Phát huy truyền thống của quê hương cách mạng trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc (BVTQ), những năm qua, cùng với đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội, tỉnh Hà Tĩnh đã chú trọng tăng cường quốc phòng-an ninh (QP-AN); trong đó, giáo dục QP-AN (GDQP-AN) được xác định là một trong những nội dung trọng tâm, được cấp ủy, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ. Vì vậy, công tác GDQP-AN đã đạt hiệu quả thiết thực; góp phần xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, chủ động đối phó thắng lợi với mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.

Để công tác GDQP-AN được triển khai đồng bộ, vững chắc, trước hết, Tỉnh tổ chức quán triệt sâu sắc các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, thông tư, hướng dẫn của Đảng, Chính phủ và Quân khu 4 về công tác GDQP-AN. Từ năm 2001 đến nay, Tỉnh đã ban hành 51 văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về công tác GDQP-AN. Hội đồng GDQP-AN các cấp và Hội đồng Nghĩa vụ quân sự kiêm nhiệm công tác GDQP-AN cấp xã thường xuyên được kiện toàn, đi vào hoạt động thành nền nếp, hiệu quả ngày càng cao; đã tích cực, chủ động tham mưu, đề xuất cho cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức triển khai công tác GDQP-AN phù hợp với đặc điểm của địa phương và từng đối tượng.

Trong công tác tuyên truyền, GDQP-AN toàn dân, Tỉnh chú trọng phát huy sức mạnh tổng hợp của các ngành, các cấp, nhất là hệ thống thông tin đại chúng. Năm 2010, cơ quan quân sự các cấp đã tổ chức kiện toàn và bồi dưỡng tổ Chuyên mục Quốc phòng toàn dân; phối hợp với cơ quan thông tin đại chúng Trung ương và địa phương thực hiện 19 chuyên mục Quốc phòng toàn dân, 24 phóng sự, 337 tin, bài, 24 chuyên đề; đồng thời, tổ chức nhiều buổi chiếu phim, nói chuyện thời sự, triển khai thực hiện tốt các hoạt động Kỷ niệm 65 năm Ngày truyền thống của lực lượng vũ trang (LLVT) Quân khu và tỉnh Hà Tĩnh... Bên cạnh đó, các địa phương còn coi trọng tuyên truyền bằng các hình thức, như: pa nô, khẩu hiệu, áp phích; tăng cường lồng ghép tuyên truyền trong các dịp kỷ niệm, các lễ hội của nhân dân; tích cực triển khai thực hiện tốt công tác chính sách xã hội, nhất là quan tâm chăm lo các gia đình chính sách, gia đình có công với cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng...

Trong công tác bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng, Tỉnh đã có 12 cán bộ đối tượng 1 hoàn thành bồi dưỡng kiến thức QP-AN tại Học viện Quốc phòng, đạt 100% kế hoạch. Để đẩy nhanh tiến độ bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho cán bộ đối tượng 2, cùng với việc cử cán bộ tham gia bồi dưỡng kiến thức QP-AN tại Trường Quân sự Quân khu 4, Tỉnh còn chủ động phối hợp với Nhà trường tổ chức được 1 lớp (46 đồng chí), nâng số cán bộ đối tượng 2 được bồi dưỡng kiến thức QP-AN lên 288 đồng chí. Nhờ chủ động, tích cực triển khai bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng 3, 4, 5, nên đến nay, Tỉnh đã tổ chức được 37 lớp cho 2.140 lượt cán bộ đối tượng 3; 223 lớp với 21.166 lượt cán bộ đối tượng 4 và 709 lớp với 71.426 lượt người thuộc đối tượng 5. Trên cơ sở chương trình, nội dung quy định, Tỉnh đã chỉ đạo Trường Chính trị Trần Phú, Trung tâm Bồi dưỡng chính trị các huyện, thành phố, thị xã lồng ghép chương trình GDQP-AN với thời gian từ 2 đến 4 ngày (tùy theo đối tượng). Cùng với tổ chức các lớp bồi dưỡng theo quy định, Tỉnh còn đặc biệt coi trọng bồi dưỡng, nâng cao kiến thức QP-AN cho đội ngũ cán bộ các cấp thông qua diễn tập hằng năm; nhất là, diễn tập khu vực phòng thủ, vận hành cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo theo tinh thần Nghị quyết số 02-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Từ năm 2006 đến nay, Tỉnh đã tổ chức 13 lớp bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho 1.064 vị chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo, đạt được kết quả thiết thực. Thông qua bồi dưỡng kiến thức QP-AN, các vị chức sắc, chức việc, nhà tu hành các tôn giáo nhận thức đầy đủ, sâu sắc hơn về quan điểm, đường lối quốc phòng, quân sự, chính sách tôn giáo, dân tộc của Đảng và Nhà nước ta. Từ đó làm cơ sở động viên, khích lệ các chức sắc, chức việc, nhà tu hành tích cực phối hợp với các cấp, các ngành, đoàn thể ở địa phương vận động đồng bào có đạo đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hóa trong cộng đồng dân cư, xây dựng cuộc sống "tốt đời, đẹp đạo".

Hiện nay, công tác GDQP-AN cho học sinh, sinh viên ở Hà Tĩnh được tiến hành ở 1 trường đại học, 8 trường cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề và trên 20 trường trung học phổ thông. Từ năm 2001 đến nay, đã có 7.741 lượt sinh viên đại học, cao đẳng, 15.332 lượt học sinh các trường trung học chuyên nghiệp, dạy nghề và 574.796 học sinh trung học phổ thông được học tập môn GDQP-AN. Đặc biệt, từ năm 2005, các trường trung học phổ thông đã tổ chức tốt việc học rải, qua đó từng bước nâng cao chất lượng môn học chính khóa này trong nhà trường. Trong điều kiện đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý GDQP-AN còn thiếu và chưa có kinh nghiệm giảng dạy môn học, Tỉnh hết sức coi trọng công tác đào tạo, tập huấn đội ngũ giáo viên. Từ năm 2006 đến nay, đã có 96 giáo viên được Sở Giáo dục và Đào tạo lựa chọn gửi đi đào tạo ngắn hạn tại Đại học Vinh; đồng thời, tuyển dụng được 22 giáo viên đào tạo dài hạn ghép môn giáo dục thể chất kiêm GDQP-AN từ các trường đại học trong nước. Bên cạnh đó, Sở Giáo dục và Đào tạo còn phối hợp chặt chẽ với Bộ Chỉ huy Quân sự Tỉnh tổ chức tốt việc tập huấn trong dịp hè hằng năm. Nhờ vậy, đến nay Tỉnh đã có 118 giáo viên đủ năng lực, trình độ tham gia giảng dạy môn GDQP-AN, góp phần nâng cao chất lượng dạy-học môn GDQP-AN.

Thông qua tuyên truyền, giáo dục, bồi dưỡng kiến thức QP-AN, nhận thức, trách nhiệm của toàn dân đối với sự nghiệp xây dựng và BVTQ đã có chuyển biến tích cực. Nhân dân tiếp thu, nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, tích cực tham gia xây dựng địa bàn, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội; khối đại đoàn kết toàn dân, lòng tin của nhân dân vào Đảng và chế độ XHCN được tăng cường, “thế trận lòng dân” ngày càng vững chắc. Trên cơ sở những kiến thức QP-AN đã tiếp thu, đội ngũ cán bộ, đảng viên quán triệt và triển khai thực hiện tốt các chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Học sinh, sinh viên có nhận thức đầy đủ hơn về hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng và BVTQ; tình yêu quê hương, đất nước, niềm tự hào dân tộc được bồi đắp; đồng thời, các em còn được trang bị những kiến thức cơ bản về quân sự, quốc phòng, góp phần rèn luyện, xây dựng phong cách, nếp sống tập thể, tính kỷ luật trong sinh hoạt, học tập.

Kết quả trên thể hiện sự cố gắng của tổ chức đảng, chính quyền và cơ quan chức năng các cấp trong Tỉnh đối với công tác GDQP-AN. Tuy nhiên, quá trình thực hiện cho thấy, một số địa phương, cơ quan chưa quan tâm đúng mức đến công tác GDQP-AN; nhận thức về nhiệm vụ bồi dưỡng kiến thức QP-AN của một số cán bộ chưa đầy đủ, thậm chí có đồng chí còn quan niệm đó là nhiệm vụ của cơ quan quân sự, công an. Bên cạnh đó, hình thức tuyên truyền, GDQP-AN cho đồng bào ở một số địa phương, cơ sở vùng biên giới, vùng dân tộc thiểu số chưa phong phú, hiệu quả còn hạn chế...

Từ kết quả đạt được trong công tác GDQP-AN, thời gian tới, Hà Tĩnh tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 12-CT/TW của Bộ Chính trị, Nghị định số 116/2007/NĐ-CP của Chính phủ và các chỉ thị, nghị quyết của cấp trên về công tác GDQP-AN; tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, sự chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện của chính quyền các cấp; trong đó, chú trọng đưa công tác GDQP-AN vào nghị quyết lãnh đạo của tổ chức đảng và kế hoạch thực hiện của chính quyền, cơ quan, tổ chức các cấp; đồng thời, đưa nội dung lãnh đạo về QP-AN vào chương trình bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho các đối tượng. Các địa phương tập trung chăm lo củng cố, kiện toàn Hội đồng GDQP-AN; phát huy vai trò của Ban Thường trực trong việc tham mưu, giúp Hội đồng GDQP-AN xây dựng kế hoạch, chương trình hoạt động và tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ, phù hợp với đặc điểm của địa phương. Cùng với đó, Hội đồng GDQP-AN các cấp tăng cường kiểm tra toàn diện công tác GDQP-AN ở cơ sở; thực hiện tốt công tác sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm, kịp thời phát hiện những mô hình mới, nhân tố mới, việc làm hay để nhân rộng. Cùng với đó, Tỉnh tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, các đoàn thể trong công tác GDQP-AN, tập trung nâng cao chất lượng bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đối tượng 4, 5 và các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn. Đối với công tác GDQP-AN toàn dân, Tỉnh tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, nâng cao chất lượng, số lượng tin, bài trên báo và trên đài phát thanh, truyền hình; chủ động lồng ghép nội dung tuyên truyền, giáo dục thông qua các phong trào thi đua, cuộc vận động, các hoạt động lễ hội, kỷ niệm truyền thống, hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao ở địa phương. Sở Giáo dục và Đào tạo Tỉnh tập trung thực hiện tốt công tác tập huấn và tổ chức cử đi đào tạo giáo viên GDQP-AN, làm cơ sở nâng cao chất lượng GDQP-AN cho học sinh, sinh viên; đồng thời, tăng cường hội thao, hội thi, đẩy mạnh phong trào thi đua dạy và học tốt môn GDQP-AN.

Với sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự chủ động, tích cực của Hội đồng GDQP-AN và sự phối hợp chặt chẽ của các ban ngành, đoàn thể, thời gian tới công tác GDQP-AN ở Hà Tĩnh nhất định sẽ đạt kết quả cao hơn nữa, góp phần xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch trên địa bàn.

Đại tá NGUYỄN ĐỨC TỚI

Uỷ viên Ban TVTU, Chỉ huy trưởng BCHQS Tỉnh