Đoàn Không quân B.72 (thuộc Quân chủng Phòng không-Không Quân) đã trải qua 34 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành. Do đạt được nhiều thành tích xuất sắc, Đoàn đã vinh dự được Nhà nước ta tuyên dương Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân và tặng nhiều phần thưởng cao quý khác. Hiện nay, nhiệm vụ chính trị trung tâm của Đoàn là huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), cùng các lực lượng khác bảo vệ vững chắc vùng trời, vùng biển trên một hướng phòng thủ chiến lược quan trọng của Tổ quốc. Ngoài nhiệm vụ đó, Đoàn còn tham gia xây dựng thế trận quốc phòng-an ninh trên địa bàn, phòng chống thiên tai, tìm kiếm, cứu nạn và sẵn sàng làm các nhiệm vụ đột xuất khác.

Để bảo đảm hoàn thành các nhiệm vụ được giao, nhất là nhiệm vụ SSCĐ, Đoàn luôn xác định xây dựng Đảng là khâu then chốt; huấn luyện, SSCĐ là nhiệm vụ trung tâm; tăng cường quản lý con người, vũ khí trang bị kỹ thuật (VKTBKT), rèn luyện kỷ luật và đổi mới phương pháp, tác phong công tác là các bước đột phá. Trong quá trình triển khai các nội dung trọng tâm đó, từ cơ quan đến đơn vị, từ cán bộ đến chiến sĩ của Đoàn đều có sự thống nhất về nhận thức và có quyết tâm trong tổ chức thực hiện. Nhờ vậy, mặc dù còn rất nhiều khó khăn, song tình hình tư tưởng của Đoàn luôn ổn định, chất lượng huấn luyện và trình độ SSCĐ có sự chuyển biến tích cực so với những năm trước. Riêng năm 2008, Đoàn đã duy trì tốt lực lượng trực ban chiến đấu đối với các loại máy bay theo đúng Chỉ lệnh của Tư lệnh Quân chủng. Nội dung huấn luyện trên không, mặt đất đều đạt và vượt kế hoạch. Đặc biệt, Đoàn đã hoàn thành tốt nhiệm vụ tham gia hai cuộc diễn tập “CQ-08” và “MT-08”; trong đó, nội dung thực hành bay bắn, ném bom đạt kết quả xuất sắc.

Đạt được thành tích trên là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố, nhiều biện pháp thiết thực. Bài viết này chỉ đề cập đến một số biện pháp chủ yếu để trao đổi cùng bạn đọc.

Một là, coi trọng công tác tư tưởng trong quá trình huấn luyện.

Thực tế cho thấy, huấn luyện trong điều kiện thời bình, nếu không được uốn nắn, bộ đội rất dễ có biểu hiện chủ quan, ngại huấn luyện những nội dung khó, nhất là những nội dung có tính chất phức tạp, nguy hiểm. Mặt khác, trong điều kiện chiến tranh hiện đại, địch sử dụng vũ khí công nghệ cao (VKCNC) có thể làm cho một bộ phận cán bộ, chiến sĩ thiếu tin tưởng vào kết quả huấn luyện. Bên cạnh đó, sự chống phá của các thế lực thù địch nhằm “phi chính trị hóa” quân đội ta và mặt trái của kinh tế thị trường cũng tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của quân nhân trong quá trình huấn luyện, SSCĐ. Vì vậy, công tác tư tưởng nói chung, trong huấn luyện nói riêng, có vai trò quan trọng đối với bất cứ đơn vị nào. Đối với Đoàn - một đơn vị không quân, hoạt động huấn luyện có tính đặc thù, yêu cầu cao - thì công tác tư tưởng trong huấn luyện lại càng quan trọng; bởi nó không chỉ tác động đến chất lượng huấn luyện mà còn ảnh hưởng đến việc bảo đảm an toàn, thậm chí ảnh hưởng đến sức mạnh chiến đấu của Đoàn. Hơn nữa, coi trọng công tác tư tưởng trong huấn luyện hiện nay là thực hiện lời Bác Hồ dạy: “Huấn luyện phải chú trọng việc cải tạo tư tưởng”, là biểu hiện của việc quán triệt Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Với nhận thức như vậy, bằng nhiều hình thức, biện pháp, cả trước và trong quá trình huấn luyện, Đoàn luôn chú trọng giáo dục chính trị, tư tưởng; trong đó, tập trung làm cho cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc nhiệm vụ, ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác huấn luyện; qua đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người, bảo đảm cho công tác huấn luyện đạt hiệu quả thiết thực. Cùng với đó, việc xây dựng ý chí quyết tâm và niềm tin vào sức mạnh của mình là một nội dung được Đoàn đặc biệt coi trọng, nhất là đối với đội ngũ phi công, nhân viên kỹ thuật hàng không. Với đối tượng tác chiến sử dụng VKCNC, phương thức tác chiến mới, trong khi nêu lên những lợi thế, Đoàn chú ý chỉ ra cho bộ đội thấy được những hạn chế của nó cả về mặt kỹ thuật lẫn chiến thuật; đồng thời, khẳng định con người vẫn là yếu tố quyết định, song, vai trò đó của con người chỉ được phát huy cao nhất khi thật sự làm chủ VKTBKT, có ý chí quyết đánh và quyết thắng. Bằng việc dẫn ra những trận đánh đã đi vào lịch sử của bộ đội Không quân Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nhất là những trận đánh “1 chọi 34”, “1 chọi 24” đã góp phần chứng minh cho điều đó.

Cùng với nội dung giáo dục trên, do hoạt động bay “cất cánh đã là biển” và do đặc thù nhiệm vụ, Đoàn luôn chú ý xây dựng thái độ nghiêm túc và hành động cẩn trọng trong huấn luyện cho mọi cán bộ, chiến sĩ, không kể người làm nhiệm vụ trên không hay mặt đất. Bởi lẽ, đối với không quân, khoảng cách giữa huấn luyện với chiến đấu, giữa thời bình với thời chiến chỉ là tương đối và hoạt động của không quân là hoạt động mang tính tập thể rất cao. Mọi biểu hiện giản đơn, dù là ở khâu nào, chẳng phải chờ đến thực tiễn chiến đấu mới phải trả giá, mà có thể phải trả giá ngay sau khi máy bay cất cánh. Đó là sự thật, là bài học xương máu mà mỗi cán bộ, chiến sĩ của Đoàn phải luôn ghi nhớ. Nó trả lời cho câu hỏi vì sao Đoàn đặc biệt coi trọng huấn luyện cơ bản, đồng bộ, chuyên sâu; và vì sao càng phải tăng cường huấn luyện bay đêm, bay ứng dụng, bay trong điều kiện phức tạp.

Xây dựng cho bộ đội ý thức tự lực, tự cường là một nội dung quan trọng của công tác tư tưởng. Cách làm của Đoàn là, thẳng thắn chỉ rõ cả thuận lợi, khó khăn, trong đó khẳng định mặt thuận lợi là cơ bản; khó khăn tuy còn nhiều nhưng chính trước những khó khăn mới đòi hỏi bản lĩnh và ý thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ. Bên cạnh đó, Đoàn cũng thường xuyên giáo dục tinh thần tự giác, tính năng động, sáng tạo và ý thức tiết kiệm cho bộ đội trong việc sử dụng vật tư, kinh phí, bảo đảm tận dụng tối đa vật chất tiêu hao trong từng nội dung huấn luyện.

Hai là, nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành huấn luyện, bảo đảm huấn luyện toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm.

Do yêu cầu nhiệm vụ, các đơn vị của Đoàn đóng quân trải rộng trên địa bàn của nhiều tỉnh, thành phố, phần lớn là ở các vùng, miền có địa hình phức tạp và thời tiết khắc nghiệt. Trước thực tế đó, Đoàn xác định vấn đề nâng cao hiệu quả chỉ đạo, điều hành huấn luyện là một trong những biện pháp quan trọng cần tập trung thực hiện. Yêu cầu đặt ra là: chỉ đạo phải kịp thời, hiệu quả, đồng bộ; chỉ đạo đi đôi với hướng dẫn tổ chức thực hiện và kết hợp chỉ đạo với kiểm tra, rút kinh nghiệm. Để đạt được yêu cầu đó, hằng năm và trước các giai đoạn huấn luyện, lãnh đạo, chỉ huy và cơ quan các cấp được triệu tập để thống nhất nội dung và phương thức chỉ đạo, điều hành huấn luyện. Trên cơ sở đó, chỉ huy các cấp nắm chắc kế hoạch huấn luyện của đơn vị, phân đội mình, nắm được ý định của cấp trên, kế hoạch của đơn vị, phân đội bạn để tạo sự phối hợp chặt chẽ, tránh sự trùng lắp hoặc gây rối bận cho nhau khi tổ chức thực hiện. Đối với những đơn vị làm nhiệm vụ độc lập, Đoàn tăng cường về chỉ huy và dành sự ưu tiên cần thiết trong công tác bảo đảm để chỉ huy đơn vị chủ động huấn luyện và luyện tập SSCĐ.

Trong quá trình huấn luyện, Đoàn chỉ đạo cơ quan, đơn vị thuộc quyền nắm chắc phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm” và bám sát tư tưởng chỉ đạo “Cơ bản, cụ thể, chặt chẽ, hiệu quả, sát thực tế chiến đấu và được đâu chắc đấy”. Cùng với thực hiện huấn luyện toàn diện, cả trên không và mặt đất, Đoàn xác định huấn luyện bay và bảo đảm an toàn bay là trọng tâm, huấn luyện cán bộ chỉ huy bay và phi công là trọng điểm. Do biên chế nhiều loại máy bay, số lượng phi công đông và nhu cầu huấn luyện bay ngày càng tăng, chỉ huy Đoàn chú trọng xây dựng và quản lý kế hoạch huấn luyện bay một cách chặt chẽ, khoa học, đảm bảo hài hoà giữa thể lực, trí lực và để duy trì giãn cách bay của phi công một cách hợp lý nhằm hạn chế tối đa bay hồi phục, bay lại. Kế hoạch huấn luyện bay ở từng cấp đã bám sát nhiệm vụ, bảo đảm hợp lý về kỹ thuật và chiến thuật; giữa bay khí tượng giản đơn và bay khí tượng phức tạp; bay ngày và bay đêm; bay trên đất liền và bay biển; bay không chiến, bay bắn và bay ném bom, v.v. Thực hiện chủ trương huấn luyện phi công có mũi nhọn, Đoàn lựa chọn đội ngũ phi công giỏi để huấn luyện những khoa mục khó, những bài bay phức tạp như: cất cánh, hạ cánh trong điều kiện đường bay ngắn hẹp, tự tìm kiếm mục tiêu đánh…, để kịp thời xử trí các tình huống trong trường hợp cần thiết. Đối với đội ngũ phi công mới, Đoàn luôn chú ý huấn luyện cơ bản, bắt đầu từ lý thuyết bay, cách xử trí bất trắc trong bay và phương pháp đánh giá địa hình không vực bay, đến luyện tập thành thục ở mặt đất, sau đó mới huấn luyện các nội dung có yêu cầu cao hơn để phi công nhanh chóng đạt trình độ trực ban chiến đấu. Đặc biệt, cùng với nêu lên cách đánh mưu trí, sáng tạo của Không quân ta trong các trận không chiến trước đây, trong huấn luyện, Đoàn còn chú ý phổ biến những kiến thức hàng không hiện đại, những bài học về phương pháp, nghệ thuật tác chiến không quân của quân đội một số nước có liên quan đến các cuộc chiến tranh gần đây để cán bộ, chiến sĩ liên hệ vào thực tiễn huấn luyện.  

Ba là, chủ động làm tốt công tác bảo đảm kỹ thuật hàng không đi đôi với tăng cường đấu tranh phòng ngừa tai nạn bay và uy hiếp an toàn bay.

Thực tế ở Đoàn cho thấy, VKTBKT đã qua nhiều năm sử dụng, nhiều loại đã phải tăng hạn, gia hạn, nên thời gian, công sức chuẩn bị cho một chuyến bay hiện nay tăng lên nhiều so với trước đây. Trong khi đó, công tác bảo đảm đòi hỏi ngày càng cao, cả về chỉ tiêu, yêu cầu và nhiệm vụ. Vì vậy, để bảo đảm tốt công tác kỹ thuật hàng không, Đoàn chú trọng phát huy yếu tố con người, khơi dậy lòng yêu nghề, yêu nhiệm vụ và tính chủ động của cán bộ, chiến sĩ trong bảo quản, khai thác, sử dụng VKTBKT; đồng thời, tăng cường các biện pháp quản lý số lượng, chất lượng và tính động bộ của các trang, thiết bị kỹ thuật. Nhờ phát huy được tính chủ động, sáng tạo của cán bộ, chiến sĩ nên chất lượng 4 giai đoạn chuẩn bị bay của Đoàn từng bước được nâng lên, góp phần cùng với trên bảo đảm kịp thời, vững chắc về kỹ thuật hàng không cho thực hành diễn tập bắn, ném bom, cho công tác huấn luyện, luyện tập SSCĐ và cho các công tác đột xuất.

Cùng với việc làm trên, tăng cường đấu tranh phòng ngừa tai nạn bay và uy hiếp an toàn bay là một nội dung công tác luôn được lãnh đạo, chỉ huy các cấp tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện nghiêm túc. Để làm tốt công tác quan trọng này, một mặt, Đoàn đặc biệt coi trọng công tác giáo dục để phát huy đức tính trung thực, tự giác của bộ đội; mặt khác, thẳng thắng đấu tranh với những biểu hiện chủ quan, đơn giản của nhân viên chuyên môn kỹ thuật; sự thiếu đôn đốc, kiểm tra của chỉ huy cũng như tâm lý nôn nóng muốn chạy theo tiến độ và chỉ tiêu giờ bay của một số phi công, v.v. Với thái độ và quan điểm như vậy, các vụ tai nạn bay và uy hiếp an toàn bay đều được Đoàn tiến hành giảng bình hết sức nghiêm túc, công khai và dân chủ. Thông qua giảng bình, những nguyên nhân dẫn đến sai sót được phân tích, mổ xẻ cặn kẽ, chi tiết, khách quan, nhất là nguyên nhân thuộc về con người, do con người gây ra. Đó là cách tốt nhất để cán bộ, chiến sĩ của Đoàn đấu tranh với chính mình; qua đó rút ra bài học kinh nghiệm, tiếp tục củng cố niềm tin, tập trung huấn luyện, làm chủ VKTBKT, bảo đảm cho Đoàn hoàn thành các nhiệm vụ được giao.

Đại tá BÙI HỒNG QUÂN

Chính ủy