Những chủ trương công tác lớn Chuyên luận chỉ đạo

QPTD -Thứ Hai, 12/05/2025, 10:33 (GMT+7)
Toàn quân đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị (khóa XIII) đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây là văn kiện quan trọng định hướng chiến lược trong lĩnh vực đặc biệt này nhằm đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới. Thấu triệt tinh thần đó, toàn quân cần đề cao trách nhiệm, quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc Nghị quyết bằng các giải pháp đồng bộ, hiệu quả, phù hợp với đặc thù quân sự, quốc phòng.

Thượng tướng Lê Huy Vịnh quán triệt nội dung Nghị quyết số 3488-NQ/QUTW. Ảnh: qdnd.vn

Những năm qua, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã có nhiều chủ trương, giải pháp đẩy mạnh ứng dụng, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đạt được những kết quả quan trọng, thiết thực nâng cao hiệu quả lãnh đạo, chỉ huy, điều hành, chất lượng huấn luyện, giáo dục, đào tạo, sẵn sàng chiến đấu, phát triển công nghiệp quốc phòng. Tuy nhiên, hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số có mặt chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tiễn, chưa tạo được nhiều sản phẩm đưa vào trang bị; đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ trong Quân đội tuy có tăng về số lượng, song chất lượng chưa đồng đều, còn thiếu nhiều chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực thiết kế, chế tạo vũ khí, trang bị kỹ thuật, công nghệ chiến lược, công nghệ lõi…; các nhà khoa học là “Tổng công trình sư” có khả năng quản lý, triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong Quân đội ở trình độ quốc tế chưa nhiều; chưa có các chế độ, chính sách đãi ngộ vượt trội cho đội ngũ nghiên cứu khoa học, công nghệ và thu hút nhân tài vào trong Quân đội; thiếu các nhóm nghiên cứu mạnh và các cơ sở nghiên cứu mang tầm quốc tế phục vụ cho nghiên cứu, sản xuất thử nghiệm. Kết quả phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội chưa có sự bứt phá mạnh mẽ.

Với tinh thần chủ động và trách nhiệm chính trị cao, ngay sau khi Bộ Chính trị (khóa XIII) ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã tổ chức quán triệt, học tập Nghị quyết trong toàn quân; đồng thời, ban hành Nghị quyết số 3488-NQ/QUTW, ngày 29/01/2025 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội và Kế hoạch số 536/KH-BQP, ngày 31/01/2025 của Bộ Quốc phòng triển khai thực hiện Nghị quyết số 03/NQ-CP, ngày 09/01/2025 của Chính phủ để chỉ đạo, điều hành, giao nhiệm vụ cho các ngành, cơ quan, đơn vị.

Quán triệt sâu sắc định hướng của Bộ Chính trị và nhận thức rõ chức năng, nhiệm vụ được giao, Quân ủy Trung ương đặt mục tiêu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội đến năm 2030 thuộc nhóm dẫn đầu quốc gia, một số lĩnh vực đạt trình độ quốc tế; làm chủ được công nghệ chiến lược, công nghệ số, nâng cao khả năng tự chủ trong thiết kế, chế tạo, cải tiến, hiện đại hóa vũ khí, trang bị công nghệ cao; phát triển các vũ khí chiến lược, nâng cao khả năng tác chiến, tiếp cận công nghệ cao của thế giới và hoạt động quản lý, chỉ huy, điều hành được thực hiện trên môi trường số.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu đã xác định, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, góp phần đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh, các cơ quan, đơn vị toàn quân, trực tiếp là cấp ủy, chỉ huy các cấp cần quán triệt, thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao nhận thức, xây dựng quyết tâm chính trị cao, tạo xung lực, khí thế mới về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đây là giải pháp quan trọng hàng đầu nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của các thành phần, lực lượng; đồng thời, bảo đảm công tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phát triển đúng hướng, hiệu quả cao. Theo đó, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tiếp tục tổ chức học tập, quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ, Nghị quyết số 3488-NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương cho các đối tượng; làm cho mọi cán bộ, đảng viên, trước hết là cấp ủy, chỉ huy các cấp nhận thức rõ hơn vị trí, vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nắm vững các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu phát triển đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu gắn với yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại. Toàn quân thống nhất về nhận thức: phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội là một trong các đột phá quan trọng hàng đầu, là mũi nhọn tiên phong góp phần xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Trên cơ sở đó, xây dựng nghị quyết chuyên đề, chương trình hành động, kế hoạch thực hiện cụ thể hóa nhiệm vụ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong chương trình, kế hoạch công tác từng năm và giai đoạn của cơ quan, đơn vị. Để đạt hiệu quả cao, các cơ quan, đơn vị chú trọng phát huy tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; lấy kết quả thực hiện nhiệm vụ này làm tiêu chí đánh giá thi đua, khen thưởng hằng năm.

Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh triển khai phong trào “học tập số”, phổ cập kiến thức khoa học, công nghệ cho cán bộ, nhân viên, chiến sĩ, bằng nhiều hình thức như: thông qua báo chí, nền tảng số, mạng xã hội và các phương tiện điện tử khác. Xây dựng chương trình, kế hoạch, phát động phong trào “học tập số” thường xuyên, liên tục, góp phần phổ cập, nâng cao kiến thức về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, kỹ năng số, công nghệ số cơ bản trong toàn quân. Kịp thời biểu dương, khen thưởng các nhà khoa học, các nhà sáng chế, “tổng công trình sư”, chủ nhiệm các công trình, dự án, đề tài khoa học và công nghệ có kết quả xuất sắc, được ứng dụng rộng rãi trong thực tế.

Hai là, khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; xóa bỏ mọi tư tưởng, quan niệm, rào cản đang cản trở sự phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Một trong những hạn chế và là điểm nghẽn trong việc giải phóng sức sáng tạo, sức lao động, nguồn lực đầu tư của toàn xã hội cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được Bộ Chính trị chỉ ra là thể chế. Khắc phục điều đó, nhằm hiện thực hóa các chủ trương, xóa bỏ rào cản, giải phóng năng lực để thúc đẩy đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng, nòng cốt là Cục Khoa học quân sự khẩn trương nghiên cứu, tham mưu, đề xuất sửa đổi Điều lệ Công tác khoa học và công nghệ Quân đội nhân dân Việt Nam; đề xuất Chính phủ có cơ chế đặc biệt cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phục vụ hiện đại hóa Quân đội; tham gia sửa đổi một số luật, nghị định, nghị quyết của Quốc hội, Nhà nước, Chính phủ, như: Luật Khoa học và công nghệ (năm 2013) và các luật có liên quan trong dự án xây dựng Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tạo hành lang pháp lý thuận lợi thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cùng với đó, Bộ Quốc phòng tiếp tục nghiên cứu tập trung nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước, thu hút đầu tư ngoài ngân sách cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghiên cứu, rà soát, đề xuất sửa đổi pháp luật về cơ yếu và văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến công tác cơ yếu đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, kết nối, phân tích, xử lý thông tin từ các trung tâm dữ liệu, phát triển điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo.

Ba là, tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội. Thực tiễn các cuộc xung đột quân sự gần đây cho thấy, việc sử dụng các loại vũ khí hiện đại, thông minh, tầm xa với độ chính xác cao, các phương tiện không người lái, hệ thống tác chiến điện tử kết hợp chiến tranh thông tin, tác chiến không gian mạng,… đã trở nên phổ biến. Vì vậy, để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, các cơ quan, đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ được giao tích cực tham gia xây dựng Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ, công nghiệp chiến lược và danh mục công nghệ chiến lược. Nghiên cứu, đề xuất xây dựng mô hình và đề án thành lập Trung tâm Nghiên cứu trọng điểm về trí tuệ nhân tạo và Trung tâm Dữ liệu khoa học công nghệ Bộ Quốc phòng để tập hợp, hình thành các nhóm nghiên cứu chuyên sâu. Xây dựng mạng lưới hợp tác trong nước và quốc tế về trí tuệ nhân tạo; các nhóm nghiên cứu về ứng dụng trí tuệ nhân tạo giữa các viện nghiên cứu, học viện, trường Quân đội; triển khai, thực hiện có hiệu quả “Chiến lược phát triển hệ thống thông tin liên lạc quân sự giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; phát triển cơ sở hạ tầng viễn thông quân sự hiện đại đáp ứng nhu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội. Đầu tư xây dựng các dự án tăng cường tiềm lực khoa học và công nghệ, trong đó, ưu tiên đầu tư một số phòng thí nghiệm theo các hướng nghiên cứu trọng điểm, phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược phục vụ nhiệm vụ quân sự, quốc phòng trong tình hình mới.

Bốn là, ưu tiên phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội. Con người là nhân tố then chốt, quyết định chất lượng, hiệu quả cuộc cách mạng về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Theo đó, các cơ quan, đơn vị trong toàn quân tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 45-NQ/TW, ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới. Nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách triển khai thực hiện Đề án chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài đối với Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050, làm cơ sở để thu hút người có tài năng vào phục vụ trong Quân đội. Các cơ quan, nhà trường tiếp tục nghiên cứu xây dựng hoàn thiện Bộ tiêu chí nhà trường Quân đội thông minh, khung năng lực số cho học viên quân sự. Đồng thời, rà soát bổ sung và triển khai các chương trình, đề án đào tạo kỹ sư quân sự, thạc sĩ và tiến sĩ chất lượng cao trong các ngành khoa học cơ bản, các ngành kỹ thuật, công nghệ phục vụ phát triển công nghệ chiến lược. Trong đó, chú trọng đào tạo theo hướng tinh, gọn, mạnh, chuyên sâu, hiện đại; tập trung đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho các tổ chức nghiên cứu mạnh, các nhóm nghiên cứu chuyên sâu, kết hợp chặt chẽ giữa nghiên cứu, ứng dụng và đào tạo phục vụ làm chủ công nghệ chiến lược và chuyển đổi số trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng. Song song với đó, các cơ quan, đơn vị viện nghiên cứu, nhà trường quan tâm hơn nữa đào tạo cơ bản, dài hạn, chuyên sâu trong nước và cử cán bộ ra ngoài nước đào tạo với các chuyên ngành phục vụ phát triển công nghiệp quốc phòng và khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật mới. Cục Quân huấn - Nhà trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị nghiên cứu mở mã ngành, xây dựng khung chương trình đào tạo trí tuệ nhân tạo với mục tiêu đào tạo cho Quân đội nguồn nhân lực chất lượng cao, vừa có kiến thức cơ bản, vừa có kiến thức chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo; có khả năng làm chủ, vận dụng sáng tạo các thành tựu tiên tiến của trí tuệ nhân tạo trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội.

Năm là, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan, đơn vị, các tổ chức, doanh nghiệp Quân đội; tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Phát huy kết quả đạt được, cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng, trực tiếp là Bộ Tư lệnh 86 chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong toàn quân rà soát, bổ sung Chương trình phát triển Chính phủ số trong Bộ Quốc phòng. Trước mắt, tập trung triển khai thực hiện hiệu quả Đề án Chuyển đổi số trong Bộ Quốc phòng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; rà soát, bổ sung, điều chỉnh phạm vi, quy mô các nhiệm vụ, dự án của Đề án bảo đảm bám sát yêu cầu thực tế, phù hợp với những chủ trương, định hướng của Chính phủ trong giai đoạn 2026 - 2030. Đề án phát triển các doanh nghiệp công nghệ số trong Bộ Quốc phòng tiên phong trong phát triển hạ tầng số, nhân lực số, dữ liệu số, công nghệ chiến lược và an toàn, an ninh mạng. Đặc biệt, tập trung nguồn lực nghiên cứu và làm chủ một số công nghệ lõi, công nghệ nền phục vụ nghiên cứu, sản xuất, phát triển hệ thống vũ khí công nghệ cao và chuyển đổi số; ứng dụng trí tuệ nhân tạo phục vụ cho nhiệm vụ quân sự, quốc phòng. Các học viện, nhà trường tập trung nghiên cứu cơ bản; các viện, trung tâm khoa học và công nghệ ưu tiên nghiên cứu công nghệ nền tảng, công nghệ lõi, làm cơ sở đẩy nhanh việc nắm bắt, chuyển giao, tạo ra các công nghệ mới. Tổng cục Công nghiệp quốc phòng, Tập đoàn Công nghiệp - viễn thông Quân đội, Viện Khoa học và Công nghệ quân sự cùng các trung tâm, viện nghiên cứu trong Quân đội tập trung nghiên cứu các giải pháp chế áp, vô hiệu hóa, hạn chế uy lực, giảm tính năng đối với một số chủng loại vũ khí, trang bị công nghệ cao, đặc biệt là vũ khí sát thương tự động; phát triển chíp bán dẫn, các sản phẩm bảo mật, an toàn thông tin, công nghệ mũi nhọn để nâng cao năng lực thiết kế, chế tạo, sản xuất vật tư kỹ thuật; từng bước làm chủ công nghệ chế tạo, cải tiến, hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật; khai thác làm chủ và bảo đảm kỹ thuật.

Cùng với đó, tiếp tục triển khai mạnh mẽ, đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm hợp tác quốc tế về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhất là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, công nghệ sinh học, công nghệ phục vụ khắc phục hậu quả chiến tranh do bom, mìn tồn lưu, chất độc hóa học/dioxin, công nghệ lượng tử và các công nghệ chiến lược khác. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến khích các chuyên gia, nhà khoa học Việt Nam ở nước ngoài; các chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài ở Việt Nam tham gia hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số lĩnh vực quân sự, quốc phòng.

Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong Quân đội là bộ phận quan trọng của phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; động lực quan trọng để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Do vậy, toàn quân đề cao trách nhiệm, quyết tâm hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 57-NQ/TW, tạo nền tảng đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng.

Thượng tướng, TS. LÊ HUY VỊNH, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng

Ý kiến bạn đọc (0)

Bài viết "Thực hành tiết kiệm" của Tổng Bí thư Tô Lâm
Đặc biệt, từ cuối năm 2024 đến nay, thực hiện các kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã lãnh đạo, chỉ đạo cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc ở cấp Trung ương và địa phương; qua đó tinh giảm đầu mối, tiết kiệm chi phí, tạo điều kiện để thực hiện ngay chủ trương miễn giảm học phí cho học sinh.