Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu quản lý, bảo vệ tuyến biên giới dài hơn 265 km tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Khu vực biên giới của Tỉnh có nhiều xã thuộc địa bàn vùng sâu, vùng xa, địa hình hiểm trở, dân cư sống rải rác, phần lớn là đồng bào các dân tộc thiểu số ít người, đời sống của Nhân dân còn nhiều khó khăn.

Những năm gần đây, tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn Tỉnh cơ bản ổn định. Tuy nhiên, hoạt động của các loại tội phạm vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, nhất là tội phạm về ma túy, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, buôn bán người, tội phạm xuyên biên giới; xuất nhập cảnh trái phép, v.v. Trước tình hình đó, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân Tỉnh và phát huy vai trò nòng cốt, chuyên trách triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý, bảo vệ biên giới và đấu tranh phòng, chống tội phạm, quyết tâm giữ vững an ninh biên giới quốc gia.

Tuần tra, bảo vệ mốc giới quốc gia.

Trước hết, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tăng cường tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định ở khu vực biên giới, tích cực tham gia tố giác tội phạm, xây dựng nền tảng, chỗ dựa vững chắc cho hoạt động phòng, chống tội phạm và bảo đảm an toàn biên giới quốc gia. Quán triệt sâu sắc các chỉ thị, hướng dẫn của cấp trên, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tham mưu với Ủy ban nhân dân Tỉnh ban hành Kế hoạch số 1110/KH-UBND, ngày 07/4/2022 về thực hiện Đề án “Tổ chức tập huấn chuyên sâu; tuyên truyền, phổ biến Luật Biên phòng Việt Nam và các văn bản quy định chi tiết, giai đoạn 2021 - 2025”; đồng thời, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, các cấp, ngành, đoàn thể, tổ chức tuyên truyền, triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức, phương pháp sáng tạo, hiệu quả, góp phần nâng cao hiểu biết, trách nhiệm của quần chúng nhân dân trong việc chấp hành pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tội phạm; không vi phạm pháp luật, bao che, tiếp tay cho tội phạm, v.v. Về nội dung tuyên truyền, tập trung vào những vấn đề cơ bản, cốt lõi của Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia; Luật Biên giới quốc gia; Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Phòng, chống tội phạm ma tuý; Luật Xuất nhập cảnh; Nghị định số 96/2020/NĐ-CP, ngày 24/8/2020 của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia; phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại hình tội phạm, v.v. Về phương pháp, cùng với đẩy mạnh tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng¹, mạng xã hội, chú trọng phát huy hiệu quả của các tổ, đội tuyên truyền vận động, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, thông qua tuyên truyền tập trung, nói chuyện chuyên đề, phát tờ rơi,... để đồng bào hiểu đúng, đầy đủ, chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, pháp luật Nhà nước². Cùng với đó, phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, xã biên giới, đảng viên đồn Biên phòng sinh hoạt tại chi bộ thôn, bản và phụ trách các hộ gia đình ở khu vực biên giới³ trong nắm tình hình, tham mưu, củng cố hệ thống chính trị cơ sở, vận động nhân dân tham gia phòng, chống tội phạm, phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo. Bằng những giải pháp hiệu quả đó, nhận thức, ý thức của Nhân dân khu vực biên giới được nâng lên rõ rệt; toàn Tỉnh có 18.434 hộ gia đình ở 211 bản trên địa bàn các xã biên giới ký cam kết tham gia quản lý đường biên, cột mốc, đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự địa bàn; quần chúng Nhân dân trở thành “tai, mắt”, tích cực hợp tác, hỗ trợ Bộ đội Biên phòng đấu tranh với các loại tội phạm, bảo đảm an toàn khu vực biên giới⁴.

Những năm gần đây, hoạt động của các đối tượng tội phạm có chiều hướng gia tăng, thủ đoạn tinh vi và có tính tổ chức cao. Để hoàn thành nhiệm vụ, Bộ đội Biên phòng Tỉnh chỉ đạo lực lượng nghiệp vụ chủ động nắm tình hình từ sớm, từ xa, kịp thời đấu tranh triệt xóa các đường dây, ổ nhóm phạm tội. Trong đó, chú trọng nâng cao chất lượng công tác nắm, dự báo sát, đúng tình hình tội phạm từ xa, toàn diện, có chiều sâu về âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng để đề xuất chủ trương, biện pháp đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả ngay từ biên giới, làm trong sạch địa bàn, không để bị động, bất ngờ. Để đạt hiệu quả cao, Bộ đội Biên phòng Tỉnh chú trọng thực hiện công tác xây dựng mạng lưới mật, mạng lưới cơ sở, nắm tình hình; nâng cao chất lượng công tác điều tra cơ bản, quản lý nghiệp vụ, rà soát, nắm chắc, lập hồ sơ quản lý chặt chẽ các đối tượng trong diện tình nghi, theo dõi. Đồng thời, tăng cường phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các lực lượng chức năng, nòng cốt là lực lượng Công an, Quân sự trong thực thi nhiệm vụ, nhất là trao đổi thông tin, điều tra, xác minh đối tượng; lập các chuyên án, mở các đợt hoạt động cao điểm, tạo sức mạnh tổng hợp trong đấu tranh phòng, chống tội phạm. Trên cơ sở những quy chế phối hợp đã ký kết, các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh công tác phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương và các lực lượng triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa tội phạm; nâng cao hiệu quả công tác nắm tình hình, quản lý địa bàn; giám sát chặt chẽ các tổ chức, cá nhân có dấu hiệu hoạt động vi phạm pháp luật. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác phối hợp với các lực lượng bảo vệ biên giới Trung Quốc (Bộ đội Biên phòng khu vực Mông Tự/Quân Giải phóng nhân dân Trung Quốc; Tổng trạm kiểm tra Biên phòng xuất, nhập cảnh tỉnh Vân Nam/Cục Quản lý di dân quốc gia Trung Quốc), duy trì nền nếp chế độ hội đàm nghiệp vụ định kỳ, tuần tra liên hợp chấp pháp, tuần tra song phương, trao đổi thông tin, tình hình liên quan đến các loại tội phạm, nhất là các ổ nhóm tội phạm xuyên biên giới. Từ năm 2021 đến nay, Bộ đội Biên phòng Tỉnh đã xác lập và phối hợp triệt phá thành công 12 chuyên án với các đường dây tội phạm về ma túy, mua bán người, buôn lậu, tổ chức cho người khác xuất nhập khẩu trái phép; bắt giữ 32 đối tượng, thu giữ 20 bánh heroin, 174.386 viên ma túy tổng hợp, hơn 10 kg thuốc phiện...; lập hồ sơ, kiến nghị khởi tố hàng chục vụ án về các loại tội phạm khác.

Phối hợp tuần tra với Chi đội Quản lý biên giới nước bạn.

Hiện nay, thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, đặc biệt là việc không tổ chức công an cấp huyện, đưa công an chính quy về cấp xã; Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân tổ chức theo hệ thống 3 cấp,... Bộ đội Biên phòng Tỉnh chú trọng rà soát, bổ sung, hoàn thiện các quy chế, kế hoạch phối hợp trong tình hình mới; duy trì nền nếp chế độ trao đổi thông tin, thông báo tình hình, định kỳ tổ chức giao ban, sơ kết rút kinh nghiệm; phân cấp rõ phạm vi, trách nhiệm trong phối hợp hoạt động cho các đơn vị thuộc quyền. Đồng thời, tăng cường phối hợp với các lực lượng tổ chức kiểm soát xuất nhập cảnh, tuần tra quản lý đường biên, cột mốc⁵; thiết lập và duy trì đường dây nóng 24/24 để liên lạc, hiệp đồng, phối hợp xử lý nhanh, hiệu quả các tình huống đột xuất xảy ra bảo đảm an ninh trật tự vùng biên.

Xuất phát từ tính chất phức tạp, nguy hiểm của nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm, Bộ đội Biên phòng Tỉnh luôn chú trọng xây dựng lực lượng phòng, chống ma túy và tội phạm đủ về số lượng, chất lượng ngày càng cao. Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/ĐU, ngày 09/10/2018 của Đảng ủy Bộ đội Biên phòng Tỉnh về lãnh đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống ma túy và tội phạm; xây dựng lực lượng chuyên trách phòng, chống ma túy và tội phạm vững mạnh toàn diện trong tình hình mới, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tập trung làm tốt công tác tuyển chọn, gắn với bố trí, sử dụng “đúng người, đúng công việc”, nhằm phát huy khả năng, sở trường của từng cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ. Duy trì nghiêm túc nền nếp công tác huấn luyện, tập huấn chuyên môn, luyện tập các phương án sẵn sàng chiến đấu. Kết hợp chặt chẽ giữa huấn luyện với truyền thụ kinh nghiệm xây dựng chuyên án, kế hoạch và kỹ năng đấu tranh với từng loại đối tượng; nhất là kỹ năng nắm, phân tích, tổng hợp, xử lý thông tin; đánh giá đặc điểm, phương thức, thủ đoạn hoạt động, tính chất, quy mô tổ chức của từng loại tội phạm; dự báo chính xác tình hình, tham mưu kịp thời các biện pháp, đối sách phòng ngừa, ngăn chặn và mở các chuyên án, kế hoạch nghiệp vụ. Đặc biệt, Bộ đội Biên phòng Tỉnh tăng cường phối hợp với Công an Tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân trong bồi dưỡng thực hiện các thủ tục tố tụng để nâng cao trình độ nghiệp vụ, tính chuyên nghiệp trong thực thi pháp luật cho cán bộ, tránh xảy ra oan sai, khiếu kiện; bảo đảm đúng quy trình, quy định, tuân thủ nguyên tắc “thượng tôn pháp luật”, xử lý đúng người, đúng tội. Đẩy mạnh công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ bản lĩnh vững vàng, tinh thần dũng cảm, ý chí quyết tâm cao, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, hiểm nguy, thậm chí chấp nhận hy sinh, mất mát; không bị lôi kéo, sa ngã trước cám dỗ, mua chuộc và tác động tiêu cực ngoài xã hội. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ Bộ đội Biên phòng Tỉnh luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, trách nhiệm cao, tinh thông nghiệp vụ, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là lực lượng chính trị tin cậy của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân.

Phát huy kinh nghiệm, kết quả đạt được, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu tiếp tục nêu cao cảnh giác, chủ động bám địa bàn, bám dân, bám cơ sở, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, cuộc sống bình yên của Nhân dân nơi phên giậu Tổ quốc.

Đại tá TRẦN NGUYÊN KỶ, Phó Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Tỉnh
____________________        

1 - Từ năm 2023 đến nay, đã xây dựng trên 50 chuyên mục “Vì chủ quyền an ninh biên giới” và trên 300 tin, bài, ảnh, phóng sự ảnh đăng trên các báo, đài Trung ương và địa phương; duy trì hiệu quả 10 cụm loa truyền thanh xã biên giới.

2 - Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổ chức được  673 buổi/41.969 lượt người nghe.

3 - Có 04 đồng chí tham gia cấp ủy cấp huyện, 22 cán bộ tăng cường tham gia phát triển kinh tế - xã hội, trong đó 20 đồng chí tham gia cấp ủy cấp xã biên giới; 109 đảng viên tham gia sinh hoạt tại 109 chi bộ bản, 280 đảng viên phụ trách 1.469 hộ gia đình ở khu vực biên giới.

4 - Giai đoạn 2019 - 2024, tiếp nhận, xử lý 1.289 tin, trong đó có 462 tin có giá trị.

5 - Từ năm 2019 đến nay, tổ chức trên 3.608 lần với 20.546 lượt cán bộ chiến sĩ và 9.592 lượt dân quân tự vệ tham gia tuần tra, kiểm soát đường biên, cột mốc.