Nhận thức sâu sắc vai trò là lực lượng chuyên trách, nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, những năm qua, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiệm vụ quan trọng này với nhiều nội dung, giải pháp quyết liệt, đồng bộ, mang lại hiệu quả thiết thực.

Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng kiểm tra, nắm tình hình trên sông Sài Gòn đến khu vực biển Cần Giờ.

Bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia là vấn đề mang tính chiến lược, sống còn với mỗi quốc gia. Hiện nay, trong bối cảnh nước ta đã và đang hội nhập quốc tế ngày càng toàn diện và sâu rộng, việc bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia lại càng hệ trọng, không tách rời nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Vì vậy, nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia nói chung, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới nói riêng luôn được Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chặt chẽ, hiệu quả, thông qua việc ban hành nhiều chủ trương, chính sách, pháp luật về lĩnh vực này¹. Trong đó, xác định rõ: Bộ đội Biên phòng là lực lượng chuyên trách, nòng cốt làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Đây là cơ sở chính trị, pháp lý vững chắc, đầy đủ để thực hiện các nhiệm vụ công tác biên phòng, nhất là nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia.

Quán triệt, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, giai đoạn 2020 - 2025, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị phát huy tốt vai trò là lực lượng nòng cốt, chuyên trách, chủ động, quyết liệt đấu tranh, ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hành động xâm phạm an ninh quốc gia, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện. Nổi bật là:

1. Bộ đội Biên phòng luôn nhận thức rõ nhiệm vụ, phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, xác định rõ động cơ, thái độ trong mọi hoạt động, công tác, nhất là thực hiện nhiệm vụ chính trị, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tham gia phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân ở khu vực biên giới. Tập trung thực hiện tốt công tác quốc phòng, an ninh và đối ngoại; tích cực, chủ động tham mưu và tham gia xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện, góp phần quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển, đóng góp vào sự  phát triển chung của cả nước. Tích cực tham gia tìm kiếm, cứu hộ cứu nạn², diễn tập khu vực phòng thủ, diễn tập phòng, chống khủng bố, bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

2. Chủ động làm tốt công tác phòng ngừa tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tham mưu thực hiện tốt Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Đẩy mạnh và không ngừng nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, vận động quần chúng Nhân dân với nhiều hình thức, biện pháp linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả thiết thực, góp phần hạn chế, khắc phục nguyên nhân, điều kiện nảy sinh các hoạt động xâm phạm an ninh biên giới. Thường xuyên củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các mô hình, như: “Tổ tự quản đường biên, mốc giới”, “Tổ tự quản an ninh, trật tự thôn, bản”, “Tổ tàu thuyền, bến bãi an toàn”, “Dòng họ gương mẫu”, “Dòng họ tự quản về an ninh, trật tự”, “Thôn không có người vi phạm pháp luật”³, v.v. Thực hiện nghiêm Kết luận số 68-KL/TW, ngày 05/02/2020 của Ban Bí thư (khóa XII) về chủ trương tăng thêm cấp ủy viên là cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện, xã biên giới, biển, đảo nhiệm kỳ 2020 - 2025; duy trì hiệu quả quy chế phối hợp giữa cấp ủy đồn Biên phòng với cấp ủy xã, phường biên giới, huy động đông đảo các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở khu vực biên giới⁴.

Tuần tra liên hợp giữa Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu (Việt Nam) và Chi đội quản lý biên giới Châu Hồng Hà, Trạm kiểm soát xuất nhập cảnh Kim Thuỷ Hà (Trung Quốc).

3. Tích cực, chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ trên cả 03 lĩnh vực: chủ quyền lãnh thổ, an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội; nghiên cứu, nắm, đánh giá, dự báo chính xác tình hình mọi mặt, kịp thời tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và phối hợp với bộ tư lệnh các quân khu, cấp ủy, chính quyền các tỉnh biên giới thực hiện tốt chủ trương, đối sách phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, giữ vững ổn định an ninh, trật tự, an toàn xã hội địa bàn khu vực biên giới, vùng biển, đảo⁵, v.v.

Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an và các đơn vị Quân đội đứng chân trên địa bàn thực hiện có hiệu quả các nghị định, thông tư, quy chế phối hợp giữa Bộ Quốc phòng với Bộ Công an trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và nhiệm vụ quân sự, quốc phòng⁶. Quá trình đấu tranh phòng, chống tội phạm xâm phạm an ninh biên giới quốc gia, các đơn vị Bộ đội Biên phòng đã duy trì hiệu quả các buổi trao đổi với các lực lượng làm nhiệm vụ trên biên giới của Trung Quốc, Lào, Campuchia về các vấn đề liên quan đến bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, cùng phát triển. Đàm phán thống nhất chủ trương, biện pháp giải quyết, xử lý các vụ việc liên quan đến an ninh, trật tự hai bên biên giới trên tinh thần đoàn kết, hữu nghị, tôn trọng độc lập, chủ quyền của mỗi nước, theo đúng tinh thần các hiệp định, hiệp ước, văn bản pháp lý hai bên đã ký kết, đúng với tập quán, luật pháp quốc tế hai bên cùng tham gia và phù hợp với luật pháp của mỗi bên.

4. Bằng hành động cụ thể, với phương châm: “Ba bám, bốn cùng”⁷, “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”, Bộ đội Biên phòng đã tích cực triển khai thực hiện tốt các chương trình, đề án, dự án, phong trào, mô hình giúp Nhân dân phát triển kinh tế - xã hội, gắn với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh ở khu vực biên giới, từng bước góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân nơi đây, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số. Qua đó, tạo tiền đề, điều kiện củng cố, xây dựng các tiềm lực của thế trận biên phòng toàn dân, nền biên phòng toàn dân trong thế trận quốc phòng toàn dân, nền quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân, nền an ninh nhân dân vững chắc ở khu vực biên giới⁸.

Thời gian tới, dự báo tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Xung đột vũ trang, chiến tranh cục bộ tiếp tục xảy ra ở nhiều nơi. Các thế lực thù địch, phản động đẩy mạnh thực hiện “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, tăng cường chống phá ngày càng công khai và trực diện, nhằm lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Hoạt động xâm phạm an ninh biên giới quốc gia vẫn diễn biến hết sức phức tạp, âm mưu, thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó dự báo. Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng với nhiều thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen. Để nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, các cơ quan, đơn vị Bộ đội Biên phòng cần tiếp tục quán triệt sâu sắc phương châm chỉ đạo: chủ động thiết lập tuyến phòng thủ, tạo vành đai an ninh từ ngoài lãnh thổ, biên giới hành chính quốc gia để bảo vệ vững chắc Tổ quốc theo Nghị quyết số 44-NQ/TW, ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Thực hiện nội dung này, cần tập trung triển khai đồng bộ, hiệu quả một số giải pháp chủ yếu sau:

Trước hết, chủ động nắm, đánh giá, dự báo sát, đúng tình hình, kịp thời tham mưu với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách về quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia, xây dựng khu vực biên giới vững mạnh toàn diện; đồng thời, triển khai toàn diện, đồng bộ các giải pháp thực hiện nhiệm vụ quan trọng này. Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng thực hiện tốt các văn kiện pháp lý về biên giới, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn hoạt động, chống phá của các loại đối tượng, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu.

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cát Bà tuần tra, kiểm soát trên Đảo Long Châu.

Hai là, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia; âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động, nâng cao tinh thần cảnh giác trong đấu tranh, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong mọi tình huống. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 01/CT-TTg, ngày 09/01/2015 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tổ chức phong trào toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”; chăm lo xây dựng, củng cố “thế trận lòng dân”; chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, hạn chế sơ hở, không để các thế lực thù địch, phản động lợi dụng chống phá.

Ba là, tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, gắn với tăng cường quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong mọi tình huống. Trong đó, tập trung phát huy vai trò của cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy, cán bộ Biên phòng tăng cường cấp xã biên giới; cán bộ, đảng viên Biên phòng phụ trách hộ gia đình ở khu vực biên giới. Tích cực, chủ động tham mưu và tham gia triển khai thực hiện hiệu quả các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội ở khu vực biên giới; chú trọng nhân rộng các chương trình, mô hình, phong trào đã mang lại hiệu quả trong thực tiễn, như: “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”, “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng”, “Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới, hải đảo”, “Thầy giáo quân hàm xanh”, “Thầy thuốc quân hàm xanh”,… góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân, xây dựng khu vực biên giới phát triển toàn diện.

Bốn là, thường xuyên phối hợp với các cấp, ngành, lực lượng và cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, tạo sự thống nhất cao và phát huy sức mạnh tổng hợp trong bảo đảm an ninh biên giới quốc gia. Thực hiện tốt công tác đối ngoại, chủ động phối hợp chặt chẽ với lực lượng chức năng các nước láng giềng trong phòng, chống tội phạm xuyên biên giới, nhất là trong hợp tác trao đổi thông tin, nắm tình hình, chủ động phòng ngừa tội phạm từ sớm, từ xa, từ ngoài biên giới; xây dựng biên giới ổn định, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện các quy chế phối hợp với các nước, tổ chức quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hoặc gia nhập; tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức quốc tế trong trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ thông tin, đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm.  

Năm là, quán triệt, thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương về tổ chức Quân đội nhân dân Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 và những năm tiếp theo, xây dựng Bộ đội Biên phòng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Tăng cường giáo dục, nâng cao bản lĩnh chính trị, nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ trong thực hiện nhiệm vụ. Chú trọng bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; thường xuyên quan tâm cải thiện đời sống vật chất, tinh thần và đầu tư phương tiện, trang bị tiên tiến, hiện đại, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu, công tác của Bộ đội Biên phòng. Đấu tranh có hiệu quả với mọi âm mưu, phương thức, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm, góp phần quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia trong kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc./.

Trung tướng NGUYỄN ANH TUẤN, Chính ủy Bộ đội Biên phòng
________________________

1 - Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 08/8/1995 của Bộ Chính trị (khóa VII) về xây dựng Bộ đội Biên phòng trong tình hình mới; Thông báo số 165-TB/TW, ngày 22/12/2004 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá IX) Thông báo kết luận của Bộ Chính trị về tổ chức Bộ đội Biên phòng; Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 28/9/2018 của Bộ Chính trị (khóa XII) về Chiến lược bảo vệ biên giới quốc gia; Luật An ninh quốc gia (năm 2004), Luật Biên phòng Việt Nam (năm 2020), v.v.

2 - Năm 2024 và 6 tháng đầu năm 2025, có trên 132.000 lượt cán bộ, chiến sĩ, gần 5.000 lượt phương tiện tham gia ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; di dời gần 99.000 hộ/480.000 người dân ra khỏi các khu vực nguy hiểm, v.v.

3 - Đã thành lập 2.702 tổ tự quản/45.638 hộ gia đình và 114.276 cá nhân đăng ký tự quản trên 4.679 km đường biên, 3.613 mốc quốc giới, 487 công trình biên giới; 2.686 tổ tàu thuyền an toàn, 769 bến bãi an toàn; duy trì 15.141 tổ an ninh trật tự/224.031 thành viên.

4 - Nhiệm kỳ 2020 - 2025, đã chỉ định 192 đồng chí cán bộ đồn Biên phòng tham gia cấp ủy cấp huyện; 456 đồng chí tham gia cấp ủy cấp xã; giới thiệu 2.550 đảng viên tham gia sinh hoạt ở chi bộ thôn, bản; phân công 9.661 đảng viên phụ trách 47.247 hộ gia đình.

5 - Từ năm 2020 đến nay, Bộ đội Biên phòng đã thu thập hơn 133.305 tin (trong đó, hơn 54.380 tin giá trị cao); xác lập đấu tranh 21 chuyên án; xây dựng, triển khai thực hiện khoảng 4.000 kế hoạch nghiệp vụ; cử hơn 1.200 tổ công tác với hơn 19.000 lượt cán bộ phối hợp nắm tình hình, điều tra, xác minh, xử lý các loại đối tượng, tội phạm; phối hợp xử lý, kết hợp giáo dục, cảm hóa, răn đe, vô hiệu hóa hơn 1.100 vụ, v.v.

6 - Từ năm 2020 đến nay, chủ trì, phối hợp đấu tranh thành công gần 600 chuyên án về trật tự xã hội, bắt giữ 46.224 vụ/130.501 đối tượng, thu giữ 8,986 tấn ma túy các loại; phát hiện, bắt giữ, xử lý 6.809 vụ/5.419 đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại; 297 vụ mua bán người/188 đối tượng; 163 vụ mua bán vũ khí, vật liệu nổ, thu 213 súng các loại, 156.206 viên đạn, 2,392 tấn thuốc nổ, v.v.

7 - “Ba bám”: bám trụ, bám dân, bám địa bàn. “Bốn cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng làm, cùng nói tiếng dân tộc.

8 - Từ năm 2020 đến nay, đã trao tặng 583 nhà “Mái ấm biên cương”, 375 con bò giống; hơn 162 tấn gạo, 213.000 suất quà với trị giá khoảng 200 tỉ đồng; huy động nguồn lực xã hội hỗ trợ 210 xã với 850 mô hình sinh kế giúp phụ nữ, 872 mái ấm tình thương; nhận giúp đỡ gần 3.000 cháu học sinh, nhận nuôi 310 cháu tại các đồn Biên phòng, v.v.