Xuất phát từ tình hình thế giới, khu vực và yêu cầu bảo vệ Tổ quốc, Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) đã ban hành Nghị quyết về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đây là Nghị quyết chuyên đề về bảo vệ Tổ quốc đặc biệt quan trọng của Đảng ta. Trong đó, xác định rõ mục tiêu, quan điểm, phương châm, nhiệm vụ và giải pháp bảo vệ Tổ quốc, nhằm định hướng cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chiến lược này.

Ảnh minh họa

Hội nghị Trung ương 8 (khóa XI) đã tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) gắn với quá trình gần 30 năm đổi mới đất nước; trên cơ sở đó, ban hành Nghị quyết mới về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc (BVTQ) trong tình hình mới”. Nghị quyết đã xác định hệ thống những quan điểm mang tầm chiến lược về BVTQ; trong đó,“Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc (ĐLDT) gắn liền với CNXH” là một quan điểm cơ bản. Thực chất đây vừa là quan điểm, vừa là mục tiêu xuyên suốt tiến trình cách mạng Việt Nam đã được xác định trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011), Nghị quyết Đại hội XI và các nghị quyết, chỉ thị của Đảng từ trước đến nay.

Từ lý luận và thực tiễn cách mạng, có thể khẳng định: gắn ĐLDT với CNXH là con đường duy nhất đúng mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Ngay trong Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và Luận cương chính trị năm 1930, Đảng ta đã xác định đường lối cách mạng Việt Nam trải qua hai giai đoạn: cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân và cách mạng XHCN, đưa cả nước tiến lên CNXH bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN. Nói cách khác, ĐLDT luôn gắn liền với CNXH. Nhưng trong từng giai đoạn của cách mạng, sự kết hợp đó có đặc điểm riêng. Xét về mặt lý luận, chủ nghĩa Mác – Lê-nin khẳng định: Vấn đề cơ bản của mọi cuộc cách mạng là giành chính quyền; và rằng: chỉ có cách mạng XHCN do giai cấp vô sản lãnh đạo là cuộc cách mạng chân chính mới đủ khả năng giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người, kết hợp đúng đắn lợi ích giai cấp với lợi ích dân tộc và lợi ích của các tầng lớp nhân dân, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, đưa nhân dân thực sự trở thành chủ thể của xã hội, làm chủ vận mệnh dân tộc và làm chủ chính bản thân mình, biến hoài bão, ước mơ chính đáng, cháy bỏng của toàn dân thành hiện thực. Điều cần nhấn mạnh là, giai cấp tư sản dù có suy yếu, mục ruỗng cũng không bao giờ dễ dàng từ bỏ quyền thống trị đối với xã hội. Do đó, giai cấp vô sản phải tổ chức quần chúng để lật đổ quyền thống trị đó, giành chính quyền về tay nhân dân. Về thực tiễn, trước khi Đảng ta ra đời, ở nước ta đã có nhiều phong trào yêu nước, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra chống ách nô dịch của chủ nghĩa thực dân - phong kiến. Các phong trào, các cuộc khởi nghĩa đều xuất phát từ chủ nghĩa yêu nước chân chính, tinh thần dân tộc, nhưng vì những lý do khác nhau, cả chủ quan và khách quan; trong đó, nguyên nhân cơ bản là chưa có một chính đảng của giai cấp tiêu biểu, với nền tảng lý luận tiên tiến và đường lối cách mạng, khoa học dẫn dắt, nên cuối cùng đều bị kẻ thù dìm trong bể máu và không tránh khỏi thất bại. Chỉ đến khi Nguyễn Ái Quốc bôn ba khắp năm châu tìm đường cứu nước trở về thì con đường cứu nước mới được vạch ra. Đó là con đường kết hợp giữa chủ nghĩa Mác – Lê-nin với chủ nghĩa yêu nước chân chính; con đường giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp bằng cuộc Cách mạng vô sản, do chính đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo thì cách mạng nước ta mới thành công. Vì thế, ĐLDT gắn liền với CNXH ngay từ đầu đã trở thành yêu cầu tất yếu khách quan; là sự lựa chọn của lịch sử, của toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác – Lê-nin soi đường, được Cách mạng Tháng Mười Nga cổ vũ và từ điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam trải qua thực tiễn đấu tranh chống xâm lược đầy cam go, khốc liệt, Đảng ta khẳng định: ĐLDT và CNXH là mục tiêu xuyên suốt, luôn gắn chặt với nhau, quan hệ biện chứng và tác động qua lại lẫn nhau. Trong đó, ĐLDT là điều kiện tiên quyết để thực hiện CNXH còn CNXH là cơ sở bảo đảm vững chắc cho ĐLDT. Tuy nhiên, ở từng giai đoạn lịch sử, tùy vào điều kiện cụ thể, vấn đề ĐLDT và CNXH được vận dụng, thực hiện kết hợp một cách phù hợp, hài hòa. Ở giai đoạn đầu, nhiệm vụ cấp bách của Cách mạng Việt Nam là tập trung giải quyết vấn đề dân tộc gắn với vấn đề giai cấp, đó là cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân, nhằm giải quyết mâu thuẫn cơ bản (đối kháng): mâu thuẫn giữa dân tộc ta với chủ nghĩa đế quốc, mâu thuẫn giữa nhân dân ta (chủ yếu là nông dân chiếm 90% số dân) với giai cấp địa chủ, phong kiến, lật đổ sự thống trị của thực dân - phong kiến, giành chính quyền về tay nhân dân. Sau khi thực hiện thành công Cách mạng Tháng Tám vĩ đại, đánh bại thực dân Pháp, giải phóng miền Bắc, nhân dân ta bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược. Trong thời kỳ này, cách mạng Việt Nam thực hiện hai chiến lược cách mạng ở hai miền, đó là: cách mạng XHCN ở miền Bắc (xây dựng miền Bắc trở thành hậu phương lớn) và cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân ở miền Nam (miền Nam trở thành tiền tuyến lớn - trực tiếp chống Mỹ - ngụy). Để hoàn thành thắng lợi hai chiến lược cách mạng đó, Đảng ta giương cao ngọn cờ ĐLDT và CNXH, phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Nhờ đó, đã tạo được sức mạnh tổng hợp của cả nước, của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tranh thủ được sự giúp đỡ to lớn cả về vật chất và tinh thần của quốc tế, nhất là các nước XHCN anh em cho cuộc chiến tranh chính nghĩa của nhân dân ta. 

Sự kiên định mục tiêu ĐLDT gắn liền với CNXH tiếp tục được Đảng ta thấu suốt và thực hiện sáng tạo trong điều kiện đất nước thống nhất, hòa bình, cả nước đi lên CNXH. Đây là thời kỳ mới của cách mạng Việt Nam. Thời kỳ tiến hành công cuộc đổi mới, CNH,HĐH, tạo ra sự biến đổi về chất trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhằm thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng: xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Để thực hiện được điều đó, Đảng ta đề ra mục tiêu cho thời kỳ này: phải xây dựng được nền tảng cơ sở vật chất của CNXH, phấn đấu đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại; với kiến trúc thượng tầng (chính trị, tư tưởng, văn hóa,…) phù hợp. Đại hội XI của Đảng đề ra Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020; xác định xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, với nhiều thành phần kinh tế; trong đó, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Tích cực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng nhanh, bền vững, từ mô hình tăng trưởng chủ yếu theo chiều rộng sang phát triển hợp lý giữa chiều rộng với chiều sâu; thực hiện ba khâu đột phá chiến lược: hoàn thiện thể chế kinh tế, phát triển nguồn nhân lực và xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ. Cùng với đó, chú trọng tăng cường quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phát triển văn hóa,… và kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ đó trong quá trình thực hiện. 

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường; xu hướng toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra sâu rộng. Điều đó, tác động nhiều chiều đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta. Đáng chú ý là, các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường hoạt động chống phá trên tất cả các lĩnh vực, hòng xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng và chế độ XHCN ở nước ta. Những yếu tố bên trong, bên ngoài đang tồn tại đan xen, vừa tạo cơ hội, vừa làm phát sinh thách thức mới. Trong nội bộ, tệ quan liêu, tham nhũng, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống là mầm mống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” không thể xem thường. Vì thế, hơn bao giờ hết, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải kiên định mục tiêu ĐLDT gắn với CNXH, thường xuyên nêu cao cảnh giác, chủ động ứng phó có hiệu quả với mọi tình huống, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN, v.v.

Trước hết, phải quán triệt cho các cấp, các ngành, các địa phương, lực lượng và toàn dân nắm vững, thấu suốt nội hàm của ĐLDT và CNXH trong điều kiện mới. Đây là vấn đề rất quan trọng, làm cơ sở để xác định nội dung và những bước đi phù hợp. ĐLDT phải được nhận thức một cách triệt để, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó, vấn đề tiên quyết, cơ bản nhất là giữ vững độc lập, tự chủ về đường lối chính trị của Đảng, bảo đảm con đường đi lên CNXH của dân tộc ta không bị lệ thuộc vào bất cứ thế lực nào. Đường lối đó phải trên cơ sở trung thành với chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, được vận dụng một cách sáng tạo vào thực tiễn Việt Nam và trở thành nền tảng tư tưởng của toàn xã hội. Sự kiên định lập trường đó trong sự nghiệp đổi mới phải bảo đảm cho đất nước ta “đổi mới nhưng không đổi hướng”, “hội nhập nhưng không hòa tan” trong thế giới “đa cực” với nhiều biến động phức tạp, nhanh chóng của tình hình hiện nay.

Cùng với đó, cần quán triệt những nội dung độc lập, tự chủ trên lĩnh vực kinh tế, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, văn hóa, v.v. Thống nhất nhận thức về nội hàm của ĐLDT sẽ là cơ sở đảm bảo cho hành động đúng trong thực tiễn hoạt động xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN trong thời kỳ mới.

Như vậy, ĐLDT và CNXH vừa là mục tiêu cơ bản của cách mạng, vừa là lợi ích căn bản của quốc gia và là quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đảng ta. Do đó, trong quá trình thực hiện, chúng ta cần quán triệt sâu sắc quan điểm: lấy phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, xây dựng văn hóa, xã hội là nền tảng tinh thần của xã hội, tăng cường quốc phòng - an ninh là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. Bên cạnh đó, việc kiên định mục tiêu ĐLDT gắn liền với CNXH đòi hỏi chúng ta phải thường xuyên nắm vững và thực hiện có hiệu quả hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và BVTQ XHCN; coi trọng kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế - xã hội với quốc phòng - an ninh và đối ngoại; kiến tạo và giữ vững môi trường hòa bình để xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước. Trong thời đại toàn cầu hóa, hợp tác quốc tế cần phát huy tinh thần độc lập, tự chủ kết hợp tiếp thu sáng tạo những thành tựu mới trên các lĩnh vực của thời đại với sự vận động của cách mạng Việt Nam để đề ra đường lối đúng, bảo đảm vừa kiên định nguyên tắc chiến lược, vừa linh hoạt, sáng tạo trong những giải pháp tổ chức thực hiện.

MẠNH HÀ - QUANG CHUYÊN