Phát huy truyền thống 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Tổng cục Công nghiệp quốc phòng tiếp tục triển khai đồng bộ các chủ trương, giải pháp, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển công nghiệp quốc phòng “chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại”, gắn kết chặt chẽ và trở thành mũi nhọn của công nghiệp quốc gia, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong kỷ nguyên phát triển mới.

Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tham quan gian trưng bày của Tổng cục Công nghiệp quốc phòng tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024.

Với tư duy và tầm nhìn chiến lược, chỉ ít ngày sau khi giành được chính quyền, ngày 15/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập Phòng Quân giới trực thuộc Bộ Quốc phòng - tiền thân của Tổng cục Công nghiệp quốc phòng ngày nay, đặt nền móng cho sự ra đời, phát triển của ngành Công nghiệp quốc phòng Việt Nam.

Ra đời trong bối cảnh đất nước muôn vàn khó khăn, thiếu thốn, trước yêu cầu cấp bách về bảo đảm vũ khí cho lực lượng vũ trang, nhưng cán bộ, chiến sĩ ngành Quân giới luôn nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, vừa xây dựng lực lượng, vừa tích cực nghiên cứu, cải tiến, sản xuất, sửa chữa, cung cấp hàng triệu tấn vũ khí, đạn dược, trang bị, đáp ứng kịp thời yêu cầu xây dựng, phát triển lực lượng vũ trang, bảo đảm tác chiến trên các chiến trường, góp phần quan trọng làm nên thắng lợi vĩ đại trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, giành độc lập dân tộc, đưa cả nước tiến lên xã hội chủ nghĩa.

Bước vào thời kỳ đổi mới, nhất là những năm gần đây, Tổng cục đã có những bước phát triển toàn diện, vượt bậc. Đặc biệt, Tổng cục đã quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết về xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng¹, nhất là Nghị quyết số 08-NQ/TW, ngày 26/01/2022 của Bộ Chính trị (khóa XIII) về “Đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng đến năm 2030 và những năm tiếp theo”. Qua đó, thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về công nghiệp quốc phòng; tham mưu và chủ trì, phối hợp thực hiện thành công nhiều nhiệm vụ, đề án, dự án trọng điểm, đột phá; từng bước làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo và sửa chữa nhiều loại vũ khí, khí tài hiện đại và vật tư, nguyên liệu, vật liệu nền đạt tiêu chuẩn công nghệ cao, phục vụ cho sản xuất quốc phòng, hạn chế phụ thuộc nhập khẩu, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu xây dựng Quân đội tiến lên hiện đại. Ghi nhận những thành tích xuất sắc đó, ngành Công nghiệp quốc phòng vinh dự được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; tặng thưởng Huân chương Sao Vàng, 03 Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều tập thể, cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.

Hiện nay, tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới với thời cơ, thách thức đan xen; yêu cầu xây dựng Quân đội, bảo vệ Tổ quốc đặt ra rất cao. Trước bối cảnh đó, Tổng cục chủ trương phát huy truyền thống, đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng “chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng và hiện đại”, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại; trong đó, thực hiện tốt các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật phát triển công nghiệp quốc phòng trong thời kỳ mới. Đây là nhiệm vụ chiến lược, nền tảng để hoạch định chủ trương, giải pháp xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại. Phát huy kết quả đạt được, đặc biệt là trong xây dựng Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp, Tổng cục tiếp tục bám sát chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển công nghiệp quốc phòng; đề xuất Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiến hành rà soát, xây dựng và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý theo hướng đổi mới, hội nhập nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả chức năng quản lý nhà nước, đẩy mạnh cải cách hành chính, tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn, nút thắt, thực hiện phương châm: “Thể chế đi trước, mở đường cho phát triển”. Trọng tâm tập trung tham mưu hoàn thiện pháp luật, cơ chế, chính sách về hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, bảo mật; đề xuất chính sách ưu tiên, ưu đãi, chia sẻ rủi ro, sở hữu trí tuệ,… tạo hành lang pháp lý, điều kiện thuận lợi để công nghiệp quốc phòng tiếp tục hội nhập, phát triển nhanh, bền vững. Xây dựng cơ chế liên kết giữa công nghiệp quốc phòng và công nghiệp dân dụng gắn với cơ chế quản lý, giám sát bảo đảm chặt chẽ, đồng bộ, nhằm khai thác và phát huy tối đa tiềm năng của nền công nghiệp quốc gia phục vụ nhiệm vụ quốc phòng; đồng thời, đảm bảo cho công nghiệp quốc phòng hội nhập sâu hơn vào công nghiệp quốc gia, nâng cao hiệu quả kết hợp quốc phòng với kinh tế.

Xe chiến đấu bộ binh XCB-01 do Tổng cục Công nghiệp quốc phòng nghiên cứu, chế tạo.

Thứ hai, tiếp tục kiện toàn tổ chức công nghiệp quốc phòng “tinh, gọn, mạnh”, đẩy mạnh đầu tư, phát triển tiềm lực khoa học, công nghệ hiện đại. Đây là nội dung có ý nghĩa quyết định, yếu tố cốt lõi, là “chìa khóa” để công nghiệp quốc phòng phát triển trong bối cảnh khoa học, công nghệ đang phát triển nhảy vọt. Thời gian qua, Tổng cục đã chủ động tham mưu, đề xuất với Bộ Quốc phòng sắp xếp lại các viện nghiên cứu, thành lập một số tổng công ty và cơ cấu lại các doanh nghiệp; tập trung nguồn lực, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào hạ tầng kỹ thuật, dây chuyền sản xuất hiện đại, tạo bước đột phá về năng lực nghiên cứu, sản xuất, sửa chữa, hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật. Phát huy kết quả đạt được, Tổng cục tiếp tục quán triệt và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 08-NQ/TW gắn với thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Tổ chức, sắp xếp lại các cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt theo hướng “tinh, gọn, hiệu quả, tập trung, chuyên môn hóa”, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu - sản xuất - khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị, phù hợp thế bố trí chiến lược quân sự, tiến tới thành lập các tập đoàn, tổ hợp công nghiệp quốc phòng sản xuất, sửa chữa vũ khí, trang bị kỹ thuật theo chuyên ngành sản phẩm. Đồng thời, tiếp tục ưu tiên nguồn lực triển khai các dự án đầu tư chiều sâu công nghệ, nâng cao năng lực nghiên cứu, thiết kế của các viện, trung tâm nghiên cứu; phát triển năng lực chế tạo, sản xuất, sửa chữa của các cơ sở công nghiệp quốc phòng theo hướng “đi tắt, đón đầu”. Ứng dụng kết quả đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và các phương thức, mô hình quản lý tiên tiến để nâng cao hiệu quả quản trị của các doanh nghiệp. Qua đó, từng bước kiện toàn tổ chức và tăng cường tiềm lực công nghiệp quốc phòng hiện đại, tự chủ, lưỡng dụng, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại, đủ năng lực dẫn dắt công nghiệp quốc gia.

Thứ ba, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển công nghiệp quốc phòng. “Con người là trung tâm, chủ thể, nhân tố then chốt trong xây dựng, phát triển công nghiệp quốc phòng”. Với nhận thức đó, thời gian tới, Tổng cục tập trung quán triệt, triển khai hiệu quả Đề án “Chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài đối với Quân đội nhân dân Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” và Nghị định số 103/2025/NĐ-CP, ngày 15/5/2025 của Chính phủ quy định một số chính sách đối với cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt, cơ sở công nghiệp an ninh nòng cốt và chế độ, chính sách đối với người lao động trong cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt, cơ sở công nghiệp an ninh nòng cốt. Trọng tâm là điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, kế hoạch đào tạo, sử dụng và thu hút nhân tài; xây dựng đội ngũ cán bộ đủ khả năng tạo đột phá trong nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất vũ khí, khí tài; đặc biệt chú trọng xây dựng và phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học đầu ngành, tổng công trình sư về khoa học kỹ thuật, công nghệ quân sự và đội ngũ cán bộ quản lý giỏi tại các cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt. Để đạt hiệu quả, Tổng cục chú trọng sắp xếp lực lượng khối nghiên cứu theo hướng “tinh, gọn, mạnh” gắn với xây dựng và phát triển các nhóm nghiên cứu chuyên sâu làm nòng cốt, thúc đẩy phát triển khoa học - công nghệ quốc phòng. Đồng thời, tiếp tục làm tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng, kết hợp xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, tuyển dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, v.v. Trên cơ sở đó, xây dựng nguồn nhân lực công nghiệp quốc phòng có chất lượng toàn diện, đủ năng lực làm chủ công nghệ nền, công nghệ lõi, công nghệ chiến lược, đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp quốc phòng hiện đại, tự chủ, lưỡng dụng trong tình hình mới.

Thứ tư, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và ứng dụng khoa học - công nghệ tiên tiến. Những năm qua, Tổng cục đã không ngừng thực hiện các giải pháp tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng quan hệ hợp tác công nghiệp quốc phòng với 50 nước tại các châu lục và vùng lãnh thổ, tạo bước tiến quan trọng, nâng cao hiệu quả công tác nghiên cứu khoa học và đầu tư phát triển công nghiệp quốc phòng. Đặc biệt, năm 2022 và 2024, Tổng cục đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan giúp Bộ Quốc phòng tổ chức thành công Triển lãm Quốc phòng quốc tế tại Việt Nam, tạo dấu ấn sâu đậm, được Nhân dân và bạn bè quốc tế đánh giá cao. Trên nền tảng đó, thời gian tới, Tổng cục tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác song phương, đa phương với các đối tác có tiềm lực công nghiệp quốc phòng mạnh, phù hợp với chính sách quốc phòng “bốn không” của Việt Nam. Trong đó, chú trọng xây dựng các chương trình hợp tác chiều sâu, gắn kết chặt chẽ giữa nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực chất lượng cao và phát triển công nghiệp quốc phòng. Đẩy mạnh tiếp thu, chuyển giao và ứng dụng các thành tựu công nghệ hiện đại, như: trí tuệ nhân tạo, robot, tự động hóa, công nghệ mô phỏng,… nhằm nâng cao năng lực nghiên cứu, chế tạo, cũng như chất lượng, tính cạnh tranh của sản phẩm quốc phòng. Đồng thời, mở rộng hợp tác phát triển thị trường, coi trọng chiến lược tìm đầu ra cho sản phẩm, với mũi nhọn là đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm quốc phòng và sản phẩm lưỡng dụng. Đây là nền tảng để Công nghiệp quốc phòng Việt Nam tạo ra những bước đột phá mới, khẳng định vị thế, uy tín trên trường quốc tế, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại.

Tiếp nối truyền thống “Đoàn kết - Tự lực - Chủ động - Khoa học” được hun đúc qua nhiều thế hệ, toàn thể cán bộ, nhân viên, người lao động ngành Công nghiệp quốc phòng tiếp tục phát huy ý chí tự lực, tự cường, tinh thần “7 dám”, chủ động nghiên cứu, làm chủ công nghệ, đột phá trong sản xuất và quản lý, tạo sức mạnh tổng hợp để Công nghiệp quốc phòng Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, vươn tầm khu vực và thế giới, đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Trung tướng, TS. HỒ QUANG TUẤN, Chủ nhiệm Tổng cục Công nghiệp quốc phòng
__________________       

1 - Nghị quyết số 05-NQ/TW, ngày 20/7/1993; Nghị quyết số 27-NQ/TW, ngày 16/6/2003; Nghị quyết số 06-NQ/TW, ngày 16/7/2011.