60 năm qua, lực lượng Không quân nhân dân Việt Nam đã không ngừng phát triển, trưởng thành, hoàn thành tốt nhiệm vụ là một trong những lực lượng chủ yếu bảo vệ bầu trời, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. Hiện nay, Quân chủng Phòng không – Không quân đang đẩy mạnh xây dựng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Lễ kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống bộ đội Không quân

Ngay sau khi thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, Đảng và Bác Hồ chủ trương nhanh chóng xây dựng Quân đội từng bước tiến lên chính quy, hiện đại, có đủ các thành phần lực lượng quân chủng, binh chủng. Thực hiện chủ trương đó, ngày 09-3-1949, Bộ Quốc phòng - Tổng Tư lệnh quyết định thành lập Ban Nghiên cứu Không quân thuộc Bộ Tổng Tham mưu, có nhiệm vụ: xây dựng cơ sở, nghiên cứu hoạt động của Không quân Pháp, đề xuất biện pháp đối phó; đồng thời, chuẩn bị cơ sở vật chất, tài liệu để huấn luyện cán bộ,... sẵn sàng đón thời cơ thành lập lực lượng Không quân.

Năm 1954, sau Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, Hiệp định Giơ-ne-vơ về Việt Nam được ký kết, miền Bắc tiến lên xây dựng CNXH, miền Nam tiếp tục thực hiện cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân. Theo đó, cùng với việc triển khai thực hiện các kế hoạch, nhiệm vụ phát triển lực lượng cách mạng, ngày 03-3-1955, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam ký quyết định thành lập “Ban Nghiên cứu sân bay” với nhiệm vụ tiếp quản, chỉ huy và quản lý các sân bay hiện có; đồng thời, giúp Bộ Quốc phòng nghiên cứu tổ chức, xây dựng lực lượng Không quân. Từ đó, ngày 03-3 hằng năm trở thành Ngày truyền thống của Không quân nhân dân Việt Nam.

Trong cuộc chiến đấu chống chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ ở miền Bắc, lực lượng Không quân đã thực hiện phương châm “Lấy ít đánh nhiều, lấy chất lượng cao thắng số lượng đông”, “Tiêu diệt địch bảo vệ mục tiêu, giữ gìn và phát triển lực lượng ta”, quyết tâm mở “Mặt trận trên không” thắng lợi. Ngày 03 và 04-4-1965, trận đầu ra quân, lực lượng Không quân tổ chức hai biên đội cùng các lực lượng khác bảo vệ cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa). Các đơn vị tham gia đã hiệp đồng chặt chẽ, linh hoạt từ Sở chỉ huy Quân chủng (chỉ huy, dẫn đường) đến từng phi công; giữa biên đội tiến công và biên đội nghi binh. Các phi công trong hai biên đội đã mưu trí, dũng cảm, chiến đấu ngoan cường, bắn rơi 04 máy bay Mỹ (02 chiếc F-8U, 02 chiếc F-105). Chiến công của Bộ đội Không quân trên bầu trời Thanh Hóa đã làm nức lòng chiến sĩ và đồng bào cả nước, được Bác Hồ và Trung ương Đảng khen ngợi. Chiến công đó mở đầu trang sử truyền thống của Không quân nhân dân Việt Nam. Phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu, đã ra quân là đánh thắng, Bộ đội Không quân đã vượt mọi khó khăn, gian khổ, tích cực học tập, huấn luyện nâng cao trình độ làm chủ vũ khí, khí tài, nắm chắc âm mưu, thủ đoạn thâm độc, xảo quyệt của kẻ thù, không ngừng phát triển, trưởng thành. Với ý chí: “Đã xuất kích là mang chiến thắng trở về”, trong suốt giai đoạn chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ở miền Bắc, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Không quân đã phát huy tinh thần dũng cảm, kiên cường, mưu trí, sáng tạo nhiều cách đánh độc đáo, thông minh, góp phần làm phong phú kho tàng nghệ thuật quân sự Việt Nam. Bộ đội Không quân đã đánh thắng địch cả trên trời và trên biển, cả ban ngày và ban đêm, thậm chí tiến công sâu vào hậu cứ địch. Trong chiến đấu gian khổ, ác liệt, chủ nghĩa anh hùng cách mạng của Bộ đội Không quân càng được phát huy cao độ, làm ngời sáng phẩm chất cao quý của “Bộ đội Cụ Hồ” trên mặt trận đối không, bảo vệ bầu trời Tổ quốc.

Trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, với tinh thần: “Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, quyết thắng”, Bộ đội Không quân đã thiết lập đường hàng không Hà Nội – Huế, Hà Nội – Đà Nẵng để chi viện chiến trường. Tính đến cuối tháng 4-1975, Bộ đội Không quân đã thực hiện hơn 160 chuyến bay, cơ động 4.300 cán bộ, chiến sĩ, vận chuyển hàng trăm tấn vũ khí, đạn dược, trong đó có khối lượng lớn cờ, biểu ngữ, truyền đơn, đáp ứng nhu cầu cấp bách của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy. Bộ đội Không quân còn chủ động lựa chọn những phi công giỏi, gấp rút huấn luyện khai thác, sử dụng máy bay A.37 thu được của địch để đánh địch, tạo yếu tố bất ngờ. Phi đội Quyết thắng được thành lập đã cất cánh từ sân bay Phan Rang tập kích bất ngờ vào sân bay Tân Sơn Nhất (chiều 28-4-1975), góp phần làm suy sụp tinh thần chiến đấu của ngụy quân, ngụy quyền Sài Gòn, thúc đẩy cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước nhanh chóng kết thúc, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Bộ đội Không quân đã bắn rơi 320 máy bay của Mỹ, gồm đủ các kiểu loại và làm hỏng nhiều chiếc khác, đánh chìm và hỏng nhiều tàu chiến Mỹ.

Cùng với đó, Bộ đội Không quân còn hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc tế. Trong những thời điểm quan trọng, đặc biệt là trong chiến tranh biên giới Tây Nam (từ năm 1977 đến năm 1989), được Bạn yêu cầu, lực lượng Không quân Việt Nam không quản ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, đã hiệp đồng với các lực lượng khác cơ động chiến đấu trên khắp các chiến trường, góp phần giúp nhân dân Cam-pu-chia thoát khỏi họa diệt chủng.

Trong thời kỳ cả nước thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Bộ đội Không quân đã chủ động khắc phục khó khăn, tự lực tự cường vươn lên làm chủ các loại vũ khí, trang bị, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, cả thường xuyên và đột xuất. Cùng với huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, Bộ đội Không quân còn tích cực tham gia các nhiệm vụ khác, như: bay chuyên cơ, bay cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả thiên tai, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, kết hợp tốt kinh tế với quốc phòng, quốc phòng với kinh tế, v.v.

Trải qua 60 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ kính yêu, mà trực tiếp là Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Bộ đội Không quân không ngừng trưởng thành và lớn mạnh, phát triển từ không đến có, từ nhỏ đến lớn, từ ít hiện đại đến hiện đại; vượt qua mọi gian khổ, hy sinh, càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của Quân đội anh hùng, Dân tộc anh hùng. Với những chiến công và thành tích xuất sắc đó, Bộ đội Không quân đã được Nhà nước tặng Huân chương Sao vàng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Trong giai đoạn mới của cách mạng, để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự tin cậy, yêu mến của Đảng, Nhà nước và nhân dân, Quân chủng Phòng không - Không quân đang đẩy mạnh xây dựng theo hướng “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở để nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu. Cùng với đó, tập trung xây dựng Quân chủng thành một khối thống nhất về ý chí và hành động, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc, nhân dân và chế độ XHCN. Các đơn vị Không quân thường xuyên thực hiện tốt công tác giáo dục bản chất, truyền thống vẻ vang của “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người chiến sĩ Phòng không - Không quân ưu tú”; xây dựng cho Bộ đội Không quân có bản lĩnh chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm chiến đấu cao, sẵn sàng nhận và hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trong mọi tình huống. Trong công tác xây dựng Đảng, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp tập trung xây dựng sự đoàn kết nhất trí cao; gắn xây dựng đảng với xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ; giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng trong mọi hoạt động.

Để đáp ứng yêu cầu sẵn sàng chiến đấu trong tình hình mới, các cơ quan, đơn vị trong Quân chủng thường xuyên nêu cao tinh thần cảnh giác, nắm chắc âm mưu, thủ đoạn của địch. Trên cơ sở đó, xây dựng, hoàn thiện phương án, quyết tâm chiến đấu, xây dựng thế trận phòng không gắn với thế trận phòng thủ trên từng khu vực, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Đồng thời, thực hiện tốt việc tham mưu cho Bộ Quốc phòng về điều chỉnh tổ chức biên chế, thế bố trí chiến lược, công tác không quân toàn quân theo yêu cầu, nhiệm vụ; đầu tư xây dựng, hiện đại hóa các công trình chiến đấu, v.v. Trong công tác huấn luyện, Quân chủng tập trung xây dựng và thực hiện kế hoạch huấn luyện sát với yêu cầu, nhiệm vụ, lấy huấn luyện bay theo nhiệm vụ và đòi hỏi của thực tiễn chiến đấu là trung tâm; tập trung huấn luyện ứng dụng chiến đấu, chiến thuật, bay biển, bay đêm, bay trong mọi điều kiện thời tiết, huấn luyện hiệp đồng tác chiến giữa các lực lượng trong Quân chủng và hiệp đồng với các lực lượng vũ trang trong khu vực phòng thủ, nhằm nâng cao trình độ phi công, đáp ứng yêu cầu tác chiến và vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Với tinh thần tự lực tự cường, Quân chủng chủ động đổi mới quy trình đào tạo phi công, kỹ sư hàng không, nhân viên kỹ thuật, giảm bớt sự phụ thuộc vào nước ngoài, tiết kiệm ngân sách cho nhà nước. Đồng thời, tích cực huấn luyện chuyển loại phi công, tổ bay, cơ động lực lượng trên các sân bay; coi trọng tổ chức bắn đạn thật, diễn tập, làm chủ các loại máy bay mới nhằm nâng cao khả năng tác chiến trong mọi tình huống.

Được trang bị nhiều vũ khí, phương tiện hiện đại, Quân chủng luôn chăm lo xây dựng tiềm lực khoa học kỹ thuật; trước hết là đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật đầu ngành, thợ lành nghề bậc cao; tích cực nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm quý báu từ thực tiễn chiến đấu trong các cuộc chiến tranh trước đây, đặc biệt là trong các chiến dịch lớn để bổ sung lý luận, phát triển nghệ thuật tác chiến phòng không - không quân. Đồng thời, tiếp tục tham mưu cho Bộ Quốc phòng, Nhà nước mua sắm, cải tiến, đổi mới trang thiết bị, sản xuất phụ tùng, linh kiện thay thế,... bảo đảm cho nhiệm vụ chiến đấu của Quân chủng. Các đơn vị của Quân chủng thực hiện tốt Cuộc vận động 50 nhằm nâng cao hiệu quả, giữ tốt, dùng bền, khai thác, sử dụng hết tính năng tác dụng của các loại vũ khí, khí tài, trang bị có trong biên chế. Trong công tác hậu cần, Quân chủng chủ trương phát huy sức mạnh tổng hợp, đảm bảo ngày càng tốt hơn cho các nhiệm vụ, nhất là nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu; không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, chính sách hậu phương quân đội, chú trọng đối tượng là đội ngũ phi công, kỹ sư, thợ lành nghề và các gia đình chính sách, v.v.

Phát huy truyền thống của Không quân nhân dân Việt Nam anh hùng, Quân chủng anh hùng, Bộ đội Không quân cùng các lực lượng trong Quân chủng đang nỗ lực phấn đấu, tập trung xây dựng Quân chủng vững mạnh về mọi mặt, sẵn sàng chiến đấu cao, để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc.

Trung tướng PHƯƠNG MINH HÒA, Tư lệnh Quân chủng