Bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên nhằm giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội. Hiện nay, trước những tác động đa chiều của tình hình thế giới, khu vực, cùng sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch, đòi hỏi toàn quân phải quan tâm hơn nữa đến mặt công tác quan trọng này, góp phần xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, mãi là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò quan trọng của công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng, trong suốt 75 năm qua, cùng với sự ra đời, phát triển của ngành Bảo vệ an ninh Quân đội, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị và cấp ủy, chỉ huy các cấp luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng bằng những chủ trương, giải pháp đồng bộ, sát thực tiễn, phù hợp với đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ trong từng giai đoạn.

Tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ Cục Bảo vệ An ninh Quân đội lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội, nhất là với các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp ủy, chính quyền địa phương ngày càng chặt chẽ, hiệu quả; tạo thành thế trận liên hoàn, vững chắc trên mặt trận văn hóa, tư tưởng. Cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh trong toàn quân đã phát huy tốt vai trò nòng cốt, chủ động nắm chắc tình hình, kịp thời tham mưu và tổ chức thực hiện hiệu quả các quy chế, quy định, quy trình nghiệp vụ; triển khai các hoạt động bài bản, chuyên sâu, gắn phòng ngừa từ xa với phát hiện, xử lý từ sớm, từ cơ sở. Đồng thời, linh hoạt đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, vận dụng đồng bộ các biện pháp công tác đảng, công tác chính trị gắn với biện pháp nghiệp vụ an ninh nhằm nhận diện, đấu tranh, ngăn chặn kịp thời những nguy cơ xâm nhập, tác động, chuyển hóa về tư tưởng, văn hóa.

Công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn được chú trọng triển khai thường xuyên, góp phần nâng cao năng lực dự báo, tham mưu chiến lược và hoàn thiện hệ thống quan điểm, nguyên tắc, phương pháp nghiệp vụ chuyên sâu trong đấu tranh bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng. Qua đó, từng bước làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “phi chính trị hóa” Quân đội của các thế lực thù địch; giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong Quân đội; bảo đảm Quân đội luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy; chỗ dựa vững chắc của Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, song nhìn chung công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội thời gian qua vẫn còn có một số hạn chế: nhận thức của một số cấp ủy, tổ chức đảng, người chỉ huy còn chưa thật đầy đủ. Kỹ năng, kinh nghiệm; việc nắm, dự báo tư tưởng; công tác tham mưu, đề xuất có lúc, có nơi, có cơ quan, đơn vị còn chưa đáp ứng tốt yêu cầu thực tiễn đặt ra. Do vậy, vẫn còn có quân nhân vi phạm các quy định trên lĩnh vực văn hoá, tư tưởng, làm ảnh hưởng đến truyền thống tốt đẹp của Quân đội và hình ảnh cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”.

Hiện nay, trước những diễn biến nhanh chóng, phức tạp của tình hình thế giới, khu vực đã và đang tác động đa chiều đến công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng. Lợi dung sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, mạng xã hội cùng với mặt trái của toàn cầu hóa, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đẩy mạnh hoạt động xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Quân đội. Cùng với đó, việc sắp xếp tổ chức, tinh gọn bộ máy cũng đặt ra yêu cầu đổi mới nội dung, phương thức tiến hành công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng, bảo đảm vừa hiệu quả, vừa phù hợp với mô hình tổ chức mới. Tất cả những yếu tố đó đang đặt công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội nhiều thách thức mới, đòi hỏi phải có cách tiếp cận toàn diện, chủ động, linh hoạt và hiệu quả hơn. Theo đó, để nâng cao hơn nữa mặt công tác quan trọng này, toàn quân cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng. Công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng có ảnh hưởng trực tiếp và sâu sắc đến bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, niềm tin, lý tưởng chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ - yếu tố then chốt quyết định chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Do đó, cấp ủy, tổ chức đảng, chính ủy, chính trị viên và người chỉ huy các cấp cần nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng của công tác này; xác định đây là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên, gắn với xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, “mẫu mực, tiêu biểu”. Tăng cường quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương về công tác bảo vệ an ninh nói chung, an ninh văn hóa, tư tưởng nói riêng; trọng tâm là Nghị quyết số 35-NQ/TW, ngày 22/10/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới”; Chỉ thị số 118-CT/QUTW, ngày 20/02/2017 của Quân ủy Trung ương “Về việc tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ Quân đội trong tình hình hiện nay”; Quy định số 1818-QĐ/QUTW, ngày 09/3/2023 về một số nội dung thực hiện Quy định số 58-QĐ/TW, ngày 08/02/2022 của Bộ Chính trị “Một số vấn đề về bảo vệ chính trị nội bộ Đảng” trong Quân đội nhân dân Việt Nam, v.v. Từ đó, cụ thể hóa trong nghị quyết lãnh đạo, kế hoạch và chương trình hành động với chỉ tiêu, biện pháp cụ thể. Nội dung lãnh đạo, chỉ đạo cần bám sát kế hoạch, hướng dẫn của trên, tập trung giải quyết những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, khắc phục triệt để những mặt còn hạn chế. Kế hoạch tiến hành cần cụ thể, bảo đảm khoa học, sát tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị. Tích cực đổi mới phương pháp lãnh đạo, điều hành theo hướng sâu sát cơ sở, kịp thời, linh hoạt; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, nhất là đối với các cơ quan, đơn vị, lĩnh vực then chốt, nhạy cảm; đơn vị huấn luyện chiến đấu, đóng quân phân tán, thực hiện nhiệm vụ xa, trên địa bàn phức tạp về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Nâng cao chất lượng sơ kết, tổng kết, kịp thời khen thưởng những tập thể và cá nhân có thành tích tốt; xử lý nghiêm những vi phạm, rút kinh nghiệm và đề ra giải pháp hiệu quả trong công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng.

Ký kết Quy chế phối hợp công tác với Bộ Tư lệnh 86.

Bên cạnh đó, cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh các cấp cần làm tốt công tác tham mưu tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng cho cán bộ, chiến sĩ, nhất là ở cấp cơ sở. Chú trọng trang bị kiến thức, kỹ năng nhận diện và đấu tranh với các quan điểm sai trái, thù địch về chính trị, tư tưởng, văn hóa; phương pháp đấu tranh trên không gian mạng, cách thức sử dụng các công cụ và kỹ thuật để đấu tranh với những thông tin sai trái; kinh nghiệm thực tiễn và bài học trong công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng, v.v. Đồng thời, phát huy vai trò nêu gương, tự soi, tự sửa của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cơ quan, đơn vị; phát huy dân chủ, xây dựng môi trường đoàn kết, cởi mở, kịp thời phát hiện và định hướng tư tưởng cho bộ đội. Qua đó, giúp cán bộ, chiến sĩ nâng cao kiến thức và kỹ năng trong bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng; xây dựng phẩm chất, nhân cách người quân nhân cách mạng thời kỳ mới.

Hai là, từng bước hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, quy phạm nội bộ; nâng cao hiệu quả thực thi chức năng quản lý nhà nước về bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và quy phạm nội bộ là nền tảng pháp lý không thể thiếu, tạo cơ sở để tổ chức, triển khai hiệu quả các hoạt động bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội. Đây là công cụ điều chỉnh hành vi, quy định quyền hạn, trách nhiệm của các chủ thể, định hướng cách xử lý các tình huống nhạy cảm, phát sinh trong thực tiễn, đồng thời là “lá chắn” pháp lý bảo đảm tính chủ động, vững chắc cho công tác phòng ngừa, đấu tranh với các nguy cơ xâm nhập, chuyển hóa tư tưởng, văn hóa. Trong bối cảnh tình hình an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống ngày càng diễn biến phức tạp, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và các phương tiện truyền thông mới đặt ra yêu cầu cấp thiết phải rà soát, cập nhật, hoàn thiện các văn bản pháp quy hiện hành. Cơ quan chuyên trách bảo vệ an ninh các cơ quan, đơn vị trong toàn quân cần phát huy vai trò nòng cốt, chủ động tổng hợp tình hình, kiến nghị với cấp ủy, chỉ huy tổ chức kiểm tra, đánh giá toàn diện hiệu lực, hiệu quả thực thi pháp luật, quy phạm nội bộ liên quan đến lĩnh vực này. Trên cơ sở đó, tham mưu đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc xây dựng mới các quy định bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi và có giá trị lâu dài, phù hợp với đặc thù hoạt động quân sự, quốc phòng, góp phần nâng cao năng lực phòng, chống các nguy cơ gây phương hại đến an ninh văn hóa, tư tưởng ngay từ cơ sở.

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện chức năng quản lý nhà nước về bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội theo hướng thực chất, hiệu lực, hiệu quả. Trọng tâm là tăng cường vai trò của cơ quan bảo vệ an ninh các cấp trong tham mưu, thẩm định chặt chẽ các chương trình, kế hoạch, đề án, sản phẩm tư tưởng, văn hóa ngay từ khâu chuẩn bị ban hành; thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động báo chí, xuất bản, giáo dục, thông tin, truyền thông, văn học nghệ thuật, không gian mạng,… để kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý nghiêm các vi phạm, sơ hở, thiếu sót. Cùng với đó, tham mưu với cấp ủy, chỉ huy thường xuyên rà soát, có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách bảo vệ an ninh, đáp ứng yêu cầu đánh giá, dự báo, xử lý tình huống nhanh nhạy, chính xác, đúng nguyên tắc. Chủ động nắm chắc tình hình, phối hợp phát hiện, báo cáo, xử lý nghiêm các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, vi phạm kỷ luật phát ngôn, sử dụng mạng xã hội sai quy định, để lộ, làm mất bí mật quân sự, v.v. Qua đó, từng bước khắc phục những sơ hở có thể bị các thế lực thù địch lợi dụng, góp phần giữ vững trận địa tư tưởng, xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, an toàn, kỷ cương, thống nhất ngay từ cơ sở.

Ba là, nâng cao năng lực nghiên cứu, đánh giá, dự báo tình hình, kịp thời xử lý các vấn đề an ninh văn hóa, tư tưởng. Đây là giải pháp then chốt, trực tiếp quyết định hiệu quả công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội. Bản chất của công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng là phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh chống các hoạt động phá hoại văn hóa, tư tưởng của các thế lực thù địch, phản động và tội phạm, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng, trọng tâm là bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Để thực hiện tốt nội dung này, cơ quan bảo vệ an ninh các cấp cần thường xuyên, liên tục nắm tình hình trên tất cả các mặt, các lĩnh vực về văn hóa, tư tưởng. Trọng tâm là nắm tại thực địa và không gian mạng; từ tập thể đến cá nhân; từ dư luận xã hội đến những biểu hiện cụ thể về phẩm chất, đạo đức, lối sống, quan điểm chính trị, các mối quan hệ xã hội, yếu tố dân tộc, tôn giáo, văn hóa và các yếu tố xã hội khác có liên quan. Đánh giá đúng thực trạng công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng ở từng cơ quan, đơn vị; xác định rõ những mặt mạnh, hạn chế và nguyên nhân; từ đó tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chỉ huy các biện pháp bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng một cách toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm và đạt hiệu quả thiết thực.

Công tác nắm tình hình cần được tiến hành thường xuyên, toàn diện, kết hợp chặt chẽ giữa phương pháp công khai và bí mật, bảo đảm đúng pháp luật, đúng chức năng, nhiệm vụ. Nắm tình hình phải gắn với phân tích, đánh giá và dự báo các nguy cơ tiềm ẩn, dấu hiệu bất thường về văn hóa, tư tưởng để kịp thời tham mưu với cấp ủy, chỉ huy các giải pháp phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả; từng bước khắc phục sơ hở, điểm yếu, triệt tiêu các điều kiện mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội có thể lợi dụng để chống phá trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng. Thực hiện tốt công tác tham mưu, đề xuất các biện pháp quản lý quân nhân cần xem xét về chính trị, nắm giữ hoặc có khả năng biết về bí mật Nhà nước, bí mật Quân đội; có nguy cơ cao bị móc nối, lôi kéo vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị cần thực hiện tốt công tác xây dựng đơn vị văn hóa tiêu biểu, xây dựng đơn vị an toàn gắn với địa bàn an toàn. Kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề phát sinh về tư tưởng tiêu cực, lối sống lệch chuẩn, các vụ việc vi phạm của cán bộ, chiến sĩ trong lĩnh vực văn hóa, tư tưởng tại cơ quan, đơn vị. Qua đó, góp phần bảo đảm sự ổn định chính trị, củng cố vững chắc trận địa văn hóa, tư tưởng của Đảng trong toàn quân.

Bốn là, tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao “sức đề kháng” về tư tưởng, xây dựng bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ. Các cơ quan, đơn vị cần chú trọng nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, trang bị cho cán bộ, chiến sĩ khả năng nhận biết, tự điều chỉnh trước các luồng thông tin sai trái, độc hại; xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, mục tiêu, lý tưởng cách mạng và con đường xã hội chủ nghĩa. Công tác tuyên truyền, giáo dục cần tiến hành theo hướng sâu sắc, thực chất, phù hợp trình độ, nhận thức của từng đối tượng. Nội dung bảo đảm đa dạng, linh hoạt, phù hợp với thực tiễn đơn vị và khả năng tiếp thu của cán bộ, chiến sĩ. Trong đó, tập trung làm rõ âm mưu, thủ đoạn phá hoại của các thế lực thù địch, nhất là trên không gian mạng; đồng thời, nâng cao hiểu biết về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng, truyền thống vẻ vang của dân tộc và Quân đội. Chú trọng giáo dục tinh thần cảnh giác cách mạng, khả năng “tự đề kháng” trước các thủ đoạn xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch, phản động; quản lý chặt chẽ những quân nhân có nguy cơ bị ảnh hưởng, tác động tiêu cực về tư tưởng. Hình thức giáo dục linh hoạt, kết hợp giữa tuyên truyền trực tiếp với ứng dụng công nghệ, mạng xã hội, các sản phẩm truyền thông hiện đại; phát huy vai trò của hệ thống thiết chế văn hóa, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, cộng tác viên dư luận xã hội trong tuyên truyền, giáo dục, định hướng và xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng cho bộ đội; đồng thời, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, nhất là trên không gian mạng. Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, xây dựng phong trào bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng ở cơ sở. Cùng với đó, coi trọng việc phát hiện, biểu dương gương người tốt, việc tốt, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến để tạo sức lan tỏa tích cực, góp phần củng cố niềm tin, hình thành “lá chắn tư tưởng” vững chắc đối với mỗi cán bộ, chiến sĩ.

Năm là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng trong toàn quân, tích cực, chủ động tham gia bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng. Trong điều kiện các thế lực thù địch không ngừng gia tăng hoạt động chống phá trên lĩnh vực văn hóa, tư tưởng với phương thức tinh vi, đa dạng, đa nền tảng, nếu chỉ dựa vào bộ phận chuyên trách bảo vệ an ninh sẽ làm hạn chế khả năng phát hiện sớm, đấu tranh hiệu quả với các nguy cơ từ nhiều hướng. Vì vậy, phát huy vai trò của các tổ chức, các lực lượng là yếu tố then chốt để bảo đảm tính toàn diện, sâu rộng và bền vững của công tác bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng. Mỗi tổ chức, lực lượng cần xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, tích cực, chủ động phối hợp chặt chẽ, hình thành “thế trận tổng hợp” trên mặt trận văn hóa, tư tưởng trong toàn quân. Theo đó, cần tăng cường phối hợp giữa cơ quan bảo vệ an ninh với các cơ quan, đơn vị trong nắm, đánh giá, dự báo tình hình và tổ chức các hoạt động định hướng tư tưởng, dư luận. Phát huy vai trò cảnh báo sớm, phản bác nhanh, đấu tranh sắc bén của Ban chỉ đạo 35, lực lượng chuyên trách bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đội ngũ cộng tác viên dư luận xã hội; kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục, thuyết phục với đấu tranh, xử lý. Đẩy mạnh các hoạt động phong trào, mô hình tự quản, tự phòng, tự bảo vệ ở cấp cơ sở; xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, dân chủ, kỷ luật, đoàn kết, tạo “lá chắn mềm” chống lại các biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đồng thời, xây

dựng cơ chế phân công, phối hợp, kế hoạch hoạt động đấu tranh có hiệu quả giữa các cơ quan, đơn vị trong và ngoài Quân đội; tăng cường phối hợp, trao đổi với các cơ quan chức năng trên địa bàn đóng quân trong tổ chức thực hiện các hoạt động bảo vệ an ninh văn hoá, tư tưởng ở đơn vị và trên địa bàn. Qua đó, tạo sức mạnh tổng hợp, liên kết chặt chẽ, chủ động, tích cực và vững chắc trong bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong toàn quân.

Bảo vệ an ninh văn hóa, tư tưởng trong Quân đội là nhiệm vụ chiến lược, vừa mang tính cấp bách, góp phần quan trọng xây dựng Quân đội luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ. Vì vậy, cấp ủy, tổ chức đảng, chỉ huy các cấp phải nhận thức đầy đủ, sâu sắc; phát huy sức mạnh tổng hợp nhằm giữ vững trận địa tư tưởng, không để bị động, bất ngờ, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Thiếu tướng BÙI TRỌNG VĨNH, Cục trưởng Cục Bảo vệ An ninh Quân đội