Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, mở ra bước ngoặt lớn của cách mạng, đưa dân tộc Việt Nam bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; Nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình, để lại nhiều bài học quý báu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, trong đó có tăng cường phối hợp giữa Công an nhân dân và Quân đội nhân dân.

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là mốc son chói lọi nhất trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Trong vòng 15 ngày (từ ngày 14 đến 28/8/1945), dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nhân dân ta đã đồng loạt Tổng khởi nghĩa đánh đổ phát xít Nhật và bè lũ tay sai, giành chính quyền trên phạm vi cả nước, chấm dứt ách đô hộ hơn 80 năm của thực dân Pháp, lật đổ chế độ phong kiến hàng nghìn năm, mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam: kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Đại tướng Phan Văn Giang trao quà tặng Bộ Công an tại buổi gặp mặt nhân kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025). Ảnh : qdnd.vn

Cách mạng Tháng Tám năm 1945 để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Đó là bài học về vai trò lãnh đạo của Đảng tiên phong với đường lối giải phóng dân tộc đúng đắn, khoa học, sáng tạo; với sự chuẩn bị đầy đủ về tổ chức, chính trị, quân sự để chớp thời cơ cách mạng, tập hợp, đoàn kết lực lượng của toàn dân tộc; với sự linh hoạt, nhạy bén trong xác định phương pháp đấu tranh thích hợp trong từng giai đoạn, từng thời điểm, từng địa phương để tạo nên sức mạnh tổng hợp để giành thắng lợi trọn vẹn. Đó là bài học về khơi dậy và phát huy sức mạnh chủ nghĩa yêu nước, đoàn kết rộng rãi mọi tầng lớp Nhân dân để thực hiện yêu cầu cấp bách của cách mạng. Bài học về xây dựng căn cứ địa, xây dựng lực lượng cách mạng (bao gồm lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang) và phong trào quần chúng rộng khắp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng qua từng thời kỳ, tích cực chuẩn bị mọi mặt sẵn sàng cho Tổng khởi nghĩa. Bài học về nắm chắc diễn biến tình hình, nhạy bén phát hiện thời cơ cách mạng, kịp thời chớp thời cơ phát động Tổng khởi nghĩa giành thắng lợi. Bài học về không ngừng chăm lo bồi dưỡng, giáo dục phát huy cao độ tính sáng tạo, tính chủ động, tự lực, tự cường của quảng đại quần chúng và của cán bộ, đảng viên.

Sau 80 năm, dưới sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của Đảng, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự chung sức, đồng lòng của các tầng lớp Nhân dân, phát huy sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sự nghiệp cách mạng Việt Nam đã đạt được thành tựu vĩ đại. Hội nghị Trung ương 10 (khoá XIII) đã thống nhất đánh giá, với thế và lực tích lũy được, đất nước ta đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tuy nhiên, bên cạnh thuận lợi là cơ bản, sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta cũng đứng trước không ít khó khăn, thách thức, nhất là sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch bằng chiến lược “Diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, hòng xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, chúng sử dụng mọi thủ đoạn để kích động chia rẽ Nhân dân với Đảng, Nhà nước; chia rẽ Quân đội nhân dân với Công an nhân dân, đòi “phi chính trị hóa” lực lượng vũ trang. Bên cạnh đó, các thách thức an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống tiếp tục diễn biến phức tạp. Bối cảnh trên đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân tiếp tục phát huy các giá trị của Cách mạng Tháng Tám năm 1945; trong đó, cần tăng cường hơn nữa sức mạnh đoàn kết, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ giữa Công an nhân dân và Quân đội nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và nhiệm vụ quốc phòng, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Trước hết, bất luận trong hoàn cảnh nào, cũng phải bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với Quân đội nhân dân và Công an nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là minh chứng rõ nét về vai trò lãnh đạo của Đảng ta, đã đưa dân tộc Việt Nam vượt qua mọi thác ghềnh, lập nên kỳ tích. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chăm lo xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, trong đó có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức tiền thân của Quân đội nhân dân và Công an nhân dân làm nòng cốt, đi đầu, góp phần quan trọng cùng lực lượng chính trị giành chính quyền. Trong kỷ nguyên mới, công tác phối hợp giữa hai lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc phải đảm bảo sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng mà trực tiếp là Đảng ủy Công an Trung ương và Quân ủy Trung ương, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự thống nhất quản lý của Chính phủ và sự chỉ huy, quản lý trực tiếp của Bộ trưởng Bộ Công an và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Để bảo đảm công tác phối hợp thông suốt từ Trung ương tới địa phương, thời gian tới, hai lực lượng cần tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Chiến lược Quốc phòng Việt Nam, Chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia...; trên cơ sở đó, phối hợp rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về quốc phòng, an ninh và quy chế phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an ninh, quốc phòng. Đồng thời, cần sớm nghiên cứu, xác định lộ trình, bước đi cụ thể thúc đẩy mạnh mẽ phối hợp trong các lĩnh vực trọng yếu, như: tác chiến điện tử, công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh, phối kiểm thông tin,… góp phần nâng cao năng lực phối hợp tác chiến tổng hợp, ứng phó nhanh, hiệu quả với các thách thức an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống.

Hai là, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, kết hợp chặt chẽ xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân với nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân vững chắc. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 khẳng định chân lý: cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, chính quần chúng là người làm nên lịch sử; một dân tộc dù nhỏ bé, dù phải đối diện với kẻ thù hùng mạnh hơn gấp nhiều lần, song nếu biết phát huy lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, dám chấp nhận hy sinh, gian khổ, vẫn có thể làm nên những điều kì diệu, có tầm vóc vĩ đại và đi vào lịch sử. Từ bài học của Cách mạng Tháng Tám đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với việc tăng cường phối hợp giữa Công an nhân dân với Quân đội nhân dân trong xây dựng, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Bảo đảm tăng cường phối hợp giữa hai lực lượng phải hướng vào phát huy cao độ tinh thần yêu nước và tham gia đấu tranh tích cực của toàn dân nhằm ngăn chặn và làm thất bại mọi sự chống phá của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm; phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo của Nhân dân trong tham gia thực hiện các nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, xây dựng khu vực phòng thủ ở địa phương và các hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; phát huy tính chủ động của Nhân dân trong phát hiện, cung cấp thông tin về sự chống phá của các thế lực thù địch, phản động; tích cực đấu tranh chống lại hành động xâm phạm chủ quyền quốc gia, các hành vi vi phạm pháp luật. Công an nhân dân và Quân đội nhân dân tích cực phối hợp tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, không ngừng nâng cao mọi mặt đời sống của Nhân dân, bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; tăng cường phối hợp giữa hai lực lượng hỗ trợ, giúp đỡ Nhân dân, thật sự là chỗ dựa vững chắc của Nhân dân, nhất là trong những lúc hiểm nguy, gian khó, thiên tai, lụt bão.

Ba là, tăng cường phối hợp giữa Công an nhân dân với Quân đội nhân dân trong nắm tình hình, nhạy bén phát hiện, kịp thời tham mưu, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc. Ngay khi ra đời, để bảo vệ chính quyền non trẻ và thành quả cách mạng trong tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, Công an nhân dân đã kề vai sát cánh cùng Quân đội nhân dân chống thù trong, giặc ngoài, trừ gian, diệt ác, ngăn chặn và triệt tiêu sự phản kháng của các tổ chức phản động. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Công an nhân dân và Quân đội nhân dân tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, chiến đấu anh dũng, kiên cường, lập nhiều chiến công xuất sắc.

Hiện nay, trong bối cảnh thế giới diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo; đất nước ta đang đẩy mạnh thực hiện các chủ trương chiến lược của Đảng đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, đồng loạt vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp - thực thể hành chính mới tại 34 địa phương trên cả nước từ ngày 01/7/2025; nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa đặt ra yêu cầu mới rất cao. Thấm nhuần lời Bác Hồ dạy: “Công an và Quân đội là hai cánh tay của nhân dân, của Đảng, của Chính phủ, của vô sản chuyên chính. Vì vậy, càng phải đoàn kết chặt chẽ với nhau, giúp đỡ lẫn nhau”¹, hơn lúc nào hết, Công an nhân dân và Quân đội nhân dân phải tăng cường phối hợp chặt chẽ, nắm chắc tình hình thế giới, khu vực và trong nước; kịp thời phát hiện, thống nhất đánh giá tình hình, tham mưu với Đảng, Nhà nước có những chủ trương, quyết sách đúng đắn về đối nội, đối ngoại, xử lý hiệu quả các mâu thuẫn, bất đồng, các tình huống về quốc phòng, an ninh, ngăn ngừa, triệt tiêu mọi nguy cơ xung đột, chiến tranh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Phối hợp thực hiện tốt công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế; tham mưu hoạch định đường lối đối ngoại trong giai đoạn mới để đưa đất nước “đi tắt đón đầu”, tạo những bước phát triển đột phá, vượt bậc, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, 100 năm thành lập nước.

Bốn là, tăng cường phối hợp giữa Công an nhân dân và Quân đội nhân dân, phát huy sức mạnh dân tộc và sức mạnh thời đại trong bảo vệ Tổ quốc. Bài học về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại từ Cách mạng Tháng Tám trở thành bài học xuyên suốt tiến trình cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã đạt nhiều kết quả, thành tựu to lớn, có tính bước ngoặt trong sự nghiệp xây dựng, phát triển của đất nước, bảo vệ Tổ quốc. Trong giai đoạn cách mạng mới, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang chung sức đồng lòng đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu, yêu cầu về kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại để không ngừng nâng cao tiềm lực quốc phòng, an ninh; ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột và giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế; chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố bất lợi có thể gây đột biến, củng cố vững chắc vành đai bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa đang đặt ra với yêu cầu cao hơn. Từ đó, đòi hỏi mối quan hệ phối hợp giữa Công an nhân dân, Quân đội nhân dân trong giai đoạn cách mạng mới ngày càng chặt chẽ, hiệu năng, hiệu quả, từ phối hợp bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, an ninh quốc gia, bảo đảm an ninh, trật tự trên khu vực biên giới, biển, đảo, đấu tranh phòng, chống tội phạm, thực hiện công tác vận động quần chúng, xây dựng thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận quốc phòng toàn dân; xây dựng các phương án, kế hoạch phòng, chống biểu tình gây rối an ninh, trật tự, bạo loạn, khủng bố; bảo vệ an toàn tuyệt đối các mục tiêu trọng yếu, sự kiện chính trị, văn hóa, đối ngoại trọng đại của đất nước. Tham gia và đóng góp tích cực trong quá trình thiết lập các quy tắc, tiêu chuẩn, luật lệ quốc tế mới cũng như củng cố các thể chế đa phương, đủ sức ứng phó với các thách thức khu vực và toàn cầu; đoàn kết, ủng hộ phong trào cách mạng, tiến bộ trên thế giới vì mục tiêu hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội; tận dụng tối đa sức mạnh thời đại, vượt qua nguy cơ, thách thức, không ngừng gia tăng nguồn lực để nâng cao sức mạnh tổng hợp của đất nước, bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”, đáp ứng cao nhất yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Năm là, tăng cường phối hợp xây dựng Công an nhân dân và Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Thấm nhuần quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về sử dụng bạo lực cách mạng để chống lại bạo lực phản cách mạng, Đảng ta đã chuẩn bị chu đáo tất cả mọi mặt nhằm xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng hướng tới Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trên cả nước. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, lực lượng vũ trang đã ra đời và đóng vai trò nòng cốt, đi đầu, cùng với lực lượng chính trị to lớn của Nhân dân giành chính quyền trên phạm vi cả nước. Đây cũng là bài học quý cần phát huy mạnh mẽ trong giai đoạn cách mạng hiện nay, nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học công nghệ phát triển như vũ bão, xuất hiện nhiều phương thức chiến tranh mới, hiện đại và các thách thức an ninh phi truyền thống, đặt ra những yêu cầu mới đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, hai lực lượng cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nhiêm túc Nghị quyết số 05-NQ/TW, ngày 17/01/2022 của Bộ Chính trị về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo và Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; tăng cường phối hợp xây dựng và hoàn thiện cơ chế chỉ huy linh hoạt, thống nhất, phối hợp hành động chặt chẽ đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống. Trong bối cảnh mới, hai lực lượng cần thường xuyên làm tốt công tác giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức rõ về ý nghĩa, tầm quan trọng của mối quan hệ phối hợp, hiệp đồng chiến đấu giữa hai lực lượng. Chăm lo, phối hợp xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân vững mạnh về cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì bình yên cuộc sống, vì hạnh phúc của Nhân dân; kiên quyêt đấu tranh, ngăn chặn mọi âm mưu, hoạt động phá hoại nội bộ, chia rẽ Quân đội với Công an của kẻ địch,… tạo cơ sở, sức mạnh nội sinh, phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người chiến sĩ Công an nhân dân” trong điều kiện mới, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và 80 năm Ngày thành lập Công an nhân dân (19/8/1945 - 19/8/2025) là dịp để chúng ta ôn lại, tôn vinh những chiến công oanh liệt, mãi mãi khắc ghi vào lịch sử vẻ vang của dân tộc, biểu tượng sáng ngời về hình ảnh người chiến sĩ Công an nhân dân vì nước quên thân, vì dân phục vụ. Kế tục và phát huy truyền thống vẻ vang, hào hùng đó, cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân tiếp tục sát cánh cùng Quân đội nhân dân, góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để đất nước vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Đại tướng LƯƠNG TAM QUANG, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an
__________________       

1 - Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 12, Nxb CTQG, H. 2011, tr. 153.