Ấn phẩm tạp chí in

QPTD -Thứ Hai, 05/12/2011, 23:02 (GMT+7)
Giáo dục quốc phòng trên địa bàn Tây Nguyên - một số vấn đề cần quan tâm

Tây Nguyên là một địa bàn chiến lược của cả nước trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay. Hiện nay, Tây Nguyên gồm 5 tỉnh: Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, Đăk Nông, Lâm Đồng, với diện tích gần 55 ngàn Km2, nơi sinh sống của 4,7 triệu người gồm 44 dân tộc anh em, trong đó trên 1,5 triệu đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm vừa qua, các tỉnh trên địa bàn đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng nền quốc phòng toàn dân (QPTD) gắn với an ninh nhân dân và đã đạt được kết quả quan trọng, trong đó nổi bật là công tác giáo dục quốc phòng (GDQP) toàn dân.

Ngay sau khi có Chỉ thị 62-CT/TW của Bộ Chính trị và Nghị định số 15/2001/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ về GDQP, các tỉnh đã tổ chức quán triệt và triển khai thành lập Hội đồng GDQP cấp tỉnh, huyện, đổi mới hình thức, phương pháp hoạt động... Nhờ đó, đã tạo được sự phát triển mới trong công tác GDQP. Sau 5 năm thực hiện, đã có 42 cán bộ chủ chốt cấp tỉnh, thành phố (đối tượng 1) được bồi dưỡng kiến thức quốc phòng- an ninh (QP-AN) tại Học viện Quốc phòng, đạt 57,8%; 552 cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp huyện, quận, thị xã, giám đốc sở, ban, ngành của tỉnh (đối tượng 2) bồi dưỡng tại trường Quân sự Quân khu, đạt 81,92%; 3.957 cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã, phường, thị trấn, trưởng (phó) phòng, ban cấp huyện (đối tượng 3), đạt 46,04% và 12.687 cán bộ chủ chốt cấp thôn, bản và tương đương (đối tượng 4). Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng tỉnh Gia Lai, Đăk Nông đã chủ động bồi dưỡng được 3.362 đảng viên và cán bộ chủ chốt của các tổ chức quần chúng ở cơ sở (đối tượng 5). Công tác GDQP cho học sinh, sinh viên cũng được quan tâm và đạt nhiều kết quả. 5 năm qua đã có 847.295 lượt em học tập môn GDQP. Công tác GDQP cho toàn dân có nhiều tiến bộ, nội dung, phương pháp tuyên truyền đã có bước đổi mới đáng kể.
Những kết quả trên so với các địa phương khác trong cả nước chưa phải là cao, song đã thể hiện sự cố gắng rất lớn của các tỉnh trên địa bàn Tây Nguyên. Tuy nhiên, so với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình hiện nay thì công tác GDQP ở Tây Nguyên còn những hạn chế, bất cập. Nhận thức về nhiệm vụ bồi dưỡng kiến thức quốc phòng của một số cấp ủy, cán bộ chủ chốt chưa đầy đủ, thậm chí có đồng chí còn quan niệm đó là nhiệm vụ riêng của cơ quan quân sự. Việc củng cố, kiện toàn Hội đồng GDQP theo sự chỉ đạo của Hội đồng GDQP Trung ương ở một số huyện thực hiện còn chậm, cá biệt có nơi chưa xây dựng được qui chế và chương trình hoạt động của Hội đồng. Triển khai bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đối tượng 4, đối tượng 5 còn nhiều khó khăn, hạn chế, trong đó có tỉnh chưa triển khai cho đối tượng 5 và chức sắc, chức việc các tôn giáo. Hình thức GDQP cho toàn dân chưa phong phú, chưa sát với thực tiễn; nội dung chưa tập trung giải quyết những vấn đề bức xúc đang đặt ra.... Nhiều địa phương chưa có giải pháp cụ thể nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục cho đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số.
Trong những năm tới, các thế lực thù địch tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ đối với nước ta, trong đó Tây nguyên được coi là địa bàn chống phá trọng điểm. Âm mưu của chúng là gieo rắc tư tưởng ly khai, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc, hà hơi, tiếp sức cho các phần tử phản động trong đồng bào dân tộc thiểu số, tôn giáo đẩy mạnh hoạt động chống phá, hòng biến Tây Nguyên thành khu vực mất ổn định, hình thành "điểm nóng", vùng "tự trị" theo cái gọi là “Nhà nước Đề Ga tự trị”. Thủ đoạn của chúng là, lợi dụng chính sách dân tộc, tôn giáo của Nhà nước ta và trình độ dân trí thấp, thành phần dân tộc đa dạng... để truyền đạo trái pháp luật, kích động vượt biên, biểu tình trái phép, gây mất ổn định chính trị xã hội, tạo cớ can thiệp vũ trang khi có điều kiện. Do đó, xây dựng nền QPTD nói chung và tăng cường GDQP nói riêng trên địa bàn Tây Nguyên là vấn đề hết sức quan trọng, cấp thiết. Từ đặc điểm địa bàn và kết quả đạt được, những bài học kinh nghiệm trong những năm vừa qua, theo chúng tôi, các địa phương trên địa bàn Tây Nguyên nên tập trung vào một số vấn đề trọng tâm sau đây:
Trước hết, cần tiếp tục quán triệt sâu sắc các văn bản, nghị quyết của Đảng và Nhà nước về công tác GDQP; nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt. Đặc biệt là phát huy vai trò của Hội đồng GDQP cấp tỉnh, huyện trong việc làm tham mưu cho Đảng ủy, Uỷ ban nhân dân lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai công tác GDQP ở địa phương; phát huy vai trò của bộ phận thường trực trong việc xây dựng kế hoạch, chương trình hoạt động của Hội đồng GDQP, giúp Hội đồng tổ chức triển khai thực hiện công tác GDQP trên địa bàn.
Trong quá trình thực hiện phải quan tâm tới mọi chủ trương, trong đó hết sức coi trọng bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho cán bộ chủ chốt các cấp, nhất là đối tượng 4 và đối tượng 5. Thực tiễn hiện nay cho thấy, các xã trên địa bàn Tây Nguyên chưa tự đảm nhiệm tổ chức bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho đối tượng 5 theo qui định. Do đó, cấp huyện nên đảm nhiệm với hình thức tổ chức theo cụm xã. Nhưng ngay việc tổ chức theo cách này cũng có những khó khăn nhất định trong việc bảo đảm ăn, nghỉ tập trung và đi lại cho học viên. Ví dụ: xã Ia Mơr huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai có diện tích khoảng 430km2 với 27 km biên giới mà chỉ có 4 làng với 210 hộ dân, có người chỉ biết tiếng dân tộc. Vì vậy, sự ưu tiên, quan tâm hỗ trợ kinh phí GDQP của Nhà nước cho Tây Nguyên là vấn đề hết sức quan trọng, tác động trực tiếp đến kết quả GDQP. Chương trình bồi dưỡng cũng cần nghiên cứu kết cấu phù hợp, sát với đặc điểm tình hình địa bàn, chú trọng vào các chuyên đề về dân tộc, tôn giáo và đấu tranh chống địch lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo, về công tác dân vận, công tác xây dựng cơ sở... Trong thảo luận cần phát huy dân chủ, liên hệ chặt chẽ với thực tiễn, tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc, những khó khăn, vướng mắc đang diễn ra ở địa phương, cơ sở. Phương pháp giáo dục bảo đảm dễ hiểu, dễ nhớ, phù hợp với trình độ nhận thức của đối tượng. Đánh giá kết quả học tập đối với Già làng không phải viết bản thu hoạch; nên động viên họ phát biểu trong thảo luận, thông qua đó bồi dưỡng nội dung, phương pháp tuyên truyền, vận động nhân dân, dòng họ.
Hiện nay, Tây Nguyên có hệ thống nông trường, lâm trường trải rộng trên nhiều địa phương, kể cả một số vùng sâu, vùng xa. Song công tác GDQP trong các nông trường, lâm trường chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều nông trường, lâm trường còn thiếu các văn bản qui định cụ thể công tác bồi dưỡng kiến thức QP-AN, dẫn tới lúng túng khi triển khai cho cán bộ chủ chốt các cấp, thậm chí chưa hiểu rõ việc bồi dưỡng kiến thức QP-AN tổ chức theo địa phương hay theo kế hoạch từ Tổng công ty... Do đó, thời gian tới cơ quan quân sự địa phương cần chú trọng công tác GDQP cho đối tượng là cán bộ chủ chốt các cấp ở từng nông trường, lâm trường trên địa bàn; kể cả việc GDQP cho lực lượng tự vệ, nhằm bảo đảm cho lực lượng này không chỉ có kiến thức về QP-AN, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ nông trường, lâm trường, cơ quan, xí nghiệp, mà còn tham gia tuyên truyền giáo dục nhân dân, sẵn sàng phối hợp với địa phương bảo vệ trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn.
Mặt khác, cần tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện chủ trương của Bộ Quốc phòng về đào tạo chỉ huy trưởng xã, phường, thị trấn. Thực tiễn ở Tây Nguyên cho thấy đây là nguồn cán bộ rất quan trọng để xây dựng hệ thống chính trị cơ sở và xây dựng nền QPTD vững mạnh. Vừa qua, tỉnh Gia Lai đã thực hiện chủ trương gắn công tác tuyển chọn thanh niên nhập ngũ với đào tạo cán bộ cơ sở cho 72 xã đặc biệt khó khăn. Đây là một nét mới, nhằm trang bị kiến thức về QP-AN cho lực lượng nguồn cán bộ cơ sở, nhất là con em đồng bào dân tộc thiểu số, mô hình này cần được rút kinh nghiệm và nhân rộng. Với lực lượng cán bộ cơ sở được đào tạo về QP-AN và một bộ phận đã tham gia quân đội sẽ là điều kiện rất tốt để xây dựng nền QPTD cũng như tổ chức GDQP ở cơ sở. Hiện nay, một số chiến sĩ dân quân có trình độ giác ngộ chính trị chưa cao, chưa hoàn thành tốt nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục nhân dân theo qui định. Vì vậy, các cấp cần quan tâm hơn nữa đến công tác GDQP trong lực lượng dân quân, tự vệ và lực lượng dự bị động viên, bảo đảm thực sự là nòng cốt cho toàn dân thực hiện nhiệm vụ QP-AN ở cơ sở.
Đối với công tác GDQP cho toàn dân, cần chú trọng nâng cao chất lượng, số lượng tin, bài trên báo, tăng thời lượng phát sóng trên phát thanh, truyền hình bằng tiếng phổ thông và tiếng dân tộc. Đẩy mạnh việc đầu tư, nâng cấp hệ thống phát thanh ở cơ sở, nhất là các xã vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nội dung tuyên truyền cần tập trung nâng cao nhận thức, ý thức quốc phòng, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; đồng thời vạch rõ âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch. Đối với đồng bào dân tộc thiểu số, công tác tuyên truyền, giáo dục phải thông qua những hành động cụ thể, tác động trực tiếp đến người dân. Ví dụ: lồng ghép công tác truyên truyền trong các chương trình, dự án kinh tế, các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa, ngày hội giao quân... Đặc biệt chú trọng định hướng tổ chức các lễ hội truyền thống của địa phương, vừa đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, phát huy được những giá trị truyền thống tốt đẹp, vừa hạn chế những điểm không phù hợp. Trong đó cần coi trọng việc lồng ghép, đưa nội dung tuyên truyền, giáo dục truyền thống quê hương, đất nước, những thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội và QP-AN. Một biện pháp khác đạt hiệu quả cao, cần quan tâm nhân rộng là đẩy mạnh các hoạt động thể thao, văn nghệ ở vùng sâu, vùng xa, thông qua đó thu hút, vận động thanh niên, thiếu niên vào các hoạt động văn nghệ, thể thao lành mạnh. Quá trình tổ chức nên đẩy mạnh giao lưu giữa địa phương với các đơn vị bộ đội, các nông trường, lâm trường trên địa bàn. Tập trung phổ biến, tuyên truyền các ca khúc cách mạng, các bài hát về tình yêu quê hương, đất nước... Kinh nghiệm từ Đăk Lăk cho thấy, muốn các hoạt động đó trở thành phong trào rộng rãi, đạt hiệu quả cao thì lãnh đạo, chính quyền các cấp phải có nhận thức đúng và thực sự vào cuộc; cơ quan chức năng phải xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng giai đoạn, từng xã, thôn, buôn..., nhất là các thôn, buôn còn nhiều khó khăn, phức tạp. 
Việc bảo đảm giáo viên GDQP cho học sinh, sinh viên ở Tây Nguyên đang là vấn đề bức xúc. Đội ngũ giáo viên GDQP chưa đủ về số lượng, chất lượng còn hạn chế. Hiện nay, Trung tâm GDQP Tây Nguyên có 05 sĩ quan biệt phái; ở các trường trung học phổ thông tỷ lệ giáo viên qua đào tạo ngắn hạn còn thấp (127 trên tổng số 346 giáo viên). Do đó, sở Giáo dục và Đào tạo của các tỉnh cần xây dựng kế hoạch tổng thể đào tạo đội ngũ giáo viên GDQP cho các trường trung học phổ thông, trung học chuyên nghiệp, dạy nghề, cao đẳng. Đẩy mạnh chương trình bồi dưỡng giáo viên GDQP đáp ứng yêu cầu trước mắt; đồng thời ưu tiên tăng chỉ tiêu, mở rộng tuyển sinh đào tạo giáo viên dài hạn, ghép môn để từng bước chuẩn hóa đội ngũ giáo viên GDQP. Có kế hoạch đầu tư nâng cao năng lực của trung tâm GDQP Tây Nguyên, bảo đảm “cơ bản, hiện đại”, đáp ứng yêu cầu GDQP cho học sinh, sinh viên với số lượng lớn và chất lượng ngày càng cao. Mặt khác, trong công tác GDQP cho học sinh, sinh viên phải thấy rõ đặc điểm học sinh, sinh viên ở Tây Nguyên có thành phần dân tộc đa dạng, nếp sống sinh hoạt của mỗi dân tộc có nét riêng. Vì vậy, đòi hỏi công tác rèn luyện, thống nhất chế độ đối với học sinh, sinh viên là người dân tộc thiểu số trong thời gian học tập môn GDQP phải kiên trì và có phương pháp thích hợp.
Với sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự phối hợp tích cực của các ban ngành, đoàn thể, thời gian tới công tác GDQP ở Tây Nguyên nhất định sẽ đạt kết quả cao hơn nữa, góp phần xây dựng tiềm lực chính trị tinh thần cho thế trận QPTD, thế trận an ninh nhân dân ngày càng vững chắc, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch trên địa bàn.
 
Đại tá, ThS. Nguyễn Mạnh Dũng
 

Ý kiến bạn đọc (0)

ENGLISH
中文
Giấy phép số 478/GP-BTTTT, Bộ Thông tin và Truyền thông, cấp ngày 27/7/2021.
Tổng Biên tập: Thiếu tướng, PGS, TS. NHÂM CAO THÀNH
Phó Tổng Biên tập: Đại tá, ThS. HOÀNG VĂN TRƯỜNG; Đại tá, ThS. NGUYỄN MẠNH TUẤN
© 2013 Bản quyền thuộc về Tạp chí Quốc phòng toàn dân. Bảo lưu mọi quyền
Địa chỉ: 38A, Lý Nam Đế, phường Hoàn Kiếm, Hà Nội; ĐT: (024)38.457.044; (069)552.364
Fax: (024)37.473.956 - Email: thukytoasoan.qptd@gmail.com
Đại diện phía Nam: 161-163, Trần Quốc Thảo, phường Nhiêu Lộc, TP Hồ Chí Minh; Fax: (028) 62.905.671; ĐT: (069) 667.446