QPTD -Chủ Nhật, 04/12/2011, 22:49 (GMT+7)
Tư duy mới về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và sự phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, đất nước ta đang xây dựng, phát triển trong cục diện hòa bình, ổn định, tiến hành sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH,HĐH) đất nước. Những thành tựu của 20 năm đổi mới trên nhiều lĩnh vực, cả chính trị, kinh tế- xã hội, văn hóa, giáo dục, quốc phòng-an ninh, quan hệ quốc tế..., đã tạo ra thế và lực lớn mạnh chưa từng có trong lịch sử tồn tại và phát triển của dân tộc. Đây là nguồn lực hiện thực chủ yếu nhất để nhân dân ta khai thác tăng cường sức mạnh bảo vệ Tổ quốc.

Tuy nhiên, nước ta cũng phải đối mặt với những thách thức, nguy cơ đang diễn biến phức tạp, đan xen, tác động lẫn nhau không thể xem thường. Đó là những nguy cơ tụt hậu về kinh tế, chệch hướng XHCN, nạn tham nhũng và tệ quan liêu, “diễn biến hòa bình” do các thế lực thù địch gây ra. Mặt khác, mặc dù hòa bình phát triển vẫn là xu hướng vận động chủ yếu của thời đại, nhưng tình hình thế giới, khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường. Nhiều cuộc xung đột vũ trang, chiến tranh cục bộ, các hoạt động khủng bố, chống khủng bố và cả lợi dụng chống khủng bố để gây chiến tranh đang có xu hướng lan rộng ở nhiều nơi trên thế giới; nảy sinh nhiều cuộc tranh chấp, xung đột về lãnh thổ, tài nguyên, dân tộc, tôn giáo... Cuộc chạy đua vũ trang mới diễn ra quy mô lớn trong việc sản xuất, mua, bán những vũ khí công nghệ cao, xây dựng quân đội hiện đại lấy tin học, vũ khí công nghệ cao làm cơ sở vật chất-kỹ thuật. Những biểu hiện mất an ninh mới phát triển ngày càng rõ nét như chủ nghĩa khủng bố quốc tế, tội phạm xuyên quốc gia, ô nhiễm môi trường, ma túy, thiên tai... Tình hình đó tất nhiên tác động trực tiếp đến nước Việt Nam XHCN. Bởi nước ta nằm trong vùng địa-chính trị, địa-chiến lược của khu vực và thế giới. Để thực sự có an ninh, có ổn định, chúng ta phải tăng cường sức mạnh quốc phòng phù hợp với yêu cầu khách quan khi mà tương quan lực lượng giữa ta và thế lực đế quốc hiếu chiến, phản động rất không cân bằng hiện nay và chưa đạt được hiệu quả răn đe.

Tình hình trong nước và quốc tế nêu trên, đã và đang đặt ra những yêu cầu mới, rất cao đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc và việc nghiên cứu, bổ sung, phát triển nghệ thuật quân sự của chiến tranh nhân dân hiện đại bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN.
Về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Kế thừa truyền thống dân tộc, kết hợp với sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về học thuyết bảo vệ Tổ quốc XHCN vào thời kỳ mới, Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX và Nghị quyết Trung ương 8 (khóa IX) đã đưa ra một nội dung hoàn chỉnh là: “Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và nền văn hóa; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN; bảo vệ sự nghiệp đổi mới và lợi ích quốc gia, dân tộc". Từ đó có thể thấy, mục tiêu, nội dung nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc được xác định rõ hơn, toàn diện hơn và có bước phát triển mới. Bảo vệ Tổ quốc ngày nay không chỉ chống chiến tranh xâm lược, bảo vệ hòa bình, bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ mà còn phải bảo vệ an ninh quốc gia trên tất cả các lĩnh vực; bảo vệ Tổ quốc gắn liền với bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ XHCN, bảo vệ sự nghiệp đổi mới và lợi ích quốc gia dân tộc; bảo vệ Tổ quốc không chỉ là ngăn ngừa, phòng chống mà xây dựng trở thành một nội dung, một phương thức quan trọng của bảo vệ.
Vì vậy, quan điểm của Đảng ta về nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trước hết và quan trọng nhất vẫn là tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp củng cố quốc phòng và an ninh. Không ngừng hoàn thiện về cơ chế lãnh đạo, quản lý quốc phòng, an ninh trên phạm vi cả nước, ở từng bộ, ngành và từng địa phương, cơ sở. Kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH, lấy giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển là lợi ích cao nhất. Kết hợp chặt chẽ hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, lấy xây dựng sức mạnh bên trong là nhân tố quyết định. Xây dựng sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, sức mạnh của lực lượng và thế trận quốc phòng toàn dân với sức mạnh của lực lượng và thế trận an ninh nhân dân. Kết hợp chặt chẽ kinh tế với quốc phòng và an ninh, quốc phòng và an ninh với kinh tế trong các chiến lược, quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội. Phối hợp hoạt động quốc phòng và an ninh với hoạt động đối ngoại. Thường xuyên nêu cao cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu đánh bại mọi âm mưu và hành động của các thế lực thù địch đối với độc lập dân tộc và CNXH, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN; đánh bại chiến lược “diễn biến hòa bình”, sẵn sàng ứng phó với mọi tình huống bạo loạn lật đổ, vũ trang xâm lược cục bộ và cả chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao trên các quy mô.
Phương châm bảo vệ Tổ quốc là, kiên định nguyên tắc chiến lược, vận dụng linh hoạt sách lược, tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của nhân dân trong nước và quốc tế; phân hóa, cô lập các phần tử chống đối ngoan cố nhất, các thế lực chống đối hung hăng nhất. Với nội bộ, chủ động phòng chống có hiệu quả chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch; tăng cường bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững an ninh trật tự biên giới và nội địa, vùng biển, đảo, vùng trời của Tổ quốc. Xây dựng các phương án xử lý phù hợp đối với từng tình huống cụ thể, lấy phòng ngừa là chính, nhưng khi đã xảy ra phải xử lý kịp thời, kiên quyết, khẩn trương, khôn khéo, nhanh gọn, không để lan rộng, không để các thế lực thù địch lấy cớ can thiệp. Mặt khác, cần tiếp cận và thực sự chuẩn bị ứng phó với chiến tranh xâm lược (nếu xảy ra) bằng chiến tranh nhân dân Việt Nam trong điều kiện hiện đại. Lực lượng vũ trang nhân dân, nhất là Quân đội nhân dân cần nhận thức sâu sắc tình hình, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Từ đó có sự nỗ lực vượt bậc trong xây dựng, cả về bản lĩnh chính trị và tri thức, năng lực hành động để làm nòng cốt cho toàn dân trong sự nghiệp củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc.
Những quan điểm, phương châm chỉ đạo bảo vệ Tổ quốc trong sự nghiệp đổi mới là nhân tố quyết định sự nghiệp củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ Tổ quốc và chế độ của toàn dân, toàn quân ta giành thắng lợi. Các cấp, các ngành cùng toàn dân, toàn quân ta cần nhận thức sâu sắc và vận dụng đúng đắn, sáng tạo vào thực tiễn tư tưởng chỉ đạo quan trọng này phù hợp với từng lĩnh vực xây dựng và đấu tranh của mình.
 Cùng với sự phát triển của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, nghệ thuật quân sự Việt Nam cũng đặt ra những yêu cầu mới cần bổ sung, hoàn thiện. Đó là xây dựng một hệ thống lý luận quân sự tiên tiến chỉ đạo hoạt động thực tiễn bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong hòa bình, phát triển, đẩy lùi, ngăn ngừa, thủ tiêu nguy cơ chiến tranh và sẵn sàng đánh thắng các loại hình chiến tranh xâm lược bằng vũ khí công nghệ cao, đồng thời đánh bại chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, bảo vệ Đảng, Nhà nước, bảo vệ vững chắc chế độ XHCN. Từ yêu cầu cơ bản đó, cần đi sâu nghiên cứu hoàn thiện những phương pháp đấu tranh vũ trang truyền thống; bổ sung, phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam trong điều kiện hiện đại.
Về chiến lược quân sự trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, cần được xây dựng và tổ chức thực hiện ngay từ thời bình và khi chiến tranh xảy ra. Trong thời bình, nghiên cứu dự báo các nguy cơ đe dọa quân sự đối với đất nước, đối tượng tác chiến trong các tình huống xung đột vũ trang và chiến tranh; xác định phương thức xây dựng và tổ chức sử dụng lực lượng (cả lực lượng vũ trang và lực lượng của toàn dân) vào các tình huống đấu tranh vũ trang; xây dựng các kế hoạch chuẩn bị đất nước, các kế hoạch huy động tiềm lực để sẵn sàng đối phó và đối phó thắng lợi khi có xung đột vũ trang hoặc chiến tranh xảy ra. Khi có xung đột vũ trang và chiến tranh xảy ra, chiến lược quân sự đề ra nội dung chỉ đạo và tổ chức điều hành các hoạt động đấu tranh vũ trang ở phạm vi vĩ mô (chiến lược) của cơ quan lãnh đạo, chỉ huy quân sự tối cao của đất nước, theo ý định và kế hoạch thống nhất. Để xác định đúng các loại hình tác chiến chiến lược trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, phải căn cứ vào dự báo và đánh giá đúng đối tượng tác chiến, quan trọng nhất là phương thức, loại hình tác chiến, biện pháp tác chiến chiến lược mà địch sẽ vận dụng; vào tình hình và khả năng mọi mặt của đất nước trước và trong quá trình tiến hành chiến tranh; dư luận của các nước; điều kiện, đặc điểm về môi trường tác chiến chiến lược,... Dự báo có thể có các loại hình tác chiến chiến lược mới xuất hiện như: phòng tránh, đánh trả địch tiến công bằng hỏa lực; tác chiến bảo vệ biên giới, hải đảo và chống phong tỏa đường biển; tác chiến phòng thủ chiến lược; phòng ngự có ý nghĩa chiến lược; tác chiến phản công chiến lược; tác chiến tiến công chiến lược...
Về nghệ thuật chiến dịch, cần nghiên cứu giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn tiến hành các chiến dịch, đồng thời chỉ đạo chiến thuật về nhiệm vụ, cách đánh và vận dụng các thủ đoạn chiến đấu để thực hiện mục đích chiến dịch. Trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, các chiến dịch được tiến hành trong thế phòng thủ chung của đất nước, thế chiến tranh nhân dân phát triển, là tổng hợp các hoạt động tác chiến của bộ đội chủ lực (Bộ, quân khu) và lực lượng của khu vực phòng thủ địa phương. Chiến dịch có thể diễn ra bằng nhiều trận chiến đấu đồng thời hoặc kế tiếp, liên tiếp và tác động lẫn nhau, mà cốt lõi là các trận then chốt, then chốt quyết định, kết hợp với các mặt đấu tranh khác, diễn ra trong một không gian và thời gian nhất định, theo ý định và kế hoạch thống nhất, dưới sự lãnh đạo và chỉ đạo, chỉ huy thống nhất của Bộ, quân khu. Sự phát triển mới về nghệ thuật chiến dịch có nhiều nội dung, nhưng nổi bật là thế của chiến dịch. Các chiến dịch được tiến hành dù mở ra ở môi trường tác chiến nào, vào thời gian nào, với loại hình và quy mô gì, đều nằm trong thế phòng thủ chung, thế chiến tranh nhân dân và dựa vào các khu vực phòng thủ địa phương để đánh địch. Khu vực phòng thủ địa phương là nền tảng của thế trận chiến dịch, tạo ra thế và lực mới, là chỗ dựa vững chắc cho các chiến dịch thực hiện mục đích và nhiệm vụ được giao. Thế phòng thủ chung của đất nước đã được chuẩn bị và xây dựng từ thời bình, trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, là điều kiện cơ bản tạo nên thế trận đánh địch rộng khắp, căng kéo, thu hút, giam chân, phân tán đối phó của địch, bảo đảm cho chiến dịch có điều kiện, thời cơ tập trung mọi nỗ lực giành thắng lợi.         
Về chiến thuật, cần nghiên cứu lý luận và thực hành các trận chiến đấu, định ra hình thức, phương pháp, cách đánh thích hợp với từng đối tượng, với điều kiện môi trường tác chiến cụ thể. Chiến thuật chịu sự chỉ đạo của chiến lược và nghệ thuật chiến dịch, đồng thời tác động trực tiếp đến việc thực hiện các nhiệm vụ chiến dịch và có khi tới nhiệm vụ chiến lược. Thắng lợi của các trận chiến đấu, nhất là trận then chốt, then chốt quyết định góp phần giành thắng lợi từng bước cho chiến dịch và có khi tạo đột biến tới nhiệm vụ chiến lược. Sự phát triển về chiến thuật trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là nâng lên một trình độ mới, đạt hiệu xuất chiến đấu cao nhất các chiến thuật đã có trong chiến tranh giải phóng trước đây; đồng thời cho phép chúng ta có thể phát triển một số hình thức chiến thuật mới, nhất là chiến thuật “tiến công trên mạng” bằng việc sử dụng công nghệ thông tin phá vỡ chỉ huy, hiệp đồng tác chiến và hệ thống điều khiển vũ khí công nghệ cao của địch.
 
Đại tá, PGS, TS. Phạm Huy Dương
Viện trưởng Viện khoa học NTQS
Học viện Quốc phòng

 

Ý kiến bạn đọc (0)