Là một quân chủng kỹ thuật, để hoàn thành nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc vùng trời Tổ quốc trong mọi tình huống, việc bảo đảm vũ khí, trang bị kỹ thuật (VKTBKT) ở Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ) có vai trò rất quan trọng. Bởi lẽ, VKTBKT mà Quân chủng quản lý, sử dụng, có nhiều loại hiện đại, số lượng lớn, triển khai và hoạt động rộng khắp trên cả nước; trong điều kiện địa hình phức tạp, thời tiết, khí hậu khắc nghiệt... Hầu hết VKTBKT đã qua sử dụng nhiều năm, ngày càng xuống cấp và thiếu đồng bộ, có loại phải tăng hạn sử dụng nhiều lần nên dễ phát sinh hỏng hóc. Trong khi đó, ngân sách hằng năm còn hạn hẹp; vật tư, phụ tùng thay thế khan hiếm; hệ thống cơ sở kỹ thuật chưa được củng cố, nâng cấp đồng bộ. Đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật còn thiếu so với biên chế, chưa cân đối theo ngành, một số còn hạn chế về năng lực.

Trước đặc điểm tình hình đó và để bảo đảm VKTBKT cho sẵn sàng chiến đấu, huấn luyện và thực hiện các nhiệm vụ đột xuất khác, lãnh đạo, chỉ huy Quân chủng và các đơn vị xác định: phải đẩy mạnh thực hiện Cuộc vận động (CVĐ) “Quản lý, khai thác VKTBKT tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông” (gọi tắt là CVĐ50), nhằm giải quyết những vấn đề bức xúc về bảo đảm trang bị cũng như nâng cao chất lượng bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa, niêm cất, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cho Quân chủng thực hiện thắng lợi nhiệm vụ. Theo đó, Ban chỉ đạo CVĐ50 của Quân chủng và các đơn vị thường xuyên được củng cố, kiện toàn, hoạt động có nền nếp và đạt hiệu quả thiết thực, phát huy tốt vai trò tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy các cấp chỉ đạo và tổ chức thực hiện CVĐ. Lãnh đạo, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong Quân chủng đã thực sự coi đẩy mạnh thực hiện CVĐ50 là một trọng tâm công tác hằng năm và là một nội dung quan trọng của phong trào thi đua Quyết thắng. Đã tích cực đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, giáo dục cho bộ đội, trước hết là trong đội ngũ cán bộ, nhân viên kỹ thuật, làm cho họ có nhận thức đúng đắn về CVĐ50; đồng thời, lồng ghép các mục tiêu CVĐ vào nội dung phong trào thi đua Quyết thắng và các phong trào thi đua khác. Từ đây, đã xuất hiện nhiều tấm gương “người tốt, việc tốt” trong công tác kỹ thuật.

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục về CVĐ, nên mọi cán bộ, chiến sĩ, nhân viên kỹ thuật đã nêu cao ý thức tự lực, tự cường, tinh thần trách nhiệm trong lao động, say mê sáng tạo, khắc phục khó khăn, vươn lên làm chủ VKTBKT, thực hiện tốt các mục tiêu của CVĐ với nhiều kết quả nổi bật:

Công tác quản lý VKTBKT ngày càng đi vào nền nếp, thực hiện tốt các chế độ quy định “có VKTBKT phải có người quản lý”; đăng ký chính xác cả về số lượng, chất lượng và đồng bộ; công tác quản lý đã bảo đảm tính thống nhất, khoa học: sản phẩm ở nhà máy có quá trình công nghệ, ở phân xưởng có quy trình công nghệ, bàn làm việc có phiếu công nghệ... Đã từng bước thực hiện quản lý VKTBKT, vật tư, khí tài, phương tiện đo trên máy vi tính. Đến nay, các loại VKTBKT đều có lý lịch và thường xuyên được kiểm tra, đăng ký. Công tác giao, nhận VKTBKT được thực hiện nghiêm túc theo quy định của Điều lệ Công tác kỹ thuật. Quân chủng đã xây dựng được hơn 500 tiêu chuẩn Ngành và tiêu chuẩn cơ sở để quản lý chất lượng VKTBKT. Các cơ sở kỹ thuật, nhất là các nhà máy, xí nghiệp  đã từng bước được đầu tư, đổi mới và nâng cấp công nghệ sửa chữa. Các quy chế về sửa chữa, quy trình công nghệ, phiếu công nghệ, quy định bàn giao dụng cụ, sổ sách theo dõi tình trạng kỹ thuật ngày càng được kiện toàn, thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ. Hệ thống kho tàng được quy hoạch và duy trì nghiêm chế độ đăng ký, quản lý, tiếp nhận, bảo quản, cấp phát, không để xảy ra tình trạng mất an toàn. Cơ quan kỹ thuật các cấp phối hợp chặt chẽ với cơ quan cán bộ, quân lực cùng cấp tổ chức tốt công tác quản lý lực lượng chuyên môn kỹ thuật theo chức năng, đề xuất quy hoạch và quản lý cán bộ theo ngành. Trong quản lý nhân lực đã thực hiện quản lý chặt chẽ cả về phẩm chất chính trị, đạo đức và năng lực chuyên môn nghiệp vụ. Bên cạnh đó, có chính sách đãi ngộ hợp lý đối với những cán bộ, nhân viên kỹ thuật có trình độ, tay nghề cao để thu hút nhân tài và tránh “chảy máu chất xám”, tiết kiệm công sức đào tạo...

Để duy trì khả năng sẵn sàng chiến đấu của VKTBKT, lãnh đạo, chỉ huy và các cơ quan chức năng của Quân chủng đã có nhiều chủ trương, biện pháp phù hợp, nhằm khai thác tốt nhất tính năng kỹ thuật, chiến thuật của VKTBKT hiện có. Do VKTBKT của Quân chủng tương đối quý hiếm, đắt tiền, yêu cầu độ chính xác rất cao, nên khi đưa ra sử dụng phải có kế hoạch và được phê duyệt của cấp có thẩm quyền, được kiểm tra chất lượng, sử dụng đúng mục đích. Điều đó đòi hỏi cán bộ, nhân viên kỹ thuật, chiến sĩ phải sử dụng thành thục, khai thác hết tính năng của VKTBKT; người thợ phải tỷ mỷ, thận trọng trong quá trình kiểm tra, sửa chữa, vận hành. Vì vậy, ngoài việc giáo dục về chuyên môn nghiệp vụ, lãnh đạo, chỉ huy các cấp trong Quân chủng còn chú trọng giáo dục đạo đức, trách nhiệm và lương tâm nghề nghiệp cho họ. Nhờ đó, phần lớn các hỏng hóc của máy bay, tên lửa đều được phát hiện ở mặt đất; chất lượng VKTBKT khi ra xưởng có tính đồng bộ cao, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi, tạo được niềm tin cho cán bộ, chiến sĩ trong quá trình khai thác, sử dụng. Công tác đào tạo nhân viên kỹ thuật đã được quan tâm đúng mức; đã tổ chức đào tạo ngắn hạn cho hàng trăm nhân viên kỹ thuật kho, chuyển loại kỹ thuật cho hàng trăm lượt cán bộ, nhân viên kỹ thuật sử dụng VKTBKT thế hệ mới; tổ chức tập huấn, bổ túc cho hàng trăm lượt cán bộ, nhân viên kỹ thuật. Trang thiết bị phục vụ huấn luyện ngày càng được củng cố và bổ sung. Các trung đoàn, sư đoàn phòng không và các trung đoàn không quân đã có các phòng điều hành, phòng huấn luyện kỹ thuật theo quy định. Hằng năm, Quân chủng tổ chức nhiều hội thi, hội thao các cấp, như: Hội thi máy bay, xe máy tốt, kho trạm xưởng kiểu mẫu; Hội thi thợ cơ khí giỏi; Hội thao phòng cháy, chữa cháy các khu vực; tham gia các cuộc Hội thi thủ kho giỏi ngành Dự trữ quốc gia toàn quân, Quân chủng đều có tuyển thủ đoạt giải. Công tác thi nâng bậc, giữ  bậc thợ kỹ thuật đi vào nền nếp, kết quả thi đều đạt và vượt chỉ tiêu.

Đối với mục tiêu bảo đảm an toàn VKTBKT và an toàn giao thông, vấn đề quan trọng hàng đầu là việc chấp hành nghiêm các chế độ quy định, điều lệnh, điều lệ, nguyên tắc, quy trình trong quản lý, khai thác VKTBKT. Công tác bảo đảm an toàn tổng thể được Quân chủng triển khai nghiêm túc: có phương án canh phòng, sơ tán, đánh địch mặt đất, phòng chống cháy, nổ, bảo vệ chống mất cắp, xử trí bất trắc đến việc duy trì chặt chẽ nền nếp chế độ công tác kỹ thuật, kiểm tra tình trạng kỹ thuật khí tài trước, trong và sau khi thực hiện nhiệm vụ. Trong bảo đảm an toàn bay đã có nhiều biện pháp: tăng cường kiểm tra, phát hiện hỏng hóc ở ngay từ mặt đất để sớm khắc phục, tăng cường huấn luyện phi công xử lý bất trắc để làm chủ tình huống trên không; tổ chức giám định, xác định rõ nguyên nhân gây mất an toàn để có biện pháp phòng ngừa; thường xuyên ra các thông báo kỹ thuật để hạn chế tai nạn và mất an toàn bay; kiểm tra, kịp thời bình giảng, kiểm điểm rút kinh nghiệm sau mỗi vụ việc... Các nhà máy, đơn vị, khu vực bố trí khí tài, kho, trạm, xưởng đều có các phương án bảo đảm an toàn: canh phòng, bảo vệ chống mất cắp, chống cháy, nổ... Cùng với đó, Quân chủng từng bước triển khai thực hiện tiêu chuẩn hóa nhà kho, đưa vật tư quý hiếm vào thùng bảo ôn có mái che (thiết bị điện tử bị phá hủy chủ yếu là do độ ẩm); lắp thiết bị tự động duy trì độ ẩm tối ưu từ 40- 60%... Thường xuyên đổi mới và nâng cao điều kiện, phương tiện cơ sở vật chất cũng như trang bị quần, áo, giày, mũ và nhiều mặt hàng bảo hộ cho người lao động.

Công tác bảo đảm an toàn giao thông được cấp ủy, chỉ huy các cấp quán triệt và triển khai thực hiện theo Nghị quyết 32/NQ-CP của Chính phủ và Chỉ thị 128/CT-BQP của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Ngoài việc tuyên truyền, giáo dục về an toàn giao thông, Quân chủng chỉ đạo các đơn vị thường xuyên bổ túc và tổ chức thi cấp bằng điều khiển xe máy, kiểm định chặt chẽ các phương tiện tham gia giao thông; duy trì nghiêm chế độ kiểm tra an toàn xe và các giấy tờ công tác khi xe ra khỏi đơn vị... Nhờ đó, số vụ tai nạn giao thông do lái xe xe ô tô quân sự của Quân chủng gây ra ngày càng giảm.

Với phương châm tiết kiệm là quốc sách, CVĐ đã tập trung vào những nội dung trọng tâm, những vấn đề bức xúc, nhạy cảm; trong đó, chú trọng bảo đảm an toàn, không để gây cháy, nổ, mất mát, không xảy ra tai nạn làm thiệt hại về người, tài sản. Từng bước hoàn chỉnh các quy chế, tiêu chuẩn, quy trình, quy phạm kỹ thuật, các định mức bảo dưỡng, sửa chữa cho từng loại VKTBKT phù hợp với thực tiễn, nhằm tiết kiệm kinh phí, vật tư, lao động. Đổi mới phương pháp quản lý kế hoạch, ngân sách, xăng dầu, kỹ thuật theo nguyên tắc “chỉ đạo theo ngành, quản lý theo cấp”. Công tác nghiên cứu khoa học được triển khai hiệu quả, đã có nhiều công trình, đề tài, sáng kiến cải tiến được đưa vào khai thác sử dụng (máy bay siêu nhẹ, thiết bị luyện tập kíp chiến đấu tên lửa, buồng tập lái máy bay thế hệ mới...), góp phần tích cực trong việc tiết kiệm vật tư, xăng dầu, thời gian, công sức, ngân sách cho quân đội. Việc tận dụng các loại VKTBKT đã thanh lý để làm vật tư dự phòng, thay thế được đẩy mạnh. Trong sửa chữa, đã chú trọng tiết kiệm giờ nổ máy (chẩn đoán đề xuất nhiều phương án trước khi mở máy sửa chữa)... Các nhà máy, xí nghiệp, kho, trạm, xưởng áp dụng nhiều biện pháp tiết kiệm vật tư, điện năng; sử dụng tấm ánh sáng để giảm bớt đèn cao áp chiếu sáng...; do vậy, mỗi tháng, các nhà máy đã tiết kiệm hàng chục triệu đồng tiền điện. Nhiều đơn vị đã huy động công sức của bộ đội trong thời gian chuyển giai đoạn huấn luyện để khai thác đá, sỏi sử dụng vào việc xây dựng, củng cố và làm đẹp cảnh quan khu kỹ thuật.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện CVĐ ở Quân chủng còn những mặt hạn chế. Đó là, một số cán bộ, chiến sĩ chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa to lớn, thiết thực và các mục tiêu CVĐ; một số đơn vị có biểu hiện chạy theo hình thức, phát động nhiều nội dung thi đua nhưng chưa sát với tình hình nhiệm vụ của đơn vị, kết quả đạt được thấp; trình độ, năng lực chuyên môn của một bộ phận cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật còn hạn chế; công tác đảm bảo an toàn, nhất là an toàn bay, an toàn giao thông còn bất cập, còn một số vụ mất an toàn bay, số vụ tai nạn giao thông còn cao.

Từ quá trình thực hiện CVĐ50 ở Quân chủng PK-KQ, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Một là, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải thực sự nêu cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện; làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ về mục đích, ý nghĩa, yêu cầu, nội dung của CVĐ; gắn nội dung của CVĐ với thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, tạo thành phong trào thi đua sôi nổi, thường xuyên trong đơn vị, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu CVĐ.

Hai là, cơ quan kỹ thuật các cấp phải làm tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy đề ra chỉ tiêu, biện pháp cụ thể, phù hợp với từng loại hình đơn vị; đồng thời, hiệp đồng chặt chẽ với các cơ quan chức năng để tạo nên sức mạnh tổng hợp trong thực hiện CVĐ. Coi trọng việc đầu tư cơ sở vật chất bảo đảm huấn luyện để nâng cao năng lực thực hành cho đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật, khai thác có hiệu quả tính năng kỹ, chiến thuật của VKTBKT, nhất là các loại mới được trang bị, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.

Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, chấn chỉnh kịp thời những lệch lạc, sai sót trong thực hiện các mục tiêu của CVĐ; chú trọng công tác sơ kết, tổng kết, biểu dương, khen thưởng kịp thời những tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc, kết hợp với xử phạt nghiêm minh những hiện tượng không chấp hành nghiêm quy định, gây tổn thất, lãng phí tài sản, vật tư của Nhà nước, quân đội.

Phát huy những kết quả, kinh nghiệm thời gian qua, Quân chủng tiếp tục đẩy mạnh thực hiện CVĐ, tạo động lực mạnh mẽ, không ngừng nâng cao sức mạnh chiến đấu, xây dựng Quân chủng PK-KQ cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trong quản lý, bảo vệ vững chắc vùng trời Tổ quốc.

Thiếu tướng Bùi Đăng Phiệt

Phó Tư lệnh Quân chủng