Thỏa thuận hợp tác thăm dò, khai thác dầu khí trong vùng biển chồng lấn giữa Việt Nam và Ma-lai-xi-a đã được chính phủ hai nước ký ngày 5 tháng 6 năm 1992, tại thủ đô Ku-a-la Lam-pơ của Ma-lai-xi-a; gồm những nội dung chính sau:

Về vùng chồng lấn trên biển: Việt Nam và Ma-lai-xi-a tồn tại một vùng chồng lấn biển và thềm lục địa rộng khoảng 2.800 km². Do vùng chồng lấn có diện tích không rộng, tiềm năng dầu khí lớn, nên hai bên nhất trí trước khi đàm phán phân định thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế, sớm thông qua Thỏa thuận hợp tác thăm dò, khai thác dầu khí để phục vụ cho sự phát triển của mỗi nước.  

Những quy định chung: 

Hai bên thỏa thuận hợp tác thăm dò và khai thác dầu khí trong khu vực chồng lấn trên biển giữa hai nước, dựa trên những nguyên tắc chính sau:

- Phân chia đồng đều chi phí và lợi nhuận giữa hai bên;

- Các hoạt động thăm dò và khai thác dầu khí sẽ được Petronas (Ma-lai-xi-a) và Petrovietnam (Việt Nam) tiến hành trên cơ sở các dàn xếp thương mại sau khi được chính phủ hai bên phê chuẩn;

- Thỏa thuận này không phương hại tới lập trường của mỗi bên đối với khu vực chồng lấn;

- Nếu mỏ dầu khí có một phần nằm vắt ngang sang khu vực chồng lấn và một phần nằm bên thềm lục địa của Ma-lai-xi-a hoặc Việt Nam, thì hai bên sẽ thỏa thuận để thăm dò, khai thác;

- Việc quản lý, giám sát các hoạt động dầu khí trong vùng chồng lấn do hai bên bàn bạc, thống nhất.

Thỏa thuận Thương mại: Trên cơ sở Thỏa thuận hợp tác thăm dò, khai thác dầu khí này, Petronas và Petrovietnam đã ký Thỏa thuận thương mại, gồm những nội dung chính:

-  Petrovietnam và Petronas có trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi ngang nhau;

- Đồng ý tiếp tục thu các khoản thuế quy định trong hợp đồng đã ký với các nhà thầu (do Ma-lai-xi-a đã ký từ năm 1989), bao gồm: thuế tài nguyên, thuế lợi tức, thuế xuất khẩu, khoản trả phụ. Trước đây, nhà thầu nộp cho Chính phủ Ma-lai-xi-a thì nay chia đều cho Việt Nam và Ma-lai-xi-a;

- Các khoản thu quy định trong hợp đồng gồm: chia lãi dầu, nộp quỹ nghiên cứu khoa học trước đây nộp cho Petronas thì nay chia đều cho Việt Nam và Ma-lai-xi-a. Các phần thu cho phía Việt Nam sẽ do Petronas chịu trách nhiệm giao đủ, phần này không bị Chính phủ Ma-lai-xi-a đánh thuế;

- Về cơ chế điều hành: hai bên thành lập Ủy ban hỗn hợp ở cấp cao;  Ủy ban điều phối và các tiểu ban luật pháp, kinh tế, thương mại, kỹ thuật...;

- Ủy ban điều phối thực hiện nhiệm vụ cụ thể do Ủy ban hỗn hợp phê chuẩn là: xác định phần đóng góp của các bên; giám sát hoạt động của nhà thầu; giải quyết việc cung ứng dịch vụ của hai nước...;

- Các ủy ban hoạt động theo cơ chế đồng thuận. Nếu có bất đồng sẽ giải quyết từ thấp đến cao trên tinh thần hòa giải hữu nghị và công bằng;

- Petrovietnam và Petronas cùng nhau thực hiện kiểm toán đối với hoạt động của nhà thầu để xác định quyền lợi.

Sau 4 năm thực hiện Thảo thuận thương mại, ngày 29-7-1997, những tấn dầu đầu tiên được khai thác từ vùng chồng lấn đã được xuất khẩu và lợi nhuận được chia đều cho hai bên theo đúng thỏa thuận. Đến nay, các giếng dầu trong vùng chồng lấn đang tiếp tục hoạt động có hiệu quả; khẳng định chủ trương hợp tác thăm dò, khai thác dầu khí ở khu vực chồng lấn giữa hai nước là hoàn toàn đúng đắn, góp phần nâng tầm quan hệ hợp tác toàn diện Việt Nam-Ma-lai-xi-a, củng cố an ninh, ổn định cho khu vực và thế giới.

TRUNG ANH