QPTD -Thứ Ba, 29/11/2011, 00:57 (GMT+7)
Động viên và kết hợp các nguồn lực, từng bước cải thiện, đảm bảo nhà ở cho cán bộ quân đội
Bảo đảm nhà ở (nhà ở gia đình) cho cán bộ quân đội là một trong những nội dung cơ bản của chính sách hậu phương quân đội, được Đảng ủy Quân sự Trung ương (ĐUQSTƯ), Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chủ trì các đơn vị thường xuyên quan tâm với tinh thần cố gắng cao nhất. Nhiều đơn vị, địa phương, trên cơ sở thực hiện đúng chính sách, đã thực sự nỗ lực, với những biện pháp linh hoạt, góp phần cùng Nhà nước, quân đội tạo điều kiện cho một bộ phận cán bộ (chủ yếu là cán bộ trải qua chiến tranh, có nhiều cống hiến) có nhà ở với các hình thức như: giao đất để tạo lập nhà ở mới; cấp, thuê hoặc mua nhà; tặng “Nhà tình nghĩa”, “Nhà đại đoàn kết”... Tuy nhiên, trong điều kiện mới, thực hiện “xóa bao cấp” trong phát triển nhà ở theo quy định của Luật Nhà ở (ban hành năm 2005), thì về cơ bản, cơ chế, phương thức cũ để giải quyết vấn đề và quan niệm bảo đảm nhà ở cho cán bộ quân đội chỉ là trách nhiệm của Nhà nước không còn phù hợp. Vấn đề nhà ở hiện đang là nhu cầu bức thiết, điều trăn trở chung, tác động không nhỏ đến việc yên tâm phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ của cán bộ quân đội. Bảo đảm nhà ở cho cán bộ quân đội được thực hiện theo phương thức, cơ chế nào; nguồn lực ở đâu, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và bước đi trong tổ chức thực hiện ra sao... luôn là vấn đề cơ bản và bức xúc.

Chỉ thị 216/CT - ĐUQSTW, ngày 19-7-2006, về "Tiếp tục đẩy mạnh công tác thương binh, liệt sĩ, chính sách hậu phương quân đội và phong trào “đền ơn đáp nghĩa” trong thời gian tới” đã xác định, một trong những quan điểm chỉ đạo quan trọng là “động viên, kết hợp các nguồn lực, góp phần từng bước cải thiện nhà ở" cho cán bộ quân đội. Quan điểm chỉ đạo này khẳng định hai vấn đề cơ bản có mối quan hệ biện chứng với nhau, đó là : thực hiện chính sách hậu phương quân đội phải toàn diện, trong đó vấn đề nhà ở cho cán bộ quân đội cần được quan tâm đúng mức hơn và phải tiến hành từng bước; phương thức tạo nguồn cơ bản để giải quyết vấn đề nêu trên là “động viên và kết hợp các nguồn lực”.

Động viên, kết hợp các nguồn lực để giải quyết vấn đề nhà ở cho cán bộ quân đội, theo quan điểm chỉ đạo của ĐUQSTƯ, về thực chất là quá trình huy động khả năng của mọi tổ chức, cá nhân, của các cấp, các ngành (trong và ngoài quân đội), bao gồm chính sách, cơ chế, nguồn kinh phí, công sức... theo đúng quy định của pháp luật và sử dụng đồng bộ, thống nhất, công bằng, hiệu quả nhất các nguồn lực đó nhằm từng bước cải thiện, bảo đảm nhà ở cho cán bộ quân đội (trước hết là sĩ quan quân đội). Đây là quan điểm chỉ đạo với tầm tư duy mới, có ý nghĩa cơ bản, lâu dài, định hướng để các  cơ quan, đơn vị thực hiện đảm bảo nhà ở cho cán bộ quân đội hiện nay và trong thời gian tới.
Quán triệt chỉ thị của ĐUQSTƯ và từ kinh nghiệm thực tiễn của các cơ quan, đơn vị trong những năm qua, bước đầu chúng tôi xin được trao đổi, kiến nghị một số giải pháp cơ bản:
Một là, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất đổi mới chế độ tiền lương của cán bộ, công chức nói chung, lực lượng vũ trang nói riêng; bảo đảm giá trị thực tế và tăng dần phần dành cho tiền nhà trong kết cấu tiền lương. Đồng thời, đổi mới cơ chế quản lý khoản tiền này để sự tích lũy đó của mỗi cá nhân trong suốt quá trình phục vụ quân đội với sự hỗ trợ nhất định của Nhà nước, cộng đồng, khả năng đảm bảo nhà ở trở thành hiện thực (ít nhất cũng đáp ứng được nguồn kinh phí tạo lập nhà ở mới với mức trên trung bình ở nông thôn, miền núi; thuê nhà lâu dài hoặc chiếm phần lớn kinh phí mua nhà chung cư ở khu vực đô thị). Đây là giải pháp cơ bản, bảo đảm công bằng trong giải quyết nhà ở; phù hợp với xu hướng phát triển và các điều kiện để thực hiện đang xuất hiện. Tuy là vấn đề mới, có khó khăn và phức tạp trong quá trình nghiên cứu, triển khai, nhưng cần phải đặt ra ngay từ bây giờ, vì nếu không, thì với tiền lương (thu nhập) hiện nay, mười, hai mươi năm nữa, vấn đề nhà ở cho cán bộ quân đội vẫn chưa có lời giải đáp cơ bản. Với nhận thức nêu trên, theo chúng tôi, cần nghiên cứu, đề xuất các vấn đề có tính nguyên tắc như: giá trị thực tế, lộ trình và mức tăng thực tế tiền nhà trong kết cấu tiền lương; cơ chế quản lý, sử dụng để đảm bảo sử dụng và tăng trưởng tổng mức giá trị thực tế đó trong quân đội và trong xã hội; mối quan hệ giữa mức tích lũy và thời gian tích lũy với mức được hưởng và được hỗ trợ; các mối quan hệ ràng buộc nhất định giữa yêu cầu, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị với điều kiện người được hưởng; trách nhiệm của các tổ chức, cơ quan liên quan... Trên cơ sở đó, vừa làm vừa rút kinh nghiệm để từng bước hoàn thiện.
Hai là, xây dựng quy họach, kế hoạch dài hạn, đề xuất và triển khai mạnh mẽ hơn việc đầu tư từ ngân sách Nhà nước trong xây dựng hệ thống nhà công vụ, bảo đảm ngày càng tốt hơn nhà ở cho sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp (QNCN), cán bộ được điều động đến nơi mới do yêu cầu của nhiệm vụ quân sự, có nhu cầu hợp lý hóa gia đình nhưng chưa có nhà ở. Đầu tư xây dựng nhà công vụ được quy định theo Luật Nhà ở là một trong những phương thức phát triển nhà ở, phục vụ việc điều động, luân chuyển cán bộ công chức, sĩ quan, QNCN theo yêu cầu công tác. Trong tiến trình phát triển chung, việc đề xuất Nhà nước ưu tiên đầu tư ngân sách (cả số lượng và tiến độ) cho các đơn vị quân đội là phù hợp với thực tế. Do đặc thù của hoạt động quân sự, sự biến động về nhiệm vụ và địa bàn công tác của cán bộ thường xuyên diễn ra; nhiều đơn vị, số cán bộ xa gia đình chiếm phần lớn, nhất là các đơn vị đồn trú ở vùng sâu, vùng xa. Do yêu cầu bức xúc về hợp lý hóa gia đình, không ít cán bộ đã tự tìm thuê nhà ở với các dạng khác nhau để đưa bố mẹ, vợ con đến sinh sống trên cùng địa bàn công tác. Thực tế đó dẫn đến những khó khăn trong cuộc sống của gia đình quân nhân do đồng lương hạn hẹp; đồng thời làm nảy sinh hàng loạt tác động khác ảnh hưởng đến tư tưởng, tình cảm, trách nhiệm của mỗi cán bộ và việc hoàn thành nhiệm vụ của đơn vị. Đây là vấn đề mà cấp ủy, chủ trì nhiều đơn vị đang rất lúng túng, đã kiến nghị nhưng chưa có giải pháp khắc phục. Đất đai không thể sinh sôi, việc giao đất làm nhà, dù ở nông thôn hay vùng sâu, vùng xa cũng dần hạn hẹp. Vì thế, phát triển hệ thống nhà công vụ để từng bước góp phần tháo gỡ những vướng mắc, bất cập là yêu cầu khách quan, cơ bản, lâu dài ..., giúp cho các thế hệ cán bộ được điều động đến nơi công tác mới có chỗ ở cho gia đình khi chưa hội đủ các yếu tố cần thiết để tạo lập nhà riêng. Việc phát triển hệ thống nhà công vụ trong thời gian tới cần được xác định trong quy hoạch tổng thể, kế hoạch dài hạn, có bước đi thích hợp. Cần xác định rõ hơn nguồn quỹ đất và ngân sách đầu tư, tập trung ưu tiên xây dựng nhà công vụ cho cán bộ cao cấp được luân chuyển công tác; cho các đơn vị đóng quân tương đối ổn định ở địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa. Xây dựng chính sách, cơ chế quản lý, sử dụng chặt chẽ, công khai, công bằng, nhất là trong việc xác định đối tượng cụ thể, điều kiện được thuê, các chính sách ưu đãi, hỗ trợ.
Ba là, thực hiện lồng ghép các chủ trương, chính sách về đất đai, nhà ở để từng bước cải thiện, đảm bảo nhà ở, ổn định đời sống cho cán bộ quân đội. Từng bước tăng dần số lượng cán bộ có nhà ở với chất lượng không ngừng được nâng lên. Nghiên cứu đề xuất cơ chế, chính sách và trách nhiệm của các cấp, Trung ương và địa phương, trong việc đảm bảo nhà ở, đất ở cho cán bộ quân đội. Trong phạm vi quyền hạn, các cơ quan, đơn vị quân đội cần chủ động quan hệ, với sự nỗ lực của từng cán bộ, tạo điều kiện cho nhiều người có thể mua nhà ở thương mại (chung cư, nhà thấp tầng) do các địa phương, đơn vị quân đội xây dựng; mua nhà trả dần, trả góp; thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội đối với những người có thu nhập thấp; tham gia các dự án phát triển nhà ở gắn với từng địa phương. Vận dụng các cơ chế, chính sách, tranh thủ sự ủng hộ của các tổ chức, cá nhân, cải tạo, nâng cấp hạ tầng cơ sở, hạ tầng xã hội, cải thiện điều kiện sống các khu làng quân nhân tập trung gắn với nơi đóng quân của các đơn vị. Phối hợp giải quyết tốt hơn việc cấp chứng nhận quyền sử dụng đất, đất ở, quyền sử dụng nhà ở, hộ tịch, hộ khẩu cho gia đình cán bộ. Đổi mới tiền lương, phụ cấp và các chế độ, chính sách có liên quan; cải thiện điều kiện sống, làm việc, sinh hoạt..., để mỗi cán bộ có thể giảm các chi phí tiền lương, tiết kiệm được nhiều hơn cùng với việc tích lũy tiền nhà qua lương, góp phần cùng gia đình cải thiện và đảm bảo nhà ở. Quá trình thực hiện các nội dung nêu trên cần đặt trong bối cảnh mới, sự phối hợp chủ động, tích cực của các cơ quan, đơn vị và sự cố gắng, nỗ lực, năng động của mỗi cá nhân; khắc phục tâm lý ỷ lại, chờ trên hoặc thiếu quan tâm, phó mặc cho cấp dưới, cho cán bộ. Phương châm Nhà nước, đối tượng và cộng đồng cùng lo trong giải quyết các vấn đề đó cần phải được thực hiện cụ thể và sáng tạo.
Bốn là, tiếp tục thực hiện tốt hơn chương trình tặng "Nhà tình nghĩa", "Nhà đại đoàn kết", "Nhà tình thương"...  nhằm hỗ trợ các đối tượng chính sách và cán bộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về nhà ở. Cùng với toàn xã hội chăm sóc đời sống người có công với cách mạng, chương trình tặng “Nhà tình nghĩa” trong quân đội cần ưu tiên những người có công, thân nhân người có công trong quân đội, các đối tượng có nhiều cống hiến nhưng đã chuyển ra, có khó khăn về nhà ở; các đối tượng chính sách có công ở vùng căn cứ địa cách mạng, vùng sâu, vùng xa. Hoàn thành chương trình “Toàn dân xây dựng 1.000 nhà tình nghĩa” nhân kỷ niệm 60 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ; kịp thời rút kinh nghiệm, tiếp tục đề xuất chủ trương, kế hoạch, phương thức triển khai... để thực hiện tốt hơn trong thời gian tới.
Tiếp tục đổi mới nhận thức, phương pháp chỉ đạo, triển khai và sử dụng các nguồn quỹ theo quy định của pháp luật và sự tự nguyện đóng góp của cán bộ, chiến sĩ, công nhân viên quốc phòng (quỹ xóa đói giảm nghèo, quỹ tình thương...), hỗ trợ giải quyết quỹ nhà ở cho quân đội. Các nguồn quỹ này phối hợp cùng với giải pháp nêu trên, tạo nên mạng lưới an sinh về nhà ở; do đó việc sử dụng chúng cần hướng đến các đối tượng trong quân đội có thu nhập thấp (chú ý từ cấp úy trở xuống), đối tượng ở địa bàn kinh tế - xã hội chậm phát triển, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về nhà ở; những người mất nhà do thiên tai, hỏa hoạn... Xuất phát từ hoàn cảnh đặc biệt khó khăn của đối tượng, người đóng góp tiền của, công sức và đối tượng được tặng nhà đều cùng công tác trong quân đội, cho nên cần có phương thức xây dựng theo hướng “chìa khóa trao tay” với tên gọi thống nhất là “Nhà đồng đội”. Trong xây dựng, sử dụng các nguồn quỹ nêu trên góp phần giải quyết nhà ở, cần phải chấp hành nghiêm quy định của pháp luật; khơi dậy tình thương yêu đồng chí, đồng đội và tinh thần tự nguyện, tự giác, bảo đảm chính xác, công bằng trong xác định đối tượng; liên thông và thống nhất về mức hỗ trợ, sự phối kết hợp chỉ đạo, triển khai ở các cấp, nhất là các cơ sở, vì tựu trung,  đó là kết quả cụ thể của việc thực hiện chính sách hậu phương quân đội. Chú ý đề phòng các biểu hiện thái quá trong xây dựng quỹ; khắc phục sự tách biệt, thiếu thống nhất trong sử dụng quỹ và chỉ đạo tổ chức thực hiện, không để xảy ra hiệu ứng ngược chiều trong đối tượng chính sách và nhân dân.
Các giải pháp nêu trên có mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ lẫn nhau. Tuy vẫn còn những vấn đề cần phải bàn thêm, nhưng thiết nghĩ đó là các giải pháp  cơ bản, nếu thực hiện tốt sẽ góp phần từng bước cải thiện và bảo đảm nhà ở cho cán bộ quân đội. Đây là một quá trình không hề đơn giản, phải thực sự đổi mới nhận thức, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành, mọi tổ chức và cá nhân; sự nỗ lực, kiên trì và đồng bộ trong xây dựng chương trình, đề án, tổ chức triển khai... của các cơ quan chức năng, gắn với quá trình xây dựng, phát triển của quân đội và củng cố, ổn định hậu phương quân đội.
Đại tá, TS . Trần Văn Minh
 

Ý kiến bạn đọc (0)