Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phổ biến, giáo dục pháp luật (GDPL), trong xây dựng quân đội nói chung và xây dựng Nhà trường nói riêng, Đảng uỷ, Ban Giám hiệu Trường Quân sự Quân khu 9 luôn quán triệt sâu sắc và thực hiện nhiều giải pháp để không ngừng nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, GDPL cho bộ đội, coi đây là nội dung lãnh đạo thường xuyên của các cấp uỷ đảng và tổ chức đảng các cấp. Nhà trường đã chủ động đưa nội dung giáo dục pháp luật vào chương trình giảng dạy, đào tạo chính khoá và xây dựng chương trình giáo dục tại chức cho từng đối tượng, sát với tình hình, nhiệm vụ của từng khoá học, của từng cơ quan, đơn vị. Đồng thời, phối hợp với cơ quan bảo vệ pháp luật của Quân khu để tuyên truyền các nội dung đã được xác định, góp phần nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh chính trị cho cán bộ, giáo viên, học viên, công nhân viên, chiến sĩ, đảm bảo cho họ sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Nhà trường thực hiện công tác phổ biến, GDPL cho các đối tượng học viên đào tạo trung đội trưởng, trợ lý cấp huyện, cao đẳng quân sự, chuyển loại cán bộ chính trị phân đội thông qua chương trình giáo dục, đào tạo chính khoá. Đây là những đối tượng có thời gian đào tạo tương đối dài và ổn định, có mục tiêu, yêu cầu đào tạo cao, là cán bộ nòng cốt ở cơ sở sau khi tốt nghiệp ra trường. Căn cứ vào chương trình tổng quát về giáo dục, đào tạo được Bộ Tư lệnh Quân khu phê duyệt, Nhà trường xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể cho các đối tượng, trong đó có nội dung phổ biến, GDPL. Chú trọng giáo dục, bồi dưỡng cho các đối tượng này những kiến thức pháp luật cơ bản để trước hết họ chấp hành nghiêm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội trong quá trình học tập, rèn luyện tại trường. Đồng thời, khi ra trường thực hiện tốt nhiệm vụ ở cương vị chỉ huy, quản lý bộ đội, xử lý các tình huống xảy ra theo đúng quy định của pháp luật. 

Đầu năm 2006, trên cơ sở chỉ đạo của Cục Nhà trường về việc giảng dạy pháp luật cho một số đối tượng học viên đào tạo, Nhà trường đã thành lập Ban Chỉ đạo, nghiên cứu, biên soạn tài liệu GDPL, do đồng chí Hiệu trưởng làm Trưởng ban. Ban Chỉ đạo đã lập tổ biên soạn, gồm các thành viên là giáo viên được lựa chọn trong Khoa Khoa học xã hội - nhân văn. Tổ biên soạn tài liệu đã biên soạn có hệ thống chương trình GDPL cho 3 đối tượng học viên dài hạn và đã đưa vào giảng dạy từ năm học 2006-2007.

Đối tượng đào tạo trung đội trưởng và trợ lý huyện (801): thời gian học 54 tiết, gồm các nội dung: Lý luận chung về nhà nước và pháp quyền, Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam; Hệ thống pháp luật và quan hệ pháp luật; Vi phạm pháp luật, trách nhiệm pháp lý và tăng cường pháp chế XHCN; Nội dung một số luật ở nước ta (Hiến pháp, Luật Lao động, Luật Hình sự, Luật Tố tụng hình sự, Luật Dân sự, Luật Đất đai...); nội dung một số ngành luật chủ yếu liên quan đến quân đội (Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Sĩ quan Quân đội nhân dân, Điều lệ Quân nhân chuyên nghiệp).

Đối tượng đào tạo cao đẳng quân sự: thời gian học 50 tiết, gồm các bài: Đối tượng, phương pháp nghiên cứu; Một số vấn đề cơ bản về Nhà nước - Nhà nước XHCN Việt Nam; Bộ máy Nhà nước XHCN Việt Nam; Một số vấn đề cơ bản về pháp luật- Pháp luật XHCN; Về xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta; Quy phạm pháp luật và quan hệ pháp luật  XHCN; Thực hiện và áp dụng pháp luật; Hệ thống pháp luật XHCN; ý thức pháp luật- vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý; Pháp chế XHCN, chương 23 Bộ Luật Hình sự và Quyết định 2530 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng...

Đối tượng bồi dưỡng chuyển loại cán bộ chính trị phân đội: thời gian 53 tiết, nội dung gồm các bài: Lý luận nhà nước và pháp luật: Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam; Quy phạm pháp luật và các quan hệ pháp luật XHCN; Hình thức và pháp luật XHCN; Thực hiện và áp dụng pháp luật; ý thức pháp luật XHCN; Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý; Pháp chế XHCN; Nhà nước và pháp luật XHCN đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và xây dựng quân đội… Các đối tượng học viên khác, được học tập trong chương trình giáo dục tại chức hằng năm, giáo dục chuyên đề.

Để đưa pháp luật vào nội dung giảng dạy, đào tạo có chất lượng, Nhà trường luôn chú trọng xây dựng đội ngũ giáo viên, báo cáo viên pháp luật. Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị, phòng, khoa, nhất là Khoa Khoa học xã hội - nhân văn phải chủ động vận dụng tuyên truyền các nội dung pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội thông qua các nội dung học tập, giúp cho người học có nhận thức toàn diện về vị trí, vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội. Hằng năm, Nhà trường có kế hoạch và hướng dẫn cụ thể, phân công trách nhiệm chính cho tổ giáo viên giáo dục chính trị và tuyên truyền pháp luật, chuẩn bị nội dung và thực hiện giảng dạy. Đội ngũ giáo viên, báo cáo viên pháp luật của Nhà trường được lựa chọn kỹ, gồm những đồng chí đã qua đào tạo chuyên ngành luật trong và ngoài quân đội, được bồi dưỡng kiến thức cần thiết về quân sự, khả năng sư phạm để làm giáo viên GDPL. Công tác bồi dưỡng giáo viên, báo cáo viên pháp luật được thực hiện theo phân cấp. Ngoài các lớp tập huấn do Quân khu 9 và địa phương tổ chức, Nhà trường còn tạo điều kiện cho các giáo viên, báo cáo viên pháp luật tham gia đầy đủ các lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật, các đợt triển khai các văn bản luật và tham dự các Hội thi Báo cáo viên pháp luật giỏi do Quân khu và địa phương tổ chức để nâng cao kiến thức và phương pháp sư phạm. Nhờ đó, đội ngũ giáo viên, báo cáo viên pháp luật của Nhà trường luôn có sự tiến bộ về mọi mặt, làm chủ nội dung, sáng tạo trong phương pháp truyền đạt, liên hệ vận dụng sát thực tế, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Các đồng chí ở các cơ quan bảo vệ pháp luật, khi được mời giới thiệu các chuyên đề, các bộ luật, luật đều nhiệt tình, trách nhiệm, tham gia tích cực, truyền đạt các nội dung sâu sắc, gắn chặt giữa lý luận và thực tiễn. Có thể nói, đội ngũ giáo viên, báo cáo viên pháp luật đã đóng vai trò quan trọng trong công tác tuyên truyền, phổ biến, GDPL, góp phần đưa công tác này lên một bước mới.

Đối với cán bộ, giáo viên, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên và chiến sĩ, Nhà trường thực hiện bồi dưỡng kiến thức pháp luật thông qua giáo dục tại chức. Căn cứ vào chương trình giáo dục chính trị tại chức hằng năm của Tổng cục Chính trị và kế hoạch công tác phổ biến, GDPL của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, GDPL cấp Quân khu, Nhà trường xây dựng kế hoạch thực hiện sát với từng đối tượng, từng nhiệm vụ và phù hợp với từng giai đoạn. 6 tháng đầu năm 2007, Nhà trường đã triển khai học tập các nội dung như: Luật bầu cử Quốc hội khoá XII, Luật Phòng chống tham nhũng, Luật thực hành tiết kiệm chống lãng phí; 6 tháng cuối năm 2007, triển khai học tập các nội dung: Một số nội dung cơ bản của Luật Bảo hiểm xã hội; phòng chống các tội xâm phạm nghĩa vụ, trách nhiệm quân nhân trong quân đội hiện nay.

Ngoài hình thức lên lớp tập trung với các nội dung trên, Nhà trường còn đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền về Luật Giao thông đường bộ, Luật Biên giới quốc gia, Nghị định của Chính phủ về công tác giáo dục quốc phòng; các quy tắc, quy định bảo đảm an toàn trong huấn luyện, diễn tập... theo chế độ sinh hoạt tập trung và ngày chính trị - văn hoá - tinh thần của bộ đội. Nhà trường kết hợp chặt chẽ giữa công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, phổ biến, GDPL với đẩy mạnh phong trào thi đua quyết thắng; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về pháp luật, tuyên truyền, giáo dục theo hệ thống pa-nô, áp phích và tủ sách pháp luật... Thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở trong các cuộc họp giao ban, hội ý hằng ngày, hằng tuần. Thực hiện dân chủ kỷ luật, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt, xây dựng nền nếp chính quy và đổi mới lề lối tác phong công tác. Đặc biệt, hệ thống truyền thanh nội bộ của Nhà trường tích cực hoạt động, phản ánh toàn diện các lĩnh vực, nêu gương người tốt - việc tốt; đồng thời là kênh thông tin quan trọng để tuyên truyền đường lối, quan điểm của Đảng, pháp luật Nhà nước, chỉ thị, hướng dẫn, điều lệnh, điều lệ quân đội, các hướng dẫn của cấp trên và quy định của đơn vị đến với cán bộ, chiến sĩ một cách nhanh nhất, góp phần rất lớn trong công tác tuyên truyền, phổ biến, GDPL của Nhà trường. Mặt khác, Nhà trường còn mời các thành viên của Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, GDPL Quân khu giảng dạy một số nội dung GDPL; thường xuyên tổ chức thông báo kết quả xét xử các vụ án hình sự, tình hình vi phạm kỷ luật, tội phạm trong LLVT Quân khu và trên địa bàn đến từng cán bộ, chiến sĩ để tuyên truyền, giáo dục, giúp người học có ý thức tự rèn luyện nâng cao kiến thức, vận dụng vào thực tế cuộc sống. Cùng với việc truyên truyền về Luật Giao thông đường bộ, Nhà trường còn quy định tất cả cán bộ, sĩ quan tham gia giao thông bằng xe mô tô phải đội mũ bảo hiểm trước quy định của Bộ Quốc phòng 2 tháng; riêng hạ sĩ quan, chiến sĩ không được phép sử dụng mô tô.

Mặc dù phải tập trung đầu tư cho nhiệm vụ chính trị trung tâm, nhưng Nhà trường vẫn dành một phần kinh phí để biên soạn, in ấn nhiều loại tài liệu GDPL cho học viên, phô tô nhiều văn bản pháp luật, cấp phát kịp thời cho các đầu mối đơn vị nghiên cứu, triển khai. Nhờ vậy, sau 4 năm thực hiện Chỉ thị 32 - CT/TƯ ngày 9/12/2003 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, GDPL, hoạt động GDPL của Nhà trường đã đi vào nền nếp, có chiều sâu. Các tổ chức đảng và người chỉ huy các cấp đã có nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng của công tác phổ biến, GDPL; nội dung, hình thức có bước đổi mới, trách nhiệm được nâng cao, tạo động lực mới cho mọi người vươn lên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Khẩu hiệu “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, hành động theo điều lệnh” đã đi vào đời sống hằng ngày của bộ đội. Tác phong chính quy, khả năng sẵn sàng chiến đấu của các đơn vị được nâng cao, chất lượng giáo dục, đào tạo có bước chuyển biến rõ rệt. Tình hình vi phạm pháp luật Nhà nước, kỷ luật quân đội giảm cả về số lượng vụ việc và tính chất vi phạm. Năm 2005 có 3 vụ vi phạm quy định về an toàn giao thông để pháp luật phải xử lý, đến năm 2006, chỉ còn 2 vụ và năm 2007, không có vụ nào. Tình trạng bộ đội “vượt rào” đã được khắc phục triệt để. Đặc biệt, Nhà trường vẫn là “điểm sáng” về an toàn trong huấn luyện, an toàn kho tàng vật chất, trang bị kỹ thuật, góp phần xây dựng an toàn địa bàn dân cư.

Hiện tại, Nhà trường đang nghiên cứu, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức phổ biến, GDPL cho sát với từng đối tượng, nhất là các đối tượng giáo dục tại chức và đối tượng học viên không có nội dung GDPL trong chương trình giáo dục, đào tạo. Thời gian tới, Nhà trường sẽ chỉ đạo lồng ghép một số nội dung cần thiết giữa giáo dục theo chương trình đào tạo và giáo dục tại chức, nhất là nội dung GDPL. Tổ chức tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên, báo cáo viên trực tiếp làm công tác tuyên truyền, phổ biến, GDPL. Kịp thời tổ chức quán triệt và học tập các luật mới được ban hành theo hướng dẫn của cấp trên, các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quốc phòng - an ninh và các hoạt động của quân đội. Nâng cao vai trò của các cấp uỷ, người chỉ huy, chính trị viên các cấp với công tác tuyên truyền, phổ biến, GDPL. Tiếp tục phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, đặc biệt là Đoàn Thanh niên, tạo sân chơi tìm hiểu pháp luật hoạt động sôi nổi, có hiệu quả. Kết hợp công tác phổ biến, GDPL với giáo dục chính trị - tư tưởng, nâng cao nhận thức và tính tự giác trong học tập, rèn luyện, chấp hành pháp luật, kỷ luật quân đội của cán bộ, giáo viên, học viên, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân viên và chiến sĩ toàn Trường.

Đại tá NGUYỄN CÔNG BÌNH

Chính ủy Nhà trường