Bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, phấn đấu thực hiện mục tiêu “vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội”⁽¹⁾.

Theo đó, việc “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng thật sự là đạo đức, là văn minh”⁽²⁾, ngang tầm với nhiệm vụ lãnh đạo, cầm quyền trong kỷ nguyên mới là đòi hỏi cấp thiết, mà điều quan trọng là trên cơ sở kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, đặc biệt là kiên định và thực hiện thắng lợi mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; hiện thực hóa tầm nhìn đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao vì một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Muốn vậy, phải nhận thức đúng những vấn đề đặt ra và thực hiện tốt các giải pháp, tiếp tục nghiên cứu để không ngừng bổ sung, phát triển, hoàn thiện hệ thống lý luận về xây dựng Đảng.

Những vấn đề cơ bản đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu, phát triển, hoàn thiện lý luận về xây dựng Đảng trong kỷ nguyên mới

Về bản chất của Đảng: Tiếp tục nghiên cứu làm rõ hơn phát triển mới trong diễn đạt về Đảng và bản chất của Đảng: “Đảng là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam”; vấn đề xây dựng Đảng gắn với xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh... cần đi sâu nghiên cứu, luận giải một cách thuyết phục, hệ thống, sâu sắc cơ sở lý luận, thực tiễn và nội dung, yêu cầu của vấn đề này.

Về nền tảng tư tưởng của Đảng: Tiếp tục nghiên cứu về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đầy đủ, sâu sắc hơn và cần gắn kết chặt chẽ với những vấn đề thực tiễn đặt ra trong kỷ nguyên mới. Tiếp tục nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, hoàn thiện hệ thống lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nghiên cứu, cung cấp luận cứ khoa học làm cơ sở cho việc hoạch định đường lối, quan điểm của Đảng và lý luận để giải quyết một số vấn đề thực tiễn đặt ra trong kỷ nguyên mới. Mở rộng nghiên cứu những trào lưu tư tưởng, học thuyết mới, lý thuyết mới, qua đó khẳng định sự đúng đắn về nền tảng tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ảnh minh họa: VGP

Về Đảng lãnh đạo, cầm quyền: Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, tập trung nghiên cứu làm rõ khái niệm, nội dung, mô hình, phương thức cầm quyền; về phát huy dân chủ trong điều kiện một đảng cầm quyền và cần cụ thể hóa rõ thêm về mối quan hệ “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.

Về các nguyên tắc tổ chức, hoạt động của Đảng: Nghiên cứu làm rõ về lý luận các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng trong điều kiện mới. Làm rõ thêm một số nội dung của nguyên tắc tập trung dân chủ như cơ chế trách nhiệm, mối quan hệ giữa thẩm quyền, trách nhiệm của tập thể và cá nhân trong chế độ “tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách”. Nghiên cứu hoàn thiện thêm nội dung cụ thể của nguyên tắc: Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ: Nghiên cứu nội dung, phương thức xây dựng Đảng về chính trị. Tiếp tục nghiên cứu mang tính chuyên biệt nội dung, phương thức xây dựng Đảng về tư tưởng, qua đó tránh lẫn lộn giữa xây dựng Đảng về tư tưởng và công tác tư tưởng, dẫn đến lúng túng trong nhận thức, nghiên cứu, chỉ đạo thực tiễn. Nghiên cứu làm rõ nội dung, phương thức xây dựng Đảng về đạo đức. Thể chế hóa, cụ thể hóa chủ trương của Đảng về một số nội dung trong công tác cán bộ để thống nhất giữa pháp luật của Nhà nước với quy định của Đảng. Nghiên cứu làm rõ hơn lý luận vấn đề phát triển đảng viên là doanh nhân, lý luận về xây dựng tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong kỷ nguyên mới.

Về phương thức cầm quyền của Đảng: Tiếp tục nghiên cứu làm rõ nội dung và phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng trong điều kiện một đảng cầm quyền nói chung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và từng tổ chức trong hệ thống chính trị nói riêng.

Về chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân khi đảng cộng sản cầm quyền: Nghiên cứu, luận giải những dạng thức và xu hướng phát triển của chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân trong điều kiện mới.

Những giải pháp nhằm phát triển, hoàn thiện lý luận về Đảng và xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong kỷ nguyên mới

Một là, tổ chức tốt lực lượng nghiên cứu lý luận về xây dựng Đảng: Để phát triển, hoàn thiện lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong kỷ nguyên mới, vấn đề hàng đầu đặt ra là phải tổ chức lực lượng nghiên cứu. Theo đó, cần chủ động tổ chức, phối hợp chặt chẽ các cơ quan nghiên cứu như Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam... và các nhà khoa học, chuyên gia về xây dựng Đảng thực hiện những chương trình, đề tài nghiên cứu các vấn đề về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nhằm không ngừng hoàn thiện lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng đáp ứng yêu cầu “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng thật sự là đạo đức, là văn minh” trong kỷ nguyên mới.

Hai là, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận: Đẩy mạnh nghiên cứu lý luận Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là tư tưởng, quan điểm của V.I. Lênin về xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp vô sản; những nguyên tắc về xây dựng Đảng kiểu mới trong điều kiện cầm quyền. Chú trọng nghiên cứu những vấn đề đặc thù về xây dựng Đảng của giai cấp công nhân Việt Nam trong tư tưởng Hồ Chí Minh, nhất là bản chất của Đảng, nội dung, tính chất, đặc điểm của “Đảng ta là đạo đức, là văn minh”; xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức, cán bộ, văn hóa...  

Ba là, tăng cường công tác tổng kết thực tiễn: Thực tiễn là căn cứ để xem xét, giải quyết mọi vấn đề nảy sinh và là cơ sở khách quan để Đảng đề ra chủ trương xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đồng thời, thực tiễn cũng là cơ sở duy nhất để kiểm nghiệm, bổ sung và phát triển, hoàn thiện đường lối xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đặc biệt, thực tiễn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng rất phong phú, sinh động và biến đổi không ngừng, mà lý luận có được chính là từ tổng kết thực tiễn. Vì thế, thông qua tăng cường công tác tổng kết thực tiễn để phát triển và hoàn thiện lý luận về xây dựng Đảng, đáp ứng yêu cầu trong kỷ nguyên mới. 

Bốn là, dựa vào nhân dân để không ngừng phát triển, hoàn thiện lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng: Trên cơ sở khẳng định “dân là gốc”, là chủ thể của công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng, cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền, vận động nhân dân; phát huy vai trò, sự tham gia của nhân dân trong xây dựng, ban hành các chủ trương, biện pháp về xây dựng Đảng. Tổ chức có hiệu quả, thực chất việc nhân dân tham gia giám sát, đánh giá hiệu quả hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị; phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Năm là, chú trọng trao đổi, học tập kinh nghiệm về xây dựng Đảng với các đảng của các nước xã hội chủ nghĩa: Để ngày càng hoàn thiện lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong kỷ nguyên mới, đòi hỏi phải chú trọng trao đổi, học tập kinh nghiệm về xây dựng Đảng của các đảng các nước xã hội chủ nghĩa. Theo đó, cần chủ động xây dựng, triển khai hiệu quả những chương trình, kế hoạch hợp tác nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm với các đảng của các nước xã hội chủ nghĩa như Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Đảng Cộng sản Cuba... Qua đó, tham khảo, kế thừa những thành công của đảng bạn, vận dụng sáng tạo vào xây dựng, chỉnh đốn Đảng ta và kịp thời phòng tránh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm. Trong quá trình đó, cần học tập có chọn lọc, tránh dập khuôn, máy móc, giáo điều.

Nghiên cứu, phát triển và ngày càng hoàn thiện lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ mang tính cơ bản, lâu dài, có tính cấp bách. Trước yêu cầu thực hiện sứ mệnh lãnh đạo, cầm quyền phát triển đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đòi hỏi phải “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, tự đổi mới để Đảng thật sự là đạo đức, là văn minh”, trong đó, vấn đề trước tiên là phải trên cơ sở kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng, không ngừng hoàn thiện lý luận về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Trung tướng, PGS, TS. ĐẶNG SỸ LỘC, Giám đốc Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng
__________________

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam, Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, năm 2025, tr.5.

(2) Đảng Cộng sản Việt Nam, Dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Sđd, tr.55.

Nguồn: qdnd.vn