Thành phố Tam Kỳ thuộc tỉnh Quảng Nam, có vị trí quan trọng cả về kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh đối với Tỉnh và Quân khu 5. Vì vậy, lãnh đạo xây dựng lực lượng vũ trang Thành phố nói chung, lực lượng dân quân tự vệ “vững mạnh, rộng khắp” nói riêng luôn là nội dung được Thành ủy thường xuyên quan tâm.

Quán triệt, thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, trực tiếp là Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX) “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng dân quân tự vệ và lực lượng dự bị động viên trong tình hình mới” và Luật Dân quân tự vệ, Thành ủy Tam Kỳ luôn quan tâm lãnh đạo công tác dân quân tự vệ. Nhờ đó, công tác này của Thành phố được các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể chính trị - xã hội, doanh nghiệp và nhân dân phối hợp chặt chẽ, thực hiện nền nếp, hiệu quả. Lực lượng dân quân tự vệ được xây dựng theo phương châm “vững mạnh, rộng khắp”, có số lượng hợp lý, chất lượng tổng hợp cao, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, cơ sở. Đến nay, toàn Thành phố có 21 cơ sở dân quân tự vệ (trong đó có: 13 cơ sở dân quân, 08 cơ sở tự vệ); tỷ lệ dân quân tự vệ đạt 1,48% dân số; tỷ lệ đảng viên trong lực lượng dân quân tự vệ đạt 25,27% (riêng dân quân cơ động đạt 34,60%); tỷ lệ đoàn viên trong dân quân tự vệ đạt 60,45%. Chất lượng tổng hợp của lực lượng dân quân tự vệ ngày càng được nâng lên, thực sự là lực lượng nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng - an ninh và tham gia xây dựng cơ sở địa phương vững mạnh, xây dựng địa bàn an toàn; xung kích trong lao động sản xuất, phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống, làm thất bại âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình”, thúc đẩy “tự diễn biến’, “tự chuyển hóa” nội bộ của các thế lực thù địch.

Để có kết quả trên, Thành ủy thường xuyên lãnh đạo công tác giáo dục, tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cả hệ thống chính trị và nhân dân, trước hết là cấp ủy, chính quyền, cơ quan chức năng về công tác dân quân tự vệ. Nhận thức rõ xây dựng lực lượng dân quân tự vệ là vấn đề chiến lược, vì thế Thành ủy yêu cầu các cấp ủy, chính quyền cơ sở phải thấu suốt tinh thần đó và làm cho nó thấm sâu vào mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân thông qua công tác tuyên truyền, giáo dục. Để thực hiện tốt việc này, trước hết phải chú trọng đa dạng hóa hình thức, biện pháp, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục thường xuyên với giáo dục theo chuyên đề, chủ đề, khai thác và phát huy vai trò của các lực lượng, phương tiện truyền thông. Công tác tuyên truyền, giáo dục phải được thực hiện thường xuyên, với nội dụng toàn diện, nhằm làm cho mọi người nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước đối với nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương; nguyên tắc, phương châm, nội dung thực hiện công tác xây dựng lực lượng dân quân tự vệ, v.v. Đến nay, cấp ủy, chính quyền, cơ quan chức năng các cấp đều nắm vững quan điểm: “Dân quân tự vệ đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự quản lý điều hành của Chính phủ mà trực tiếp là sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương các cấp; sự chỉ huy thống nhất của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và sự chỉ huy trực tiếp của chỉ huy trưởng cơ quan quân sự địa phương”¹. Các tầng lớp nhân dân thấy rõ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của lực lượng dân quân tự vệ, từ đó tích cực, tự giác tham gia, tạo sức mạnh tổng hợp trong thực hiện công tác này.

Hằng năm, căn cứ vào nghị quyết, chỉ thị của trên, trực tiếp là của Tỉnh ủy, Đảng ủy Quân sự Tỉnh và Đảng ủy Quân khu 5, đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương, Thành ủy đưa nội dung lãnh đạo công tác dân quân tự vệ vào nghị quyết cấp mình; đồng thời, ban hành nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ quân sự, quốc phòng địa phương với những nội dung, chương trình, kế hoạch cụ thể. Trên cơ sở đó, cấp ủy các cấp quán triệt, đề ra biện pháp thực hiện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ từng cơ quan, đơn vị. Thành ủy chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền cấp mình tổ chức thực hiện chặt chẽ cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân quân tự vệ, phù hợp với thực tiễn; đồng thời, coi trọng công tác phát triển đảng viên mới, phấn đấu tăng tỷ lệ lãnh đạo trong lực lượng dân quân tự vệ. Đối với doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước mà chưa thành lập tổ chức đảng, phải tuân thủ chặt chẽ quy định, hướng dẫn của trên và tích cực xây dựng, phát triển lực lượng cốt cán để đảm bảo có đủ điều kiện thành lập lực lượng tự vệ. Ở những địa bàn trọng điểm về quốc phòng - an ninh² có lực lượng dân quân thường trực, Thành ủy chỉ đạo có thể thành lập chi bộ riêng theo đúng quy định của Điều lệ Đảng và hướng dẫn của cấp trên, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của đảng ủy xã, phường. Trong những nhiệm vụ đột xuất, khi có yêu cầu phải tập trung lực lượng dân quân tự vệ hoạt động trong một thời gian nhất định, căn cứ vào tình hình thực tiễn, có thể thành lập chi bộ lâm thời để lãnh đạo; khi hết nhiệm vụ thì giải thể. Trên cơ sở tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy với lực lượng dân quân tự vệ, các tổ chức đảng tập trung giải quyết những vấn đề khó đang đặt ra, như: việc thu hút lao động trẻ, khỏe, có trình độ tham gia lực lượng; việc đảm bảo chính sách, chế độ trong huấn luyện và hoạt động của dân quân tự vệ, v.v.

Bên cạnh chỉ đạo các cấp định kỳ rà soát, đăng ký, quản lý chặt chẽ công dân trong độ tuổi dân quân tự vệ, phân loại đối tượng tạm hoãn, miễn thực hiện nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ nòng cốt, tổ chức xét duyệt kết nạp và xây dựng lực lượng, Thành ủy xác định: chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ dân quân tự vệ vững mạnh là khâu “then chốt của then chốt”, quyết định đến chất lượng tổng hợp của dân quân tự vệ và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng này. Hằng năm, trên cơ sở rà soát, đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ, Thành ủy chỉ đạo cấp ủy và ban chỉ huy quân sự cơ sở kiện toàn đội ngũ cán bộ dân quân tự vệ, đảm bảo về số lượng, cơ cấu thành phần, chất lượng. Trong đó, chú trọng thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ dân quân tự vệ, nhất là ở những địa bàn trọng điểm về quốc phòng - an ninh, trong các doanh nghiệp liên doanh, các tổ chức kinh tế tư nhân. Đồng thời, gắn chặt công tác quy hoạch cán bộ dân quân tự vệ với công tác xây dựng, tạo nguồn cán bộ trong hệ thống chính trị ở cơ sở; chú ý lựa chọn những cấp ủy viên có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực để đảm nhiệm vị trí chỉ huy trưởng quân sự xã, phường. Các đồng chí này nhất thiết phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt; năng lực tổ chức chỉ huy, quản lý đơn vị tương xứng; có năng lực vận động quần chúng và khả năng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền cơ sở về công tác quốc phòng - an ninh, quân sự, quốc phòng địa phương.

Việc tạo nguồn cán bộ dân quân tự vệ được Thành ủy coi trọng, theo hướng: duy trì đội ngũ cán bộ hiện có; chọn số quân nhân xuất ngũ, những thanh niên ưu tú trong phong trào cách mạng ở địa phương, đưa đi đào tạo, bồi dưỡng ở trường quân sự tỉnh Quảng Nam và Quân khu 5. Chú trọng sử dụng và phát huy vai trò của sĩ quan quân đội chuyển ngành, phục viên để bố trí các chức danh cán bộ và bồi dưỡng cán bộ dân quân tự vệ tại cơ sở. Đối với những xã, phường trọng điểm về quốc phòng - an ninh, Thành ủy đã thực hiện tốt việc lựa chọn số thanh niên của địa phương đưa vào làm nghĩa vụ quân sự trên địa bàn Tỉnh, Quân khu; chăm lo giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, để khi họ hết hạn nghĩa vụ quân sự trở về, có thể tăng cường vào đội ngũ cán bộ dân quân tự vệ. Việc bồi dưỡng, rèn luyện cán bộ dân quân tự vệ phải toàn diện cả về phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, kiến thức quân sự, quốc phòng, năng lực lãnh đạo, chỉ huy và công tác vận động quần chúng, đáp ứng kịp thời, thiết thực các yêu cầu của thực tiễn, nhất là về phòng, chống “Diễn biến hòa bình”, xây dựng cơ sở chính trị - xã hội, giải quyết những phức tạp nảy sinh trong nội bộ nhân dân. Cùng với luân phiên đưa cán bộ đi dự các lớp bồi dưỡng do trên tổ chức, cấp uỷ, chính quyền các cấp đã hết sức coi trọng việc bồi dưỡng tại chỗ thông qua diễn tập và hoạt động thực tiễn³; tăng cường tổ chức hội thao, hội thi,… để kịp thời rút kinh nghiệm⁴. Đến nay, 100% cán bộ quân sự xã, phường của Thành phố đều là đảng viên, có trình độ trung cấp, cao đẳng quân sự, trên 50% tham gia cấp ủy và Hội đồng nhân dân cùng cấp.

Huấn luyện dân quân tự vệ biển

Việc phát huy trách nhiệm của chính quyền, các cấp, các ngành ở địa phương trong xây dựng lực lượng dân quân tự vệ được Thành ủy chú trọng. Theo đó, chính quyền các cấp đã cụ thể hóa nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy cấp mình thành các kế hoạch để thực hiện. Đồng thời, phát huy vai trò giám sát của Hội đồng nhân dân đối với công tác điều hành, quản lý của chính quyền các cấp trong xây dựng, huấn luyện và hoạt động của dân quân tự vệ; trách nhiệm của các ban, ngành, đoàn thể và việc tổ chức động viên nhân dân tham gia xây dựng lực lượng này vững mạnh. Cơ quan quân sự Thành phố bám sát, nắm vững tình hình, chủ động đề xuất với Thành ủy, Ủy ban nhân dân chủ trương, giải pháp lãnh đạo và trực tiếp chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức phối hợp thống nhất hoạt động giữa các ban, ngành, đoàn thể để thực hiện nghị quyết của cấp ủy, kế hoạch của chính quyền về xây dựng lực lượng dân quân tự vệ.

Bên cạnh yêu cầu các cấp thực hiện nghiêm túc, đầy đủ chế độ, chính sách của Nhà nước đã quy định, Thành ủy thường xuyên lãnh đạo công tác kiểm tra, đôn đốc và kiên quyết chống mọi hiện tượng tiêu cực trong tổ chức thực hiện. Đồng thời, chỉ đạo các cấp ủy phát huy tốt vai trò của các tổ chức, lực lượng trong hệ thống chính trị, động viên các doanh nghiệp và nhân dân giúp đỡ về tinh thần và vật chất đối với những gia đình có người tham gia dân quân tự vệ đang tập trung làm nhiệm vụ, hoặc gặp khó khăn. Phương thức chủ yếu là hỗ trợ vốn, vật tư, kỹ thuật, nhất là đối với những gia đình cán bộ, chiến sĩ dân quân tự vệ đang tập trung làm nhiệm vụ trong điều kiện mùa vụ, thời gian thực hiện hợp đồng sản xuất, kinh doanh, v.v. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để dân quân tự vệ cải thiện, nâng cao đời sống gia đình, yên tâm công tác, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

NGUYỄN VĂN LÚA, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy

__________________

1 - Luật Dân quân tự vệ, Nxb Lao động - Xã hội, H. 2010, tr. 9.

2 - Thành phố Tam kỳ có 05 xã, phường trọng điểm về quốc phòng - an ninh, gồm: Tam Thanh, An Sơn, An Mỹ, Trường Xuân, Tân Thanh.

3 - Năm 2016, Thành phố đã tổ chức 04 lớp tập huấn cho cán bộ chỉ huy, trung đội trưởng, tiểu đội trưởng dân quân cơ động, tiểu đội trưởng dân quân thường trực, thôn (khối) đội trưởng, tổ trưởng các binh chủng, với quân số tham gia 272 đồng chí, kết quả 100% đạt khá, giỏi. Tổ chức cho phường Hòa Hương, xã Tam Ngọc, xã Tam Phú, xã Tam Thanh diễn tập chiến đấu trị an có thực binh, bắn đạn hơi, sử dụng thuốc nổ, bảo đảm an toàn, có chất lượng.

4 - Năm 2016, Thành phố đã tổ chức 03 hội thi: Hội thi sáng kiến mô hình học cụ; Hội thi Ban Chỉ huy Quân sự xã, phường giỏi; Hội thi Tiểu đội dân quân thường trực giỏi.