Ngày 02/9/1965, Sư đoàn 3 (Đoàn Sao Vàng) - một trong những sư đoàn chủ lực đầu tiên của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam được thành lập trên chiến trường Khu 5¹. Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Đoàn Sao Vàng luôn tuyệt đối trung thành, không ngại gian khổ, hy sinh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Chỉ trong thời gian ngắn sau khi thành lập, Sư đoàn đã ra quân đánh thắng trận đầu ở thung lũng Thuận Ninh, góp phần tô thắm truyền thống “Đã ra quân là chiến thắng” của Quân đội ta. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, tên tuổi Sư đoàn gắn liền với nhiều trận đánh nổi tiếng, chiến công oanh liệt trên địa bàn Bình Định và Quảng Ngãi. Đặc biệt, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, Sư đoàn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đánh cắt Đường 19, tạo thế để các đơn vị bạn giải phóng Tây Nguyên; là cú đấm thép đập tan tuyến phòng thủ Phan Rang; tiến công “thần tốc, táo bạo” giải phóng Bà Rịa - Vũng Tàu, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, Sư đoàn là lực lượng nòng cốt cùng với quân và dân Lạng Sơn, Hà Tuyên kiên cường bám trụ, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc.

Thủ trưởng Sư đoàn kiểm tra, động viên cán bộ, chiến sĩ trong diễn tập vòng tổng hợp năm 2024.

Là sư đoàn chủ lực của Quân khu 1, thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và các nhiệm vụ khác, những năm qua, Sư đoàn đã có nhiều giải pháp khoa học, phù hợp, phát huy truyền thống “Trung dũng, kiên cường, bám đất, bám dân, tự lực, tự cường, đoàn kết, chiến thắng” trong điều kiện mới và đạt những kết quả tích cực, toàn diện trên các mặt công tác. Tổ chức biên chế được điều chỉnh “tinh, gọn, mạnh”, chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu được nâng lên; công tác xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật được duy trì nghiêm túc, hiệu quả; công tác hậu cần, kỹ thuật có nhiều đổi mới, đáp ứng đầy đủ, kịp thời cho các nhiệm vụ. Đặc biệt, Sư đoàn đã phối hợp với cấp ủy, chính quyền các địa phương tỉnh Bắc Ninh, Lạng Sơn thực hiện tốt công tác dân vận, giúp Nhân dân phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, xây dựng nông thôn mới, khắc phục hậu quả thiên tai,… góp phần lan tỏa sâu sắc hình ảnh “Người chiến sĩ Sao Vàng” trong lòng Nhân dân².

Với những thành tích đã đạt được, Sư đoàn được Đảng, Nhà nước, Quân đội trao tặng nhiều phần thưởng cao quý³. Từ kết quả thực hiện nhiệm vụ, Sư đoàn rút ra một số kinh nghiệm, đồng thời cũng là những giải pháp tiếp tục được thực hiện trong thời gian tới.

Một là, xây dựng Sư đoàn vững mạnh về chính trị - nhân tố quyết định thắng lợi mọi nhiệm vụ. Để thực hiện tốt giải pháp này, Đảng ủy, chỉ huy Sư đoàn lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm Chỉ thị số 2423-CT/QUTW, ngày 09/11/2023 của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục chính trị trong giai đoạn mới, chủ động đổi mới toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm chương trình, nội dung giáo dục chính trị, đa dạng hình thức tuyên truyền, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục chính trị cơ bản với giáo dục truyền thống và nhiệm vụ; giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc về đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; truyền thống, nhiệm vụ của Quân đội, Quân khu và Sư đoàn; đối tác, đối tượng và âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch,... từ đó, xác định động cơ, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, thấy vinh dự, tự hào khi được là người chiến sĩ Đoàn Sao Vàng anh hùng.

Hiện nay, trước sự phát triển của khoa học công nghệ, Sư đoàn chỉ đạo các đơn vị tích cực ứng dụng công nghệ mới, các phần mềm thông minh trong giáo dục chính trị, để nâng cao hiệu quả; đồng thời, phát huy vai trò Ban chỉ đạo 35, lực lượng 47, các trang, nhóm thông tin nội bộ trong tuyên truyền, giáo dục, lan tỏa gương người tốt, việc tốt và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Cùng với đó, Sư đoàn thường xuyên chú trọng xây dựng, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là chi bộ ở đơn vị cơ sở; gắn xây dựng cấp ủy với đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp đảm bảo chất lượng, đủ sức hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, vừa qua Sư đoàn đã lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công đại hội đảng các cấp, thiết thực nâng cao hơn nữa năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của toàn Đảng bộ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hai là, đột phá đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu - yếu tố trực tiếp quyết định chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của Sư đoàn. Theo đó, Sư đoàn chủ động rà soát, triển khai thực hiện theo đúng biểu tổ chức, biên chế mới; trong đó, ưu tiên quân số, vũ khí, trang bị kỹ thuật mới cho các trung đoàn bộ binh và các đơn vị binh chủng chiến đấu, làm cơ sở nâng cao chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu. Trên cơ sở các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của trên⁴, Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tập trung đột phá vào công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. Trước hết, chỉ đạo làm tốt công tác chuẩn bị về con người, vũ khí trang bị, cơ sở vật chất phục vụ cho huấn luyện; chú trọng tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ trung đội, đại đội, cán bộ mới ra trường.

Trong thực hành huấn luyện, bám sát phương châm, quan điểm, nguyên tắc, mối kết hợp; coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát đối tượng chiến đấu. Với đội ngũ cán bộ: tập trung huấn luyện nguyên tắc chiến thuật, công tác tham mưu tác chiến, phương pháp tổ chức, điều hành huấn luyện, diễn tập các cấp. Với phân đội: huấn luyện cho bộ đội sử dụng thành thạo vũ khí, trang bị hiện có; nắm chắc kỹ thuật, chiến thuật chuyên ngành và tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng; kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện cơ động, huấn luyện đêm với hành quân đường dài, mang vác nặng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, cường độ cao. Bên cạnh đó, Sư đoàn tích cực ứng dụng khoa học công nghệ vào trong huấn luyện, diễn tập; tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh, rút kinh nghiệm huấn luyện với các cơ quan, đơn vị, v.v. Năm 2024 và 06 tháng đầu năm 2025, kết quả kiểm tra huấn luyện: 100% đạt yêu cầu, trong đó có trên 75% khá, giỏi; diễn tập các cấp bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Cùng với nhiệm vụ huấn luyện, Sư đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chủ động điều chỉnh, bổ sung các phương án, kế hoạch sẵn sàng chiến đấu sát với đặc điểm nhiệm vụ và điều kiện tác chiến mới; tập trung nâng cao khả năng phòng, chống địch tập kích đường không, tiến công mạng và tác chiến điện tử, khắc phục thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Để nâng cao chất lượng, các cơ quan, đơn vị tổ chức luyện tập thuần thục các phương án sẵn sàng chiến đấu; duy trì nghiêm chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, nhất là trong ngày nghỉ, giờ nghỉ, sự kiện chính trị trọng đại của đất nước, Quân đội, sẵn sàng cơ động, xử lý có hiệu quả các tình huống.

Cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 3 giúp nhân dân khắc phục hậu quả cơn bão số 3.

Ba là, tập trung nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật. Quá trình thực hiện, Sư đoàn quán triệt đầy đủ các chỉ thị, quy định của cấp trên về xây dựng chính quy, quản lý kỷ luật đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ. Tập trung mọi nguồn lực xây dựng, củng cố doanh trại, tạo cảnh quan môi trường “sáng - xanh - sạch - đẹp”; đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự và chuyển đổi số, xây dựng chính phủ điện tử trong Quân đội. Bên cạnh đó, Sư đoàn kịp thời thông báo tình hình chấp hành kỷ luật của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân và thực trạng các tệ nạn xã hội trên địa bàn đóng quân để rút kinh nghiệm trong việc quản lý kỷ luật. Đồng thời, quản lý chặt chẽ quân số trong ngày nghỉ, giờ nghỉ, thực hiện nghiêm quy định về sử dụng điện thoại di động, tham gia mạng xã hội; phối hợp chặt chẽ với gia đình và chính quyền địa phương trong nắm, định hướng, giải quyết tư tưởng quân nhân, đặc biệt là những quân nhân cá biệt, quân nhân có hoàn cảnh khó khăn, không để bị động, bất ngờ. Ngoài ra, các đơn vị còn duy trì hiệu quả hoạt động mô hình: “Nhóm Zalo - Đồng hành cùng chiến sĩ”, “Tổ 3 người cùng tiến”, “Bồi dưỡng kỹ năng sống cho đoàn viên thanh niên”, “Tháng cao điểm chấp hành pháp luật, kỷ luật và đảm bảo an toàn”, v.v. Từ năm 2023 đến nay, Đơn vị không có vụ việc nghiêm trọng, vi phạm kỷ luật thông thường dưới 0,2%, bảo đảm an toàn tuyệt đối về mọi mặt.

Bốn là, bảo đảm đầy đủ, kịp thời hậu cần - kỹ thuật cho các nhiệm vụ. Là đơn vị đủ quân, cùng lúc thực hiện nhiều nhiệm vụ, nhu cầu bảo đảm hậu cần, kỹ thuật lớn, Sư đoàn chỉ đạo cơ quan hậu cần - kỹ thuật tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc; đẩy mạnh phân cấp trong bảo đảm. Trong bảo đảm hậu cần, các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh tăng gia sản xuất, thực hành giữ tốt, dùng bền, tránh lãng phí; thực hiện hiệu quả Phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy” gắn với nhiệm vụ chính trị và hoạt động thực tiễn của bộ đội. Đến nay, có 03/03 trung đoàn đạt tiêu chuẩn Đơn vị tăng gia giỏi; tự túc 100% rau xanh và thịt lợn, 60% cá tươi, 40% trứng các loại. Thường xuyên làm tốt việc khám, điều trị và chăm sóc sức khỏe bộ đội, quân số khỏe luôn đạt trên 99%. Trong bảo đảm kỹ thuật, Sư đoàn duy trì nền nếp các chế độ đăng ký, quản lý, sử dụng, bảo dưỡng vũ khí, trang bị kỹ thuật, bảo đảm đủ về số lượng, tốt về chất lượng cho các nhiệm vụ, đặc biệt là nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, diễn tập, kiểm tra bắn đạn thật. Thực hiện tốt Cuộc vận động Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông. Vừa qua, Sư đoàn đã làm tốt công tác bảo đảm hậu cần - kỹ thuật cho lực lượng thực hiện nhiệm vụ diễu binh, diễu hành tại Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ và 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Truyền thống 60 năm anh hùng và những thành tích của Sư đoàn 3 đã đạt được trong thời gian qua là điểm tựa tinh thần, động lực to lớn để cán bộ, chiến sĩ Đoàn Sao Vàng vững vàng vượt qua mọi khó khăn, nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại tá NGUYỄN ANH TUẤN, Sư đoàn trưởng
_____________________       

1 - Tại khu rừng Bà Bơi, xã Ân Nghĩa, huyện Hoài Ân, tỉnh Bình Định.

2 - Hằng năm, tổ chức hơn 10 lượt hành quân dã ngoại kết hợp làm công tác dân vận với trên 1.600 cán bộ, chiến sĩ; quyên góp hơn 1,25 tỉ đồng vào Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa”; trong 05 năm, đã xây mới, sửa chữa 25 căn nhà chính sách trị giá trên 1,6 tỉ đồng; năm 2024, huy động hơn 5.000 cán bộ, chiến sĩ tham gia khắc phục hậu quả cơn bão Yagi, v.v.

3 - Sư đoàn cùng 19 tập thể, 17 cá nhân được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; năm 2025, được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì, v.v.

4 - Nghị quyết số 1659-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương; Nghị quyết số 19-NQ/ĐU, ngày 16/3/2023 của Đảng ủy Quân khu 1; Nghị quyết số 845-NQ/ĐU, ngày 19/3/2023 của Đảng ủy Sư đoàn về nâng cao chất lượng công tác huấn luyện giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo.