Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản" ra đời tháng 2 năm 1848, đến nay đã tròn 160 năm. Trải qua nhiều bước thăng trầm của lịch sử, song những tư tưởng cơ bản nhất của nó vẫn còn nguyên giá trị.

Đứng trên quan điểm duy vật lịch sử để tổng kết quá trình tiến hóa của xã hội loài người, "Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản" đã khẳng định: trong các hình thái kinh tế-xã hội có giai cấp, sự chuyển biến từ hình thái kinh tế-xã hội này lên hình thái kinh tế-xã hội khác như là lịch sử đấu tranh giai cấp giữa những người bị áp bức, bóc lột và những kẻ đi áp bức, bóc lột. Cuộc đấu tranh trường kỳ, gian khổ đó, tất yếu dẫn đến cuộc đấu tranh giai cấp cuối cùng trong lịch sử xã hội loài người, giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản. Lôgíc của cuộc đấu tranh đó đòi hỏi giai cấp vô sản phải có đội tiền phong và bộ tham mưu chiến đấu của mình là Đảng Cộng sản. Để lãnh đạo cách mạng giành thắng lợi, Đảng phải có đường lối chính trị, chiến lược, sách lược đúng đắn; tuyệt đối trung thành với lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn dân tộc. Đảng phải thực sự là đội tiền phong của giai cấp công nhân; mọi đảng viên của Đảng phải là bộ phận đi đầu, kiên quyết nhất. Đảng Cộng sản phải là một tổ chức thống nhất về tư tưởng và tổ chức, lấy lý luận CNXH khoa học làm nền tảng tư tưởng, tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức, đấu tranh phê bình và tự phê bình làm quy luật phát triển, luôn giữ gìn và tăng cường đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Đảng phải thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố các tổ chức và đội ngũ đảng viên vững mạnh, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc đấu tranh cách mạng.

Từ ngày thành lập và trong quá trình lãnh đạo cách mạng suốt 78 năm qua, Đảng ta luôn quán triệt tư tưởng của Tuyên ngôn về xây dựng Đảng; hết sức chăm lo xây dựng bản chất giai cấp công nhân của Đảng, xây dựng các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên thực sự trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của nhiệm vụ đặt ra. Trong mọi giai đoạn cách mạng, Đảng đề ra được đường lối, chủ trương đúng đắn, lãnh đạo cách mạng Việt Nam giành hết thắng lợi này đến thắng lợi khác: lật đổ ách thống trị của thực dân, phong kiến, giành chính quyền về tay nhân dân; đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước đi lên CNXH. Hơn 2 thập kỷ qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc đổi mới của nhân dân ta đã giành được những thành tựu hết sức quan trọng, đưa đất nước bước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Tuy nhiên, thực tiễn công cuộc đổi mới đang đặt ra nhiều vấn đề đòi hỏi Đảng ta phải nâng cao hơn nữa năng lực trí tuệ, tập trung xây dựng các tổ chức đảng, nhất là tổ chức cơ sở đảng (TCCSĐ) trong sạch, vững mạnh (TSVM), có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ đặt ra. Nghị quyết Đại hội X của Đảng đã nhấn mạnh: phải "Đặc biệt chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của TCCSĐ; gắn xây dựng TCCSĐ với xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở; nâng cao chất lượng sinh hoạt đảng"¹.

Thấm nhuần sâu sắc tư tưởng của Tuyên ngôn, quán triệt Nghị quyết Đại hội X của Đảng; đồng thời, xuất phát từ thực tiễn hoạt động của các đơn vị trong toàn quân, Đảng bộ Quân đội xác định một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác xây dựng Đảng hiện nay là phải tập trung xây dựng các TCCSĐ TSVM, đủ sức lãnh đạo đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. TCCSĐ là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở, có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống tổ chức đảng trong quân đội, có vai trò quyết định trong tuyên truyền, vận động, tổ chức quần chúng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ ở đơn vị cơ sở. Bởi vậy, TCCSĐ và mọi cán bộ, đảng viên phải thực sự kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; có năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao, phương pháp lãnh đạo khoa học; có năng lực quán triệt, cụ thể hóa và tổ chức đơn vị thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị của cấp trên và nghị quyết cấp mình. Nội dung xây dựng TCCSĐ phải toàn diện, cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, nhằm bảo đảm thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng. Quá trình xây dựng TCCSĐ phải gắn với củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng và Hội đồng quân nhân trong đơn vị cũng như nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; thực hiện đồng bộ các giải pháp, phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, của mọi cán bộ, đảng viên, công nhân viên, chiến sĩ trong đơn vị.

Trong những năm qua, các cấp bộ đảng trong Đảng bộ Quân đội đã quan tâm xây dựng các TCCSĐ TSVM, gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Các cấp ủy, TCCSĐ được kiện toàn đồng bộ, thống nhất theo quy định của Bộ Chính trị, phù hợp với đặc điểm hoạt động và đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo ở đơn vị cơ sở. Các TCCSĐ luôn nắm vững và thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định; xây dựng, ban hành và thực hiện nghiêm túc quy chế làm việc, quy chế lãnh đạo một số mặt công tác trọng yếu, tạo được sự chuyển biến tích cực trong chấp hành nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình, giải quyết tốt các mối quan hệ công tác và tăng cường đoàn kết nội bộ. Thực hiện đúng nguyên tắc, chế độ và có những cải tiến về nội dung và hình thức, nên sinh hoạt cấp ủy, đảng bộ, chi bộ sinh động, thiết thực hơn; tính chiến đấu, tinh thần tự phê bình và phê bình được nâng lên. Đội ngũ cấp ủy viên, cán bộ cơ sở được đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện tương đối cơ bản, có khả năng nắm, vận dụng và cụ thể hóa nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của trên sát với đặc điểm, tình hình của đơn vị; năng lực quản lý, chỉ huy, tiến hành công tác đảng, công tác chính trị (CTĐ, CTCT) được nâng lên. Công tác kiểm tra, giám sát có nhiều chuyển biến tiến bộ, cả về nhận thức và tổ chức thực hiện; nhiều cấp ủy, TCCSĐ đã chú trọng kiểm tra tổ chức đảng và đảng viên khi có dấu hiệu vi phạm, góp phần đấu tranh phòng ngừa, ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực, tạo được chuyển biến tích cực về chấp hành kỷ luật quân đội và pháp luật Nhà nước... Do vậy, mặc dù tình hình thế giới, khu vực và trong nước có những diễn biến phức tạp, các thế lực thù địch tăng cường chống phá, nhưng các cấp ủy, TCCSĐ và cán bộ, đảng viên luôn luôn kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; nhất trí cao, chấp hành nghiêm và tích cực tuyên truyền, vận động cán bộ, chiến sĩ thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và quân đội; đề cao trách nhiệm chính trị trong thực hiện nhiệm vụ; có ý chí phấn đấu vươn lên trong học tập, công tác, khắc phục mọi biểu hiện tiêu cực; kiên quyết đấu tranh chống các quan điểm thù địch, sai trái, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ công cuộc đổi mới. Hằng năm, hơn 90% cấp ủy viên các cấp ở cơ sở, hơn 80% đảng viên của Đảng bộ Quân đội được công nhận là đảng viên đủ tư cách, hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Tuy nhiên, trước sự phát triển của tình hình, còn có cấp ủy, TCCSĐ chưa nhận thức đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, phương thức, phạm vi lãnh đạo của mình, nên vừa có biểu hiện bao biện làm thay, vừa coi nhẹ, hạ thấp vai trò lãnh đạo trên một số mặt công tác. Việc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình, giải quyết các mối quan hệ... ở một số nơi chưa thật nghiêm túc. Chất lượng sinh hoạt đảng ở một số đảng bộ, chi bộ còn nghèo về nội dung, gò bó hình thức; tinh thần tự học, trình độ nhận thức, năng lực trí tuệ... của một số cán bộ, đảng viên còn nhiều hạn chế.

Để tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, xây dựng các TCCSĐ TSVM, Đảng bộ Quân đội phải tập trung củng cố, kiện toàn mô hình tổ chức, cơ cấu cấp ủy, TCCSĐ đồng bộ, thống nhất với sự điều chỉnh cơ bản về tổ chức, biên chế quân đội theo hướng ổn định lâu dài, tinh, gọn, mạnh; đảm bảo ở đâu có cán bộ, chiến sĩ, có hoạt động của bộ đội thì ở đó phải bảo đảm sự lãnh đạo của tổ chức đảng; phấn đấu ở các đơn vị cơ sở và tương đương có đủ đảng viên lập TCCSĐ; 100% các chi bộ đại đội đủ quân làm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu có chi ủy vững chắc. Tập trung tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các loại hình TCCSĐ; giữ vững vai trò hạt nhân chính trị ở cơ sở, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Phấn đấu hằng năm có trên 80% cấp ủy, TCCSĐ đạt TSVM, hạ tỷ lệ cấp ủy, TCCSĐ yếu kém xuống dưới 0,5%; có trên 70% đảng viên đủ tư cách, hoàn thành tốt nhiệm vụ, giảm tỷ lệ đảng viên vi phạm tư cách xuống dưới 0,4%. Giải quyết cơ bản yêu cầu số lượng cán bộ cơ sở: từ năm 2008 trở đi bảo đảm đủ cán bộ trung đội trưởng theo từng binh chủng, chuyên ngành, trong đó có 65% đến 70% qua đào tạo chính quy; xếp đủ trợ lý huyện, bác sĩ tuyến cơ sở và xếp đủ chính ủy, chính trị viên các cấp.

Để đạt được mục tiêu đó, cần thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, phù hợp; trong đó phải tập trung tạo được sự chuyển biến sâu sắc về nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, cán bộ, đảng viên và hạ sĩ quan, chiến sĩ trong xây dựng TCCSĐ. Các cấp ủy cơ sở phải tăng cường quán triệt, nâng cao nhận thức cho các đối tượng trong đơn vị về vị trí then chốt của công tác xây dựng Đảng, nguyên tắc lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quân đội, vai trò nền tảng, hạt nhân chính trị ở cơ sở của TCCSĐ... Trên cơ sở đó, xác định rõ trách nhiệm chính trị, phát huy đầy đủ vai trò của các cấp, cán bộ, đảng viên trong xây dựng đảng bộ, chi bộ TSVM, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở.

Kiện toàn, sắp xếp mô hình tổ chức cấp ủy, TCCSĐ đúng với Điều lệ Đảng và Quy định của Bộ Chính trị về tổ chức đảng trong Quân đội nhân dân Việt Nam; phù hợp với yêu cầu chấn chỉnh tổ chức, biên chế, lực lượng quân đội trong giai đoạn mới. Quy hoạch đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng cán bộ cơ sở phải gắn với quy hoạch xây dựng cấp ủy, TCCSĐ, đội ngũ cấp ủy viên cơ sở. Xây dựng cấp ủy cơ sở có số lượng, cơ cấu hợp lý, chú trọng tỷ lệ cán bộ chỉ huy, cán bộ chính trị, cán bộ chủ trì các đầu mối, đơn vị trực thuộc quan trọng.

Nâng cao năng lực, hiệu quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, gắn xây dựng TCCSĐ TSVM với xây dựng tổ chức chỉ huy, các tổ chức quần chúng và cơ quan, đơn vị vững mạnh. Tập trung xây dựng các cấp ủy, TCCSĐ về bản lĩnh chính trị; tăng cường đoàn kết, thống nhất trên cơ sở Cương lĩnh, Điều lệ, đường lối, quan điểm của Đảng; thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Ban Bí thư; xử lý nghiêm minh mọi vi phạm; xây dựng tinh thần thương yêu đồng chí, đồng đội; đấu tranh không khoan nhượng với những tư tưởng, hành động cơ hội, thù địch. Quán triệt, chấp hành nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình, giữ mối liên hệ mật thiết với quần chúng. Tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng, ủy ban kiểm tra các cấp đối với tổ chức đảng cấp dưới và cán bộ, đảng viên trong chấp hành Điều lệ Đảng, trong thực hiện nhiệm vụ.

Thực hiện nghiêm nguyên tắc, chế độ và tích cực đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt đảng. Trên cơ sở Chỉ thị số 10 ngày 30/3/2007 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 6 (khóa X); Hướng dẫn của Ban Tổ chức Trung ương và Tổng cục Chính trị, các TCCSĐ cần nắm vững và vận dụng có hiệu quả các hình thức sinh hoạt chính trị, sinh hoạt học tập và sinh hoạt chuyên đề. Thực hiện đúng quy trình ra nghị quyết và tổ chức thực hiện nghị quyết của cấp ủy, chi bộ. Phát huy dân chủ nội bộ, tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đề cao tính chiến đấu, tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng.

Tiếp tục đổi mới công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, chính sách, nâng cao chất lượng cấp ủy viên, cán bộ cơ sở. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ, đảng viên; đổi mới phương thức, phương pháp giáo dục; quản lý chặt chẽ cả đội ngũ và từng cán bộ, đảng viên về chính trị, tư tưởng, quan hệ xã hội, thu nhập và đời sống, đạo đức lối sống; đề cao vai trò quản lý của cấp ủy, chi bộ, đồng thời phát huy vai trò tự quản lý của cán bộ, đảng viên. Thực hiện tốt nội dung, chương trình giáo dục, đào tạo đối với từng đối tượng cán bộ, đảng viên theo đúng quy định của Trung ương, Đảng ủy Quân sự Trung ương và Tổng cục Chính trị. Gắn với thực hiện cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", các TCCSĐ tiến hành đợt sinh hoạt tự phê bình và phê bình sâu rộng; đồng thời, lấy ý kiến tham gia đóng góp của quần chúng, nhằm đánh giá đúng đắn chất lượng và uy tín của từng đảng viên và TCCSĐ. Đề cao trách nhiệm của cấp ủy, cơ quan chính trị cấp trên trong việc đề ra kế hoạch chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra, uốn nắn, giúp đỡ TCCSĐ phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Tập trung nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, xây dựng các TCCSĐ trong Đảng bộ Quân đội TSVM, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, là một trong những hoạt động thiết thực kỷ niệm 160 năm ngày ra đời "Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản"; đồng thời cũng thể hiện sự quán triệt và thực hiện nghiêm túc Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 6 (khóa X) của mọi cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Quân đội.

Đại tướng LÊ VĂN DŨNG

Bí thư Trung ương Đảng,

Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị

1- ĐCSVN - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, H. 2006, tr. 280.