển biến vững chắc về nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp và đội ngũ cán bộ, chiến sĩ trong chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội. Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới gắn với xây dựng đơn vị điểm về chấp hành pháp luật, kỷ luật. Các cơ quan báo chí Quân đội tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về các tổ chức, cá nhân, các mô hình, tấm gương nổi bật trong toàn quân về chấp hành pháp luật, kỷ luật, xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, “mẫu mực, tiêu biểu”, v.v.

Ba là, nâng cao hiệu quả công tác quản lý, rèn luyện kỷ luật và xây dựng nền nếp chính quy. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị tiếp tục lãnh đạo, tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật; trong đó, chú trọng nâng cao chất lượng quản lý bộ đội và quản lý vũ khí, trang bị, nhất là trong ngày nghỉ, giờ nghỉ, trong tiếp nhận và quản lý chiến sĩ mới, đối với các đơn vị nhỏ lẻ, làm nhiệm vụ phân tán, đối tượng là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp được phép ăn nghỉ tại gia đình. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng, quản lý không gian mạng, quản lý chính trị nội bộ, quản lý nợ quá khả năng chi trả của cán bộ, chiến sĩ. Kịp thời xử lý dứt điểm, hiệu quả các mối quan hệ xã hội phức tạp của quân nhân, không để xảy ra các vụ việc vi phạm pháp luật, kỷ luật nghiêm trọng; có các biện pháp sàng lọc, kiểm soát và phòng ngừa các tệ nạn xã hội (cờ bạc, ma túy,…) xâm nhập vào cơ quan, đơn vị.

Cùng với đó, đẩy mạnh xây dựng nền nếp chính quy, duy trì nghiêm chế độ sinh hoạt, học tập, công tác trong ngày, trong tuần; ngày chính trị và văn hóa, tinh thần; thực hiện “đi báo cáo, về báo công”, toàn cơ quan, đơn vị “hành động theo điều lệnh”. Quá trình thực hiện phải kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, lấy xây là chính; kết hợp giáo dục, thuyết phục với sử dụng biện pháp hành chính, coi trọng giáo dục, thuyết phục, cảm hóa; lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực. Đặc biệt, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm theo phương châm “thượng tôn pháp luật”, nâng cao hiệu quả răn đe, phòng ngừa. Khi có vụ việc vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội phải xử lý dứt điểm, theo đúng thẩm quyền, quy định, bảo đảm nghiêm minh, dân chủ, khách quan, công bằng, tránh áp đặt; đồng thời, xem xét xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân bao che, né tránh, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý, chỉ huy đơn vị, để bộ đội vi phạm pháp luật, kỷ luật, theo phương châm “một vi phạm cũng không bỏ lọt, một kỷ luật cũng không nể nang”. Khắc phục triệt để tình trạng đùn đẩy trách nhiệm, che giấu khuyết điểm, không báo cáo, báo cáo chậm, báo cáo sai, không đúng tính chất vụ việc; thường xuyên thông báo các vụ việc vi phạm pháp luật, kỷ luật tới mọi quân nhân, qua đó rút kinh nghiệm trong công tác quản lý và định hướng tư tưởng cho bộ đội.

Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật, kỷ luật. Thời gian qua, các tổ chức, lực lượng của các cơ quan, đơn vị đã có những đóng góp quan trọng trong việc đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật, kỷ luật, với những cách làm hay, giải pháp khoa học, trực tiếp góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”. Vì vậy, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong toàn quân cần tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo các tổ chức, nhất là các tổ chức Đoàn thanh niên, Hội đồng quân nhân, Hội phụ nữ phát huy vai trò nòng cốt, xung kích trong tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, phát hiện, đấu tranh với các vi phạm; phát huy vai trò nòng cốt của tổ “ba người”, “chiến sĩ bảo vệ”, “tổ công tác dân vận”, “tổ tư vấn tâm lý, pháp lý”,… trong quản lý và giáo dục quân nhân. Thường xuyên tổ chức các hoạt động diễn đàn, tọa đàm, thi tìm hiểu về pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và phát huy vai trò tủ sách pháp luật,... để trang bị kiến thức về pháp luật và xây dựng ý thức tự giác cho mọi quân nhân.

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra của lãnh đạo, chỉ huy các cấp; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong quản lý bộ đội; kịp thời làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm về quản lý kỷ luật. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần tăng cường kiểm tra, giám sát cả thường xuyên và đột xuất, phải dự kiến các nguy cơ dẫn đến vi phạm pháp luật, kỷ luật của bộ đội để có biện pháp phòng ngừa. Nắm chắc tình hình, diễn biến tư tưởng của cán bộ, chiến sĩ; phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan, đơn vị với địa phương, gia đình và cơ quan chức năng trong quản lý quân nhân; chú trọng nắm chắc số lượng, chất lượng, sức khỏe và các mối quan hệ xã hội, tâm tư, nguyện vọng của quân nhân cả trong và ngoài giờ làm việc. Chỉ đạo lực lượng kiểm soát quân sự tăng cường kiểm tra đối với mọi quân nhân và các phương tiện quân sự khi tham gia giao thông, phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông. Thường xuyên sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm việc quản lý, rèn luyện kỷ luật, kịp thời có các chủ trương, giải pháp chỉ đạo khắc phục những hạn chế, khuyết điểm.

Tăng cường đấu tranh, phòng, chống vi phạm, tội phạm trong Quân đội là nhiệm vụ quan trọng, gắn liền với xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Đây không chỉ là trách nhiệm của cấp ủy, chỉ huy các cấp và cơ quan chức năng, mà trước hết là ý thức tự giác, trách nhiệm của mỗi cán bộ, chiến sĩ. Vì vậy, các cơ quan, đơn vị, từng quân nhân phải nâng cao nhận thức, trách nhiệm và ý thức tự giác trong chấp hành pháp luật, kỷ luật; coi việc giữ nghiêm kỷ luật chính là giữ gìn danh dự và uy tín của Quân đội, góp phần nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Thiếu tướng NGUYỄN BÁ LỰC, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam
_____________________        

1 - Tình hình chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và bảo đảm an toàn trong toàn quân 9 tháng đầu năm 2025 giảm cả về số vụ, số người vi phạm, số người chết và số người bị thương so với cùng kỳ năm 2024 (giảm 23 vụ = 10,17%, giảm 24 lượt người vi phạm = 11,88%); trong đó mất an toàn giao thông (giảm 15 vụ = 17,44%), vi phạm nồng độ cồn và trật tự an toàn khi tham gia giao thông 07 vụ = 50%, v.v.

2 - Chỉ thị số 103/CT-BQP, ngày 28/11/2019 của Bộ Quốc phòng về tiếp tục tăng cường quản lý, giáo dục chấp hành kỷ luật và bảo đảm an toàn trong Quân đội nhân dân Việt Nam; Chỉ thị số 35/CT-TTg, ngày 17/9/2024 của Thủ tướng Chính phủ về xử lý cán bộ công chức, viên chức và chiến sĩ lực lượng vũ trang vi phạm về điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, không hợp tác với lực lượng chức năng trong xử lý vi phạm; Chỉ thị số 83/CT-BQP, ngày 01/10/2024 của Bộ Quốc phòng về việc tăng cường công tác phòng, chống vi phạm, tội phạm trong Quân đội, v.v.