Để hoàn thành trọng trách được giao, ngành Điều tra hình sự Quân đội không ngừng đổi mới, sáng tạo, nâng cao chất lượng điều tra, xử lý các vi phạm, tội phạm liên quan đến Quân đội, quản lý giam giữ và thi hành án hình sự, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc.

Trao quyết định bổ nhiệm chức danh tư pháp cho cán bộ Phòng Điều tra hình sự Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật.

Là lực lượng chuyên trách trong điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc vi phạm, tội phạm liên quan đến Quân đội, những năm qua, ngành Điều tra hình sự Quân đội luôn nêu cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”, “phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư”, đoàn kết, mưu trí, sáng tạo; vượt qua mọi khó khăn, đấu tranh không khoan nhượng với mọi vi phạm, tội phạm. Qua đó, giữ vững sự nghiêm minh của pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, góp phần nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội “tinh, gọn, mạnh”. Nổi bật là, công tác nắm, đánh giá, dự báo tình hình vi phạm, tội phạm liên quan đến Quân đội được tiến hành chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả, không để bị động, bất ngờ. Cơ quan điều tra hình sự các cấp, trước hết là Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã làm tốt công tác tham mưu với Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong phòng ngừa, phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án. Chất lượng điều tra tội phạm thuộc thẩm quyền ngày càng nâng cao, đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, sót lọt tội phạm¹. Đặc biệt, đã chú trọng ứng dụng thành tựu khoa học, công nghệ vào hoạt động chuyên môn, nâng cao tính chính xác, khách quan, kịp thời, hiệu quả trong công tác điều tra; đẩy mạnh chuyển đổi số, từng bước hiện đại hóa quy trình làm việc.

Hiện nay, tình hình vi phạm, tội phạm liên quan đến Quân đội diễn biến phức tạp, đặc biệt là nhóm tội phạm xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người. Xuất hiện nhiều loại tội phạm mới như: tội phạm về ma túy, kinh tế, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đánh bạc, môi trường, tội phạm mạng,… nhiều vụ có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức chiến đấu, kỷ luật, uy tín Quân đội. Thủ đoạn của các đối tượng tội phạm ngày càng tinh vi, nhất là sử dụng công nghệ cao để phạm tội, che giấu hành vi phạm tội, đặt ra cho công tác điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án rất nhiều khó khăn, v.v. Thực tiễn đó đòi hỏi hơn bao giờ hết ngành Điều tra hình sự Quân đội tập trung nâng cao toàn diện các mặt công tác để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Trước hết, bám sát thực tiễn, nâng cao chất lượng nghiên cứu, tham mưu về phòng, chống vi phạm, tội phạm liên quan đến Quân đội. Các cơ quan Điều tra hình sự trong toàn quân tập trung nắm chắc tình hình vi phạm, tội phạm hình sự liên quan đến Quân đội, nhất là những loại tội phạm mới và kết quả xử lý nguồn tin về vi phạm, tội phạm; điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án trong toàn quân để nghiên cứu, phân tích, đánh giá đúng nguyên nhân, điều kiện phát sinh và dự báo chính xác xu hướng diễn biến, phương thức, thủ đoạn vi phạm và tội phạm mới. Trên cơ sở đó, tham mưu “đúng, trúng, kịp thời, hiệu quả” với Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các đơn vị để đề ra chủ trương, giải pháp, kịp thời ban hành văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn giáo dục phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tội phạm. Tăng cường theo dõi, kiểm tra, đánh giá kết quả quán triệt, triển khai, thực hiện các chỉ thị của Bộ Quốc phòng, hướng dẫn của Bộ Tổng Tham mưu về chấp hành pháp luật trong toàn quân, trọng tâm là Chỉ thị số 83/CT-BQP, ngày 01/10/2024 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về việc tăng cường công tác phòng, chống vi phạm, tội phạm trong Quân đội. Thông qua đó, phát hiện những vấn đề mới phát sinh, những bất cập trong quá trình thực hiện; đồng thời, làm tốt công tác sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm, làm cơ sở để tham mưu với Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật có liên quan phù hợp với sự phát triển của tình hình thực tiễn. Cùng với đó, kịp thời tham mưu với cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị biện pháp phòng ngừa hiệu quả, xử lý từ sớm, từ cơ sở các vụ việc, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức tự giác chấp hành pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ.

Bên cạnh đó, phát huy vai trò là Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng, Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đẩy mạnh nghiên cứu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Thủ trưởng Bộ Quốc phòng triển khai thực hiện hiệu quả các kế hoạch, chương trình của Chính phủ trong công tác phòng, chống tội phạm ma túy, buôn bán người, tham nhũng, buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất và buôn bán hàng giả; chống lãng phí, thực hành tiết kiệm trong Quân đội.

Tập huấn nghiệp vụ Điều tra hình sự.

Hai là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên” ngang tầm nhiệm vụ. Trong hoạt động điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án, người cán bộ ngành Điều tra hình sự nếu “bản lĩnh không vững vàng” hoặc hạn chế trong nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ đều có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, Ngành chú trọng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ có số lượng, cơ cấu hợp lý, đồng bộ, chất lượng cao, “vừa hồng, vừa chuyên”. Tập trung giáo dục, rèn luyện đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, tinh thần thượng tôn pháp luật, trung thực, khách quan, trung thành vô hạn với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Đó thực sự là những cán bộ, điều tra viên dám nghĩ, dám nói, dám làm; dám chịu trách nhiệm với những quyết định của mình trong quá trình điều tra, xử lý các vụ việc; dám đổi mới, sáng tạo trong công tác; dám đương đầu với khó khăn, thử thách, đấu tranh không khoan nhượng với mọi vi phạm, tội phạm và dám hành động vì lợi ích chung. Để đạt hiệu quả, Ngành chú trọng làm tốt công tác quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sắp xếp, luân chuyển, sử dụng cán bộ. Tiếp tục duy trì thực hiện tốt việc thi tuyển điều tra viên; thi thủ trưởng điều tra hình sự giỏi; xét, đề nghị bổ nhiệm chức danh pháp lý chặt chẽ, đúng quy định. Tập trung đột phá nâng cao chất lượng công tác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ điều tra, kỹ thuật hình sự, quản lý giam giữ và thi hành án hình sự, sử dụng thành thạo phương tiện, trang bị công nghệ hiện đại cho đội ngũ cán bộ, điều tra viên các cấp; đồng thời, tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế để tiếp cận, học hỏi kinh nghiệm, phương pháp điều tra hiện đại. Cùng với đó, tiếp tục tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù, thực hiện tốt hơn nữa chế độ, chính sách đối với cán bộ và hậu phương, gia đình cán bộ, chiến sĩ, nhất là những đồng chí làm nhiệm vụ trong điều kiện khó khăn, phức tạp, nguy hiểm; cán bộ trực tiếp làm công tác quản lý giam giữ ở các cơ sở giam giữ trong Quân đội.

Ba là, đẩy mạnh công tác phối hợp trong điều tra, xử lý vi phạm, tội phạm. Đây là điều kiện tiên quyết để xử lý kịp thời, hiệu quả, đúng pháp luật các vụ việc, vụ án, bảo đảm tính nghiêm minh, thượng tôn pháp luật, kỷ luật Quân đội. Theo đó, để giải quyết tốt nguồn tin về tội phạm, các cơ quan điều tra hình sự trong toàn quân thực hiện nghiêm chế độ trực chỉ huy, trực nghiệp vụ, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị theo nhiệm vụ, địa bàn được phân công, nắm chắc thông tin, phân loại khoa học, tiến hành xác minh chính xác, có căn cứ pháp luật. Căn cứ vào tính chất, mức độ vụ việc, báo cáo kịp thời, chính xác với lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị và Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng để được chỉ đạo, giúp đỡ về chuyên môn nghiệp vụ, xử lý hiệu quả từ sớm, từ cơ sở các vụ việc; kiên quyết tránh tình trạng bao che, giấu giếm khuyết điểm, báo cáo qua loa, thiếu trung thực, hoặc không xử lý được mới báo cáo, v.v. Quá trình điều tra, xử lý các vụ việc, vụ án, tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng trong và ngoài Quân đội, nhất là với Viện kiểm soát cùng cấp, Công an trên địa bàn để nâng cao hiệu quả điều tra, nhất là trong thu thập, xác minh các chứng cứ,… không để sót, lọt tội phạm. Đối với những vụ án khó, nhiều tình tiết phức tạp, triển khai đồng bộ, toàn diện các biện pháp nghiệp vụ, kết hợp chặt chẽ giữa vai trò chủ đạo của thủ trưởng cơ quan điều tra với tính năng động, sáng tạo của điều tra viên; đồng thời, giải quyết tốt mối quan hệ, thực hiện tốt quy chế phối hợp với các cơ quan hữu quan trong và ngoài Quân đội. Cán bộ, điều tra viên chấp hành nghiêm pháp luật, quy định của Ngành, kiên quyết không xảy ra oan, sai, bức cung, nhục hình. Cùng với đó, nâng cao hiệu quả công tác giám định kỹ thuật hình sự, bảo đảm chính xác, khách quan, kịp thời, khẳng định uy tín của ngành Điều tra hình sự Quân đội.

Bốn là, tăng cường đầu tư hiện đại hóa, khai thác hiệu quả cơ sở vật chất, trang bị kỹ thuật, phương tiện nghiệp vụ, nhất là đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong hoạt động chuyên ngành. Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng tiếp tục phối hợp chỉ đạo đẩy mạnh thực hiện các dự án: “Đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong hỏi cung bị can”; “Tăng cường, hiện đại hóa, nâng cao năng lực ngành Điều tra hình sự Quân đội”; tạo nền tảng kỹ thuật cho hoạt động của Ngành. Đặc biệt, trong điều kiện hiện nay, Ngành tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, hiện đại hóa hoạt động điều tra, nhất là nâng cao năng lực khai thác, sử dụng các công cụ, phần mềm chuyên dụng cho cán bộ, điều tra viên; đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo nhằm hỗ trợ, phục vụ công tác giám định, bảo đảm hoạt động điều tra được thực hiện nhanh chóng, chính xác, đạt hiệu quả cao. Cùng với đó, đẩy mạnh chuyển đổi số trong lãnh đạo, chỉ huy, điều hành và công tác quản lý hồ sơ, thu thập, xử lý, trao đổi thông tin nghiệp vụ. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chuyên trách về công nghệ thông tin, an ninh mạng để nắm bắt, phát hiện, đấu tranh hiệu quả với các loại tội phạm mới, đặc biệt là tội phạm công nghệ cao. Xây dựng, hoàn thiện phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu về tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự, đảm bảo kết nối thông suốt giữa cơ quan quản lý thi hành án, cơ quan quản lý tạm giữ, tạm giam của Bộ Quốc phòng với hệ thống cơ sở dữ liệu về tạm giữ, tạm giam và thi hành án các cấp. Ngoài ra, chú trọng đầu tư các trang thiết bị, công cụ hỗ trợ, hệ thống camera, phương tiện điện tử nhằm kiểm tra, giám sát chặt chẽ, bảo vệ an toàn trại giam, trại tạm giam trong Quân đội.

Nhận thức sâu sắc chức năng, nhiệm vụ được giao, ngành Điều tra hình sự Quân đội quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác, đấu tranh kiên quyết, hiệu quả với mọi hành vi vi phạm, tội phạm, góp phần xây dựng Quân đội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong tình hình mới.

Thiếu tướng NGUYỄN THANH HUY, Cục trưởng Cục Điều tra hình sự Bộ Quốc phòng
__________________        

1 - Chỉ tính riêng năm 2024: tiếp nhận 612 vụ/759 đối tượng; đã giải quyết 527 vụ/667 đối tượng, đạt 86,1% số vụ và 87,8% số đối tượng.