Sư đoàn 395 là đơn vị chủ lực cơ động của Quân khu 3, có nhiệm vụ chính trị trung tâm là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ). Vừa qua, Sư đoàn đã tiến hành tổng kết nhiệm vụ huấn luyện 5 năm (2006 - 2010) và đề ra phương hướng, nhiệm vụ huấn luyện giai đoạn 2011 - 2015. Qua tổng kết, kết quả bao trùm nhất là: Sư đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện. Chất lượng huấn luyện và trình độ, khả năng SSCĐ được nâng lên, đủ khả năng hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Với tinh thần nghiêm túc, lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, khuyết điểm, nguyên nhân và xác định rõ giải pháp khắc phục. Đặc biệt, Sư đoàn đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ huấn luyện. Dưới đây là một số bài học chủ yếu.

1- Nhận thức đúng tầm quan trọng của nhiệm vụ huấn luyện, có tinh thần quyết tâm huấn luyện như quyết tâm chiến đấu.

Đây là bài học quan trọng hàng đầu trong huấn luyện. Thực tế ở Sư đoàn cho thấy, đơn vị nào thấy được tầm quan trọng của nhiệm vụ huấn luyện, có quyết tâm cao trong huấn luyện thì đơn vị đó mới đạt kết quả huấn luyện tốt và ngược lại, đơn vị nào còn biểu hiện đối phó thì kết quả huấn luyện không cao, thậm chí có kết quả huấn luyện không đạt yêu cầu. Từ thực tế như vậy, lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn luôn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phải kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục cho bộ đội về tầm quan trọng của nhiệm vụ huấn luyện với tăng cường công tác kiểm tra để kịp thời uốn nắn những lệch lạc cả về nhận thức lẫn hành động của bộ đội; trong đó, kiên quyết ngăn chặn biểu hiện thiếu tập trung và khắc phục triệt để tình trạng sử dụng thời gian huấn luyện vào nhiệm vụ khác.

Để tăng tính thuyết phục trong giáo dục, Sư đoàn còn chỉ rõ cho bộ đội thấy chiến tranh nếu xảy ra sẽ hết sức căng thẳng, quyết liệt, do đối tượng tác chiến triệt để sử dụng vũ khí công nghệ cao. Là đơn vị chủ lực đảm nhiệm SSCĐ và chiến đấu trên hướng phòng thủ chủ yếu của Quân khu và của cả nước nên nhiệm vụ của Sư đoàn trong thời bình và thời chiến rất nặng nề. Do đó, phải tập trung huấn luyện với quyết tâm cao, trên cơ sở nhận thức đầy đủ ý nghĩa của phương châm “Thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu” cùng với các nhân tố khác thì Sư đoàn mới có khả năng SSCĐ và chiến đấu thắng lợi.

Bằng cách giáo dục kiên trì để nêu cao tinh thần tự giác, trách nhiệm của bộ đội kết hợp với các biện pháp khác nên trong nhiều năm qua, chẳng những trong Sư đoàn không còn biểu hiện cắt xén nội dung, thời gian huấn luyện, mà nhiệm vụ huấn luyện ngày càng được các đơn vị quán triệt nghiêm túc và tổ chức thực hiện với quyết tâm cao. Cùng với đó, trong 5 năm (2006 - 2010), Sư đoàn đã đầu tư trên 2,3 tỷ đồng và hàng chục vạn ngày công để xây dựng, nâng cấp thao trường, bãi tập. Riêng năm 2010, Sư đoàn đầu tư trên 700 triệu đồng cho công tác chuẩn bị huấn luyện; sửa chữa, làm mới gần 10.000 mô hình, học cụ và huy động hơn 45.000 ngày công để tu sửa, nâng cấp thao trường, bãi tập. Nhờ vậy, chất lượng, kết quả huấn luyện của Sư đoàn ngày càng được nâng lên. Qua kiểm tra, Bộ Quốc phòng và Quân khu đều đánh giá Sư đoàn là đơn vị có nền nếp SSCĐ tốt; 100% đơn vị (cấp trung đoàn và tiểu đoàn trực thuộc) đạt tiêu chuẩn đơn vị huấn luyện giỏi. Đó là kết quả của việc thường xuyên, kiên trì giáo dục bộ đội về tầm quan trọng của nhiệm vụ huấn luyện. Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, những kết quả đó lại càng có ý nghĩa, thể hiện quyết tâm huấn luyện như quyết tâm chiến đấu của Sư đoàn trong thời gian qua.

Huấn luyện bắn súng cho chiến sĩ mới ở Trung đoàn 8, Sư đoàn 395 (nguồn: qdnd.vn)

2- Phát huy vai trò của các cấp ủy đảng và cán bộ chủ trì trong lãnh đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ huấn luyện.

Thực tế chỉ ra rằng, cùng một môi trường, điều kiện, đơn vị nào phát huy được vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, người chủ trì đối với nhiệm vụ huấn luyện thì đơn vị đó có kết quả huấn luyện tốt, và ngược lại. Song để làm được điều này, Sư đoàn chú ý trước hết vào việc nâng cao chất lượng xây dựng nghị quyết của từng chi bộ, đảng bộ. Theo đó, các tổ chức đảng luôn xác định rõ và cụ thể mục tiêu trong huấn luyện, lấy đó làm đích để đơn vị phấn đấu và làm cơ sở để đánh giá kết quả lãnh đạo của chi bộ, đảng bộ. Riêng đối với những nội dung huấn luyện quan trọng, Sư đoàn còn xây dựng nghị quyết chuyên đề để tập trung lãnh đạo và triển khai thực hiện. Trong sinh hoạt đảng, Sư đoàn luôn đề cao dân chủ, tôn trọng ý kiến của các đảng viên, vì thế, nghị quyết về nhiệm vụ huấn luyện của Sư đoàn đã phát huy tốt trí tuệ tập thể, đảm bảo tăng cường sự lãnh đạo của các tổ chức đảng đối với nhiệm vụ huấn luyện của đơn vị. 

Đi đôi với việc nâng cao chất lượng xây dựng nghị quyết, trong quá trình triển khai nghị quyết, các tổ chức cơ sở đảng trong Sư đoàn luôn chú ý đến việc phân công cấp ủy viên phụ trách những nội dung huấn luyện khó, mới và quan trọng; phân công cán bộ chủ trì về quân sự, cán bộ chủ trì về công tác đảng, công tác chính trị theo dõi, giúp đỡ đơn vị, phân đội còn gặp nhiều khó khăn hoặc kết quả huấn luyện còn hạn chế. Do yêu cầu nhiệm vụ, các đơn vị của Sư đoàn phải đóng quân cách nhau hàng trăm ki-lô-mét, trên địa bàn nhiều tỉnh, thành phố, cũng như phải đồng thời huấn luyện tác chiến trên nhiều loại địa hình, bao gồm cả địa hình rừng núi, trung du, đồng bằng và đồng bằng ven biển. Trước thực tế đó, lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn luôn thực hiện tốt phương châm hướng về cơ sở, thường xuyên luân phiên nhau bám nắm, chỉ đạo và giúp đỡ đơn vị tổ chức thực hiện nhiệm vụ huấn luyện. Với cách làm như vậy, dù đóng quân phân tán, song các đơn vị, phân đội trong Sư đoàn luôn có sự thống nhất về lãnh đạo, chỉ đạo đối với nhiệm vụ huấn luyện. Đây là yếu tố quan trọng, làm cho quyết tâm của lãnh đạo, chỉ huy Sư đoàn trở thành quyết tâm của mọi cán bộ, chiến sĩ, đảm bảo cho Sư đoàn quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc nhiệm vụ huấn luyện theo chỉ lệnh của Bộ và mệnh lệnh của Quân khu.

3- Huấn luyện toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm; coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu và huấn luyện cán bộ là khâu then chốt.

Huấn luyện toàn diện, cả cá nhân và phân đội, cả chiến thuật và kỹ thuật, cả quân sự và giáo dục chính trị là một yêu cầu khách quan đối với các đơn vị quân đội, nhất là đơn vị chủ lực. Thực hiện yêu cầu đó, Sư đoàn luôn quán triệt và thực hiện đúng, đủ các nội dung; đồng thời, tập trung vào các nội dung trọng tâm, trọng điểm để đảm bảo huấn luyện chuyên sâu, theo nhiệm vụ, sát với đối tượng, địa bàn tác chiến. Cùng với đó, xuất phát từ vai trò của đội ngũ cán bộ đối với nhiệm vụ huấn luyện, nhiều năm qua, Sư đoàn luôn dành thời gian thích đáng vào việc huấn luyện cán bộ, coi đó là vấn đề then chốt để nâng cao chất lượng huấn luyện. Yêu cầu đặt ra là, cán bộ quản lý, chỉ huy phải giỏi chức trách, chuyên sâu về nhiệm vụ, đồng thời hiểu biết những kiến thức cơ bản của các chuyên ngành có liên quan; cán bộ trực tiếp huấn luyện phải đạt được tiêu chí “Thạo cấp dưới, giỏi cấp mình, biết cấp trên”. Để đạt được điều này, Sư đoàn đã kết hợp nhiều hình thức huấn luyện cán bộ, như: tổ chức học tập tập trung toàn Sư đoàn (5 năm qua, Sư đoàn đã tổ chức 15 lớp tập huấn cho trên 1.200 lượt cán bộ); duy trì nghiêm chế độ học tập tại chức thường xuyên ở tất cả các cấp; bồi dưỡng cán bộ thông qua các hoạt động dự giảng, bình giảng, phê chuẩn giáo án và phát động phong trào tự học; v.v.

Bên cạnh các hình thức trên, Sư đoàn còn tích cực tham gia các hội thi do trên tổ chức và tăng cường tổ chức các cuộc hội thao, hội thi trong Sư đoàn ở tất cả các cấp. Từ năm 2006 đến năm 2010, Sư đoàn đã tổ chức 13 cuộc hội thao, hội thi quy mô Sư đoàn và chỉ đạo tổ chức hàng trăm cuộc hội thao, hội thi cấp trung đoàn, tiểu đoàn, đại đội. Từ thực tiễn, Sư đoàn nhận thấy việc tổ chức các cuộc hội thao, hội thi không chỉ là hình thức huấn luyện cán bộ hiệu quả nhất, đánh giá năng lực của cán bộ rõ nhất, mà còn là cách tốt nhất để tạo ra phong trào thi đua trong huấn luyện. Nhờ tập trung mạnh mẽ vào việc huấn luyện cán bộ, đến năm 2010, 100% cán bộ của Sư đoàn đã đảm nhiệm được nội dung huấn luyện theo phân cấp; trong đó, có 84,3% đạt khá, giỏi. Cũng từ kết quả huấn luyện cán bộ, chất lượng huấn luyện toàn diện của Sư đoàn đã được nâng lên một bước vững chắc, đảm bảo cho Sư đoàn có trình độ SSCĐ cao, có khả năng xử trí kịp thời, hiệu quả các tình huống, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ được giao.

4- Coi trọng phong trào thi đua bằng hình thức kiểm tra chéo giữa các đơn vị.

Đây là bài học kinh nghiệm được đông đảo cán bộ các cấp của Sư đoàn đặc biệt quan tâm. Cách làm của Sư đoàn là, tổ chức giao ban Sư đoàn hằng tháng, hằng quý luân phiên tại các trung đoàn. Mỗi lần giao ban là mỗi lần cán bộ của các trung đoàn này tham quan và kiểm tra tại thao trường, bãi tập việc điều hành, tổ chức huấn luyện của trung đoàn kia bằng hình thức chấm điểm từng nội dung. Có thể nói, đây là sự thể hiện sinh động của việc đổi mới phương pháp kiểm tra, vì đó là phương pháp kiểm tra trên thực tế về hành động của cá nhân, phân đội. Với việc kiểm tra chéo, các đơn vị học hỏi nhau được rất nhiều về cách làm hay, mô hình tốt. Nó cũng là cơ sở cho việc đánh giá, bình xét khách quan, công bằng, thực chất về kết quả huấn luyện, tạo sự tin tưởng và không khí thi đua lành mạnh giữa các đơn vị trong Sư đoàn.

Cùng các vấn đề trên, bảo đảm huấn luyện chu đáo về thao trường, bãi tập, mô hình học cụ, kỹ thuật, hậu cần và quan tâm chăm lo đến đời sống vật chất, tinh thần của cán bộ chiến sĩ là những bài học góp phần quan trọng để Sư đoàn hoàn thành tốt nhiệm vụ huấn luyện giai đoạn 2006 - 2010. Những kết quả và các bài học kinh nghiệm trên là động lực và tạo tiền đề để Sư đoàn tập trung nâng cao chất lượng và trình độ SSCĐ trong giai đoạn tới; qua đó, góp phần đảm bảo cho Sư đoàn luôn hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Thượng tá NGUYỄN QUANG NGỌC

Tham mưu trưởng Sư đoàn