Đứng chân trên dải đất miền Trung “sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa”, những năm qua, cùng với tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, Đảng ủy, chỉ huy Lữ đoàn Công binh 414 (Quân khu 4) đặc biệt chú trọng lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng công trình quốc phòng, rà phá bom mìn, vật liệu nổ sót lại sau chiến tranh; phòng, chống giảm nhẹ thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn - nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”, được Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu, cấp ủy, chính quyền các địa phương và Nhân dân trên địa bàn ghi nhận, đánh giá cao.

Lữ đoàn tiến hành rà phá, xử lý vật liệu nổ tại xã Tam Hợp (Nghệ An).

Để có được kết quả đó, trước hết, Lữ đoàn tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì trong thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Đặc điểm chung khi thực hiện những nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình” là các đơn vị, phân đội đều hoạt động độc lập, xa sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Lữ đoàn¹; đồng thời, đây thường là những nhiệm vụ khó khăn, vất vả, nguy hiểm, phải chạy đua với thời gian, yêu cầu bảo đảm an toàn đặt ra rất cao. Do đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng và vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ là vấn đề giữ vai trò then chốt, đảm bảo sự thống nhất về ý chí, hành động, phát huy đoàn kết, quy tụ sức mạnh, quyết định việc hoàn thành tốt nhiệm vụ. Với nhận thức đó, Đảng ủy Lữ đoàn đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp xây dựng các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo của các cấp ủy, chi bộ; tăng cường công tác quản lý, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, v.v. Để đạt hiệu quả cao, cùng với đẩy mạnh xây dựng “chi bộ 4 tốt, đảng bộ cơ sở 4 tốt”² theo Chỉ thị số 732-CT/ĐU, ngày 12/12/2022 của Thường vụ Đảng ủy Quân khu, Đảng ủy Lữ đoàn tăng cường rà soát, bổ sung quy chế làm việc, quy chế lãnh đạo, nhất là đối với các mặt công tác trọng yếu, nhiệm vụ đặc thù, khó khăn, vất vả³; đẩy mạnh đổi mới quy trình, nâng cao năng lực xây dựng, quán triệt, triển khai nghị quyết ở các cấp, nhất là cấp cơ sở; quyết liệt thực hiện giải pháp khắc phục khâu yếu, mặt yếu đã chỉ ra. Mặt khác, Lữ đoàn chú trọng kiện toàn cấp ủy, tổ chức đảng gắn với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì các cấp; tăng cường tập huấn, bồi dưỡng nâng cao trình độ, năng lực, kinh nghiệm; duy trì hội thi “Bí thư chi bộ giỏi” cấp cơ sở; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng, kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các biểu hiện lệch lạc, không để xảy ra các vụ việc vi phạm, v.v.

Để phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì, chủ chốt các cấp, Lữ đoàn thực hiện phương châm “Luyện cán trước luyện binh”, yêu cầu càng trong những việc khó, nguy hiểm, cán bộ, chỉ huy các cấp càng phải gương mẫu, đi đầu để cấp dưới noi theo; giáo dục, thuyết phục cấp dưới bằng lời nói, hành động, tự giác, trách nhiệm của mình. Đặc biệt, Lữ đoàn tăng cường phân cấp, phân quyền, phân trách nhiệm để cán bộ chỉ huy các đơn vị, nhất là phân đội hoạt động độc lập ở xa có thể “quyết đoán, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”, tạo điều kiện tốt nhất triển khai thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ. Bằng các biện pháp tổng hợp đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng có bước chuyển biến rõ rệt, vai trò nêu gương của đội ngũ đảng viên được nâng lên. Nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng bộ Lữ đoàn có 03 năm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; Đơn vị đạt vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”; hằng năm có trên 95% tổ chức đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ trở lên (trong đó có trên 15% hoàn thành xuất sắc) và trên 90% đảng viên, cán bộ hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ.

Trước tính chất đa dạng, phức tạp và không ít nguy hiểm của “nhiệm vụ chiến đấu trong thời bình”, đòi hỏi cán bộ, chiến sĩ phải có đủ trình độ, kỹ năng thuần thục, chuyên nghiệp mới đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Vì vậy Lữ đoàn đặc biệt chú trọng công tác huấn luyện, tập huấn, bồi dưỡng về chuyên ngành, nhất là gắn huấn luyện với thực hiện nhiệm vụ, lấy “công trường làm thao trường”. Trong đó, tập trung huấn luyện cho bộ đội sử dụng thành thạo các loại trang bị, phương tiện; huấn luyện các nội dung sát với thực tế nhiệm vụ; tăng cường huấn luyện để các phân đội nắm chắc, thực hiện thành thục các phương án đã xây dựng, giỏi xử lý tình huống, nhất là những tình huống phức tạp, xảy ra bất ngờ, trong đêm tối, thời tiết khắc nghiệt, v.v. Để đạt hiệu quả cao, Lữ đoàn chỉ đạo các cơ quan, đơn vị làm tốt công tác chuẩn bị mọi mặt cho huấn luyện, từ xây dựng kế hoạch, chương trình, tập huấn cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật đến chuẩn bị vật chất, thao trường bãi tập, mô hình học cụ; tập trung đổi mới phương pháp huấn luyện theo hướng trực quan, sinh động, lấy thực hành làm chính; vừa huấn luyện vừa truyền thụ kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng công tác. Theo đó, với phân đội xây dựng công trình, rà phá bom, mìn, Lữ đoàn tăng cường huấn luyện cho bộ đội khai thác, làm chủ tính năng của các loại trang bị, nhất là trang bị mới, kỹ năng xử lý các tình huống, v.v. Các khoa mục thực hành được tổ chức huấn luyện ngay tại công trình theo ca, kíp, tổ, đội thi công. Đặc biệt, với những nội dung khó, Lữ đoàn yêu cầu các đơn vị xây dựng mô hình, công trình giả định sát với tình huống thực tế để bộ đội thực hành luyện tập, xử lý thành thạo mới đưa vào thực hiện nhiệm vụ. Đối với phân đội chuyên trách cứu hộ, cứu nạn, Lữ đoàn tăng cường huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ nắm chắc các nội dung cơ bản về phương pháp tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn; sử dụng thành thạo các loại trang bị, khí tài đặc chủng⁴ và rèn luyện nâng cao thể lực, bản lĩnh, trình độ, kỹ năng thực hiện nhiệm vụ trong mọi điều kiện khí hậu, thời tiết, ở nhiều địa hình khác nhau.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn tham gia chữa cháy rừng tại xã Thiên Nhẫn (Nghệ An).

Cùng với các nội dung trên, Lữ đoàn tăng cường huấn luyện, rèn luyện cho cán bộ, chiến sĩ thuần thục động tác chỉ huy, khả năng hiệp đồng giữa các phân đội trong xử lý các tình huống, thuần thục phương pháp cấp cứu người bị nạn, di chuyển người và cơ sở vật chất ra khỏi vùng bị lũ lụt, cháy nổ, cháy rừng, v.v. Thường xuyên tổ chức luyện tập, diễn tập các phương án phòng, chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn và tham gia các cuộc hội thi, hội thao các cấp, thông qua đó nâng cao bản lĩnh, trình độ, kỹ năng của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ⁵. Đặc biệt, năm 2022, Lữ đoàn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ huấn luyện và tham gia diễn tập cứu hộ - cứu nạn chung giữa Quân đội 3 nước Việt Nam - Lào - Campuchia tại Lào được Quân khu, Bộ Quốc phòng và các nước bạn đánh giá cao. Đồng thời, hoàn thành thi công hàng chục công trình quân sự; rà phá bom, mìn cho hàng trăm hec-ta đất phục vụ nhiệm vụ quân sự và phát triển kinh tế⁶.

Những năm gần đây, trước tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu, tình hình thiên tai, lũ lụt, cháy rừng,... trên địa bàn diễn biến phức tạp, với tần suất, cường độ ngày lớn hơn, hậu quả khó lường, nặng nề hơn. Để không bị động, bất ngờ trước mọi tình huống, Lữ đoàn chủ động dự kiến các phương án, tình huống, xây kế hoạch và chuẩn bị chu đáo về con người, trang bị, phương tiện, vật chất hậu cần, kỹ thuật; chú trọng xây dựng, kiện toàn các phân đội cứu hộ, cứu nạn kiêm nhiệm, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ khi có lệnh. Đồng thời; duy trì nghiêm các chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực chiến, trực cứu hộ - cứu nạn, nhất là vào cao điểm mùa mưa bão; chủ động nắm bắt diễn biến của thiên tai, thời tiết, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương, kịp thời tham mưu các giải pháp hiệu quả khi có tình huống xảy ra. Qua đó, khẳng định vai trò xung kích, nòng cốt trong tham gia khắc phục hậu quả thiên tai, cứu hộ cứu nạn. Từ năm 2019 đến nay, Lữ đoàn huy động hàng nghìn lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia hàng chục đợt chữa cháy rừng, khắc phục hậu quả lũ, lụt trên địa bàn các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, v.v. Nổi bật là, tham gia cứu hộ, cứu nạn trong vụ sạt lở Thủy điện Rào Trăng 3 (thành phố Huế), Đoàn kinh tế - quốc phòng 337 (Quảng Trị) năm 2020 và mới đây nhất, giữa tháng 8/2025, Lữ đoàn đã kịp thời huy động gần 100 cán bộ, chiến sĩ tham gia dập tắt vụ cháy rừng trên địa bàn xã Thiên Nhẫn (Nghệ An), được Quân khu, cấp ủy, chính quyền và Nhân dân địa phương ghi nhận, đánh giá cao.

Nhiệm vụ xây dựng công trình, rà phá bom, mìn, cứu hộ, cứu nạn,... luôn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn rất cao, chỉ một thoáng lơ là có thể để lại hậu quả khôn lường. Nhận thức rõ điều đó, Lữ đoàn đặc biệt coi trọng công tác bảo đảm an toàn trong thực hiện nhiệm vụ. Thực hiện phương châm “an toàn tuyệt đối, chính xác, hiệu quả, đẩy nhanh tiến độ”, cùng với yêu cầu chỉ huy các đơn vị thường xuyên bám nắm, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các tình huống mất an toàn, Lữ đoàn chỉ đạo trước mỗi lần thực hiện nhiệm vụ, các đơn vị phải quán triệt sâu kỹ quy định bảo đảm an toàn; huấn luyện để bộ đội nắm chắc các nguy cơ, tình huống mất an toàn có thể xảy ra và cách xử trí; tổ chức luyện tập thành thục để hình thành kỹ năng, phản xạ kịp thời khi có tình huống. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ các cấp luôn kiểm tra kỹ công tác chuẩn bị của bộ đội, công tác bảo đảm vật chất, trang thiết bị; đồng thời, phải kiểm tra, khắc phục triệt để mọi nguy cơ có thể dẫn đến mất an toàn trước khi cho bộ đội thực hiện nhiệm vụ. Quá trình thực hiện, thường xuyên quan sát, chỉ huy bộ đội, kịp thời xử trí các tình huống xảy ra. Với cách làm đó, Lữ đoàn luôn bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và vũ khí, trang bị trong thực hiện mọi nhiệm vụ.

Tự hào với những kết quả đã đạt được, Lữ đoàn Công binh 414 tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác, hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ “chiến đấu trong thời bình”, góp phần tô thắm thêm truyền thống: “Trung thành tuyệt đối - Liên tục tiến công - Dân mến, Đảng tin - Vượt mọi khó khăn - Mở đường thắng lợi”, xứng danh Đoàn Công binh Hải Vân anh hùng trên quê hương Bác Hồ kính yêu.

Đại tá NGUYỄN QUỐC LONG, Lữ đoàn trưởng
___________________        

1 - Có 03/04 tiểu đoàn thường xuyên cơ động thực hiện nhiệm vụ trên đất liền, các đảo gần bờ và các lực lượng rà phá bom mìn, vật nổ trên địa bàn Quân khu.

2 - 4 tốt: hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị; chất lượng sinh hoạt tốt; đoàn kết, kỷ luật tốt; cán bộ, đảng viên tốt.

3 - Năm 2025, xây dựng, ban hành mới 02 quy chế: Quy chế lãnh đạo công tác xây dựng công trình chiến đấu; Quy chế lãnh đạo công tác rà phá bom mìn, vật nổ.

4 - Xe cứu hộ đa năng (Man), xe thang, xe cẩu, xe cứu hỏa, xe lưỡng cư, máy xúc lật và các trang bị đi cùng.

5 - Tham gia Hội thao Công binh cấp toàn quân đạt giải Ba (năm 2021), Hội thao Cứu hộ, cứu nạn toàn quân đạt giải Nhì (năm 2023).

6 - Thi công 16 công trình chiến đấu, rà phá hơn 3.500 hec-ta mặt bằng, đảm bảo an toàn về người, trang bị.