Quán triệt sâu sắc chủ trương đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo của Đảng, định hướng của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và nhận thức rõ “chất lượng đào tạo là nhân tố quyết định sự tồn tại, phát triển” của một cơ sở giáo dục, những năm qua, Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện Quân y đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo bằng các giải pháp thiết thực, hiệu quả, phù hợp với nhiệm vụ của một trung tâm đào tạo, điều trị, nghiên cứu y học quân sự. Nhờ đó, công tác giáo dục, đào tạo của Học viện đạt được kết quả khá toàn diện, chất lượng đào tạo được nâng lên rõ rệt¹, góp phần cung cấp cho Quân đội đội ngũ thầy thuốc quân y vững về chính trị, giỏi về chuyên môn, phục vụ đắc lực sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ bộ đội và Nhân dân. Từ thực tiễn công tác giáo dục, đào tạo và kết quả đã đạt được, Học viện rút ra một số kinh nghiệm như sau.

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, động viên cán bộ, y sĩ, bác sĩ Học viện nhân kỷ niệm 70 năm Ngày thầy thuốc Việt Nam.

Trước hết, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chỉ huy các cấp đối với công tác giáo dục, đào tạo. Đảng ủy, Ban Giám đốc Học viện đã yêu cầu cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, bộ môn, khoa, hệ quán triệt sâu sắc các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, đề án về công tác giáo dục, đào tạo, nhất là Nghị quyết số 1657-NQ/QUTW, ngày 20/12/2022 của Quân ủy Trung ương; Nghị quyết số 628-NQ/ĐU, ngày 31/3/2023 của Đảng ủy Học viện Quân y về đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Quân đội trong tình hình mới. Trên cơ sở đó, cụ thể hóa xây dựng chương trình, kế hoạch hành động thực hiện đổi mới tất cả các khâu trong quá trình đào tạo với phương châm “dạy thực chất, học thực chất, đánh giá đúng thực chất năng lực của người học”, đảm bảo có tính khả thi cao, sát với chức năng, nhiệm vụ được giao. Đồng thời, đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền, quán triệt nhiệm vụ, nâng cao nhận thức, xây dựng động cơ, trách nhiệm cho các đối tượng, nhất là người dạy và người học, phát huy sức mạnh tổng hợp trong tổ chức, triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, Học viện thường xuyên đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Cuộc vận động Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới và phong trào Thi đua Quyết thắng; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát kết quả thực hiện nhiệm vụ, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, khuyết điểm; gắn xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch vững mạnh tiêu biểu với xây dựng các cơ quan, bộ môn, khoa, hệ vững mạnh toàn diện, “mẫu mực, tiêu biểu”. Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Học viện, các chi bộ, đảng bộ trực thuộc đã tổ chức thành công đại hội nhiệm kỳ, không chỉ làm cơ sở cho thành công Đại hội Đảng bộ Học viện lần thứ XXIII, mà còn tạo ra động lực mới, khí thế mới, niềm tin mới cho toàn thể đội ngũ cán bộ, giảng viên, học viên tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đề cao trách nhiệm, quyết tâm phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị trung tâm, nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục, đào tạo.

Đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục là nhân tố then chốt quyết định chất lượng giáo dục, đào tạo. Vì vậy, Học viện chú trọng xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ. Trên cơ sở Đề án “Xây dựng đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trong Quân đội giai đoạn 2023 - 2030 và những năm tiếp theo”, Học viện thực hiện nghiêm quy trình tạo nguồn, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ; thường xuyên rà soát, kiện toàn đủ quân số cho các đơn vị theo biểu biên chế mới, trong đó, ưu tiên cho các đơn vị quản lý học viên. Theo đó, Học viện xây dựng bộ tiêu chí đầu vào để tuyển chọn, nâng cao chất lượng nguồn giảng viên, cán bộ quản lý giáo dục có đủ “tâm, tầm, trí”, đồng bộ về cơ cấu, độ tuổi, chuyên ngành. Chú trọng xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên có trình độ chuyên môn cao, giảng viên giỏi, có học vị, chức danh khoa học, chuyên gia đầu ngành về y học, dược học quân sự, nhất là các lĩnh vực mới, mũi nhọn. Thực hiện mục tiêu đó, Học viện tiến hành đa dạng hình thức đào tạo, bồi dưỡng nhằm phát triển năng lực toàn diện cho đội ngũ cán bộ, giảng viên. Những năm qua, Học viện đã kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ với lựa chọn, cử cán bộ đi học tập, nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục chuyên sâu về y tế ở trong nước và nước ngoài, thực tế chức trách tại đơn vị và phân công giảng viên vừa giảng dạy, nghiên cứu khoa học, vừa tham gia điều trị để nâng cao trình độ. Đặc biệt, Học viện tăng cường hợp tác với các cơ sở đào tạo, bệnh viện có uy tín ở trong và ngoài nước để trao đổi cán bộ, giảng viên tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học, xem đây là một hướng quan trọng để bồi dưỡng, phát triển đội ngũ cán bộ, giảng viên. Cùng với đó, Học viện duy trì nghiêm túc việc tổ chức thi đánh giá năng lực, thi giảng viên giỏi các cấp, xét duyệt công nhận chức danh giảng viên, trợ giảng, tạo cả động lực và áp lực để cán bộ, giảng viên tích cực tự học, tự rèn, phấn đấu cống hiến cho nhiệm vụ giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học. Bằng các biện pháp đồng bộ, hiện nay, 100% giảng viên, cán bộ quản lý của Học viện có trình độ đại học và sau đại học; trong đó có 225 tiến sĩ, 67 phó giáo sư, 04 giáo sư. Đây là nguồn nhân lực quan trọng, “đầu tàu”, làm nòng cốt trong thực hiện đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo của Học viện.

Bệnh viện Quân y 103 tham gia cứu trợ động đất tại Myanmar.

Cùng với xây dựng nguồn lực con người, Học viện đẩy mạnh đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy - học, kiểm tra đánh giá kết quả phù hợp với yêu cầu thực tiễn, nhất là sự phát triển của y học, khoa học công nghệ trong lĩnh vực y học và yêu cầu cao của công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe bộ đội và Nhân dân. Học viện đã bám sát Đề án “Đổi mới quy trình, chương trình đào tạo cán bộ các cấp trong Quân đội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới” và phương châm “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”, tập trung rà soát, điều chỉnh, chắt lọc, bổ sung nội dung, chương trình giáo dục, đào tạo theo nguyên tắc “lồng ghép, tích hợp, tăng thời lượng thực hành và tự học”, cân đối khối lượng kiến thức trong các kỳ học, năm học và toàn khóa. Đồng thời, khảo sát, đối chiếu với chương trình đào tạo của các cơ sở y khoa cả trong nước và quốc tế, xây dựng chuẩn đầu ra cho các đối tượng theo hướng liên thông với chuẩn đầu vào đào tạo sau đại học phù hợp với tiêu chí kiểm định chất lượng của quốc gia và khu vực. Đến nay, nội dung, chương trình đào tạo của Học viện đã loại bỏ được các nội dung trùng lặp, giàn trải, mất cân đối giữa các khối kiến thức, bảo đảm chuyên sâu, thiết thực, hiện đại, cập nhật kịp thời kiến thức mới, cân đối giữa lý thuyết với thực hành, kiến thức, kỹ năng khối Y học lâm sàng và khối Y học quân sự.

Đi liền với đổi mới chương trình, nội dung đào tạo, Học viện tập trung đổi mới phương pháp dạy - học, đặc biệt là thực hành y khoa theo hướng tích cực, hiện đại, lấy người học làm trung tâm, phát huy tính tích cực, tự giác, sáng tạo của người học. Theo đó, các phương pháp dạy - học chú trọng định hướng, hướng dẫn để học viên tự học, tự nghiên cứu, đẩy mạnh thực hiện dạy - học theo phương pháp hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm mô phỏng, công nghệ cao, như: phương pháp dạy - học trực tuyến; phương pháp dạy - học dựa trên vấn đề; dạy - học theo nhóm; dạy - học dựa trên ca bệnh, v.v. Bên cạnh đó, Học viện tích cực phối hợp mời đội ngũ cán bộ y khoa đầu ngành của các cơ sở y tế có uy tín ở trong nước và nước ngoài đến giảng dạy, truyền thụ kinh nghiệm thực tiễn cho học viên; duy trì chế độ lãnh đạo Học viện trực tiếp tham gia giảng dạy, chấm thi, chấm luận văn, luận án tốt nghiệp, tạo những “cú hích” quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy - học. Cùng với đổi mới phương pháp dạy, Học viện chú trọng đổi mới phương pháp học của học viên theo hướng thúc đẩy tự học, tự nghiên cứu, làm cho học viên có khả năng tự học ngày càng cao, biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Đồng thời, chú trọng đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá kết quả theo hướng “ba thực chất”, đề cao năng lực thực hành, khả năng tư duy, vận dụng lý luận vào thực tiễn của học viên; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để bảo đảm tính chính xác, khách quan.

Với đặc thù lĩnh vực đào tạo của Học viện đòi hỏi rất cao về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện dạy học. Để đáp ứng yêu cầu đặt ra, cùng với quản lý, khai thác, sử dụng có hiệu quả hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện có, thời gian qua, Học viện đã huy động các nguồn lực, đẩy mạnh đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ công tác giáo dục, đào tạo, nghiên cứu khoa học theo hướng hiện đại, đồng bộ. Trong đó, tập trung ưu tiên xây dựng trung tâm mô phỏng và kỹ năng y khoa; phòng học thông minh (lớp học đảo ngược - Flipped Classroom); thư viện số, thư viện thông minh, hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung, v.v. Hiện nay, Học viện đang triển khai thực hiện Đề án xây dựng Bệnh viện Quân y 103, Bệnh viện Bỏng quốc gia Lê Hữu Trác trở thành những cơ sở thực hành y khoa mẫu mực; xây dựng hệ thống bài giảng E-Learning, ứng dụng phần mềm dạy - học trực tuyến Moodle, v.v. Đồng thời, phối hợp với Bộ Tư lệnh 86 lắp đặt hệ thống mạng wifi dùng chung ở nơi công cộng để đáp ứng yêu cầu học mọi lúc, mọi nơi của học viên. Bên cạnh việc hiện đại hóa cơ sở vật chất, Học viện tập trung nghiên cứu, biên soạn hệ thống giáo trình, tài liệu cho từng môn học, chuyên ngành đào tạo; đẩy mạnh chuẩn hóa, hiện đại hóa, bảo đảm thống nhất giữa hệ thống giáo trình dạy học với tài liệu huấn luyện, diễn tập; chú trọng số hóa tài liệu trên hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung; từng bước xây dựng hệ thống bài giảng E-Learning, các video clip hướng dẫn khám lâm sàng; tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, lưu trữ, khai thác sử dụng. Trong năm 2024, Học viện hoàn thành biên soạn các bài giảng của chương trình đào tạo giai đoạn 1 sĩ quan cấp phân đội; ban hành tài liệu diễn tập cuối khóa “Hướng dẫn triển khai trạm quân y trung đoàn bộ binh”; nghiệm thu chính thức 09 giáo trình, nghiệm thu cơ sở 24 giáo trình, số hóa hàng nghìn tài liệu các loại vào hệ thống cơ sở dữ liệu điện tử của thư viện², v.v.

Những kết quả đó là điều kiện quan trọng góp phần xây dựng nhà trường thông minh, thực hiện cuộc cách mạng chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo; đồng thời, cũng là tiền đề để Học viện Quân y tiếp tục vươn mình, xứng đáng là một trong những cơ sở hàng đầu về đào tạo chuyên ngành y dược trong nước và quốc tế, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần xây dựng Quân đội hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trung tướng, GS, TS. TRẦN VIẾT TIẾN, Giám đốc Học viện Quân y
___________________        

1 - Năm học 2023 - 2024, kết quả tốt nghiệp chuyên ngành bác sĩ đa khoa đạt 97,44% khá, giỏi; chuyên ngành bác sĩ nội trú đạt 100% khá, giỏi.

2 - Số hóa được 45.787 tài liệu (1.939.505 trang).